POLITYKA HANDLOWA UNII EUROPEJSKIEJ

Początki Wspólnej Polityki Handlowej Po II wojnie światowej - wysoki stopień ochrony rynków krajowych przed zagraniczną konkurencją 1958 rok – powstanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) 1.07.1968 – powstanie Wspólnej Taryfy Celnej (WTC) 1.01.1970 – powstanie Wspólnej Polityki Handlowej (WPH)

Wspólna Polityka Handlowa Oznacza przekazanie unijnym instytucjom przez państwa członkowskie uprawnień do wyłącznej kompetencji w zakresie zawierania umów handlowych oraz współpracy z państwami trzecimi wszystkie zasady i instrumenty, przede wszystkim dotyczące ochrony przed importem stały się całkowicie jednolite Inicjatywa prawodawcza w zakresie WPH należy do Komisji Europejskiej Komisja przygotowuje propozycje aktów prawnych

Wspólna Polityka Handlowa Do zadań Komisji należy także reprezentowanie interesów państw członkowskich Unii Europejskiej w negocjacjach handlowych z krajami trzecimi oraz organizacjami międzynarodowymi

Zakres WPH Obrót towarami Handel usługami Handlowe aspekty własności intelektualnej Bezpośrednie inwestycje zagraniczne

Instrumenty WPH Taryfowe (cła) Pozataryfowe m.in. środki antysubsydyjne i antydumpingowe

Taryfowe instrumenty WPH Cła (ad valorem, specyficzne, kombinowane) W 1968 roku ujednolicono stawkę celną. Wspólna Taryfa Celna ustalana jest w formie rozporządzenia przez Radę na wniosek Komisji Europejskiej Dwa podstawowe rodzaje stawek celnych: 1) stawki konwencyjne – wynikają z postanowień GATT/WTO 2) stawki autonomiczne –stosowane wobec państw, którym UE nie przyznała Klauzuli Najwyższego Uprzywilejowania

Średni poziom stawek celnych wspólnotowej taryfy celnej w 2011 r Średni poziom stawek celnych wspólnotowej taryfy celnej w 2011 r. (średnia arytmetyczna; w %)1 Grupa towarowa Poziom stawek celnych Wyroby nierolnicze (bez paliw) 4,1 w tym: wyroby z drewna 1,2 tekstylia i odzież 8,0 środki transportu 5,0 Artykuły rolno-spożywcze 15,2 Wszystkie towary 6,4 1 J. Barcz, E. Kawecka– Wyrzykowska, K. Michałowska-Gorywoda, Integracja europejska w świetle Traktatu z Lizbony. Aspekty ekonomiczne, PWE, Warszawa 2012

Preferencje celne preferencje wzajemne - obowiązują one w ramach unii celnej (Turcja) i stref wolnego handlu (państwa EFTA, Maroko, Meksyk, Tunezja) preferencje jednostronne - stosowane wobec państw słabiej rozwiniętych Program Everything but Arms- EBA, czyli import bez opłat celnych z wyjątkiem amunicji i broni System powszechnych preferencji celnych - GSP (Generalized System of Preferences)

Taryfowe warunki dostępu do rynku Unii Europejskiej2 Warunki preferencyjne Typy preferencji   Rodzaj preferencji Przykłady partnerów handlowych Udział w imporcie spoza UE w 2009r. (%) Preferencje wzajemne (w handlu między państwa-mi członkowskimi UE oraz państwami trzecimi Unia celna Andora, Turcja, San Marino 2,9 Strefy wolnego handlu Europejski Obszar Gospodarczy, Maroko, Meksyk, RPA, Izrael, Szwajcaria 18,2 Preferencje jednostronne (udzielone przez UE państwom trzecim) System GSP Argentyna, Brazylia, Chiny, Indie, Malezja, Rosja, Ukraina 52,8 Preferencje dla państw najbiedniejszych (tzw. Everything but Arms – EBA) Czad, Gwinea, Malawi, Mauretania, Uganda, Togo, Tonga, Zambia Warunki niepreferencyjne Warunki KNU Australia, Hongkong, Japonia, Kanada, Korea Płd., Nowa Zelandia, Singapur, Tajwan, USA 26,1 Wszyscy partnerzy spoza UE 100,0 2 J. Barcz, E. Kawecka– Wyrzykowska, K. Michałowska-Gorywoda, Integracja europejska w świetle Traktatu z Lizbony. Aspekty ekonomiczne, PWE, Warszawa 2012

Pozataryfowe instrumenty WPH UE ma możliwość czasowego stosowania instrumentów pozataryfowych, zwłaszcza że stawki celne praktycznie nie mogą być podwyższane Środki protekcjonizmu uwarunkowanego – stosowane tylko, gdy istnieją ku temu odpowiednie przesłanki, jak wyrządzenie szkody unijnemu przemysłowi

Pozataryfowe instrumenty WPH Do środków protekcjonizmu uwarunkowanego zalicza się: Środki antydumpingowe Środki antysybsydyjne Środki ochronne przeciwko nadmiernemu importowi

Dumping i środki antydumpingowe Zgodnie z artykułem 2. Porozumienia o stosowaniu Artykułu VI GATT 1994 produkt uważa się za wprowadzony na rynek na warunkach dumpingowych, tzn. wprowadzony do handlu w innym kraju po cenie niższej od jego wartości normalnej, jeżeli cena eksportowa produktu eksportowanego z jednego kraju do drugiego jest niższa niż porównywalna cena, w normalnym obrocie handlowym, podobnego produktu przeznaczonego do konsumpcji w kraju eksportera Źródło: https://www.mg.gov.pl/NR/rdonlyres/66504EED-483B-48B9-B810-005B00F74B72/31209/porozumienie_o_stosowaniu_art_VI_ukladu_ogolnego_w.doc.

Postępowanie antydumpingowe Wszczynane przez Komisję lub na wniosek unijnego przemysłu (reprezentanci co najmniej 25% produkcji danego towaru w UE) Rozpoczęcie postępowania wyjaśniającego Wprowadzenie cła tymczasowego Możliwość wprowadzenia zobowiązania cenowego wobec zagranicznego dostawcy Środki antydumpingowe obowiązują maksymalnie przez 5 lat

Postępowanie antydumpingowe Przede wszystkim postępowaniem antydumpingowym objęte są towary takie jak: Wyroby chemiczne Wyroby tekstylne Wyroby metalurgiczne Produkty zaawansowane technologicznie

Subsydia i środki antysubsydyjne Subsydia to wszelkiego rodzaju wsparcia udzielne przez rząd krajowym podmiotom gospodarczym Rząd lub instytucja publiczna może udzielić subsydia do produkcji, przewozu lub eksportu za subsydia uważa się m.in. dotacje, gwarancje kredytowe, pożyczki na warunkach preferencyjnych, zwolnienia z podatków UE może nałożyć cła antysubsydyjne, nazywane również cłami wyrównawczymi. Rozwiązanie to jest jednak stosowane bardzo rzadko.

Ochrona przed nadmiernym importem Dostawca zagraniczny działa zgodnie z prawem (nie zaniża cen), jednak ilość eksportowanego przez niego towaru do krajów UE może zaszkodzić unijnym producentom danego towaru Mają oni prawo do okresowej ochrony przed skutkami nadmiernego importu

Współpraca Unii Europejskiej z krajami trzecimi zgodnie z „działaniami zewnętrznymi Unii”

Stowarzyszenie Art. 217 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej umowy międzynarodowe dające możliwość ograniczonego udziału w prawach, obowiązkach i instytucjach UE decyzja w Radzie Europejskiej musi zapaść jednomyślnie oraz muszą uzyskać zgodę Parlamentu Europejskiego „Układ Europejski” 16 grudnia 1991 Czy będzie umowa stowarzyszeniowa z Ukrainą?

Współpraca na rzecz rozwoju Art. 208 TFUE Obejmuje kraje Afryki, Karaibów i Pacyfiku Współpraca ta może przybierać formę wieloletnich lub tematycznych programów i jest finansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Art. 209 TFUE Współpraca UE z krajami AKP opiera się na konwencjach z Yaounde, Arusha, Lome i umowie z Kotonu.

Współpraca na rzecz rozwoju c.d. Współpraca na rzecz rozwoju składa się z dwóch części. Z jednej strony Unia wspiera dążenie do zwiększenia praw człowieka, wprowadzenia demokracji i dobrej władzy, a z drugiej rozwój gospodarczy, którego efektem będzie włączenie społeczne i poprawa jakości życia obywateli zainteresowanych krajów. „konsensus europejski”

Współpraca gospodarcza, finansowa i techniczna z państwami trzecimi Art. 212 TFUE aby umożliwić aparatom władzy Unii utrzymywanie stosunków z państwami postsowieckimi. Program TACIS obejmuje państwa : Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Rosja, Tadżykistan, Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan, w latach 1991-2003, Mongolia

Pomoc humanitarna Art. 214 TFUE Od 1975 roku liczba odnotowanych klęsk żywiołowych wzrosła z 75 do 400 rocznie, a klęsk spowodowanych przez ludzi zwiększyła się dziesięciokrotnie w latach 1976-2000. Nowa polityka od 2012 roku ma pomóc ofiarom katastrof w bardziej efektywnym szybszym reagowaniu na klęski. Będzie się opierać na pomocy w opracowywaniu schematów wczesnego ostrzegania, planów radzenia sobie w sytuacji katastrofy i efektywnego zarządzania ryzykiem.

Rozdział pomocy humanitarnej UE w 2012 (mln EUR)

Środki ograniczające Art. 215 TFUE Przed zmianami wprowadzonymi na mocy Traktatu z Lizbony, decyzja o wykonaniu sankcji międzynarodowych zapadała wewnątrz drugiego filaru Unii Europejskiej (Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa), a realizowana była za pomocą embarga lub „zamrożenia” środków finansowych

Środki ograniczające c.d. sankcje są stosowane wobec państw trzecich, które naruszają prawa człowieka, nie przestrzegają podstawowych zasad demokracji, ingerują zbrojnie w sytuacji wewnętrznej wobec obywateli. W Unii Europejskiej wyróżniamy trzy rodzaje sankcji: embargo na broń, sankcje ekonomiczne i dyplomatyczne. Najczęściej przyjmowane są sankcje ekonomiczne, czyli np. zamrożenie aktywów firm z krajów trzecich oraz sankcje dyplomatyczne jak zakaz wjazdu dla konkretnych dyplomatów z danych krajów Sankcje UE dla Syrii w 2011

Zawieranie umów międzynarodowych przez Unię Z mocy Traktatu w Lizbonie UE została jednolitą organizacją międzynarodową!!! Przedtem procedury zawierania umów międzynarodowych, były inne w każdym filarze Art. 218 TFUE Umowa UE z Koreą Południową umowa pomiędzy Unią Europejską a Izraelem w sprawie procedur bezpieczeństwa przy wymianie informacji niejawnych pomiędzy tymi dwoma stronami.

Stosunki UE z organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi oraz delegatury Unii Unia Europejska na mocy Traktatu z Lizbony ma podmiotowość prawa międzynarodowego. może utrzymywać kontakty z innymi organizacjami i państwami może przyjmować i utrzymywać swoje przedstawicielstwo w innych organizacjach i krajach, które reprezentuje Unie na arenie międzynarodowej i działa w ścisłej współpracy z misjami konsularnymi i dyplomatycznymi państw członkowskich

Stosunki UE z organizacjami międzynarodowymi i państwami trzecimi i delegatury Unii c.d. Współpraca z USA Współpraca z ONZ

Klauzula solidarności Art. 222 TFUE Po przyjęciu klauzuli solidarności, Państwa Członkowskie złożyły wniosek do Komisji Europejskiej, aby uściślić założenia przyjęte w art. 222 TFUE

Handel Unii Europejskiej Unia Europejska jest atrakcyjnym partnerem biznesowym dla wielu państw trzecich. Powodem tego jest ogromny rynek zbytu – ponad 500 mln klientów, transparentność i unifikacja przepisów dotyczących handlu, otwartości i pewność bezpieczeństwa inwestycji zagranicznych, największa otwartość na kraje rozwijające się spośród wszystkich państw na Świecie. Poza tym, Unia jest największym graczem w handlu światowym.

Handel dobrami i usługami w 2010 roku w mld EUR

Państwa wysokorozwinięte gospodarczo Stany Zjednoczone Ameryki Północnej Nowa Zelandia Japonia Australia