Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi NOWE PODEJŚCIE DO ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH - PRIORYTETY I ZADANIA Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność w ramach Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju 19 września 2016r. godz. 10

PLAN NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEGO ROZWOJU od Planu do Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju Uchwała Nr 14 Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2016 r. w sprawie przyjęcia „Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju” Sektor rolno-spożywczy ROW Organizacja instytucji na rzecz rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich

NOWA STRATEGIA ŚREDNIOOKRESOWA Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju zastępuje SRK Krajowa strategia rozwoju regionalnego – regiony – miasta - obszary wiejskie UCHWAŁA RM z dnia 13 lipca 2010 r. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko UCHWAŁA Nr 58 RM z dnia 15 kwietnia 2014 r. Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020 UCHWAŁA Nr 163 RM z dnia 25 kwietnia 2012 r. STRATEGIA NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEGO ROZWOJU Strategia rozwoju kapitału ludzkiego UCHWAŁA Nr 104 RM z dnia 18 czerwca 2013 r. zastępuje ŚREDNIOOKRESOWĄ STRATEGIĘ ROZWOJU KRAJU 2020 podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju kraju w wymiarze społecznym, gospodarczym, regionalnym i przestrzennym, realizowany przez strategie rozwoju oraz przy pomocy programów Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP 2011-2020/22 UCHWAŁA Nr 67 RM z dnia 9 kwietnia 2013 r. Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki UCHWAŁA Nr 7 RM z dnia 15 stycznia 2013 r. Strategia rozwoju kapitału społecznego UCHWAŁA Nr 61 RM z dnia 26 marca 2013 r. Strategia rozwoju transportu UCHWAŁA Nr 6 RM z dnia 22 stycznia 2013 r. Sprawne państwo UCHWAŁA Nr 17 RM z dnia 12 lutego 2013 r.

DOKUMENTY STRATEGICZNE O WSI I ROLNICTWIE PAKT dla obszarów wiejskich, Strategia dot. wsi i rolnictwa ŚREDNIOOKRESOWA STRATEGIA ROZWOJU KRAJU 2020 STRATEGIA NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEGO ROZWOJU PROGRAM DZIAŁAŃ MINISTERSTWA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI NA LATA 2015-2019 Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020 (SZRWRiR) Aktualizacja Strategii Instrumenty wdrożeniowe (m.in. Programy operacyjne) PAKT dla obszarów wiejskich Instrumenty wdrożeniowe (m.in. Programy operacyjne)

STRUKTURA SOR 1 Obszar: Reindustrializacja CEL GŁÓWNY: Tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym i terytorialnym CEL I – Trwały wzrost gospodarczy oparty na dotychczasowych i nowych przewagach 1 Obszar: Reindustrializacja 2 Obszar: Rozwój innowacyjnych firm 3 Obszar: Małe i średnie przedsiębiorstwa 4 Obszar: Kapitał dla rozwoju 5 Obszar: Ekspansja zagraniczna CEL II – Rozwój społecznie i terytorialnie równoważony 1 Obszar: Spójność społeczna 2 Obszar: Rozwój zrównoważony terytorialnie CEL III - Skuteczne państwo i instytucje gospodarcze służące wzrostowi oraz włączeniu społecznemu i gospodarczemu 1 Obszar: Prawo w służbie obywatela i gospodarki 2 Obszar: Instytucje prorozwojowe i strategiczne zarzadzanie rozwojem 3 Obszar: E-państwo 4 Obszar: Finanse publiczne 5 Efektywność wykorzystania środków UE OBSZARY Wpływające na osiągnięcie celów strategii 1 Kapitał ludzki i społeczny 2 Transport 3 Energia 4 Środowisko naturalne 5. Bezpieczeństwo narodowe Główne działania dot. rozwoju sektora rolno-spożywczego Główne działania dot. rozwoju regionalnego obszarów wiejskich Główne działania dot. warunków dla rozwoju sektora rolno -spożywczego i rozwoju regionalnego obszarów wiejskich

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c. d ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  rozwój obszarów wiejskich wybrane zagadnienia Działania SOR dotyczą wszystkich obszarów wiejskich Odrębne działania poświęcono: wsparciu horyzontalnemu obszarów wiejskich (odrębny kierunek interwencji w celu II SOR „Rozwój obszarów wiejskich – wsparcie horyzontalne”); rozwojowi obszarów wiejskich w oparciu o endogeniczne potencjały gospodarcze (odrębny kierunek interwencji w celu II SOR „Rozwój obszarów wiejskich w oparciu o endogeniczne potencjały gospodarcze”); obszarom wiejskim należącym do aglomeracji; obszarom wiejskim zagrożonym trwałą marginalizacją, w tym obszarom popegeerowskim

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR  rozwiązania systemowe W celu III SOR zaprojektowano utworzenie w ramach Komitetu ds. polityki rozwoju Podkomitetu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich, którego zadaniem będzie przygotowywanie rekomendacji w zakresie zwiększenia stopnia komplementarności i synergii interwencji podejmowanych na obszarach wiejskich, finansowanych z różnych źródeł mając na uwadze cele i zadania SOR. Komitet będzie prowadził monitorowanie – zarówno rzeczowe, jak i finansowe wsparcia dla obszarów wiejskich, z uwzględnieniem Polityki Spójności oraz będzie służył realizacji PAKTU dla obszarów wiejskich i Strategii dotyczącej rozwoju wsi i rolnictwa.

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c. d ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  projekty strategiczne i flagowe MRiRW- przykłady Państwowa Inspekcja Bezpieczeństwa Żywności Polski Narodowy Holding Spożywczy Platforma żywnościowa Projekty Paktu dla obszarów wiejskich (w tym m.in. infrastruktura techniczna i dot. zasobów naturalnych, projekty dot. przedsiębiorczości) Odtworzenie i wsparcie rozwoju lokalnych rynków rolnych Wsparcie realizacji instrumentu Rozwój lokalny kierowany przez społeczność (RLKS) ze środków EFS i EFR w regionalnych programach operacyjnych (RPO) w formule pośredniej „Nowe szanse na wsi” - program aktywizacji zawodowej rolników dla potrzeb pozarolniczego rynku pracy

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  wybrane działania Kierunek interwencji 2. Aktywizacja obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją (Cel II), działania: Poprawa zdolności lokalnej administracji do skutecznego zarządzania procesami rozwojowymi, także we współpracy z JST niezagrożonymi trwałą marginalizacją), m.in. poprzez rozwój i upowszechnienie wykorzystania narzędzi analityczno– prognostycznych do oceny ekonomicznej efektywności planowanych inwestycji i profesjonalne doradztwo w tym zakresie, upowszechnienie narzędzi monitoringu usług publicznych i jakości życia, udoskonalenie narzędzi komunikacji i współpracy z lokalną społecznością, system zachęt dla dobrowolnego łączenia się gmin dla wzmocnienia rozwojowego potencjału całego obszaru, koordynacja rozwoju na poziomie powiatu i województwa, upowszechnienie innowacyjnych sposobów świadczenia wysokiej jakości usług publicznych, wsparcie instytucjonalne i doradztwo dla JST realizujących ZPR

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  wybrane działania Kierunek interwencji 2. Aktywizacja obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją (Cel II) działania c.d. Wsparcie inicjatyw lokalnych i pobudzenie aktywności społeczności lokalnych na poziomie gmin w zakresie budowania społeczeństwa obywatelskiego i wspierania lokalnych liderów (inicjatywy w ramach funduszu sołeckiego, budżety partycypacyjne, programy lokalnego crowdfundingu), rozwój partycypacji społecznej w procesie zarządzania rozwojem lokalnym (promocja dobrych praktyk konsultacji w lokalnych społecznościach, kampanie fundraisingowe), współpraca z lokalnymi grupami działania (LEADER) Bardziej efektywne wykorzystanie istniejących źródeł finansowania przedsięwzięć o charakterze rozwojowym (m.in. preferencje dla obszarów zagrożonych marginalizacją w ramach środków polityki spójności UE (kryteria wyboru projektów, dedykowane konkursy, projekty pozakonkursowe), rezerwy wykonania, budżetu państwa, środki własne JST oraz zapewnienie dodatkowych środków finansowych (m.in. „janosikowe” w nowej formule – dotacja wyrównawcza, dedykowane środki w ramach nowej perspektywy Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, mobilizowanie kapitału prywatnego do współfinansowania przedsięwzięć o charakterze rozwojowym)

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c. d ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  przykładowe projekty strategiczne Cel II Kierunek interwencji 2. Aktywizacja obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją (Cel II) Program dla obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją - skoncentrowany na pobudzania ich rozwoju społeczno- gospodarczego, realizowany w formule zintegrowanego programu rozwoju (ZPR), tj. nowego instrumentu polityki rozwoju o zasięgu lokalnym lub ponadlokalnym, służącemu terytorialnemu ukierunkowaniu procesu planowania i wdrażania prorozwojowej interwencji publicznej i prywatnej

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c. d ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  przykładowe projekty strategiczne Cel II Kierunek interwencji 7. Wzmocnienie sprawności administracyjnej samorządów terytorialnych oraz partnerstw z innymi podmiotami do prowadzenia działań rozwojowych Samorząd lokalny zdolny do kreowania rozwoju – poprawa zdolności instytucjonalnych samorządów gminnych i powiatowych w zakresie umiejętności i kompetencji wdrażania polityki rozwoju i podniesienia jakości decyzji publicznych (szkolenia, upowszechnienie dobrych praktyk, wymiana doświadczeń, wzajemne uczenie się); specjalne komponenty dotyczące koordynacji strategicznego planowania i wdrażania polityk, wspierania przedsiębiorczości, świadczenia usług publicznych dla obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją oraz miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Powołanie powiatowych rad rozwoju, które zapewnią lepszą koordynację rozwoju na poziomie lokalnym poprzez uspójnienie gminnych strategii lub wypracowanie wspólnej strategii dla powiatu, uzgadnianie kierunków rozwoju, kluczowych inwestycji i działań rozwojowych o zasięgu szerszym niż gmina, organizację usług publicznych, rozwój przedsiębiorczości - jako forma zinstytucjonalizowanego partnerstwa starosty, wójtów i przedstawicieli urzędu marszałkowskiego.

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c. d ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  przykładowe projekty strategiczne Cel III Kierunek interwencji 2. Wzmocnienie zintegrowanego podejścia do rozwoju (Cel III) Opracowanie i wdrożenie (na początku w formie pilotażu) Zintegrowanych Programów Rozwoju (ZPR) - nowy instrument polityki rozwoju o zasięgu lokalnym lub ponadlokalnym, służący terytorialnemu ukierunkowaniu procesu planowania i wdrażania prorozwojowej interwencji publicznej i prywatnej. ZPR będą wdrażane za pomocą wiązek przedsięwzięć dostosowanych do specyficznych i konkretnych potrzeb obszaru objętego wsparciem, wybranych z pakietów działań określonych w Strategii i realizujących ścieżkę rozwojową opracowaną dla obszaru objętego ZPR. Sfinansowanie przedsięwzięć wynikających z ZPR będzie możliwe dzięki zmianie systemu kryteriów wyboru projektów w ramach istniejących instrumentów wsparcia (głównie krajowe i regionalne programy operacyjne na lata 2014-2020) oraz uruchomieniu dodatkowych środków w ramach zmienionej formuły „janosikowego”, środków EOG oraz kapitału prywatnego

ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c. d ROLNICTWO I OBSZARY WIEJSKIE W SOR c.d.  przykładowe projekty strategiczne Kierunek interwencji 5. Profesjonalizacja oferty usług świadczonych przez instytucje otoczenia biznesu (IOB) oraz wspieranie sieciowej kooperacji między IOB i biznesem oraz w Specjalnych Strefach Ekonomicznych (SSE) Program Innowacyjnych Partnerstw Terytorialnych - instrument zacieśniania powiązań pomiędzy KIS a regionalnymi systemami specjalizacji, wiodącymi branżami regionalnymi oraz klastrami, które wpływają na rozwój gospodarki regionów poprzez przygotowywanie i realizację projektów flagowych (dotyczących ww. działań) zidentyfikowanych w ramach krajowych branż i sektorów opartych na KIS, a zlokalizowanych w danym regionie, wykorzystujących lokalną siłę produkcyjną i istniejącą infrastrukturę otoczenia biznesu.

Dziękuję za uwagę