Parlament Europejski Rola i funkcje w UE

Instytucje UE Parlament Europejski Rada Europejska Rada Komisja Europejska Trybunał Sprawiedliwości UE Europejski Bank Centralny Trybunał Obrachunkowy

Ogólny zakres funkcji Parlamentu Europejskiego Parlament Europejski wraz z Radą pełnią funkcję prawodawczą oraz budżetową. Parlament pełni również funkcję kontroli politycznej i funkcję konsultacyjne podczas współpracy z innymi instytucjami Unii.

Parlament Europejski jako przedstawiciel 500 milionów obywateli Spośród wszystkich instytucji tylko członkowie Parlamentu Europejskiego wybierani są w wyborach bezpośrednich, ich kadencja trwa pięć lat. Czynne i bierne prawo wyborcze przysługuje wszystkim obywatelom Unii bez względu na miejsce zamieszkania. Obywatele mieszkający w państwie członkowskim innym niż państwo pochodzenia mają prawo kandydować lub wybierać swoich przedstawicieli na tych samych prawach jak obywatele państwa, w którym przebywają.

Parlament Europejski jako przedstawiciel 500 milionów obywateli Zgodnie z Traktatem Lizbońskim liczba członków Parlamentu Europejskiego nie może przekraczać 750 posłów nie licząc przewodniczącego Parlamentu, który podczas pełnienia swej funkcji nie może brać czynnego udziału w głosowaniu. Liczba przedstawicieli pojedynczego państwa nie może być mniejsza niż 6 i nie może przekraczać 96. Jednakże podział mandatów poselskich na lata 2009-2014 jest zgodny z postanowieniami wcześniejszego Traktatu z Nicei, ponieważ Traktat Lizboński został ratyfikowany dopiero po zakończeniu wyborów parlamentarnych. Z tego powodu obecna kadencja składa się z 736 posłów.

Podział miejsc w PE w zależności od państwa Kraj Liczba miejsc po Traktacie Nicejskim Liczba miejsc po Traktacie w Lizbonie Malta 5 6 Cypr Estonia Luksemburg Słowenia 7 8 Łotwa 9 Irlandia 12 Litwa Dania 13 Słowacja Bułgaria 17 18 Austria 19

Podział miejsc w PE w zależności od państwa Kraj Liczba miejsc po Traktacie Nicejskim Liczba miejsc po Traktacie w Lizbonie Szwecja 18 20 Belgia 22 Republika Czeska Grecja Węgry Portugalia Holandia 25 26 Rumunia 33 Polska 50 51 Hiszpania 54 Francja 72 73 Włochy Wielka Brytania 74 Niemcy 99 76

Podział miejsc w PE w zależności od państwa Podział ilości mandatów poselskich ma charakter degresywnie proporcjonalny - w bardziej licznych państwach liczba obywateli przypadających na jednego posła jest większa niż w tych mniej licznych. Podział został opracowany w taki sposób, aby nawet najmniejsze państwa mogły odgrywać większą rolę oraz strzec swoich narodowych interesów w Unii Europejskiej.

Kompetencje Parlamentu Czynny udział w prawodawstwie Unii wraz z Radą. Udział w tworzeniu aktów legislacyjnych, mających wpływ na codzienne życie obywateli, na przykład w dziedzinie ochrony środowiska, praw konsumenta, równości szans, transportu oraz swobodnego przepływu pracowników, kapitału, usług i towarów. Możliwość zgłaszania do Komisji własnych propozycji ustawodawczych. Opiniowanie projektów ustaw zgłoszonych przez Komisję Europejską.

Kompetencje Parlamentu Uchwalanie budżetu Unii wraz z Radą. Wybór przewodniczącego Komisji Europejskiej Sprawowanie funkcji kontrolnych nad Komisją Europejską. Warto wspomnieć, że to właśnie do Komisji należy główna inicjatywa ustawodawcza i to w niej rozpoczynają się prace nad wieloma projektami ustaw Unijnych. Przyjmowanie i ocenianie rocznego raportu z działalności Komisji. Rozpatrywanie wniosków o wotum nieufności dla Komisji.

Kompetencje Parlamentu Powoływanie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, który jest odpowiedzialny za przyjmowanie skarg zgłaszanych przez Obywateli Unii dotyczących przypadków niewłaściwej administracji w działaniach instytucji, organów lub jednostek administracyjnych Unii. Wnoszenie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skarg podnoszących zarzut braku kompetencji, naruszenia wymogów proceduralnych, naruszenia traktatów, lub jakichkolwiek zasad prawa Unii Europejskiej, w tym zasad pomocniczości oraz proporcjonalności. Rozpatrywanie petycji złożonych przez obywateli państw członkowskich.

Rola ustawodawcza W początkach swojego istnienia Parlament Europejski, zwany dawniej Zgromadzeniem, odgrywał marginalną rolę w kwestiach ustawodawczych. Wpływy Parlamentu Europejskiego rosły z ratyfikowaniem kolejnych Traktatów. Na skutek ratyfikacji Traktatu Lizbońskiego i ustanowienia współdecyzji zwykłą procedurą ustawodawczą, rola Parlamentu Europejskiego w kwestiach ustawodawczych wzrosła do tego stopnia, że można stwierdzić, iż stoi on na równi z Radą.

Rola ustawodawcza Współdecyzja nie jest jedyną procedurą z jakiej może korzystać Parlament Europejski w celu brania udziału w tworzeniu prawa Unijnego, może on również skorzystać z jednej z innych dostępnych procedur: Procedury zgodnej opinii; Procedury współpracy; Procedury konsultacyjnej. Mimo tego rola Parlamentu podczas stosowania tych procedur jest zdecydowanie mniejsza niż w przypadku procedury współdecyzji.

Procedura współdecyzji Żródło: http://eur-lex.europa.eu/pl/droit_communautaire/procedure_de_codecision.gif

Procedura zgodnej opinii Żródło: http://eur-lex.europa.eu/pl/droit_communautaire/procedure_avis_conforme.gif [Pobrano: 5.7.2010]

Procedura współpracy Żródło: http://eur-lex.europa.eu/pl/droit_communautaire/procedure_de_cooperation.gif [Pobrano: 5.7.2010]

Procedura konsultacyjna Żródło: http://eur-lex.europa.eu/pl/droit_communautaire/procedure_de_consultation.gif [Pobrano 5.7.2010]

Rola budżetowa Budżet Unijny wydawany jest między innymi na rolnictwo, rybołówstwo, budowę dróg, mostów, linii kojowych, edukację, pomoc społeczną, ochronę środowiska naturalnego, ochronę konsumentów, ochronę zdrowia oraz na wiele innych celów. Budżet na rok 2010 wynosi 141,5 miliarda euro, z czego aż 45% zostanie przekazane na rozwój rynku pracy oraz rozwój gospodarczy Państw Członkowskich. Aż 52% z całego budżetu jest przeznaczone dla państw EU-12, w tym Polski. Duży nacisk jest kładziony na odbudowę gospodarczą Europy. W tym celu, dziewięć milionów mieszkańców otrzyma pomoc z Europejskiego Funduszu Socjalnego oraz zostanie stworzonych ponad 400,000 miejsc pracy w małych i średnich przedsiębiorstwach. Część budżetu zostanie przeznaczona na remont i budowę 25 000 km dróg.

Rola budżetowa Do kompetencji Parlamentu Europejskiego w kwestiach budżetowych należą: Uchwalanie budżetu wraz z Radą; Ostateczne zatwierdzanie budżetu; Kontrola wykonania budżetu; Udzielanie absolutorium z wykonania budżetu; Posiadanie decydującego głosu w sprawie wydatków nieobowiązkowych (DNO), w których skład wchodzą między innymi fundusze strukturalne.

Struktura budżetu UE Żródło: http://ec.europa.eu/budget/img/budget_detail/budg_2010_pie_s.gif [Pobrano: 5.7.2010]

Schemat uchwalania budżetu

Rola w kontrolowaniu Komisji: Historia Rocco Butiglione W 2004 José Manuel Barroso uwzględnił włoskiego polityka Rocco Butiglione na liście nominowanych na stanowisko w Komisji Europejskiej. Butiglione miał pełnić rolę Komisarza do Spraw Sprawiedliwości. Kandydatura ta spotkała się ze stosunkowo dużym sceptycyzmem Parlamentu Europejskiego, po tym jak Butiglione oznajmił, iż rolą kobiet w rodzinie jest rodzenie dzieci, a homoseksualizm to grzech. Z powodu braku możliwości zgłoszenia wotum nieufności dla kandydatury pojedynczego nominowanego, nad Komisją Barroso zawisła groźba odrzucenia całego składu Komisji przez Parlament. Mimo wszystko zastosowanie tak radykalnych rozwiązań nie było konieczne, ponieważ w wyniku nacisku politycznego ze strony Parlamentu Europejskiego Rocco Butiglione wycofał swoją kandydaturę na stanowisko Komisarza. Źródło: http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3734572.stm [pobrano: 5.7.2010]

Porządek prac w PE Posłowie będący członkami Parlamentu Europejskiego biorą udział w posiedzeniach plenarnych oraz pracach Komisji Parlamentarnych. Obecnie w Parlamencie Europejskim działa 20 komisji stałych oraz 2 komisje specjalne odpowiedzialnych za poszczególne dziedziny kompetencji Unii Europejskiej. Posiedzenia komisji odbywają się przez cały rok, przeważnie w Brukseli. Pełna lista komisji wraz z harmonogramami posiedzeń oraz porządkami spotkań dostępna jest na stronie Parlamentu Europejskiego. Można tam również znaleźć informacje na temat składu komisji, protokoły z posiedzeń, dokumenty robocze, informacje o przesłuchaniach i opracowania merytoryczne (wykaz komisji Parlamentu Europejskiego). Posiedzenia plenarne są zwieńczeniem prac komisji i grup politycznych. Posłowie mają wówczas okazję do debaty z innymi osobami wpływającymi na kształt Unii Europejskiej. Sesje plenarne odbywają się głównie w Strasburgu, w siedzibie Parlamentu Europejskiego, część spotkań ma miejsce w Brukseli.

Biura Europosłanki Danuty Jazłowieckiej Wykonał: Wojciech Kwiatkowski Dla: Biura Europosłanki Danuty Jazłowieckiej w Opolu