Zaangażowanie pracowników Kampania „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy” 2012–2013 Zaangażowanie w sprawy zdrowia i bezpieczeństwa w pracy Data | Nazwa wydarzenia

Cel ogólny: zarządzanie zasadniczym ryzykiem biznesowym przez wysoką efektywność w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia Podstawowe zasady osiągania wysokiej efektywności w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy: System zarządzania oparty na ocenie ryzyka Wdrożenie poprzez: planowanie, realizację, monitorowanie i przegląd Silne i aktywne przywództwo od góry Zaangażowanie pracowników

Kultura bezpieczeństwa i zdrowia w pracy oparta na przywództwie i zaangażowaniu to: Kultura, w której każdy akceptuje swoje prawa, role i obowiązki w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy oraz współpracuje w celu zapobiegania chorobom i obrażeniom Przywództwo idzie ręka w rękę z zaangażowaniem. Kierownictwo działa odgórnie: musi pokazywać wagę przykładaną do spraw zdrowia i bezpieczeństwa odpowiada za stworzenie warunków dla partnerstwa i zaangażowania Bez dobrego przywództwa zaangażowanie nie da efektów.

Co oznacza zaangażowanie pracowników? (1) Podstawowe zaangażowanie pracowników obejmuje: Przekazywanie informacji Zapewnienie instruktażu i szkolenia Konsultacje z pracownikami i ich przedstawicielami Te wymogi prawne obowiązują we wszystkich państwach członkowskich.

Co oznacza zaangażowanie pracowników? (2) Pełne i prawdziwe zaangażowanie pracowników i ich przedstawicieli w zarządzanie sprawami bezpieczeństwa i zdrowia w pracy wykracza poza samo informowanie, szkolenia i konsultacje. Pracownikom i ich przedstawicielom umożliwia się udział w podejmowaniu decyzji w sprawach bezpieczeństwa i zdrowia w pracy oraz zachęca się ich do takiego udziału. Funkcjonuje skuteczna komunikacja oddolna: słucha się pracowników i uwzględnia się ich opinie. Stosunki między pracodawcami a pracownikami opierają się na współpracy, zaufaniu, szacunku i wspólnym rozwiązywaniu problemów. To daje największe możliwości usprawnień w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy.

Dwustronny proces Zaangażowanie pracowników w sprawy bezpieczeństwa i zdrowia w pracy to po prostu dwustronny proces, w ramach którego pracodawca i jego pracownicy/przedstawiciele jego pracowników: rozmawiają ze sobą dzielą się swoimi obawami zgłaszają problemy i razem je rozwiązują dążą do wymiany poglądów i informacji w odpowiednim czasie omawiają istotne kwestie biorą pod uwagę zdanie każdej zainteresowanej osoby wspólnie podejmują decyzje

Korzyści płynące z zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy Współpraca z pracownikami zapewnia pracodawcom istotną pomoc w praktycznym zarządzaniu bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy poprzez: Zwiększenie ilości dostępnych zasobów Pomoc w określeniu ryzyka w miejscu pracy Zagwarantowanie praktyczności środków kontrolnych w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia Zwiększenie wagi przykładanej do wdrażania takich środków oraz bezpiecznego i zdrowego sposobu pracy Organizacje odznaczające się dużym zaangażowaniem pracowników tworzą zwykle bezpieczniejsze, zdrowsze miejsca pracy. Przykłady dobrych praktyk zgromadzone przez EU-OSHA konsekwentnie dowodzą znaczenia zaangażowania pracowników dla opracowania skutecznych środków zapobiegawczych

Prawo Przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia w pracy wymagają konsultacji z pracownikami ze względu na ich znaczenie dla zapobiegania ryzyku i znajdowania skutecznych rozwiązań. W zakresie zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem pracodawcy europejscy muszą spełniać minimalne wymogi prawne, takie jak: przekazywanie pracownikom informacji zapewnianie pracownikom instruktażu i szkolenia konsultacje z pracownikami i ich przedstawicielami Szczegółowe wymogi są określone krajowymi przepisami i praktykami.

Unijna „dyrektywa ramowa BHP” 89/391 zawiera minimalne wymogi dotyczące konsultacji z pracownikami (1) Pracodawcy muszą się konsultować z pracownikami i/albo ich przedstawicielami oraz umożliwić im udział w dyskusjach dotyczących wszystkich kwestii związanych z bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy. Muszą: respektować prawo pracowników do zgłaszania propozycji organizować ich wyważone zaangażowanie

Unijna „dyrektywa ramowa BHP” 89/391 zawiera minimalne wymogi dotyczące konsultacji z pracownikami (2) Z pracownikami należy się konsultować w sprawie: Każdego środka mogącego mieć istotny wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie w pracy Wyznaczenia pracowników odpowiedzialnych za działania w zakresie BHP i korzystania z usług zewnętrznych Informacji związanych z oceną ryzyka i grupami pracowników narażonych na ryzyko, włącznie z konsultacjami dotyczącymi: środków ochronnych wykazów poważnych wypadków i wypadków podlegających zgłoszeniu władzom Szkolenia BHP dla pracowników Z pracownikami należy się konsultować w sprawie: każdego środka mogącego mieć istotny wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie w pracy wyznaczenia pracowników odpowiedzialnych za kwestie BHP, pierwszej pomocy, postępowania w przypadku pożaru i ewakuacji oraz korzystania z usług zewnętrznych charakteru i wykorzystania informacji związanych z oceną ryzyka i grupami pracowników narażonych na ryzyko, włącznie z konsultacjami dotyczącymi: środków ochronnych, które należy podjąć wykazu wypadków skutkujących nieobecnością dłuższą niż trzydniowa oraz sprawozdań o wypadkach podlegających przekazaniu właściwym organom planowania i organizacji szkolenia BHP dla pracowników

Unijna „dyrektywa ramowa BHP” 89/391 zawiera minimalne wymogi dotyczące konsultacji z pracownikami (3) Przedstawiciele pracowników mają prawo zwracać się do pracodawcy o podjęcie właściwych środków w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy. Pracodawcy muszą zapewnić przedstawicielom pracowników: płatny czas wolny, a także środki pozwalające na korzystanie z przysługujących im praw możliwość zgłaszania uwag podczas kontroli prowadzonych przez władze Krajowe przepisy i praktyki określają szczegółowe wymogi dotyczące przekazywania informacji i konsultacji, przedstawicieli pracowników i komisji ds. bezpieczeństwa. Przedstawiciele pracowników mają prawo zwracać się do pracodawcy o podjęcie właściwych środków oraz przedstawiać propozycje Pracodawcy muszą zapewnić przedstawicielom pracowników ds. bezpieczeństwa i zdrowia w pracy odpowiedni czas wolny, bez utraty wynagrodzenia, a także środki niezbędne do pełnienia wyznaczonych im funkcji Przedstawiciele pracowników muszą mieć możliwość zgłaszania uwag podczas kontroli przeprowadzanych przez władze Przepisy lub praktyki krajowe określają szczegółowe wymogi dotyczące przekazywania informacji i konsultacji, zwłaszcza w odniesieniu do przedstawicieli pracowników i forów, takich jak wspólne komisje ds. bezpieczeństwa

Mechanizmy zaangażowania (1) Zaangażowanie musi być systematyczne, konsekwentne i planowe. Podstawowe znaczenie ma zapewnienie prawdziwego i efektywnego zaangażowania podczas oceny ryzyka. Zaangażowanie nie musi być skomplikowane. Można je osiągnąć: poprzez przedstawicieli pracowników i komisje ds. bezpieczeństwa wykorzystując grupy robocze do rozwiązywania określonych problemów podczas szkolenia – zachęcając pracowników do przedstawiania swoich poglądów na omawiane sprawy.

Mechanizmy zaangażowania (2) Komunikację twarzą w twarz i przekazywanie informacji zwrotnych można zapewnić poprzez: ustanowienie procedur zgłaszania wypadków, groźnych sytuacji itd. oraz przedstawianie informacji zwrotnych dotyczących pomysłów poprawy bezpieczeństwa i zdrowia w pracy uwzględnienie BHP w spotkaniach informacyjnych, briefingach, zebraniach działów/zespołów, w organizacyjnej sieci intranet, w systemach zgłaszania usprawnień itd. prowadzenie ankiet i innych badań

Mechanizmy zaangażowania (3) Przedstawiciele pracowników a bezpośrednie zaangażowanie pracowników: Bezpośrednie zaangażowanie pracowników i przedstawiciele pracowników to nie alternatywne systemy, lecz różne płaszczyzny, które należy łączyć w maksymalnie efektywny sposób Przedstawiciel pracowników, który może prezentować poglądy kolegów, skutecznie angażuje cały personel w sprawy bezpieczeństwa i zdrowia w pracy Wymogi dotyczące przedstawicieli pracowników i formalnych struktur, takich jak komisje ds. bezpieczeństwa, określone są krajowymi przepisami i praktykami.

Czynniki sukcesu (1) Przywództwo przywiązujące dużą wagę do dialogu i zaangażowania pracowników: otwarte podejście każdorazowe przekazywanie informacji zwrotnych każdorazowe znajdowanie wystarczającego czasu zachęcanie pracowników do zaangażowania, w tym w charakterze przedstawicieli pracowników Wykorzystanie połączenia metod formalnych i nieformalnych Umożliwienie zaangażowania wszystkim... pracownikom zmianowym, niepełnoetatowym, zdalnym itd. Efektywne zaangażowanie pracowników wymaga przywództwa przykładającego wagę do dialogu i uczestnictwa pracowników – dyrektorzy i członkowie wyższego kierownictwa powinni w sposób „widoczny” wspierać zaangażowanie pracowników. Dyrektorzy i członkowie wyższego kierownictwa mogą okazywać swoje wsparcie dla zaangażowania pracowników poprzez: przyjęcie otwartego podejścia obejmującego słuchanie, działanie na podstawie wysłuchanych opinii i wyciąganie z nich wniosków każdorazowe przekazywanie informacji zwrotnych dotyczących kwestii poruszonych przez pracowników, nawet jeśli sprowadza się to do stwierdzenia, że z problemem nie da się nic zrobić. Pracownicy odczuwają frustrację, jeśli zgłaszają problemy, a potem nie wiedzą, czy podjęto jakieś działania zaakceptowanie faktu, że wypracowanie efektywnych mechanizmów zaangażowania pracowników będzie czasochłonne. Należy stosować zasadę stałego rozwoju zachęcanie pracowników do angażowania się i przyjmowania roli przedstawicieli najbardziej skuteczne jest stosowanie połączenia mechanizmów i metod – formalnych i nieformalnych odpowiednie mechanizmy powinny umożliwiać pełne zaangażowanie się w kształtowanie środków w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy wszystkim, w tym pracownikom zmianowym, niepełnoetatowym, zdalnym itd.

Czynniki sukcesu (2) Systematyczne zaangażowanie we wszystkie procesy zarządzania BHP Zapewnienie szkolenia kierownikom, osobom nadzorującym i przedstawicielom pracowników Kultura, w której bezpieczeństwo i zdrowie w pracy są wpisane w każdą z ról Sukces zależy również od: systematycznego zaangażowania we wszystkie procesy zarządzania BHP – identyfikacji zagrożeń, oceny ryzyka, decyzji w sprawie środków zapobiegawczych, wdrożenia, monitorowania i przeglądu zapewnienia odpowiedniego szkolenia kierownikom, osobom nadzorującym i przedstawicielom pracowników, dzięki któremu będą mogli skutecznie wspierać zaangażowanie pracowników kultury, w której bezpieczeństwo i zdrowie w pracy są wpisane w każdą z ról

Wniosek (1) Pełne zaangażowanie pracowników: Wymaga efektywnej komunikacji i konsultacji, zaufania i szacunku, współpracy i partnerstwa, rozmawiania, słuchania i współdziałania

Wniosek (2) Korzyści wynikające z odpowiedniego zaangażowania pracowników: Optymalne wykorzystanie wiedzy każdej osoby Korzyści biznesowe przejawiające się mniejszą liczbą obrażeń przy pracy Często wyższa wydajność, jakość i efektywność Większy wkład wnoszony przez pracowników Większa współpraca Wspólne rozwiązywanie problemów

Kampania sieciowa Główny atut: krajowe punkty centralne i sieci trójstronne Ale także… angażowanie innych zainteresowanych stron/partnerów Oficjalni partnerzy kampanii (organizacje ogólnoeuropejskie i międzynarodowe), w tym partnerzy społeczni, organizacje pozarządowe, federacje i sieci sektorowe, prywatne przedsiębiorstwa Instytucje UE, w tym Komisja Europejska, Parlament UE, przedstawicielstwa UE, agencje UE, sieć Enterprise Europe Network 19

Jak się zaangażować? Kampania jest otwarta dla wszystkich osób i organizacji. Można w niej wziąć udział: rozpowszechniając informacje i materiały dotyczące kampanii uczestnicząc w jednym z wielu wydarzeń, konferencji, konkursów, akcji reklamowych – odbywających się przez cały czas trwania kampanii organizując własne działania 20

Oferta partnerstwa w kampanii O status partnera kampanii mogą się ubiegać również organizacje ogólnoeuropejskie. Agencja oferuje: certyfikat partnerski pakiet powitalny promocję na szczeblu UE i w mediach platformę komunikacji online partnerską sekcję na stronie internetowej 21

Europejski Konkurs Dobrych Praktyk Uznanie wyjątkowego i innowacyjnego wkładu Promowanie współdziałania kierowników i pracowników Poprawa bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy Państwa członkowskie UE, EOG, Bałkany Zachodnie i Turcja Dwie kategorie: – miejsca pracy zatrudniające mniej niż 100 osób – miejsca pracy zatrudniające 100 lub więcej osób Zwycięzcy wybierani są spośród kandydatów zgłaszanych przez krajowe punkty centralne http://osha.europa.eu/pl/about/competitions 22

Zasoby Przewodnik po kampanii Praktyczne przewodniki dla pracowników i kierowników Przykłady dobrej praktyki Wiadomości o wydarzeniach w ramach kampanii Prezentacje i animowane filmy wideo Wszystkie dostępne w 24 językach www.healthy-workplaces.eu 23

Główne daty Początek kampanii 18 kwietnia 2012 r. Europejskie Tygodnie Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy październik 2012 r. i 2013 r. Ceremonia wręczenia nagród w Konkursie Dobrych Praktyk: kwiecień 2013 r. Szczyt kampanii „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy” listopad 2013 r. 24

Dodatkowe informacje Odwiedź stronę internetową kampanii www.healthy-workplaces.eu Aby dowiedzieć się o wydarzeniach i działaniach w swoim kraju, skontaktuj się z krajowym punktem centralnym www.healthy-workplaces.eu/fops 25