DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA
Dojrzałość szkolna to „moment równowagi między wymaganiami szkoły a możliwościami rozwojowymi dziecka” (Tyborowska) lub też dynamicznie – jako długotrwały proces przemian psychofizycznych, który prowadzi do przystosowania się dziecka do szkolnego systemu nauczania początkowego (Muszyński).
Dojrzałość szkolna nie jest uwarunkowanym Dojrzałość szkolna nie jest uwarunkowanym biologicznie etapem samorzutnego rozwoju, lecz składają się na nią różnorodne doświadczenia dziecka w sferze motorycznej, umysłowej, emocjonalnej i społecznej. Ocena stopnia dojrzałości szkolnej jest zarazem oceną poziomu rozwoju dziecka w danym momencie – ocena ta dokonana jest jednak z określonego punktu widzenia: - gotowości do rozpoczęcia nauki w szkole, uzależnionej m.in. od dotychczasowego biegu życia dziecka, od tego, czy uczęszczało ono, czy też nie do przedszkola, czy miało okazję współdziałać z rodzeństwem lub innymi dziećmi w najbliższym otoczeniu, czy dorośli zaspokajali jego potrzeby poznawcze i uczuciowe, czy stawiano mu wymagania dostosowane do jego możliwości, a jednocześnie rozwijające pożądane społecznie zachowania.
DOJRZAŁOŚĆ POZNAWCZA /umysłowa/ Pełna gotowość Dziecko wykazuje pełną orientację w najbliższym otoczeniu (wie, gdzie mieszka, jak się nazywa, gdzie pracują rodzice, posiada informacje o swoim rodzeństwie). Wypowiada się poprawnie pełnymi zdaniami. Zadaje dużo pytań, interesuje je otoczenie, pragnie wiedzieć i znać wszystko, co go otacza, co spostrzega i obserwuje. Interesuje się czytaniem, pisaniem, liczeniem Chętnie rysuje na określony temat, odwzorowuje, układa klocki, rysunek dziecka wykazuje dobry poziom wypowiedzi graficznej. Umie liczyć ze zrozumieniem do 10 lub 20.
Dziecko o prawidłowym rozwoju ruchowym potrafi: DOJRZAŁOŚĆ FIZYCZNA Dziecko o prawidłowym rozwoju ruchowym potrafi: Stać na jednej nodze Skakać na jednej nodze Przeskakiwać przez przeszkody Szybko biegać Ruchy rąk są zharmonizowane Jeździ na rowerze, rolkach, nartach ... Dziecku niedojrzałemu ruchowo te czynności sprawiają trudności.
DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNO-EMOCJONALNA Pełna gotowość Szybko nawiązuje kontakty z obcymi rówieśnikami Chętnie bawi się, rozumie zasady gier i zabaw. Potrafi ubrać się, jeść, utrzymuje porządek, chętnie wykonuje polecenia rodziców, wychowawców. Podporządkuje się poleceniom dorosłych, pracuje starannie, jest wytrwałe i cierpliwe.
DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNO-EMOCJONALNA Dziecko nie gotowe Nie nawiązuje kontaktów , ma kłopoty z dostosowaniem społecznym. Stoi na uboczu, nie bawi się z rówieśnikami ,mimo zachęty nadal stroni od nich. Niesamodzielne, nie próbuje dbać o porządek, nie wykonuje poleceń.
DZIECKO NIE GOTOWE DO PODJĘCIA NAUKI W SZKOLE Dziecko nie wykazuje orientacji w swoim otoczeniu. Wypowiada się z trudem, jednym zdaniem, wyrazem. Nie potrafi opowiadać, nie zadaje pytań, nie wykazuje zainteresowania otoczeniem, nie pragnie wyjaśnień. Niechętnie podejmuje pracę związaną z rysowaniem , odwzorowaniem, wycinaniem, ma trudności w zakresie sprawności manualnej.
D Z I Ę K U J Ę Opracowała: Pedagog szkolny mgr Karolina Smarz Literatura: 1. H. Muszyński „Zarys teorii wychowania”, PWN 1981 wyd. 5. 2. K. Tyborowska – Wiek przedszkolny w „Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży”, red. M. Żebrowska, Warszawa 1976, PWN wyd. 7