Profilaktyka przemocy – kierunki, możliwości działania i nowe wyzwania

Plan prezentacji Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie – obszary i kierunki działań profilaktycznych Wsparcie rodziny a działania profilaktyczne Samodzielność w cyklu życia człowieka Trójpodział działań (prewencja, interwencja i aktywizacja) Nowe wyzwania Przykłady kampanii i programów

Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 Obszary działań: I. Profilaktyka i edukacja społeczna: obszar kierowany do ogółu społeczeństwa, w tym do osób i rodzin zagrożonych przemocą w rodzinie. II. Ochrona i pomoc osobom dotkniętym przemocą w rodzinie: obszar kierowany do osób dotkniętych przemocą w rodzinie (w tym do: kobiet, mężczyzn, dzieci, współmałżonków lub partnerów w związkach nieformalnych, osób starszych, osób z niepełnosprawnościami lub osób niesamodzielnych). III. Oddziaływanie na osoby stosujące przemoc w rodzinie: obszar kierowany do osób stosujących przemoc w rodzinie, jak również do właściwych służb lub podmiotów zajmujących się oddziaływaniem na osoby stosujące przemoc. IV. Podnoszenie kompetencji służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie: obszar kierowany do przedstawicieli instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 Profilaktyka i edukacja społeczna-kierunki działań: Poszerzenie wiedzy ogółu społeczeństwa, w tym zainteresowanych służb na temat zjawiska przemocy w rodzinie Podniesienie poziomu wiedzy i świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie; zmiana postrzegania przez społeczeństwo problemu przemocy w rodzinie Ograniczenie zjawiska przemocy w rodzinie w mediach Poprawa jakości systemu działań profilaktycznych Realizacja programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie

Wsparcie rodziny a działania profilaktyczne

Samodzielność i trójpodział działań 1. Inwestowanie w SAMODZIELNOŚĆ 2. Trójpodział działań – poziomy dla SAMODZIELNOŚCI Prewencja Interwencja Aktywizacja Źródło: Projekt Kalkulator Kosztów Zaniechania- Projekt innowacyjny współfinansowany przez UE ze środków EFS realizowany przez MCPS

Samodzielność wsparcie ich do samodzielności. Punktem wyjścia w pomocy osobom i rodzinom w sytuacji kryzysowej jest wsparcie ich do samodzielności. Przy czym samodzielność życiowa rozumiana jest jako: stan niezależności życiowej, cecha osobowości, aktywność jednostki polegająca na podejmowaniu zadań, ich realizacji, kontroli ich przebiegu oraz skutków bez udziału i ingerencji osób trzecich, w każdej sytuacji w różnych sferach życia osoba jest w stanie sama sobie radzić (rozwiązywać problemy i zaspokajać potrzeby życiowe), modyfikować sytuacje, a nawet kreować nowe, które pozwolą jej na optymalną samorealizację Źródło Projekt Kalkulator Kosztów Zaniechania - Projekt innowacyjny współfinansowany przez UE ze środków EFS realizowany przez MCPS

Samodzielność w cyklu życia człowieka Źródło: Projekt Kalkulator Kosztów Zaniechania- Projekt innowacyjny współfinansowany przez UE ze środków EFS realizowany przez MCPS

Ryzyka socjalne w cyklu życia człowieka

Zrealizowane ryzyko (problem) a poziom samodzielności

Problem i pomoc

Prewencja Działania prewencyjne (profilaktyka społeczna)- to zespół działań powiązanych ze sobą w sposób planowany, systematyczny, logiczny i metodyczny. Działania te tworzą warunki do optymalnego dla danej osoby/osób funkcjonowania w środowisku lokalnym, wspomagają dostęp osoby/rodziny do zasobów społeczności lokalnej, wzmacniają jej samodzielność i aktywizują społeczność lokalną. Wykonywane są wówczas, gdy stopień nasilenia i stopień barier nie powoduje bezpośredniego, trwałego i nieodwracalnego skutku dla osoby/rodziny czy środowiska lokalnego. Źródło: Projekt – „Razem dla Mazowsza- Edukacja w Działaniu - w oparciu o: J. Józefczyk, Perspektywy rozwoju pracy socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdyni

Interwencja Działania Interwencyjne (interwencja społeczna) – to zespół działań, które przyjmują charakter ratunkowy i realizowane są w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia jednostki oraz kryzysu w społeczności lokalnej. Wymagają one intensywnej i głębokiej ingerencji w środowisko osób/rodzin zagrożonych /dotkniętych kryzysem egzystencjonalnym jak i społecznym. Często wymaga zastosowania różnych form przymusu społecznego. To najwyższy poziom zaangażowania pracownika i zasobów środowiska lokalnego. Ten rodzaj pracy wymaga wysokiego poziomu warsztatu i największych umiejętności. Źródło: Projekt – „Razem dla Mazowsza- Edukacja w Działaniu - w oparciu o: J. Józefczyk, Perspektywy rozwoju pracy socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdyni

Aktywizacja Działania aktywizujące - to działania, które wspomagają odbudowę lub podtrzymują umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych (w rodzinie, miejscu pracy, środowisku lokalnym). Najczęściej odbywają się po fazie interwencji lub w sytuacji nagromadzenia się deficytów kompetencji społecznych u osoby, rodziny czy środowiska lokalnego. Wykonywane są w ostatniej fazie w ramach aktywnej integracji (wychodzenie z kryzysu) i wprowadzają fundamenty integracji ze środowiskiem lokalnym. Wymagają głębokiej diagnozy, kontraktowania, szerokiej palety różnych form wsparcia, rozbudowanego systemu monitorowania i oceny postępów w pracy. Źródło: Projekt – „Razem dla Mazowsza- Edukacja w Działaniu - w oparciu o: J. Józefczyk, Perspektywy rozwoju pracy socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdyni

Trójpodział działań w pracy socjalnej

Trójpodział Pracy Socjalnej Schemat stosowania poziomów pracy socjalnej w zależności od stopnia nasilenia problemów w środowisku 1. RPS – regularna praca socjalna 2. PPS – pogłębiona praca socjalna 3. A – asystentura- intensywna praca socjalna Źródło: J. Józefczyk, Perspektywy rozwoju pracy socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Gdyni

NOWE WYZWANIA Profilaktyka a inwestycja społeczna 2. Profilaktyka a deinstytucjonalizacja usług 3. Działania innowacyjne i rola mediów w naszej pracy

INWESTYCJA SPOŁECZNA Inwestycje społeczne w cyklu życia człowieka Dobra i usługi powinny być ukierunkowane na konkretne potrzeby pojawiające się w życiu człowieka: począwszy od dzieciństwa i młodości poprzez przejście od nauki do pracy i samą pracę, rodzicielstwo, początek i koniec kariery, aż do starszego wieku. Oznacza to dostosowanie zintegrowanych usług, świadczeń pieniężnych i pomocy do najważniejszych momentów w życiu danej osoby i zapobieganie trudnościom, które mogą się ujawnić na późniejszym etapie.** *Grabusińska Z, Gierlacki J., Polityka społeczna a pomoc społeczna, cechy wspólne i różnice, doświadczenia i różnice, Wyd. MCPS w ramach projektu ,, Kalkulator kosztów zaniechania ….. współfinansowanego ze środków PO KL 2017-2013 **Opracowano np. dokumentu ,,Inwestycje społeczne na rzecz wzrostu i spójności, w tym wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020, KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW, Bruksela, dnia 20.02.2013, COM(2013) 83 final

INWESTYCJA SPOŁECZNA Badania przeprowadzone w ramach funduszy i Programu Daphne wykazały, że zjawisko przemocy w rodzinie kosztuje państwa członkowskie UE ok. 16 mld EUR rocznie Wnioski z badań wskazują, że każde dodatkowe 1 EUR wydane na zapobieganie przemocy wobec kobiet mogłoby przynieść oszczędność rzędu 87 EUR na łączne koszty przemocy w rodzinie Źródło –R.Durda, „Interdyscyplinarność w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie”, Niebieska Linia.

Deinstytucjonalizacja - możliwości dla działań prewencyjnych? Pomoc środowiskowa a hospitalizacje – Wnioski z badania przeprowadzonego w dzielnicy Targówek Źródło: Załuska, 2002

Deinstytucjonalizacja - możliwości dla działań prewencyjnych? Deinstytucjonalizacja jest to proces polegający na zmianie form, zakresu i struktury usług społecznych świadczonych przez instytucje pomocy i aktywnej integracji, nakierowany na poprawę jakości i dostępności usług dla ich użytkowników. Celem procesu jest świadczenie usług w środowisku lokalnym oraz zapewnienie wyboru i integracji społecznej. (…) Otwarte, tolerancyjne wspólnoty, sąsiedzi, lokalne przedsiębiorstwa mogą w dużym stopniu wspomóc włączenie społeczne i proces dochodzenia do samodzielności osób wspieranych (…). Źródło: Strategia Polityki Społecznej dla Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020, s. 189.

Kampanie społeczne i programy – przykłady Kampania MRPiPS - „WYBIERZ WŁAŚCIWIE”  http://www.mpips.gov.pl/przeciwdzialanie-przemocy-w-rodzinie-nowa/ogolne/kampanie-spoleczne/ Im więcej osób patrzy – tym szybciej zło znika- www.kampaniespoleczne.pl/kampanie,3517,im_wiecej_osob_patrzy_tym_szybciej_zlo_znika

Dobry rodzic – Dobry start - Fundacja Dzieci Niczyje Przykłady programów Dobry rodzic – Dobry start - Fundacja Dzieci Niczyje Program Dobry Rodzic - Dobry Start ma na celu ochronę  najmłodszych dzieci przed krzywdzeniem. Skierowany jest do rodziców z dziećmi z grupy od 0 do 6 lat, zwłaszcza do rodzin przeżywających trudności wychowawcze lub rodzin, w których wystąpił problem krzywdzenia. Źródło: Fundacja Dzieci Niczyje – www.fdn.pl

Przytul hejtera – Fundacja Dzieci Niczyje Kampania społeczna przeciwko przemocy werbalnej w internecie. Jej celem jest uświadomienie młodzieży szkodliwości internetowego hejtu i mowy nienawiści, a także zaprezentowanie metod reagowania na te zjawiska Źródło: Fundacja Dzieci Niczyje – www.fdn.pl

Współpracują ludzie a nie instytucje Źródło: www.niebieskalinia.pl

Dziękuję za uwagę