Seminarium naukowe z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet 14 marca 2014 r. Koło Naukowe Politologów w partnerstwie z Kołem Naukowym Filozoficzno-Socjologicznym Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu

Kobiety w świecie Islamu Iwona Jarosz

Islam Oznacza całkowite oddanie się Allachowi, zdanie na jego wolę . Jest religią monoteistyczną , powstałą w VII w. na Półwyspie Arabskim. Głównym źródłem wiary dla muzułmanów jest Koran , a Mekka największym miejscem kultu. Główne ugrupowania w Islamie to 1.Sunnici(ok.90%) 2. Szyici Oba te ugrupowania zarzucają sobie odstępstwo od zasad islamu, nawołując niekiedy do podjęcia wojny przeciwko sobie.

Każdego muzułmanina obowiązuje pięć zasad filarów islamu: 1. Wyznanie wiary ( szahada) –nie ma innego Boga prócz Allacha a Machomet jest jego prorokiem 2. Modlitwa(salat) –obowiązuje pięć razy na dobę , twarzą zwróconą w kierunku Mekki i musi być poprzedzona rytualnym obmyciem wodą lub piaskiem 3. Jałmużna(zakat)

4.Post (saum)- obowiązuje osoby dorosłe i polega na wstrzymaniu się od jedzenia i picia w ciągu całego miesiąca ramadan od świtu po zmierzch, obowiązuje zakaz stosunków płciowych, palenia tytoniu i używania pachnideł 5. Pielgrzymka do Mekki(hadżdż)

Sytuacji kobiet muzułmańskich nie da się ocenić jednoznacznie czy jest dobra czy też zła. W jednych krajach jest ona lepsza w innych gorsza. Kobiety te są często uciskane i nie mają prawa decydowania o swoim życiu, co często jest tłumaczone wymogami religijnymi. Islam jest bardzo często wykorzystywany do sankcjonowania patriarchalnych obyczajów, ponieważ jest religią, którą daje się łatwo nadużywać, gdyż nie ma jednej, nadrzędnej instancji orzekającej, która z interpretacji Koranu jest prawdziwa.

Pozycję kobiet w ówczesnym czasie w dużym stopniu uzależniono od pozycji kobiet w życiu Mahometa, największego proroka islamu. Prawo muzułmańskie (szariat), przyjmuje jako zasadę równe traktowanie kobiety i mężczyzny, choć w tym względzie istnieją pewne ograniczenia. Znaczna część przepisów szariatu skierowana jest na równi ale przepisy te odnoszą się do takich dziedzin jak : wiara, moralność , wychowanie, sprawy finansowe i polityka.

Kobiecie przypisywane są cechy takie jak emocjonalność i uczuciowość , dlatego mężczyzna ma się nią opiekować jako ten silniejszy, opanowany, stanowczy i racjonalny. Specyficznym elementem w islamie jest zawieranie małżeństw. Wydarzenie to jest bardzo ważne w życiu kobiety. Przechodzi ona ze swej rodziny do domu męża. Uroczystość weselna trwa kilka dni. Pierwszy wieczór nazywa się wieczorem henny-jedną dłoń panny młodej maluje się henną. Panna młoda wieczór ten spędza w domu swoich rodziców z zaproszonymi kobietami. Mężczyźni świętują oddzielnie . Tak samo jest następnego dnia .

Potem wieczorem ojciec przewiązuje pannę młodą czerwoną wstążką, którą rozcina ktoś z mężczyzn rodziny pana młodego. Po tym obrzędzie znowu świętują tym razem w domu pana młodego. Przysięga jest ważna gdy małżonkowie 3 razy w obecności świadków zgodzą się na ślub. Wtedy Kadi ogłasza ich mężem i żoną.

Mężczyzna jako głowa rodziny chodzi do pracy, podejmuje najważniejsze decyzje związane z rodziną i zarządza domowym budżetem. Musi on też stać na straży kryształowego prowadzenia się kobiety, gdyż od tego zależy jego honor. Dlatego też mężczyźni ograniczają swoim kobietom możliwość samotnego poruszania się do minimum. Jeśli kobieta chce wyjść z domu, zawsze musi towarzyszyć jej mężczyzna. Kobieta nie ma obowiązku utrzymywać się sama czy też pomagać mężowi w utrzymaniu rodziny. Mąż powinien zapewnić żonie porównywalny status materialny jaki był w jej domu rodzinnym.

Mężczyzna nie może zakazać kobiecie pracować Mężczyzna nie może zakazać kobiecie pracować. Jeśli będzie chciała pracować może to robić, ale pieniądze są jej własnością i nie musi ich oddawać mężowi, czy też dokładać ich do wspólnego budżetu. Kobieta w islamie ma prawo do swojego majątku, chyba, że umowa małżeńska stanowi inaczej. Do obowiązków kobiety należy opieka nad domem i rodziną. Ma ona dobrze wychować dzieci i dbać o męża.

W Nigerii muzułmańska kobieta jest skazywana za cudzołóstwo na karę śmierci, a w Koranie kara jest przewidziana zarówno dla mężczyzny i kobiety: sura 24:2 ( An - Nur) „Cudzołożnicy i cudzołożnikowi wymierzcie po sto batów, każdemu z nich obojga! W imię religii Boga, jeśli wierzycie w Boga i w Dzień Ostatni, niech nie powstrzyma was żadna względem nich pobłażliwość. I niech pewna grupa wiernych będzie obecna przy ich karze”. Święta Księga nie wspomina też o karaniu tego występku śmiercią przez ukamienowanie.

Często zarzuca się podłe traktowanie kobiet społeczeństwom, które cierpią biedę, są bardzo słabo rozwinięte i w których edukacja jest na bardzo marnym poziomie. Arabia Saudyjska jest krajem, w którym kobiety nie mają praw wyborczych, w Libanie kobiety mają je ograniczone.

Kobietom każe się nosić hidżaby, albo zasłaniać całe ciało od stóp do głów i uzasadnia się to tekstem Koranu. Teologowie muzułmańscy sami nie są zgodni co do tego, ile ta zasłona miała by zakrywać i czy mają ją nosić wszystkie kobiety czy też nie.

Kobieta jako świadek Kontrowersyjna jest sprawa kobiety jako świadka. Według wersetu 282 sury drugiej, świadectwo jednego mężczyzny jest równoważne świadectwu dwóch kobiet. Islamiści uzasadniają to predyspozycjami psychicznymi.

Pozycja kobiety w Islamie jako: Matki: Jako matka kobieta osiągnęła nieporównywalnie największe znaczenie. Czytając Koran zwracamy uwagę na wielką cześć oddawaną rodzicom. Wg słów Proroka, to matka powinna być najlepszą przyjaciółką i powierniczką swoich dzieci.

Żony: Dzięki zamążpójściu kobieta zyskuje większe poważanie i szacunek Zgodnie z Koranem żona umożliwia mężowi duchowy odpoczynek, co wyzwala w nich miłość i miłosierdzie małżeńskie Jest to wielka zmiana dla współczesnego islamu (szczególnie trudna do przyjęcia w Arabii). Poniżona kobieta staję się kryterium szlachetności.

W świecie islamu mamy obecnie do czynienia z dwoma równolegle zachodzącymi, przeciwstawnymi tendencjami:

Z jednej strony państwa takie jak Tunezja i Turcja, które prowadzą aktywną politykę zmierzającą do poprawy położenia kobiet (dostęp do edukacji, pracy, prawo do decydowania o własnym małżeństwie). W tych krajach zachodzi wyraźna poprawa sytuacji. Z drugiej strony występuje jednak powszechna tendencja do bardzo wyraźnego pogarszania się położenia kobiety w wielu krajach muzułmańskich. Afganistan jest tu jednym z przykładów sztandarowych, sytuacja faktycznie nie poprawiła się tam zauważalnie po upadku reżimu talibów, którzy pozbawili kobiety wszelkich praw publicznych. Iran jest krajem, gdzie spierają się różne prądy: położenie kobiety jest złe (np. nie ma ona prawa wejść na mecz, gdy irańska telewizja transmitowała mecz piłki nożnej między reprezentacjami USA i Iranu, robiła to z kilkuminutowym poślizgiem, by w tej zakładce czasowej usuwać ujęcia widowni, na której siedziały kobiety), ale z drugiej strony w środowiskach intelektualnych jest podejmowana wyraźna krytyka tego stanu rzeczy (np. irańskie kino bardzo odważnie podejmuje ten temat).

Dyskryminacja kobiet przybiera natomiast bardzo ostrą postać w muzułmańskich krajach Afryki. Przypadek Safiyi Yakubu Hussani z Nigerii, skazanej za cudzołóstwo na ukamienowanie przez sąd szariacki, jest jednym z przejawów tej tendencji. Tradycyjny islam przyznawał jednocześnie od wieków niektóre prawa kobietom, których były długo pozbawione w wielu krajach cywilizacji zachodniej – np. prawo do rozwodu w przypadku zdrady męża lub w przypadku jego niewydolności seksualnej.