Metody przygotowujące do nauki czytania i pisania

Metoda Hanny Tymichowej Cele: Zapobieganie trudnościom w rysowaniu i pisaniu. Zachęcanie do podejmowania aktywności plastycznej. Wyrabianie sprawności motorycznej rąk oraz koordynacji wzrokowo- ruchowej. Wspomaganie osiągania gotowości do nauki pisania. Korygowanie nieprawidłowej techniki rysowania i pisania.

Metoda Hanny Tymichowej Założenia: „H. Tymichowa zaleca, aby ćwiczenia grafomotoryczne wykonywać w czterech różnych pozycjach: postawa stojąca, wzór zamieszczony w płaszczyźnie pionowej; postawa stojąca, wzór w płaszczyźnie poziomej; postawa siedząca, łokcie uniesione; postawa siedząca, przedramię podparte.” Klim – Klimaszewska A., 2010, Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa , str. 226.

Metoda Hanny Tymichowej Założenia: W sytuacji nieprawidłowego trzymania kredki i ołówka podczas rysowania lub pisania Tymichowa zaleca stosowanie nasadek korekcyjnych. Celem stosowania nasadki jest utrwalenie nawyku prawidłowego trzymania ołówka podczas rysowania, a także zwolnienie mięśniowe całej ręki. Wszystkie ćwiczenia grafomotoryczne powinny być prowadzone równolegle z zabawami usprawniającymi analizę i syntezę wzrokową oraz słuchową.

Metoda Hanny Tymichowej Autorka opracowała specjalny zbiór ćwiczeń grafomotorycznych, na który składają się: zestaw prostych wzorów do kalkowania (8 szlaczków i 16 rysunków figuralnych); zestaw wzorów złożonych do kalkowania (22 rysunki); zestaw wzorów do kopiowania (30 wzorów).

Program Marianne Frostig rozwijający percepcję wzrokową Cele: doskonalenie koncentracji uwagi dziecka, ćwiczenie precyzji wykonywanych ruchów, ćwiczenie wytrwałości w wykonywaniu zadań, rozwijanie zdolności koordynowania ruchów gałek ocznych z precyzyjnymi ruchami ciała, doskonalenie umiejętności rysowania i pisania, rozwijanie orientacji w schemacie ciała, rozwijanie dominacji ręki, rozwijanie zręczności oraz siły mięśni.

Program Marianne Frostig rozwijający percepcję wzrokową Założenia: Ćwiczenia i zabawy są ukierunkowane na rozwijanie percepcji wzrokowej, spostrzegawczości i umiejętności dokonywania wyboru. „Osiągnięcie odpowiedniego poziomu percepcji wzrokowej umożliwia dziecku naukę czytania, pisania, stosowania reguł ortografii, pozwala na wykonanie zadań arytmetycznych oraz rozszerzania wszystkich umiejętności wymaganych od niego w trakcie nauki szkolnej.” Klim – Klimaszewska A., 2010, Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa – str. 228

Program Marianne Frostig rozwijający percepcję wzrokową Program składa się z trzech zeszytów i trzech podręczników zatytułowanych „Wzory i obrazki.” Podzielony jest na trzy zasadnicze poziomy: Podstawowy – zadania kształtujące koordynację wzrokowo-ruchową Średni – ćwiczenia rozwijające orientację w stosunkach przestrzennych Wyższy – ćwiczenia integrujące zdolności percepcyjne

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz Cel: wielozmysłowe poznanie wzorów graficznych oraz liter alfabetu Założenia: Jednoczesne usprawnianie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego czyli integracji percepcyjno- motorycznej ważnej w procesie kształtowania u dzieci gotowości do czytania i pisania.

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz Metoda Dobrego Startu jest polską modyfikacją francuskiej metody „Le Bon Depart”, co oznacza: dobry odjazd, odlot, start. Marta Bogdanowicz – autorka nowej wersji wprowadziła trzy warianty tej metody: „Piosenki do rysowania” „Piosenki i znaki” „Piosenki na literki”

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz Zajęcia prowadzone MDS mają stałą strukturę. Wyróżnia się: 1. Zajęcia wprowadzające – różne sposoby powitania, zabawy ruchowe na orientację w schemacie ciała, wyjaśnianie trudnych słów, rozmowa na temat treści piosenki itp. 2. Zajęcia właściwe ćwiczenia ruchowe – zabawy ruchowe do treści piosenki, ruchowo-słuchowe – ćwiczenia mające bardziej złożone formy aktywności, angażujące dwa analizatory: kinestetyczno-ruchowy i słuchowy Ruchowo-słuchowo-wzrokowe – odtwarzanie wzorów graficznych oraz liter w rytm jednocześnie śpiewanej piosenki 3. Zajęcia końcowe – ćwiczenia relaksacyjne, wyciszające, oddechowe i usprawniające artykulatory.

Naturalna Nauka Języka – metoda nowozelandzka To nauka słuchania, mówienia, czytania i pisania poprzez zabawę i twórcze działania. Twórcą naturalnej nauki języka jest B. Cutting, inicjatorką programu w Nowej Zelandii była Wendy Pye.  W Polsce metodę naturalnej nauki języka wprowadziła Elżbieta Czerwińska.

Naturalna Nauka Języka – metoda nowozelandzka Założenia: Nauka pisania towarzyszy nauce czytania, a język odgrywa rolę czynnika integrującego różne dziedziny wiedzy i rodzaje aktywności dziecięcej w percepcji i poznawaniu przez dzieci rzeczywistości.  Podstawowym kryterium nauki czytania jest rozwój procesów poznawczych, takich jak spostrzeganie i pamięć. Naturalna nauka języka oparta jest na rozwijaniu i pogłębianiu chęci dziecka do nauki zarówno czytania, jak i kreślenia symboli graficznych.  Punktem wyjścia w nauce czytania i pisania jest cały tekst (krótki i prosty, ale zrozumiały) i jego atrakcyjny kontekst a ilustracje stanowią jego integralną część. Dziecko poznaje cały alfabet. Ważna jest aranżacja sali, organizuje się kąciki zainteresowań, wyposażone w różne materiały do czytania i pisania.

Naturalna Nauka Języka – metoda nowozelandzka W naturalnej metodzie nauki języka, nauka czytania i pisania przebiega w trzech etapach: 1. Zapoznanie dziecka z całością (tekst, zdanie, wyraz). 2. Zapoznanie dziecka ze szczegółami (budowa zdania, litery, znaki interpunkcyjne). 3. Przechodzenie do budowania całości z wykorzystaniem zdobytej wiedzy.

Metoda fonetyczno-literowo-barwna Bronisława Rocławskiego Celem metody jest jednoczesne połączenie techniki płynnego czytania ze zrozumieniem z nauką pisania poprzez stosowanie zabawowych form pracy. B. Rocławski jest też autorem klocków LOGO będących ruchomym alfabetem: „Są to plastikowe klocki, które zawierają cztery warianty każdej litery: wielką pisaną i drukowaną oraz małą pisaną i drukowaną. Na każdym klocku wyraźnie został określony punkt odniesienia w postaci szlaczka, co umożliwia poprawną obserwację umieszczonej na niej literze.” Klim – Klimaszewska A., 2010, Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa – str. 247

Metoda fonetyczno-literowo-barwna Bronisława Rocławskiego Koncepcję nauki czytania i pisania B. Rocławskiego można ująć w następujące hasła: Wydłużenie czasu przygotowania do czytania i pisania (można już zacząć od 3 roku życia dziecka). Dbanie o osiągnięcie przez dziecko najwyższej sprawności analizatora słuchowego i wzrokowego. Efektywne i systematyczne doskonalenie koordynacji wzrokowo- ruchowej. Rozwijanie orientacji przestrzennej jako ważnego elementu w nauce czytania i pisania. Przygotowanie do czytania i pisania rozpoczyna się od syntezy, a później analizy.

Metoda fonetyczno-literowo-barwna Bronisława Rocławskiego Klasyfikowanie fonemów w grupy: fonemy samogłoskowe, fonemy półotwarte, fonemy trące, fonemy przytarte, fonemy wybuchowe. Doskonalenie pamięci wzrokowej i słuchowej poprzez stosowanie różnorodnych ćwiczeń i zabaw z dziećmi. Doskonalenie poprawnego wymawiania głosek w izolacji. Ćwiczenie odczytywania z ust głosek i prostych wyrazów. Wydłużanie głosek „trwałych” w wyrazach jako pomoc w nauce czytania. Wdrażanie do czytania metodą „ślizgania się” z litery na literę. Wprowadzenie liter podstawowych i niepodstawowych. Zastosowanie pisma węzełkowego. Wyróżnienie lewej strony w zeszycie przez umieszczenie serduszka. Kształtowanie wrażliwości i świadomości ortograficznej.

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Cele: obniżenie wieku, w którym dzieci spotykają się z pismem, nacisk na wizualny aspekt nauki czytania, dostarczenie dziecku jak najwięcej ćwiczeń służących wykształceniu spostrzegawczości, niezbędnej w dostrzeganiu drobnych różnic między literami.

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Założenia: wspomaganie indywidualnego rozwoju dziecka z wykorzystaniem jego własnej inicjatywy wprowadzanie dziecka w świat słów powinno odbywać się na zasadzie zabaw i gier przynoszących dziecku radość i satysfakcję celem nauki czytania jest rozumienie sensu i znaczenia poszczególnych słów, a nie pozbawionych znaczenia oddzielnych liter, dlatego dziecko poznaje przede wszystkim wyrazy, a następnie litery, z których są one zbudowane dziecko na początku otrzymuje określony, skończony zbiór liter – alfabet; wie, że wszystkie wyrazy można stworzyć wykorzystując znane mu już litery.

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Założenia: Swoją metodę dr Irena Majchrzak oparła na wykorzystaniu zmysłu wzroku, a nie słuchu, na rozwijaniu i pogłębianiu chęci dziecka do nauki mówienia, czytania oraz kreślenia symboli graficznych czemu towarzyszy szeroko rozumiana aktywność twórcza. Autorka na podstawie własnych doświadczeń proponuje zmiany w metodach nauczania początkowej nauki czytania i pisania. Uważa, że pierwszym krokiem we wprowadzeniu dziecka w świat pisma powinno być zapoznanie go z literami własnego imienia (inicjacja imienia).

Odimienna metoda nauki czytania – Ireny Majchrzak Etapy nauki czytania: Inicjacja imienia. Wizytówka z imieniem wprowadza dziecko w świat znaczeń. Ściana pełna liter. Obserwacja, porównywanie, liczenie, wyciąganie wniosków, zwrócenie uwagi na litery, które posiada dziecko w swoim imieniu, a których mu brak. Prezentacje alfabetu. Poznawanie wszystkich liter wielkich i małych, drukowanych i pisanych. Targ liter. Różne zabawy i gry prowadzone z wykorzystaniem liter własnego imienia. Gra w sylaby. Układanie wyrazów z napisanych na kartonikach prostych sylab. Nazywanie świata. Przyporządkowanie odpowiedniej nazwy do wszystkiego co znajduje się wokół nas.

Metody i techniki Celestyna Freineta Ekspresja stanowi punkt wyjściowy w pedagogice Celestyna Freineta. Wywodzi się ona od aktywności i zainteresowań dziecka opartych na pracy i zabawie.  Koncepcja pedagogiczna tego pedagoga-praktyka ma za zadanie: rozbudzanie twórczej aktywności dziecka przez kontakt ze środowiskiem wychowanie przez pracę dobrze zorganizowaną włączanie w proces dydaktyczny form swobodnej ekspresji  Halina Semenowicz była pierwszą animatorką ruchu freinetowskiego w Polsce.

Metody i techniki Celestyna Freineta Celestyn Freinet odrzuca ocenę, konwencję podręcznika, uwzględnia indywidualne tempo pracy. Inny jest sposób zdobywania wiedzy przez ucznia. Szczególną uwagę zwracał na rozwój samorządności, czyli pracę w małych grupach.

Metody i techniki Celestyna Freineta Założenia: Nie ma podziału na dydaktykę i wychowanie. Szkoła nie może selekcjonować dzieci na lepsze i gorsze, lecz powinna pracować z dziećmi o różnych możliwościach intelektualnych. W pracy pedagogicznej najważniejszy jest rozwój osobowości każdego dziecka. Pedagogika oparta jest na prawach dziecka, szacunku dla jego osoby, potrzeb i dążeń. W rozwoju zawodowym nauczyciela ważna jest wymiana doświadczeń. Założenia pedagogiczne realizowane są za pomocą technik, które ułatwiają pracę nauczyciela.

Metody i techniki Celestyna Freineta Techniki, które opracował Freinet są podstawą jego pedagogiki. Technika swobodnego tekstu. Fiszki autokreatywne. Korespondencja międzyszkolna. Gazetka szkolna. Swobodna ekspresja plastyczna, muzyczna i teatralna. Stanowi ona punkt wyjścia nauczania różnych przedmiotów szkolnych. Doświadczenia poszukujące. Stosowane są zwłaszcza w środowisku społeczno - przyrodniczym.

Metody i techniki Celestyna Freineta Wprowadzając dziecko w świat pisma i czytania Freinet proponuje „naturalną metodę czytania”: Dzieci układają małe opowiadania, na podstawie swoich przeżyć, obserwacji i wzruszeń. Nauczyciel zapisuje je na tablicy, a dzieci przepisują je, drukują i w krótkim czasie odkrywają w napisanych wyrazach elementy podobne, co do kształtu i dźwięku, litery i sylaby, stanowiące człony różnych wyrazów. Pierwszym etapem jest pisanie bardzo krótkich tekstów, składających się z jednego lub dwóch zdań. Odczytywanie go jest całościowe, ale natychmiast musi nastąpić analiza i synteza.