Podejście LEADER+ szansą rozwoju obszarów wiejskich w Polsce

LEADER jest podejściem, które ma przyczynić się do aktywizacji społeczności wiejskich poprzez włączenie partnerów społecznych i gospodarczych do planowania i wdrażania lokalnych inicjatyw.

Główny cel podejścia LEADER Budowanie kapitału społecznego na obszarach wiejskich poprzez: aktywizację mieszkańców przyczynianie się do powstawania nowych miejsc pracy polepszanie zarządzania lokalnymi zasobami projekty współpracy między społecznościami

Jedną z charakterystycznych cech Programu LEADER+ jest partnerstwo wyrażające się w funkcjonowaniu Lokalnej Grupy Działania, która jest beneficjentem środków z UE przekazanych jej z poziomu kraju lub regionu.

Oddolne podejście Inicjatywa powstania LGD powinna pojawić się w wyniku oddolnego impulsu i jest kształtowana lokalnie Władze regionalne powinny wspierać kształtowanie się LGD, ale nie powinny narzucać rozwiązań

Zalety podejścia LEADER polepsza zarządzanie lokalnymi zasobami, uzupełnia działania samorządów pozwala na eksperymenty i innowacje pozwala na specjalizację obszaru integruje ludzi uczy myślenia strategicznego uczy myślenia w kategoriach projektów i wiele innych

Beneficjenci LEADERA obszary wiejskie Unii Europejskiej Lokalne Grupy Działania (LGD) działające na rzecz rozwoju obszarów wiejskich (o wielkości mieszkańców) w których minimum 50% głosów w organach decyzyjnych należy do partnerów społecznych i gospodarczych ostateczni beneficjenci: organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy i władze lokalne, otrzymujące pomoc w oparciu o zgłaszane projekty rozwoju obszarów wiejskich

Idea grantu globalnego LGD Projekty wynikające ze strategii STRATEGIA

Tematy wiodące strategii nowe technologie i know-how, podniesienie jakości życia kreowanie i promocja produktów lokalnych wykorzystanie zasobów naturalnych i kulturowych

Przeciętny LAG/LGD w UE – tys. mieszkańców 1600 km 2 22,6 km

LEADER+ w Polsce od 2004 r. Schemat I - opracowanie strategii + uruchomienie LGD Schemat II - realizacja Strategii (projekty miękkie + obsługa administracyjna LGD) + promocja LGD + współpraca międzynarodowa Schemat I Schemat II

LEADER w Polsce (8) Schemat I 249 wniosków złożonych 174 do realizacji 167 zrealizowano Schemat II 187 wniosków złożonych 149 do realizacji 865 gmin 125,5 tys. km 2 ok. 7 mln. ludności 32% (48) fundacje 68% (102) stowarzyszenia i związki stowarzyszeń

Rola LGD LGD ma stać się lokalną agencją rozwoju, która z jednej strony pomagać będzie lokalnym wnioskodawcom w przygotowaniu projektów w ramach PROW, z drugiej zaś decydować będzie o typach projektów, które w pierwszej kolejności uzyskają wsparcie – na zasadzie ich zgodności z lokalną strategią rozwoju.

informowanie potencjalnych beneficjentów o możliwościach wsparcia i kierunkach rozwoju obranych w LSR pomoc przy rozwijaniu projektów przyjmowanie i ocena propozycji projektów wybór projektów zgodnych z LSR promocja obszaru i aktywizacja mieszkańców Rola LGD

Struktura nowego LGD wg. EFRROW Walne Zebranie Członków Biuro Rada (decyzyjna ) Zarząd (wykonawczy) Komisja Rewizyjna (kontrolna)

Finansowanie Osi 4 Leader Oś IV Leader w okresie

Środki na Oś 4 na poziomie krajowym Numer działania Nazwa działania Wysokość środków przeznaczonych na realizację działania [EUR] wydatki publiczne w % 4.1.3Lokalne strategie rozwoju ,8 4.2 Wdrażanie projektów współpracy ,9 4.3 Funkcjonowanie LGD, w tym: koszty bie ż ące LGD, nabywanie umiejętności i aktywizacja ,30 15,0 4,3 RAZEM

Podział środków krajowych budżet: 4787,5 min 708,75 min kwota do podziału na koperty regionalne 78,75 min rezerwa krajowa W ramach koperty regionalnej tworzona jest rezerwa wojewódzka (min. 10%), pozostałą kwotę (max. 90%) można przeznaczyć do podziału między LGD w pierwszym rozdaniu.

Koperty regionalne Polska Liczba ludności ,00 100% ,00 Dolnośląskie , Kujawsko-pomorskie , Lubelskie , Lubuskie , Łódzkie , Małopolskie , Mazowieckie , Opolskie , Podkarpackie , Podlaskie , Pomorskie , Śląskie , Świętokrzyskie , Warmińsko-Mazurskie , Wielkopolskie , Zachodniopomorskie ,

Poziom dofinansowania LGD Podział wydatków na poszczególne działania w ogólnej kwocie budżetu LGD finansowanie projektów zgodnych z LSR - co najmniej 78% (33,26 na mieszkańca) współpraca - 1,9% (0,81 na mieszkańca) nabywanie umiejętności oraz aktywizacja- 4,3% (1,83 na mieszkańca) koszt bieżące (administracyjne) LGD - do 15% (6,40 na mieszkańca)

Drugi konkurs na wybór LGD Najpóźniej 3 lata po podpisaniu umów z LGD na realizację LSR przewiduje się weryfikację działalności LGD pod względem realizacji LSR oraz potencjału organizacyjno-administracyjnego. Po ww. weryfikacji LGD przewiduje się drugi nabór wniosków LGD na realizację LSR. Kryteria i zasady wyboru LGD będą takie same jak kryteria określone dla pierwszego naboru LGD przeprowadzonego w pierwszym roku realizacji PROW Jeżeli działania realizowane przez LGD nie byłyby zgodne z LSR lub zaplanowane w ramach strategii cele i działania nie zostałyby osiągnięte, wówczas niewykorzystane przez LGD środki finansowe mogłyby zostać przesunięte na rzecz LGD wybranych w drugim naborze. Ponadto, w miarę wolnych środków, zakłada się możliwość przyznawania dodatkowego finansowania (bonusu) dla LGD wybranych w ramach 1 naboru, które najlepiej realizują swoje strategie.

Leader w okresie harmonogram wdrażania Harmonogram wdrażania osi LEADER : 2008 Samorządy województw (SW) przeprowadzają na swoim terenie pierwszy nabór wniosków i dokonują wyboru lokalnych grup działania LGD wybrane w ramach pierwszego naboru funkcjonuje zgodnie z umową o warunkach i sposobie realizacji LSR oraz rocznymi umowami, zawartymi z Samorządem Województwa 2011 weryfikacja działalności LGD pod względem realizacji LSR oraz potencjału organizacyjno- administracyjnego, przesunięcie niewykorzystanych środków 2011 Samorządy województw (SW) przeprowadzają na swoim terenie drugi nabór wniosków i w jego ramach: dokonują wyboru dodatkowych LGD, przyznają dodatkowe środki najlepiej działającym LGD LGD z pierwszego i drugiego naboru funkcjonuje zgodnie z umową o warunkach i sposobie realizacji LSR oraz rocznymi umowami zawartymi z Samorządem Województwa

Wymogi formalno-prawne LGD, kryteria dostępu i ocena potencjału LGD Oś IV Leader w okresie

Art. 15 ust 1 Lokalna grupa działania działa, z zastrzeżeniem art. 62 ust. 1 lit. B rozporządzenia nr 1698/2005, jako stowarzyszenie posiadające osobowość prawną. artykuł 62 ust.1 lit. B rozporządzenia Rady nr 1698/2005 Partnerskie podejście rozwoju lokalnego jest realizowane przez lokalne grupy działania spełniające następujące warunki: a) (...) b) muszą składać się z grupy już zakwalifikowanej do inicjatyw Leader II lub Leader*, lub zgodnie z podejściem Leader, albo być nową grupą reprezentującą partnerów z różnych lokalnych sektorów społeczno-ekonomicznych na danym terytorium. Na poziomie podejmowania decyzji partnerzy ekonomiczni i społeczni, jak również inni przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, tacy jak rolnicy, kobiety wiejskie, młodzi ludzie oraz ich stowarzyszenia, muszą stanowić przynajmniej 50% składu partnerstwa lokalnego c) (…) Wybrane zapisy Ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków EFRROW z 7 marca 2007

Art 15 ust 2 Do tworzenia i działania lokalnych grup działania stosuje się przepisy o stowarzyszeniach, z tym że: 1) członkiem zwyczajnym lokalnej grupy działania mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, w tym jednostki samorządu terytorialnego; 2) nadzór nad lokalnymi grupami działania sprawuje marszałek województwa; 3) lokalne grupy działania mogą prowadzić działalność gospodarczą służącą realizacji lokalnej strategii rozwoju i w zakresie określonym w ich statutach; 4) lokalna grupa działania, oprócz walnego zebrania członków, zarządu i organu kontroli wewnętrznej, jest obowiązana posiadać radę, do której wyłącznej właściwości należy wybór operacji, zgodnie z art. 62 ust 4 rozporządzenia nr 1698/2005, które mają być realizowane w ramach opracowanej przez lokalną grupę działania lokalnej strategii rozwoju.

Art. 15 ust. 3 Rada jest wybierana przez walne zebranie członków lokalnej grupy działania spośród członków tego zebrania. Co najmniej połowę członków rady stanowią podmioty, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit. b i c rozporządzenia nr 1698/2005, lub ich przedstawiciele, z tym że członek rady nie może być równocześnie członkiem organu kontroli wewnętrznej lokalnej grupy działania ani jej zarządu. artykuł 6 ust. 1 rozporządzenia Rady nr 1698/2005: Pomoc z EFFROW jest wdrażana w drodze ścisłych konsultacji (zwanych dalej partnerstwem") pomiędzy Komisją i Państwem Członkowskim oraz władzami i podmiotami wyznaczonymi przez Państwo Członkowskie na mocy przepisów i praktyk krajowych, w tym z: a) (...); b) partnerami gospodarczymi i społecznymi; c) innymi odpowiednimi podmiotami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie, organizacjami pozarządowymi, w tym organizacjami zajmującymi się zagadnieniami z zakresu ochrony środowiska oraz podmiotami odpowiedzialnymi za promowanie równości mężczyzn i kobiet

Struktura nowego LGD wg. EFRROW Walne Zebranie Członków Biuro Rada (decyzyjna ) Zarząd (wykonawczy) Komisja Rewizyjna (kontrolna)

1.Nowe" LGD muszą mieć formę stowarzyszenia specyficznego", właściwą wyłącznie dla LGD. 2.Grupy już zarejestrowane, które nie uczestniczą w schemacie II PPL+ i których forma prawna nie odpowiada formie specyficznego" stowarzyszenia muszą ją zmienić (najlepiej zarejestrować się na nowo jako stowarzyszenie działające na podstawie Ustawy Prawo o stowarzyszeniach i Ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków EFRROW) INTERPRETACJA dotycząca nowych" grup (które nie uczestniczą w schemacie II PPL+)

Biorąc pod uwagę tylko zapis art. 15 ust. 1 można wysnuć wniosek, że stare" LGD mają prawo do zachowania swojej dotychczasowej formy prawnej i mimo tego zostać uznane za lokalne grupy działania oraz uzyskać dostęp do środków Osi 4, ale INTERPRETACJA dotycząca starych" grup ( które uczestniczą w schemacie II PPL+)

Jeżeli przeanalizuje się stwierdzenia art. 15 ust. 2 i ust. 3, to de facto wykluczają one formę prawną fundacji i związków stowarzyszeń. Natomiast w odniesieniu do stowarzyszeń działających tylko na podstawie Prawa o stowarzyszeniach wymuszają dokonanie głębokich zmian w statucie w zakresie: - członkostwa, - nadzoru, - prowadzenia działalności gospodarczej, - struktury organizacyjnej (nowy organ - rada), - podstawy prawnej działania, jednak nie wiadomo, czy sędziowie sądów rejestrowych będą akceptować tak daleko idące zmiany statutów.

Członkostwo - w dotychczasowym stowarzyszeniu różny charakter członkostwa osób fizycznych i osób prawnych Nadzór - organem nadzoru dotychczasowych stowarzyszeń jest starosta Prowadzenie działalności gospodarczej - nowe regulacje w tym zakresie (można prowadzić działalność gospodarczą służącą realizacji lokalnej strategii rozwoju") są odmienne od postanowień ustawy Prawo o stowarzyszeniach (można prowadzić każdą działalność gospodarczą służącą realizacji celów statutowych"). Nowa LGD powinna wpisać w treść statutu rodzaje działalności - zgodnie z PKD - jakie zamierza prowadzić. Powołanie nowego organu (rady ), do której wyłącznej kompetencji należy wybór operacji do finansowania. Wyżej wymienione modyfikacje wymagają przywołania Ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem EFRROW

Rozdział 1 LSR: Charakterystyka LGD jako jednostki odpowiedzialnej za realizację LSR Nazwa i status prawny LGD, data jej rejestracji, nr KRS Opis procesu budowania partnerstwa; Charakterystyka partnerów i sposób rozszerzania/zmiany składu LGD reprezentatywności poszczególnych sektorów w składzie LGD Struktura organu decyzyjnego Zasady i procedury funkcjonowania LGD Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu decyzyjnego Doświadczenie LGD i partnerów LGD w realizacji projektów Kryteria oceny potencjału organizacyjno-administracyjnego LGD (w powiązaniu ze strukturą LSR)

Część 1.Charakterystyka LGD jako jednostki odpowiedzialnej za realizację LSR Nazwa i status prawny LGD, data jej rejestracji, nr KRS Opis procesu budowania partnerstwa; Należy opisać proces budowania partnerstwa i pozyskiwania partnerów Charakterystyka partnerów i sposób rozszerzania/zmiany składu LGD Należy opisać partnerów wchodzących w skład LGD, wykazując: reprezentatywności poszczególnych sektorów w stosunku do liczby podmiotów na obszarze LGD, zasady i sposób rozszerzania składu LGD Kryteria oceny potencjału organizacyjno-administracyjnego LGD – będą oceniane w oparciu o część 1 i część 10 LSR

Kryteria oceny potencjału LGD: Liczba partnerów LGD ( pkt, pkt, powyżej 50-6 pkt) Reprezentatywność poszczególnych sektorów w LGD (% w stosunku do wszystkich podmiotów działających na obszarze LGD) Sektor publiczny - min. 25% wszystkich podmiotów z obszaru LGD, w tym min. 50% gmin objętych LGD (tak - 6 pkt., nie - 0 pkt.) Sektor społeczny - min. 25% podmiotów z obszaru LGD (tak 6 pkt, nie 0 pkt) Sektor gospodarczy - min. 25% podmiotów z obszaru LGD (tak 6 pkt, nie 0 pkt) LSR zakłada rozszerzanie składu LGD. (1 pkt) LSR określa sposób rozszerzenia składu LGD. (2 pkt)

Struktura organu decyzyjnego Opis składu organu decyzyjnego, wskazanie jego reprezentatywności w stosunku do składu LGD Opis sposobu powoływania i dokonywania zmian w składzie organu decyzyjnego Opis roli i zadań organu decyzyjnego Kryteria oceny potencjału LGD LGD określiła sposób powołania i zmian w składzie organu decyzyjnego LGD. (2pkt.). Członkowie organu decyzyjnego odzwierciedlają skład/reprezentatywność partnerstwa. (1 pkt.)

Zasady i procedury funkcjonowania LGD Opis rozdziału funkcji pomiędzy poszczególne organy LGD, w tym wykazanie rozdzielenia funkcji decyzyjnej (organ decyzyjny: Rada) od zarządczej (zarząd), Przedstawienie regulaminu funkcjonowania LGD (zapewniającego przejrzystość i jawność podejmowanych decyzji) Opis procedury rekrutacji pracowników, w tym wymagania konieczne oraz pożądane Opis procedury postępowania w sytuacji wystąpienia trudności w zatrudnieniu pracowników o określonych wymaganiach, Opis stanowisk Opis zasad funkcjonowania biura oraz warunków technicznych i lokalowych

Kryteria oceny potencjału LGD: LGD opracowało regulamin funkcjonowania (załączony do LSR) zapewniający przejrzystość, demokratyczność i jawność podejmowania decyzji. (2 pkt.) LGD posiada przejrzystą procedurę rekrutacji pracowników. (2 pkt.) Wymagania konieczne i pożądane określone dla kandydatów do pracy w LGD pozwolą na zatrudnienie osób gwarantujących profesjonalną obsługę biura i beneficjentów. (2 pkt.) Procedura postępowania w sytuacji wystąpienia trudności w zatrudnieniu pracowników o określonych wymaganiach gwarantuje zatrudnienie osób o wystarczających kwalifikacjach. (2 pkt.) Zawarte w LSR opisy stanowisk precyzują podział obowiązków i zakres odpowiedzialności na poszczególnych stanowiskach oraz czy są adekwatne do wymagań koniecznych i pożądanych. (2 pkt.) Warunki techniczne i lokalowe biura LGD pozwalają na efektywne i sprawne wykonywanie zadań LGD (wydzielone biuro LGD. (2 pkt.)

Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu decyzyjnego L.p. Imię i nazwisko Podmiot delegujący Adres zamieszkania Zakres odpowiedzialności DoświadczenieKwalifikacje Należy dołączyć dokumenty potwierdzające posiadane kwalifikacje i doświadczenie Wykaz w formie tabelarycznej

Kryteria oceny potencjału LGD: Co najmniej połowa składu organu decyzyjnego posiada wiedzę z zakresu rozwoju obszarów wiejskich i podejścia Leader (ukończone szkolenia). (2 pkt.) Co najmniej połowę składu organu decyzyjnego stanowią osoby zamieszkujące na obszarze co najmniej 5 lat (Oświadczenie jako dokument potwierdzający). (1 pkt.) Co najmniej połowa składu organu decyzyjnego posiada doświadczenie w zakresie realizacji projektów z zakresu rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych ze środków unijnych. (3 pkt.) Przynajmniej jedna osoba będąca członkiem organu decyzyjnego LGD włada co najmniej jednym językiem roboczym UE (angielski, francuski lub niemiecki) w stopniu umożliwiającym swobodne porozumiewanie się (udokumentowana znajomość). (2 pkt.)

Doświadczenie LGD i partnerów LGD w realizacji projektów Wykaz w formie tabelarycznej projektów zrealizowanych przez LGD i/ lub partnerów: - o charakterze podobnym do zakresu pomocy określonym dla osi 3 i 4 - innych, realizowanych na obszarach wiejskich Lp. PartnerSiedziba/adres zamieszkaniaDoświadczenie

Kryteria oceny potencjału LGD: Realizacja projektów o charakterze podobnym do zakresu pomocy określonym dla osi 3 i 4 (w tym w ramach PPL+) - brak zrealizowanych projektów - 0 pkt. - mniej niż 4 zrealizowane projekty - 3 pkt. - powyżej 4 zrealizowanych projektów - 6 pkt. Inne projekty realizowane na obszarach wiejskich: - brak zrealizowanych projektów - 0 pkt. - mniej niż 4 zrealizowane projekty - 2 pkt. - powyżej 4 zrealizowanych projektów - 4 pkt.

Część 10 LSR. Procedura wyboru projektów przez LGD w ramach działania 4.1 oraz przyjęte kryteria lokalne Należy przedstawić procedury wewnętrzne wyboru projektów do realizacji w ramach LSR określające podział zadań i zakres odpowiedzialności poszczególnych organów. Należy też załączyć wzory dokumentów stosowanych podczas dokonywania oceny (np. karty oceny wraz z instrukcją wypełnienia, wzory pism)

Kryteria oceny potencjału LGD: LGD posiada przejrzyste procedury wewnętrzne wyboru projektów do realizacji w ramach LSR wykazujące podział zadań i zakres odpowiedzialności poszczególnych organów na poszczególnych etapach w formie: - jedynie opisowej (2 pkt.) - opisowej i graficznej lub tabelarycznej (4 pkt.) Procedura zawiera wzory dokumentów stosowanych podczas dokonywania oceny (karty oceny wraz z instrukcją wypełniania, wzory pism - załączone do LSR). (6 pkt.) Kryteria oceny projektów przez LGD: spójność z LSR (tak - 10 pkt. nie - 0 pkt.) obiektywność (tak -10 pkt. nie - 0 pkt.) przejrzystość (tak - 10 pkt. nie - 0 pkt.)

PROCEDURA WYBORU LGD w RAMACH PROW

1. Ustawa z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich 2. Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych kryteriów i sposobu wyboru lokalnej grupy działania do realizacji lokalnej strategii rozwoju w ramach PROW na lata obecnie wciąż na etapie projektu (maj 2007) Podstawy prawne

Art Pomoc w ramach działania, o którym mowa w art.5 ust. 1 pkt 21, (wdrażanie lokalnych strategii rozwoju) jest przyznawana: 1)na operacje wybrane zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia nr 1698/2005 przez lokalną grupę działania wybraną w drodze konkursu do realizacji opracowanej przez nią lokalnej strategii rozwoju Ustawa o wspieraniu ROW Ustawa o wspieraniu ROW z udziałem środków EFRROW

Art Konkurs, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt. 1, przeprowadza Samorząd Województwa (SW). 2. Wyboru LGD do realizacji LSR dokonuje się biorąc pod uwagę kryteria określone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1 (1698/2005), oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 29 ust 1. pkt 2 (rozporządzenie w sprawie szczegółowych kryteriów i sposobu wyboru LGD do realizacji LSR w ramach PROW) 3. SW niezwłocznie po dokonaniu wyboru, zawiera z LGD umowę o warunkach i sposobie realizacji LSR. Ustawa o wspieraniu ROW Ustawa o wspieraniu ROW z udziałem środków EFRROW

Określa szczegółowe kryteria i sposób wyboru LGD do realizacji LSR w ramach PROW na lata , w tym: 1. tryb składania wniosków o przyznanie pomocy; 2. szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać wnioski o przyznanie pomocy; 3. szczegółowe wymagania, jakim powinna odpowiadać umowa o warunkach i sposobie realizacji lokalnej strategii rozwoju. Projekt rozporządzenia w sprawie kryteriów i sposobu wyboru LGD

SW w porozumieniu z IZ ogłasza nabór wniosków o przyznanie pomocy, który musi być poprzedzony konsultacjami społecznymi (§ 2. ust. 1) OGŁOSZENIE O NABORZE WNIOSKÓW LGD: 1. Określa: termin, miejsce, tryb i formę składania wniosków oraz wykaz dokumentów jakie należy dołączyć do wniosku (§ 2. ust. 2) 2. Musi być podane do publicznej wiadomości minimum na 14 dni przed rozpoczęciem naboru, który odbywa się w trybie zamkniętym i trwa nie dłużej niż 1 miesiąc 3. Ukazuje się dwukrotnie w okresie programowania projekt rozporządzenia - wersja maj 2007 Projekt rozporządzenia w sprawie kryteriów i sposobu wyboru LGD

1. Składany w siedzibie UM właściwego ze względu na siedzibę LGD 2. Do wniosku dołącza się LSR oraz inne dokumenty niezbędne do dokonania wyboru. projekt rozporządzenia - wersja maj 2007 WNIOSEK – wymogi formalne

1. Oświadczenie wójta/ burmistrza każdej z gmin objętej LSR o: a) liczbie ludności zamieszkałej na obszarze gminy; b) zgodności projektu z przyjętą przez gminę strategią rozwoju lub miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku - ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; 2. Potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię statutu albo innego dokumentu określającego organizację i zakres działania wnioskodawcy; 3. Pełny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego; Inne niezbędne dokumenty WNIOSEK O DOFINANSOWANIE projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

4. Aktualne zaświadczenie o braku zaległości podatkowych wydane przez naczelnika urzędu skarbowego 5. Aktualne zaświadczenie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzające, że wnioskodawca nie jest podatnikiem VAT 6. Aktualną interpretację potwierdzającą brak możliwości odzyskania VAT, udzieloną w drodze postanowienia przez naczelnika urzędu skarbowego - w przypadku, gdy wnioskodawca będący podatnikiem VAT wnosi o objęcie kosztami kwalifikowanymi kwot VAT; Inne niezbędne dokumenty WNIOSEK O DOFINANSOWANIE projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

7. LSR w wersji elektronicznej i papierowej, która jest wydrukiem zapisu elektronicznego treści LSR; 8. Dokumenty potwierdzające dysponowanie środkami finansowymi na sfinansowanie kosztów realizacji projektu lub jego etapu, w szczególności kopię promesy kredytowej na realizację LSR lub jej etapu; 9. Pełnomocnictwo, jeżeli zostało ustanowione; projekt rozporządzenia - wersja maj 2007 Inne niezbędne dokumenty WNIOSEK O DOFINANSOWANIE

10. Oświadczenie wnioskodawcy lub inne dokumenty zaświadczające o wystarczającym potencjale administracyjnym w LGD do zarządzania środkami publicznymi, w szczególności o: a) kwalifikacjach i doświadczeniu osób wchodzących w skład organu decyzyjnego - dokumenty potwierdzające kwalifikacje; b) doświadczeniu wnioskodawcy, w szczególności dotychczasowej działalności LGD lub jej partnerów, tj. zrealizowanych zadań lub projektów o zakresie i złożoności porównywalnej z zakresem LSR - zakresy realizowanych zadań lub projektów; c) dotychczasowej działalności partnerów LGD, w szczególności okres funkcjonowania, zakres, tematyka przeprowadzonych działań, ich odbiorcy oraz liczba odbiorców; d) warunkach techniczno-biurowych siedziby wnioskodawcy; Inne niezbędne dokumenty WNIOSEK O DOFINANSOWANIE projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

11. Oświadczenie wnioskodawcy o liczbie członków ciała decyzyjnego i ich zastępców, w tym informacja, jaki sektor reprezentują (w formie listy); 12. Roczny Plan Finansowy na pierwszy rok działalności LGD; 13. Wniosek o przyznanie pomocy w ramach rocznej umowy finansowej, o której mowa w projekcie Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznania i wypłaty pomocy w ramach działania wdrażanie projektów współpracy" oraz działania funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja" objętych PROW na lata ; Inne niezbędne dokumenty WNIOSEK O DOFINANSOWANIE projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

14. Wniosek o zaliczkę, jeśli wnioskodawca wnioskuje o jej przyznanie; 15. Oświadczenia wszystkich partnerów projektów współpracy objętych strategią o zobowiązaniu się do realizacji tych projektów. projekt rozporządzenia - wersja maj 2007 Inne niezbędne dokumenty WNIOSEK O DOFINANSOWANIE

1. wnioski LGD podlegają weryfikacji formalnej, po której - jeśli okaże się pozytywna - następuje ocena merytoryczna (w formie punktowej) 2. oceny formalnej jak i merytorycznej dokonują co najmniej 2 pracownicy SW 3. w przypadku zastrzeżenia LGD do wyników dokonanej oceny SW powołuje niezależnego eksperta (§11. ust. 4) PROCEDURA wyboru LGD projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

Procedura wyboru LGD. Wniosek LGD Nabór wniosków Weryfikacja formalna Ocena merytoryczna na podstawie kryteriów punktowych Procedury odwoławcze Podpisywanie umów z LGD uzupełnienia Informacja o naborze Lista aplikujących LGD Wstępna lista rankingowa LGD Ostateczna lista rankingowa LGD Uchwała Zarządu Woj. o podpisaniu umów z LGD do 1 mc-a do 3 mc-y do 2 mc-y min. na 14 dni przed

1. merytorycznej ocenie punktowej (max 202 pkt.) podlega potencjał LGD (max 100 pkt.) oraz LSR-y (max pkt.) 2. minimalna liczba pkt. niezbędna do uzyskania dofinansowania określona w projekcie rozporządzenia: za ocenę potencjału LGD - 60 %, tj. min. 60 pkt. za ocenę LSR - 50 %, tj. min pkt. Kryteria oceny LGD i LSR projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

Kryteria oceny merytorycznej 1.Weryfikacja struktury LGD (24 pkt): a) liczba partnerów LGD: do pkt pkt powyżej pkt b) Reprezentatywność w LGD w stosunku do ilości podmiotów działających na obszarze LGD: sektor publiczny - min 25% wszystkich podmiotów z obszaru LGD, w tym gminy- min 50% gmin objętych LGD: tak - 6 pkt nie - 0 pkt sektor społeczny - min 25% podmiotów z obszaru LGD: tak - 6 pkt nie - 0 pkt sektor gospodarczy - min 25% podmiotów z obszaru LGD: tak - 6 pkt nie - 0 pkt projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

2. Weryfikacja struktury organu decyzyjnego (3 pkt): a) LGD określiła sposób powołania i zmian w składzie organu decyzyjnego LGD - 2 pkt b) Członkowie organu decyzyjnego odzwierciedlają skład/reprezentatywność partnerstwa -1 pkt 3. Weryfikacja zasad i procedur rozszerzania składu LGD (max 3 pkt): a) LGD zakłada rozszerzanie składu LGD -1 pkt b) LGD określiła sposób rozszerzania składu LGD - 2 pkt Kryteria oceny merytorycznej projekt rozporządzenia - wersja maj 2007

4. Weryfikacja szczegółowych zasad i procedur funkcjonowania LGD (12 pkt): a) LGD opracowało regulamin funkcjonowania zapewniający przejrzystość, demokratyczność i jawność podejmowania decyzji -2 pkt b) LGD posiada przejrzystą procedurę rekrutacji pracowników - 2 pkt c) Wymagania konieczne i pożądane określone dla kandydatów do pracy w LGD pozwolą na zatrudnienie osób gwarantujących profesjonalną obsługę biura i beneficjentów - 2 pkt d) Procedura postępowania w sytuacji wystąpienia trudności w zatrudnieniu pracowników o określonych wymaganiach gwarantuje zatrudnienie osób o wystarczających kwalifikacjach - 2 pkt e) Zawarte w LSR opisy stanowisk precyzują podział obowiązków i zakres odpowiedzialności na poszczególnych stanowiskach oraz są adekwatne do wymagań koniecznych i pożądanych - 2 pkt f) Warunki techniczne i lokalowe biura LGD pozwalają na efektywne i sprawne wykonywanie zadań LGD (wydzielone biuro LGD) - 2 pkt projekt rozporządzenia - wersja maj 2007 Kryteria oceny merytorycznej

5. Weryfikacja procedur wyboru projektów (10 pkt): a. LGD posiada przejrzyste procedury wewnętrzne wyboru projektów, wykazujące podział zadań i zakres odpowiedzialności poszczególnych organów na poszczególnych etapach w formie: jedynie opisowej - 2 pkt opisowej i graficznej lub tabelarycznej - 4 pkt b. Procedura zawiera wzory dokumentów stosowanych podczas dokonywania oceny (karty oceny, wzory pism) - 6 pkt Kryteria oceny merytorycznej

6. Weryfikacja kryteriów oceny projektów przez LGD (30 pkt): a) Spójność z LSR: tak -10 pkt nie - 0 pkt b) Obiektywność: tak -10 pkt nie - 0 pkt c) Przejrzystość: tak-10 pkt nie - 0 pkt projekt rozporządzenia - wersja maj 2007 Kryteria oceny merytorycznej

7. Weryfikacja dotychczasowej działalno ś ci LGD lub partnerów tworz ą cych LGD w zakresie (10 pkt): a)Realizacji projektów o charakterze podobnym do zakresu pomocy określonego dla osi 3 i 4, w tym w ramach PPL+: brak zrealizowanych projektów - 0 pkt mniej niż 4 zrealizowane projekty - 3 pkt powyżej 4 zrealizowanych projektów - 6 pkt b) Innych projektów realizowanych na obszarach wiejskich: brak zrealizowanych projektów - 0 pkt mniej niż 6 zrealizowanych projektów - 2 pkt powyżej 6 zrealizowanych projektów - 4 pkt

8. Weryfikacja kwalifikacji i doświadczenia osób wchodzących w skład organu decyzyjnego (8 pkt): a) Co najmniej połowa składu organu decyzyjnego posiada wiedzę z zakresu ROW i podejścia Leader (ukończone szkolenia) - 2 pkt b) Co najmniej połowę składu organu decyzyjnego stanowią osoby zamieszkujące na obszarze co najmniej 5 lat (dokument potwierdzający: oświadczenie) -1 pkt c) Co najmniej połowa składu organu decyzyjnego posiada doświadczenie w zakresie realizacji projektów z zakresu ROW współfinansowanych ze środków unijnych - 3 pkt d) Przynajmniej jedna osoba będąca członkiem organu decyzyjnego LGD włada co najmniej jednym językiem roboczym UE (angielski, francuski lub niemiecki) w stopniu umożliwiającym swobodne porozumiewanie się (udokumentowana) – 2 pkt. Kryteria oceny merytorycznej

Struktura i treść Lokalnej Strategii Rozwoju oraz kryteria oceny Oś IV Leader w okresie

Struktura i treść LSR - część1 Część 1.Charakterystyka LGD jako jednostki odpowiedzialnej za realizację LSR Nazwa i status prawny LGD, data jej rejestracji, nr KRS Opis procesu budowania partnerstwa; Należy opisać proces budowania partnerstwa i pozyskiwania partnerów Charakterystyka partnerów i sposób rozszerzania/zmiany składu LGD Należy opisać partnerów wchodzących w skład LGD, wykazując: reprezentatywności poszczególnych sektorów w stosunku do liczby podmiotów na obszarze LGD, zasady i sposób rozszerzania składu LGD

Struktura i treść LSR - część1 Struktura organu decyzyjnego Opis składu organu decyzyjnego, wskazanie jego reprezentatywności w stosunku do składu LGD Opis sposobu powoływania i dokonywania zmian w składzie organu decyzyjnego Opis roli i zadań organu decyzyjnego Zasady i procedury funkcjonowania LGD Opis rozdziału funkcji pomiędzy poszczególne organy LGD, w tym wykazanie rozdzielenia funkcji decyzyjnej (organ decyzyjny: Rada) od zarządczej (zarząd), Przedstawienie regulaminu funkcjonowania LGD (zapewniającego przejrzystość i jawność podejmowanych decyzji) Opis procedury rekrutacji pracowników, w tym wymagania konieczne oraz pożądane Opis procedury postępowania w sytuacji wystąpienia trudności w zatrudnieniu pracowników o określonych wymaganiach, Opis stanowisk Opis zasad funkcjonowania biura oraz warunków technicznych i lokalowych

Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu decyzyjnego Wykaz w formie tabelarycznej Należy dołączyć dokumenty potwierdzające posiadane kwalifikacje i doświadczenie Doświadczenie LGD i partnerów LGD w realizacji projektów Wykaz w formie tabelarycznej projektów zrealizowanych przez LGD i/lub partnerów - o charakterze podobnym do zakresu pomocy określonym dla osi 3 i 4 - innych, realizowanych na obszarach wiejskich I.p.PartnerSiedziba/adres zamieszkaniaDoświadczenie Struktura i treść LSR - część1 L.p. Imię i nazwisko Podmiot delegujący Adres zamieszkania Zakres odpowiedzialności DoświadczenieKwalifikacje

Struktura i treść LSR - część 2 Część 2. Definicja obszaru objętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności (maksymalnie 20 stron) Uwarunkowania przestrzenne (mapa), geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe Charakterystyka obszaru objętego LSR (jedynie czynniki mające wpływ na definicję i spójność obszaru objętego LSR). Konieczna mapa obrazująca granice administracyjne LGD, opis sąsiadujących obszarów oraz podanie powierzchni w km2. Pozostałe uwarunkowania przedstawione jedynie w kontekście uzasadnienia spójności wewnętrznej obszaru oraz w celu wykazania specyfiki danego obszaru. W przypadku uwarunkowań przyrodniczych/środowiskowych, zaleca się uwzględnienie informacji dotyczących obszaru objętego LSR, takich jak: ukształtowanie powierzchni, klimat, gleby (klasy bonitacyjne), bogactwa naturalne, lesistość, zasoby wodne, zanieczyszczenie środowiska (rodzaje i skala).

Struktura i treść LSR - część 2 Jeżeli LSR dotyczy obszarów objętych ochroną (parki narodowe, parki krajobrazowe itp.) należy je wymienić i podać ich powierzchnię całkowitą, a także wskazać, jaka część znajduje się na obszarze objętym LSR. W przypadku uwarunkowań kulturowych zaleca się opis dóbr kultury materialnej oraz duchowej (zwyczaje, obyczaje, tradycje itp, które składają się na dziedzictwo kulturowe obszaru objętego LSR). Jeśli jest to możliwe, należy wskazać wszelkiego rodzaju produkty tradycyjne podkreślające specyfikę danego obszaru w odniesieniu do regionu. W przypadku uwarunkowań historycznych zaleca się opis wydarzeń historycznych mających wpływ na dany obszar.

Ocena społeczno-gospodarcza obszaru (w tym potencjał demograficzny i gospodarczy obszaru oraz poziom aktywności społecznej) Opis powinien uwzględniać w szczególności: strukturę wieku ludności (na podstawie aktualnych dostępnych danych z GUS), poziom zatrudnienia i stopę bezrobocia (liczba bezrobotnych do liczby ludności czynnej zawodowo) podawaną na podstawie aktualnych danych dostępnych w: Powiatowych Urzędach Pracy, informacje o branżach gospodarki mających kluczowe znaczenia dla rozwoju obszaru, informacje dotyczące działających na obszarze LGD organizacji pozarządowych. Kryterium oceny: Czy LSR zawiera ocenę społeczno-gospodarczą obszaru objętego LSR? (Nie O pkt., Tak 2 pkt.) Struktura i treść LSR - część 2

Specyfika obszaru Należy wykazać elementy wyróżniające dany obszar i opisać ich wykorzystanie dla rozwoju obszaru objętego LSR. Kryterium oceny: Czy w LSR wskazano specyfikę obszaru oraz sposób jej wykorzystania dla obszaru? nie wskazano specyfiki obszaru - 0 pkt. wskazano specyfikę obszaru, ale nie przedstawiono sposobu jej wykorzystania -1 pkt. wskazano specyfikę obszaru oraz przedstawiono sposób jej wykorzystania – 4 pkt. Struktura i treść LSR - część 2

Część 3. Analiza SWOT dla obszaru objętego LSR, wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy Analiza mocnych i słabych stron obszaru, wskazanie szans i zagrożeń dla jego rozwoju. Sporządzając analizę należy brać pod uwagę m.in. wskazane wyżej uwarunkowania charakterystyczne dla obszaru a także potencjał obszaru odnośnie kapitału finansowego, ludzkiego, informacyjnego. Kryteria oceny: Czy przedstawiona analiza SWOT jest spójna z definicją obszaru? (2 pkt.) Czy przedstawione wnioski są spójne i wynikają z przeprowadzonej analizy SWOT? (3pkt.) Struktura i treść LSR - część 3

Część 4. Opis procesu przygotowania LSR Opis powinien zawierać: sposób i procedury opracowania/aktualizacji LSR; podmioty biorące udział w tym procesie; przeprowadzone konsultacji społecznych. Kryteria oceny: W procesie przygotowania LSR uczestniczyli partnerzy lokalni i mieszkańcy. (4 pkt.) W LSR szczegółowo opisano procedurę przygotowania i konsultowania LSR z uwzględnieniem terminów i listy uczestników spotkań. (6 pkt.) Struktura i treść LSR - część 4

Część 5. Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR Opis powinien zawierać: sposób i procedury aktualizacji/zmiany LSR; sposób wdrażania LSR; podmioty biorące udział w tym procesie aktualizacji/zmiany; podmioty biorące udział w procesie wdrażania Kryteria oceny: W LSR przewidziano procedurę zapewnienia udziału partnerów lokalnych i mieszkańców w procesie wdrażania LSR. (7 pkt.) W LSR przewidziano procedurę zapewnienia udziału partnerów lokalnych i mieszkańców w procesie aktualizacji LSR. (7 pkt.) Struktura i treść LSR - część 5

Część 6. Misja LGD Należy przedstawić myśl przewodnią funkcjonowania LGD podstawowy, strategiczny cel powołania LGD Struktura i treść LSR - część 6

Część 7. Cele ogólne i szczegółowe LSR oraz przedsięwzięcia planowane do realizacji (tj. kategorie działań w ramach których realizowane będą konkretne projekty i projekty współpracy, wraz z wskaźnikami produktu, rezultatu i oddziaływania) Wskazanie celów ogólnych, strategicznych LSR, które mają charakter długofalowy, zasadniczy z punktu widzenia rozwoju obszaru, zapewniają ciągłość i trwałość rozwoju. Następnie celom ogólnym należy przyporządkować cele szczegółowe, wskazujące na praktyczną realizację celów ogólnych w okresie wdrażania LSR. Należy wykazać adekwatność celów w stosunku do LSR. Cele powinny być mierzalne, konkretne, określone w czasie. Przedstawieniu celów strategii powinien towarzyszyć opis planowanych do realizacji przedsięwzięć tj. kategorii działań, w ramach których realizowane będą konkretne projekty i projekty współpracy (jeśli dotyczy) wraz z wskaźnikami produktu, rezultatu i oddziaływania. Struktura i treść LSR - część 7

W LSR należy wskazać przedsięwzięcia realizowane w ramach działania: 4.1 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju tj. projektów w ramach działań osi 3 oraz tzw. małych projektów 4.2 Wdrażanie projektów współpracy; w tym punkcie należy opisać planowane projekty współpracy wraz z określeniem: zaangażowanych partnerów (do strategii należy dołączyć umowę lub porozumienie o współpracy), działań, celów budżetu i harmonogramu realizacji, kwalifikacji i doświadczenia koordynatora, procedur zarządzania i monitorowania realizacji projektu 4.3 Funkcjonowanie LGD (nabywanie umiejętności, aktywizacja i koszty bieżące LGD). Wskazać należy planowane działania, w tym plan komunikacyjny z uwzględnieniem grup społecznych w szczególności podmiotów i osób fizycznych z obszaru LGD mający na celu zwiększenie ich zaangażowania i aktywizację. Ponadto w planie powinien znaleźć się opis działań informacyjno-promocyjnych. Struktura i treść LSR - część 7

Kryteria oceny: Czy założone cele są adekwatne do LSR? (4 pkt) Czy cele są mierzalne, konkretne, akceptowalne, określone w czasie? (4 pkt) Czy założone cele są określone w czasie i możliwe do realizacji w okresie wdrażania LSR? (3 pkt) Czy przedstawione w LSR wskaźniki produktu są adekwatne do celów i czy stanowią rzeczywisty miernik ich osiągania? (tak 2 pkt; nie 0 pkt) Czy przedstawione w LSR wskaźniki rezultatu są adekwatne do celów i czy stanowią rzeczywisty miernik ich osiągania? (tak 2 pkt; nie 0 pkt) Czy przedstawione w LSR wskaźniki oddziaływania są adekwatne do celów i czy stanowią rzeczywisty miernik ich osiągania? (tak 2 pkt; nie 0 pkt) LSR jest zgodna i spójna z uwarunkowaniami przestrzennymi obszaru? (1 pkt) LSR jest zgodna i spójna z uwarunkowaniami historycznymi, kulturowymi, przyrodniczymi lub geograficznymi obszaru? (3 pkt) Czy przedsięwzięcia wskazane w ramach działań 4.1, 4.2, 4.3 przyczynią się do osiągnięcia celów LSR? (3 pkt) Czy przedsięwzięcia wskazane w ramach działań 4.1, 4.2, 4.3 opierają się na specyfice obszaru objętego LSR? (5 pkt) Struktura i treść LSR - część 7

Część 8. Uzasadnienie podejścia zintegrowanego realizowanego w ramach LSR Integracja może dotyczyć związków między działaniami, związków między partnerami i sektorami lub zaangażowania różnych sektorów gospodarki i wykorzystania różnych lokalnych zasobów. Kryteria oceny Zaangażowanie przedstawicieli różnych sektorów gospodarki. Jako grupy docelowe działań określonych w LSR wymieniono: przedstawicieli nie więcej niż 2 różnych sektorów gospodarki (2 pkt) przedstawicieli powyżej 2 różnych sektorów gospodarki (3 pkt) LSR zawiera działania opierające się na waloryzacji i wykorzystaniu różnych zasobów lokalnych: zasobów przyrodniczych (2 pkt) zasobów kulturowych i historycznych (3 pkt) Struktura i treść LSR - część 8

Część 9. Uzasadnienie podejścia innowacyjnego realizowanego w ramach LSR Podejście innowacyjne może oznaczać np. wprowadzenie nowego produktu, procesu, nowej organizacji, nowy rynek, transfer i adaptację innowacji opracowanych gdzie indziej, modernizację tradycyjnych technologii Kryteria oceny: Czy zaproponowane innowacyjne rozwiązania związane są z wykorzystaniem lokalnych zasobów? (2 pkt) LSR zawiera nowatorskie, niestosowane wcześniej na danym obszarze rozwiązania w ramach realizowanych projektów i przedsięwzięć. (2 pkt) Czy zaprezentowane innowacyjne rozwiązania mogą być stosowane również na innych obszarach? (3 pkt) Struktura i treść LSR - część 9

Część 10. Procedura wyboru projektów przez LGD w ramach działania 4.1 oraz przyjęte kryteria lokalne Należy przedstawić procedury wewnętrzne wyboru projektów do realizacji w ramach LSR określające podział zadań i zakres odpowiedzialności poszczególnych organów. Należy też załączyć wzory dokumentów stosowanych podczas dokonywania oceny (np. karty oceny wraz z instrukcją wypełnienia, wzory pism) Kryteria oceny: Ocena procedury wyboru projektów jest częścią oceny potencjału organizacyjno - administracyjnego LGD. Struktura i treść LSR - część 10

Część 11. Budżet LSR dla każdego roku realizacji LSR Budżet LSR należy przedstawić z podziałem na: środki planowane na działania realizowane przez wnioskodawców ubiegających się o pomoc w ramach działań osi 3 tj: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Odnowa i rozwój wsi oraz Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, zgodnie z celami LSR; środki planowane na działania realizowane przez wnioskodawców ubiegających się o pomoc w ramach małych projektów; środki planowane na działania realizowane przez LGD w ramach realizacji projektów współpracy (działanie 4.2); środki planowane na działania realizowane przez LGD związane z nabywaniem umiejętności, aktywizacją i kosztami bieżącymi LGD (działanie 4.3). Określając koszty należy zapewnić ich racjonalność. Przyjęte w budżecie stawki nie mogą przekraczać limitów ustalonych na poziomie województwa Struktura i treść LSR - część 11

Rokrodzaj kosztu Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Odnowa i rozwój wsi Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Małe projekty Projekty współpracy 4.31-Koszty bieżące LGD Nabywanie umiejętności Aktywizacja razem działania 2009 całkowite kwalifikowalne 2010 całkowite kwalifikowalne 2011 całkowite kwalifikowalne 2012 całkowite kwalifikowalne 2013 całkowite kwalifikowalne 2014 całkowite kwalifikowalne 2015 całkowite kwalifikowalne razem kwalifikowalne Struktura i treść LSR - część 11 Format tabeli budżetowej

Kryteria oceny: Czy zaplanowany budżet wraz harmonogramem zapewni systematyczną i ciągłą realizację LSR? (tak 2 pkt; nie 0 pkt) Czy planowane przedsięwzięcia są logicznie ze sobą powiązane? Tak - 2 pkt, powiązane w średnim stopniu - 0,5 pkt, Nie - 0 pkt Czy przedstawiony budżet jest budżetem zrównoważonym tj. czy została zachowana równowaga pomiędzy kosztami administracyjnymi i własnymi LGD a kosztami realizacji LSR? (Tak 2 pkt; Nie 0 pkt) Czy przedstawiony budżet jest adekwatny do podstawowego/ych celu/ów LSR? (maksymalnie 4 pkt) Czy przedstawiony budżet zapewnia racjonalność kosztów? (tak 3 pkt; nie 0 pkt ) Struktura i treść LSR - część 11

Część 12. Zasady i sposób dokonywania ewaluacji własnej Ewaluacja własna ma na celu ocenę zrealizowanych przez LGD działań pod względem przyczyniania się do osiągnięcia założonych celów. Wyniki przeprowadzonej ewaluacji mogą prowadzić do aktualizacji/zmiany planowanych w LSR działań. W tym punkcie należy więc przedstawić sposób wykorzystania informacji uzyskanych podczas przeprowadzania ewaluacji własnej oraz ich powiązania z aktualizacją LSR. Kryteria oceny: Zaproponowana metodologia przeprowadzenia ewaluacji własnej LGD: jest powiązana z oceną realizacji celów określonych przez LGD do osiągnięcia poprzez realizację LSR (tak 3 pkt; nie 0 pkt) jest powiązana z oceną planowanych przedsięwzięć mających doprowadzić do osiągnięcia celów określonych w LSR (tak 2 pkt; nie 0 pkt) LSR zawiera propozycję sposobu wykorzystania informacji uzyskanych z ewaluacji własnej i propozycja ta zawiera metodologię wykorzystania informacji uzyskanych z ewaluacji własnej w celu usprawnienia działalności LGD (tak 2 pkt; nie 0 pkt) Struktura i treść LSR - część 12

Część 13. Powiązania LSR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSR Należy przedstawić powiązania LSR m.in. z Regionalnymi Programami Operacyjnymi, Programem Operacyjnym Kapitał ludzki", Programem Operacyjnym Innowacyjna gospodarka". Przedsięwzięcia i projekty realizowane w ramach LSR powinny być komplementarne w stosunku do innych programów, stanowić ich uzupełnienie i przyczyniać się do kompleksowego, zrównoważonego rozwoju danego obszaru. Kryteria oceny: Czy LSR ma charakter komplementarny w stosunku do innych dokumentów planistycznych? (tak 2 pkt; nie 0 pkt) Struktura i treść LSR - część 13

Część 14. Planowane działania/przedsięwzięcia realizowane przez LGD w ramach innych programów wdrażanych na obszarze LSR Należy opisać działania, projekty, które LGD jako beneficjent planuje realizować w ramach innych programów. Należy również wskazać mechanizmy zabezpieczające przed nakładaniem się pomocy w ramach PROW i innych programów m.in. sposób finansowania poszczególnych osób zatrudnionych w LGD zapobiegający podwójnemu finansowaniu, mechanizmy uniemożliwiające realizację podobnych projektów z dwóch różnych źródeł. Projekty realizowane ze środków innych programów powinny mieć charakter komplementarny w stosunku do tych realizowanych w ramach PRO W. Struktura i treść LSR - część 14

Kryteria oceny: Czy LSR przewiduje mechanizmy uniemożliwiające nakładanie się pomocy w przypadku, gdy LGD planuje realizację projektów w ramach innych programów współfinansowanych ze środków unijnych? przewiduje i uniemożliwia nakładanie się pomocy z innymi programami - 2 pkt. przewiduje i w znacznym stopniu redukuje możliwość nakładania się pomocy z innymi programami - 1 pkt. nie przewiduje lub przewiduje, ale nie zabezpiecza przed nakładaniem się pomocy lub w niewielkim stopniu redukuje taką możliwość - 0 pkt. Struktura i treść LSR - część 14

Część 15. Wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich Należy opisać, w jaki sposób działania wskazane w LSR przyczynią się do rozwoju regionu. Należy wziąć pod uwagę w szczególności strategie rozwoju regionalnego. Pojęcie region" oznacza poziom NUTS II, a więc poziom województwa. Niemniej jednak, jeżeli obszar działania Lokalnej Grupy Działania wykracza poza zasięg województwa, należy również traktować ten obszar jako region, z tym, że dotyczy on wtedy więcej niż jednego województwa Kryteria oceny: Czy LSR przyczyni się do rozwoju obszaru objętego LSR oraz do rozwoju całego regionu zgodnie z kierunkami określonymi w LSR i innych dokumentach planistycznych? (tak 2 pkt; nie 0 pkt) Struktura i treść LSR - część 15

Część 16. Informacja o załącznikach Struktura i treść LSR - część 15

Oś IV Leader w okresie Wdrażanie projektów współpracy" oraz Funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania"

Wysokość pomocy Wdrażanie projektów współpracy (działanie 4.2) Dla LGD tys. mieszkańców max. 19 tys. euro, Powyżej 20 tys. liczba ludności x 0,95 euro Funkcjonowanie LGD (działanie 4.3) Dla LGD tys. mieszkańców max 193 tys. euro Powyżej 20 tys. liczba ludności x 9.65 euro Koszty bieżące LGD mogą stanowić max 15% wszystkich prowadzonych przez LGD działań w ramach realizacji LSR

Składanie wniosków Pierwszy wniosek składany wspólnie z wnioskiem na Wdrożenie Lokalnych Strategii Rozwoju" do samorządu województwa (sw) LGD składa kolejne wnioski do 31 sierpnia roku poprzedzającego rok którego dotyczy wniosek - umowy zawierane są na rok, W przypadku stwierdzonych braków w czasie weryfikacji formalnej LGD może je uzupełnić w terminie 14 dni, Pierwszy wniosek rozpatrywany jest w terminie 2 miesięcy od dnia zatwierdzenia przez samorząd województwa listy rankingowej LGD

Wniosek na projekty współpracy" oraz funkcjonowanie LGD" Nazwa projektu Nazwa i opis partnerów projektu współpracy Okres/czas realizacji Udział podmiotów objętych realizacją projektów współpracy Cele projektu zgodne z LSR i problemami obszaru Sposób i forma osiągania celów Rola partnerów Mierzalne rezultaty Harmonogram wydatków Legenda: Zakres projektów współpracy Zakres projektów na funkcjonowanie LGD

Zabezpieczenia, zaliczki, płatności Zabezpieczeniem umowy jest weksel niezupełny (in blanco) wraz z deklaracją wekslową LGD może złożyć wniosek o wypłatę zaliczki na poczet wydatków zawartych w umowie Wnioski o płatność nie częściej niż 4 razy do roku składane do AR i MR za pośrednictwem UM. Wypłata w terminie 30 dni od złożenia przesz SW.

Kryteria dostępu dla projektów współpracy Współpraca międzyregionalna co najmniej 2 LGD lub 1 LGD+ organizacja o charakterze lokalnym Współpraca międzynarodowa (projekt dotyczy co najmniej 1 LGD z państwa członkowskiego i innej organizacji) Projekt ma być związany z lokalną historią lub kulturą bądź warunkami przyrodniczymi czy społeczno - gospodarczymi. Projekt zakłada realizację wspólnych przedsięwzięć (np. promocja produktu regionalnego, marketing turystyczny) Powołanie koordynatora Projekt nie jest finansowany z innych środków publicznych

Liczba zaangażowanych partnerów Określenie grupy odbiorców Spójność działań projektu z LSR i Lokalną Strategią Rozwoju Innowacyjny charakter i oparcie o lokalne zasoby Wymiana doświadczeń pomiędzy partnerami Wpływ na aktywność środowisk w trakcie i po zakończeniu projektu Kryteria wyboru projektów współpracy

Wpływ na miejsca pracy Wpływ na poprawę środowiska naturalnego Zapewnienie równych szans dla kobiet, młodzieży, osób starszych, Zapewnienie współpracy sektora publicznego i prywatnego, Doświadczenie koordynatora projektu, Budżet wraz z harmonogramem Procedury monitorowania i aktualizacji projektu Minimalna punktacja do uzyskania dofinansowania-60% Kryteria wyboru projektów współpracy

Koszty kwalifikowane projektów współpracy" Organizacja wyjazdów związanych z realizacją projektu (podroż, zakwaterowanie, diety, tłumacz) Opracowanie dokumentów, wykonanie prac, Wynajęcie lub zakup przedmiotów i wyposażenia Zatrudnienie niezbędnych osób Ekspertyzy Usługi księgowe, audyty, opłaty bankowe, podatek VAT dla LGD będących płatnikami VAT Można przeznaczyć do 20% kosztów kwalifikowanych projektu na jego przygotowanie (organizacje spotkań, przygotowanie koncepcji współpracy, ekspertyzy, obsługa prawna, zawarcie umowy z partnerami)

Badania Badania i analizy obszaru LSR, Studia i plany wykonalności, Plany rozwoju gospodarczego, plany rozwoju przedsiębiorczości, Konsultacje Koszty kwalifikowane funkcjonowania LGD"

Informacja o LGD i LSR Publikacje wezwania do składania wniosków Papierowe elektroniczne udostępnianie dokumentacji Doradztwo w zakresie przygotowania wniosku Obsługa składanych w LGD wniosków Materiały informacyjne, czas w mediach, ogłoszenia o obszarze LGD, Bazy danych Wynagrodzenie, transport, wyżywienie osób biorących udział w działaniach informacyjnych. Koszty kwalifikowane funkcjonowania LGD"

Szkolenie kadr LGD Wynajem pomieszczeń, wynagrodzenie szkoleniowców, podróże, noclegi, wyżywienie uczestników i szkoleniowców Koszty tłumaczeń Materiały szkoleniowe Koszty udziału w szkoleniu zewnętrznym Koszty kwalifikowane funkcjonowania LGD"

Promocja LSR Koszty wydarzeń promocyjnych, kulturalnych Wynajęcie, pomieszczeń, sprzętu, terenu Obsługa medyczna i ochroniarska przedsięwzięć Nagrody, upominki Materiały promocyjne Koszty kwalifikowane funkcjonowania LGD"

Animowanie społeczności wiejskich Organizacja spotkań animacyjnych, Doradztwo personalne, Druk materiałów Koszty kwalifikowane funkcjonowania LGD"

Koszty bieżące/ administracyjne LGD Koszty zatrudnienia, wynajęcia pracowników Delegacje Utrzymanie siedziby LGD, usługi telekomunikacyjne Wyposażenie, sprzęt biurowy Materiały biurowe Obsługa bankowa, księgowość, audyt, opłaty notarialne, urzędowe, podatek VAT dla LGD nie będących płatnikami VAT Ekspertyzy techniczne, finansowe niezbędne do działania LGD Koszty kwalifikowane funkcjonowania LGD"

Oś IV Leader w okresie Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju"

Dla LGD obejmującego tys. mieszkańców max - 1 mln. euro Dla LGD tys mieszkańców -liczba mieszkańców x 50 euro. Kwota na realizację LSR stanowi przynajmniej 78% pomocy przyznanej LGD Wysokość pomocy działanie 4.1 (różnicowanie, mikroprzedsiębiorczosć, odnowa i rozwój wsi, małe projekty)

Składanie wniosków do LGD Termin składania określa LGD w porozumieniu z SW, nabór ogłaszany jest na stronie internetowej LGD oraz w prasie lokalnej i regionalnej z obszaru LGD Wnioski składa się w siedzibie LGD Wniosek rozpatrywany w terminie 30 dni od zakończenia naboru LGD dokonuje weryfikacji kompletności wniosku

Tryb rozpatrywania wniosków w LGD Organ decyzyjny LGD dokonuje wyboru na podstawie oceny punktowej (określonej w LSR), sporządza listę rankingową i w ciągu 30 dni podejmuje uchwałę w tej sprawie Wnioskodawca jest informowany w terminie 5 dni od podjęcia uchwały przez LGD LGD przekazuje do SW listę rankingową, uchwałę, wnioski o przyznanie pomocy SW w terminie 3 m-cy dokonuje weryfikacji; w przypadku pozytywnego rozpatrzenia podpisują umowę z wnioskodawcą; w przypadku braków wnioskodawca w terminie 14 dni może je uzupełnić W przypadku braku środków z puli działania 4.1 wniosek można złożyć w następnym naborze

Zaliczki, płatności, zabezpieczenia Środki finansowe przekazywane są beneficjentom na zasadzie refundacji Beneficjent może wnioskować do SW o wypłacenie zaliczki. Wniosek o wypłacenie zaliczki składa się razem z wnioskiem o pomoc (dotyczy małych projektów) Zabezpieczeniem umowy przez beneficjenta jest weksel niepełny (in blanco) wraz z deklaracją wekslową Pomoc wypłacana etapowo lub za całość na podstawie wniosków o płatność składanych do SW Wypłata w terminie 30 dni od złożenia przez SW do ARiMR

Zakres wsparcia małych projektów" Organizacja szkoleń i przedsięwzięć edukacyjnych dla mieszkańców Promocja i rozwój lokalnej aktywności w tym dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego Rozwój agroturystyki i turystyki (bazy danych, foldery, znakowanie) Rozwój produktów lokalnych Organizacja imprez kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych Odnawianie dziedzictwa przyrodniczego

Zakup sprzętu komputerowego, udostępnianie Internetu mieszkańcom Renowacja, zabezpieczenie, oznakowanie obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, Odnowienie elementów zewnętrznych budynków, ogrodzeń i innych obiektów charakterystycznych dla budownictwa danego regionu, Wyposażenie zespołów artystycznych, folklorystycznych Inwestycje służące kultywowaniu tradycyjnych zawodów Budowa i odbudowa małej infrastruktury turystycznej Remonty i wyposażenie świetlic wiejskich Zakres wsparcia małych projektów"

Wysokość pomocy- małe projekty" Do 25 tys. zł (całkowity koszt projektu 4,5 tys.-100 tys. zł) Dla osób fizycznych i osób prawnych nie wyższa niż 65% kosztów kwalifikowanych Organizacje, kościoły, związki wyznaniowe nie większa niż 85% kosztów kwalifikowanych Nie można przekroczyć 100 tys./ beneficjenta w całym okresie programowania Wkład własny w formie finansowej, rzeczowej, pracy własnej Realizacja projektu nie więcej niż w czterech etapach Płatność jednostkowa lub w etapach, możliwość zaliczki

Kryteria dostępu- małe projekty" Osoba fizyczna zameldowana na terenie LGD, bez prawa do renty i/ lub prowadząca działalność gospodarczą i/ lub posiadająca siedzibę na obszarze LGD Osoby prawne, organizacje pożytku publicznego, kościoły, związki wyznaniowe z obszaru LGD lub działające na tym obszarze Projekt zgodny z osią 3 PROW i LSR Projekt nie jest finansowany z innych środków publicznych Kwalifikacje wnioskodawcy, cele lub zakres działalności pozwolą na realizację działań projektu. Wydatki zgodne z zakresem kosztów kwalifikowanych związane z przygotowaniem i realizacją projektu Wniosek zgodny ze szczegółowymi kryteriami określonymi w LSR

Ogólne kryteria wyboru wniosków - małe projekty" Budżet uzasadniony ekonomicznie Koszty, stawki, honoraria są adekwatne do zaplanowanych działań, Projekt zgodny z przepisami prawa Nie jest współfinansowany z innych programów UE Przyczyni się do poprawy jakości życia lub zróżnicowania działalności gospodarczej Wymierne i jasno określone rezultaty

Różnicowanie w kierunku działalności "nierolnej" Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw" Odnowa i rozwój wsi" Szczegółowe wymagania jakim powinny odpowiadać wnioski osi 3 określono w rozporządzeniach MRiRW do działań:

Finansowanie projektów w ramach osi 3 PROW informacja o zawarciu umowy wnioski o pomoc wybrane do finansowania wybór wniosków do finansowania w ramach LSR LGD Lokalna Grupa Działania LSR Lokalna Strategia Rozwoju weryfikacja wniosku oraz ocena zgodności ze LSR, sprawdzenie dostępności środków wniosek o pomoc umowa o dofinansowanie projektu wnioski o pomoc wybrane do finansowania Organ decyzyjny LGD Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Agencja Płatnicza Samorząd Wojewódzki Podmiot Wdrażający w zależności od działań LGD Wnioskodawca w ramach działań osi 3

Finansowanie małych projektów w ramach realizacji LSR informacja o zawarciu umowy LGD Lokalna Grupa Działania LSR Lokalna Strategia Rozwoju wybór wniosków do finansowania w ramach LSR weryfikacja wniosku oraz ocena zgodności z kryteriami dostępu i wyboru; sprawdzenie dostępności środków wniosek o pomoc Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Agencja Płatnicza Samorząd Wojewódzki- podmiot wdrażający wnioski o pomoc wybrane do finansowania LGD Wnioskodawca w ramach tzw. małych projektów umowa o dofinansowanie projektu Organ decyzyjny LGD Małe projekty - projekty przyczyniające się do poprawy jakości życia lub zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarze działania LGD, które nie kwalifikują się do wsparcia w ramach działań osi 3 - Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

Dziękuję za uwagę