Nauczyciel wobec współczesności nieustannego kryzysu

Współczesność nieustannego kryzysu Bezosobowe formy organizacji życia społecznego Masowość Infantylność i komercyjność współczesnej kultury Procesy demoralizacji życia społecznego Celebrowanie skrajnego indywidualizmu Zanik relacji wspólnotowych

Zygmunt Bauman …człowiek staje się źródłem doznań a nie odpowiedzialności; (…) w tej rzeczywistości bez problemów odnajdują się gracze, przedsiębiorcy i poszukiwacze rozkoszy, przygód i silnych wrażeń. Homo moralis pozostaje nie chcianym cudzoziemcem.

Cele współczesnej szkoły, Michel Crozier Szkoła powinna kształtować istoty ludzkie zdolne do wykazywania się aktywnością w całkiem odmiennym świecie; zdolne do zrozumienia i opanowania złożoności działań i stosunków międzyludzkich, z którymi będą miały do czynienia; zdolne do wzięcia na siebie wolności wyboru, który będzie ich wyborem, z jego szansami, lecz także odpowiedzialnością i niestabilnością, jaką ta wolność narzuca.

Zmiany w rozumieniu roli współczesnego nauczyciela Odejście od modelu adaptacyjnego technika, który działa według odgórnych założeń, w celu przystosowania uczniów do istniejącej rzeczywistości (nauczyciel jako cyborg w rękach zewnętrznych decydentów – P. McLaren, odejście od funkcjonowania na poziomie rytuałów).

Zmiany w rozumieniu roli współczesnego nauczyciela Przejście do rozumienia nauczyciela jako autonomicznego podmiotu (odejście od bycia w roli w stronę pojmowania bycia nauczycielem i bycia osobą jako integralnej całości – osobista odpowiedzialność, profesjonalny osąd, autonomiczne decyzje).

Zmiany w rozumieniu roli współczesnego nauczyciela Odejście od rozważań o nauczycielu i jego pracy utrzymanych w nurcie racjonalności instrumentalnej (od logiki zysku i straty, celu i środka, do etyki i logiki dialogu).

Zmiany w rozumieniu roli współczesnego nauczyciela Przejście od tego, co w rozważaniach o nauczycielu i jego pracy miało charakter instytucjonalny, do tego, co indywidualne, jednostkowe, niepowtarzalne.

Zmiany w rozumieniu roli współczesnego nauczyciela Mocne akcentowanie kompetencji moralnych nauczyciela, czy też sfery moralnej i etycznej działalności nauczyciela, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności związanej z nauczycielską refleksją i działaniem (mądrość praktyczna, takt, refleksyjność i odpowiedzialna troskliwość.

Zmiany w rozumieniu roli współczesnego nauczyciela Przejście w stronę postulowanego modelu nauczyciela jako przewodnika i tłumacza.

Zmiany w rozumieniu roli współczesnego nauczyciela Zdecydowany awans zjawiska odpowiedzialności, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnej, egzystencjalnej odpowiedzialności nauczyciela, której potrzeba jest ukazywana jako czynnik decydujący o jakości, skuteczności i efektywności jego pracy.