BIBLIA Zasady czytania
Hermeneutyka Hermeneutyka podająca zasady interpretacji tekstów literackich i źródeł historycznych. Prawdy w Biblii nie zostały podane w formie definicji lecz w różnych formach literackich, powstałych w różnych czasach, środowiskach i kulturach. Hermeneutyka biblijna uwzględnia zasady literackie i teologiczne w interpretacji Pisma Świętego.
Zasady literackie Uwzględnienie tekstu oryginalnego. Ważność kontekstu. Uwzględnienie miejsc paralelnych. Uwzględnienie warunków literackich. Znajomość powstania tekstu.
Uwzględnienie tekstu oryginalnego Bezpośrednio natchniony jest tylko autograf. Tj. tekst oryginalny, który wyszedł spod pióra pisarza biblijnego. Tłumaczenie jest natchnione pośrednio, tzn. zasługuje o tyle na miano Słowa Bożego, o ile wiernie oddaje autograf. Natchniona jest Księga biblijna a nie jej tłumacz. Kościół troszczy się o to aby przekłady Biblii na różne języki, były opracowane odpowiednio. Imprimatur.
Ważność kontekstu Czytając Biblię należy uwzględnić kontekst gramatyczny, psychologiczny, bliższy i dalszy. Myśli autora nie wyczerpuje ani nie jest w stanie wyrazić jedno krótkie zdanie wyrwane z kontekstu. Uwzględnienie kontekstu pozwala wyjaśnić wiele trudności i głębiej wniknąć w treść Biblii. Przykładem może być Mk 8,33
Uwzględnianie miejsc paralelnych Miejsca paralelne – miejsca, w których powtarzają się te same wyrazy (paralelizm leksykalny) lub te same treści (paralelizm rzeczowy). Szczególne znaczenia mają miejsca w dziele tego samego autora, jako że najlepszym interpretatorem Biblii jest sama Biblia. Przykłady: Chrzest Jezusa – Mt 3,13-17
Uwzględnianie gatunków literackich Należy również uwzględnić gatunki literackie, czyli formy pisania przez ludzi w danym miejscu i epoce dla wyrażenia tego, co zamierzali przekazać. Mnogość gatunków literackich jest znakiem bogactwa i prawdy oraz wskazuje na rozliczne i przeróżne sposoby jakimi niegdyś mówił Bóg do ojców prze proroków (KO 12) Przykłady: Księga Jozuego, apokaliptyka, itd.
Znajomość okoliczności powstania tekstu Niezwykle ważna jest znajomość okoliczności kompozycji dzieła: -wykształcenie, kultura, psychika autora -epoka w jakiej żył autor -cel dzieła -adresaci, ich potrzeby i środowisko Św. Hieronim: „Liczni błądzą z powodu nieznajomości historii”.
Zasady teologiczne Zgodność z Tradycją Kościoła Nauka ojców Kościoła Analogia wiary Jedność Biblii Interpretacja prawd zbawczych
Zasady teologiczne Ponieważ Biblia jest również słowem Bożym, dlatego też przy jej interpretacji trzeba uwzględnić obok reguł literackich także reguły teologiczne. „Pismo Święte powinno być czytane i interpretowane w tym samym duchu, w jakim zostało napisane; należy więc celem wydobycia właściwego sensu świętych tekstów nie mniej uważnie także uwzględnić treść i jedność całej Biblii, mając na oku żywą Tradycję całego Kościoła oraz analogię wiary” (KO 12).
Zgodność z Tradycją Kościoła Egzegeta katolicki, jak i każdy, kto chce poprawnie interpretować Pismo Święte, przy tłumaczeniu Biblii musi uwzględniać żywą Tradycję interpretacji Kościoła Funkcję wyjaśniania słowa Bożego pełni żywy Urząd Nauczycielski Kościoła, który autorytatywnie działa w imieniu Jezusa Chrystusa. Urząd Nauczycielski Kościoła nie jest nad słowem Bożym, lecz jemu służy, święcie je strzeże i wiernie wyjaśnia (KO 10).
Nauka Ojców Kościoła Wyrazem żywej Tradycji Kościoła jest również interpretacja ojców Kościoła. Obowiązuje ona wtedy, gdy jest interpretacją powszechną i dotyczy spraw wiary i moralności.
Analogia wiary Jest to harmonia jakiejś konkretnej nauki z całym kompleksem prawd objawionych, nauczanych przez Kościół. Żaden tekst biblijny nie może mieć sensu przeciwnego tym prawdom. Prawdy objawione, których naucza Kościół, mają tego samego autora co i Biblia – Boga. św. Augustyn: „W zawiłych miejscach Pisma należy odwołać się do reguły wiary, którą się wyprowadza z miejsc jaśniejszych tegoż Pisma lub z autorytetu Kościoła”.
Jedność Biblii „Bóg, sprawca natchnienia i autor ksiąg obydwu Testamentów, mądrze postanowił, by Nowy Testament był ukryty w Starym, a Stary w Nowym znalazł wyjaśnienie. Biblia przedstawia przedziwną jedność, nie tylko ze względu na to, że jeden jest jej Autor główny – Bóg, ale również ze względu na swą treść religijną, która koncentruje się na temacie zbawienia, obiecanego i przygotowanego w Starym Testamencie, a zrealizowanego w Chrystusie w Nowym Testamencie.
Interpretacja prawd zbawczych „Księgi biblijne podają wiernie i bez błędu prawdę, jaka z woli Bożej miała być przez Pismo Święte utrwalona dla naszego zbawienia” (KO 11). Zadaniem więc interpretatora jest wyjaśnienie przede wszystkim prawdy dotyczącej zbawienia oraz komentowanie poszczególnych tekstów w wielkim kontekście świętej historii zbawienia.