PROBLEMY RECYKLINGU SAMOCHODÓW W POLSCE W ASPEKCIE OCHRONY ŚRODOWISKA I DZIAŁAŃ LEGISLACYJNYCH Beata B. Kłopotek Warszawa, 16 maja 2003 r.

Gospodarka odpadami - specyficzna dziedzina ochrony środowiska potencjalne zagrożenie dla wszystkich elementów środowiska - powietrza, wód, gleby i ziemi (emisja gazów, pyłów, ścieków, hałasu, promieniowania), źródło cennych substancji i materiałów, części, energii, “na styku” ochrony środowiska i działalności gospodarczej - potrzeba “złotego środka”.

Gospodarka odpadami - podstawowe zasady - 1 hierarchia właściwego postępowania z odpadami: zapobieganie powstawaniu odpadów, minimalizacja ilości i szkodliwości powstających odpadów, odzysk, w tym recykling oraz odzysk energii, unieszkodliwianie (poza składowaniem), składowanie,

Gospodarka odpadami - podstawowe zasady - 2 ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko poszczególnych działań, zasada “zanieczyszczający płaci”, zasada rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zasada bliskości,

Gospodarka odpadami - podstawowe zasady - 3 ochrona jednego lub kilku elementów środowiska powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów, gospodarowaniem odpadami mogą zajmować się podmioty posiadające stosowne decyzje administracyjne (spełniające odpowiednie wymagania).

“Wraki” - polska specyfika - 1 znacząca “szara strefa” - przedsiębiorcy działający nielegalnie lub nieprzestrzegający przepisów prawa, występujące przypadki niewłaściwego postępowania firm ubezpieczeniowych, słaba egzekucja prawa (kontrola), np. słaba egzekucja opłacania składek OC, brak niektórych narzędzi wspomagających egzekucję prawa - np. Centralnej Ewidencji Pojazdów,

“Wraki” - polska specyfika - 2 rozmaity stopień wyposażenia stacji demontażu, słaba kondycja finansowa wielu firm (brak środków na inwestycje), brak technologii przetwarzania (recyklingu) niektórych materiałów.

Prawodawstwo europejskie - 1 dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2002 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji, decyzja Komisji 2001/753/WE z dnia 17 października 2001 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów dotyczących implementacji dyrektywy,

Prawodawstwo europejskie - 2 decyzja Komisji 2002/151/WE z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dla certyfikatu zniszczenia, decyzja Komisji 2003/138/WE z dnia 27 lutego 2003 r. ustanawiająca normy kodowania części i materiałów.

Prawodawstwo europejskie - wymagania - 1 odpowiednie projektowanie pojazdów, zbieranie “wraków” (odpady niebezpieczne) przez upoważnione jednostki spełniające wymagania, odpowiednie demontowanie pojazdów - usunięcie substancji i materiałów niebezpiecznych, wymontowanie części nadających się do ponownego użytku - przez jednostki spełniające wymagania,

Prawodawstwo europejskie - wymagania - 2 prawo do bezpłatny przekazania “wraku” przez ostatniego właściciela, osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu, odpowiedzialność - operatorzy gospodarczy (producenci i importerzy profesjonalni, przedsiębiorcy zajmujący się gospodarowaniem odpadami, firmy ubezpieczeniowe).

Polskie problemy, do których nie odnosi się dyrektywa pojazdy “sieroce” (ich producent lub importer nie istnieje), tzw. prywatny import.

Polskie prawodawstwo ustawa - Prawo o ruchu drogowym, ustawa - Prawo ochrony środowiska, ustawa o odpadach, ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej.

Projektowane polskie prawodawstwo projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z recyklingiem pojazdów wycofanych z eksloatacji skierowanie przez Rząd do Parlamentu: 3 grudnia 2002 r., pierwsze czytanie w Komisji Europejskiej: 16 grudnia 2002 r., pierwsze posiedzenie Podkomisji: 8 stycznia 2003 r.

Założenia projektu ustawy - 1 nowelizacja istniejących ustaw, rozszerzenie obowiązku uzyskania poziomów odzysku i recyklingu na pojazdy, zapewnienie sieci zbierania pojazdów przez producentów i importerów,

Założenia projektu ustawy - 2 wprowadzenie wymagań dla punktów zbierania i stacji demontażu, wymagania w zakresie pozwoleń i zezwoleń dla punktów i stacji, likwidacja podwójnego “koncesjonowania”,

Założenia projektu ustawy - 3 wyeliminowanie możliwości wyrejestrowania pojazdu w przypadku oddania tylko jego części, uściślenie wymagań w zakresie zaświadczenia o demontażu pojazdu, zasilenie dodatkowymi informacjami oraz umożliwienie dostępu Ministrowi Środowiska do Centralnej Ewidencji Pojazdów,

Założenia projektu ustawy - 4 przekazywanie informacji o metodach demontażu stacjom przez producentów, wprowadzanie dodatkowej sprawozdawczości dla stacji demontażu, uwzględnienie postulatów muzealników i hobbistów, wprowadzanie wymaganych definicji, ujednolicenie nazewnictwa w poszczególnych ustawach.

Stan prac nad projektem ustawy przeanalizowano projekt (dwukrotnie), zostało przyjętych wiele postulatów zarówno producentów, jak i stacji demontażu, problemem pozostał sposób nałożenia obowiązku uzyskania poziomów odzysku i recyklingu oraz związany z tym sposób naliczania opłaty produktowej.

Dziękuję za uwagę.