Przedsiębiorczość akademicka w województwie lubelskim Synteza wyników badań „Analiza możliwości wdrożenia międzyuczelnianego programu inkubowania i rozwoju innowacyjnych firm w branżach inteligentnych specjalizacji województwa lubelskiego” dr Monika Jakubiak Lublin 3 kwietnia 2014 Panel branżowy Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie

Cel ogólny badania uzyskanie kompleksowej wiedzy niezbędnej do stworzenia efektywnego systemu wsparcia przedsiębiorczości akademickiej w województwie lubelskim w kontekście inkubowania i rozwoju nowych firm w branżach inteligentnych specjalizacji regionu.

Cele szczegółowe badania obejmowały Określenie potencjału, potrzeb, szans i zagrożeń dla stworzenia i funkcjonowania efektywnego systemu wsparcia w kontekście rozwoju nowych firm w branżach inteligentnych specjalizacji regionu. Identyfikację najważniejszych potrzeb, szans i zagrożeń w zakresie przyszłego inkubowania akademickich przedsiębiorstw w branżach inteligentnych specjalizacji województwa lubelskiego. Analizę uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych rozwoju przedsiębiorczości akademickiej w województwie lubelskim.

Badania zrealizowano w dwóch etapach 1. Analiza desk research obejmowała: dokumenty strategiczne na poziomie krajowym i regionalnym, projekty Programów Operacyjnych Inteligentny Rozwój, Edukacja, Wiedza, Rozwój, Polska Wschodnia oraz Regionalny Program Operacyjny, Akty prawne odnoszące się do tematyki przedsiębiorczości akademickiej, Analizy ekonomiczne dotyczące poziomu rozwoju społeczno – ekonomicznego regionu i instytucji otoczenia biznesu Dokumenty regulujące prawa własności intelektualnej na lubelskich uczelniach i zasady funkcjonowania wewnątrz uczelnianych instytucji ds. komercjalizacji i przedsiębiorczości.

2. Badania terenowe były prowadzone: w środowisku akademickim (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytet Przyrodniczy, Politechnika Lubelska, Akademia Wychowania Fizycznego – Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu w Białej Podlaskiej) wśród instytucji otoczenia biznesu w regionie, w tym: inkubatorów przedsiębiorczości, centrów transferu technologii, pozauczelnianych instytucji wsparcia przedsiębiorczości akademickiej w woj. lubelskiem, biur karier oraz inkubowanych firm.

Organizacja badań terenowych Badania terenowe zrealizowano za pomocą: metody ankiety z wykorzystaniem kwestionariusza przeprowadzonego wśród 442 osób pracujących lub studiujących na terenie województwa lubelskiego (w tym 390 studentów oraz 52 pracowników naukowych szkół wyższych); indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) wśród 24 respondentów – instytucji otoczenia biznesu (kadry kierowniczej i specjalistów)

Wyniki badań terenowych

Plany badanych odnośnie założenia firmy: studencinaukowcy

Perspektywa czasowa założenia firmy: studenci naukowcy

Analiza wyników badań w zależności od zamiennych charakteryzujących respondentów wykazała: W przypadku badanych studentów: Badani mężczyźni częściej niż kobiety deklarowali zamiar założenia firmy lub aktualne jej prowadzenie (odpowiedziało tak 55% mężczyzn i 39% kobiet). Także w perspektywie do 2 lat od realizacji badań mężczyźni okazali się bardziej zdecydowani na rozpoczęcie własnej działalności niż ich koleżanki (22% vs. 8%). Kobiety istotnie częściej odpowiadały „nie wiem” ma pytanie odnośnie założenia firmy (49% vs. 25%). Zarejestrowanie firmy w perspektywie czasowej do 2 lat częściej planowali pracujący studenci niż ich niepracujący koledzy (25% vs. 11%,).

Zaangażowanie pracowników nauki w we współpracę z podmiotami gospodarczymi 54% badanych zadeklarowała obecną lub wcześniejszą współpracę z biznesem

Badani studenci ocenili najwyżej następujące konsekwencje posiadania własnej firmy: zmusza do podejmowania ryzyka (91,54%); naraża na stres (90,77%); daje możliwość rozwijania własnych umiejętności i zdolności (88,97); daje zadowolenie i satysfakcję (88,21%); pozwala zarobić więcej pieniędzy (86,41%).

Badani naukowcy ocenili najwyżej następujące konsekwencje posiadania własnej firmy: znacznie ogranicza wolny czas (90,38%); zmusza do podejmowania ryzyka (90,34%); daje możliwość rozwijania własnych umiejętności i zdolności (88,46%).

Konsekwencje prowadzenia działalności, dla których zaobserwowano istotne różnice: Studenci ocenili istotnie wyżej niż naukowcy: pozwala zarobić więcej pieniędzy (86,41% vs. 80,77%); zapewnia prestiż (74,10% vs. 55,77%). Naukowcy ocenili istotnie wyżej niż studenci: znacznie ogranicza wolny czas (77,69% vs. 90,38%).

Badani studenci częściej niż naukowcy oceniali wysoko możliwość pojawienia się trudności takich, jak: ogólny brak wiedzy dotyczącej prowadzenia własnej firmy (51,54% vs. 28,85%); trudność z uzyskaniem praw własności do własnych rozwiązań (44,10% vs. 26,92%); brak pieniędzy na rozpoczęcie działalności gospodarczej (78,21% vs. 34,62%); wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej (77,69% vs. 42,31%); zła sytuacja ekonomiczna w Polsce (70,00% vs. 42,31%); brak odbiorców na oferowane produkty/usługi/rozwiązania (43,33% vs. 19,23%).

Potrzeby respondentów odnośnie oczekiwanych formy wsparcia

Rozwijanie wiedzy, umiejętności i kompetencji z zakresu przedsiębiorczości

Wyszczególnienie Studenci (%)Naukowcy (%) Ośrodki szkoleniowo- doradcze Słyszałam/em7296 Korzystałam/em1019 Centra transferu technologii Słyszałam/em3285 Korzystałam/em34 Inkubatory przedsiębiorczości Słyszałam/em7188 Korzystałam/em40 Akademickie inkubatory przedsiębiorczości Słyszałam/em5985 Korzystałam/em54 Fundusze pożyczkowe Słyszałam/em6169 Korzystałam/em22 Fundusze poręczeń kredytowych Słyszałam/em4763 Korzystałam/em20 Fundusze kapitału zalążkowego Słyszałam/em2650 Korzystałam/em30

Wyszczególnienie Studenci (%)Naukowcy (%) Biura Karier Słyszałam/em7594 Korzystałam/em1613 Parki technologiczne Słyszałam/em4888 Korzystałam/em410 PARP * Słyszałam/em4985 Korzystałam/em217 Aniołowie biznesu Słyszałam/em3875 Korzystałam/em30 Izby i stowarzyszenia gospodarcze * Słyszałam/em5590 Korzystałam/em313

Sugestie respondentów IDI co do zakresu wsparcia rozwoju PA w regionie Konsekwentne ukierunkowanie inkubowania w regionie – wspieranie innowacyjnych pomysłów, nie drobnych usług. Potrzeba stworzenia na poziomie szkół wyższych zmian (rozwiązań) w zakresie komercjalizacji, współpracy z biznesem, wspierania przedsiębiorczości akademickiej. Stworzenie systemu żywego przepływu informacji z biznesu do uczelni i w kierunku odwrotnym. Stworzenie spójnego międzyuczelnianego sytemu wspierającego rozwój przedsiębiorczości akademickiej w regionie z liderem niezależnym od żadnej z uczelni.

Sugestie respondentów IDI co do zakresu wsparcia rozwoju PA w regionie Opracowanie kompleksowej „Ścieżki wsparcia dla innowacyjnych start-up i rozwijających się innowacyjnych podmiotów” – uwzględniającej dobór optymalnych usług miękkich o źródeł finansowania w powiązaniu z etapem rozwoju i potrzebami przedsiębiorstwa. Stworzenie systemu finansowania zewnętrznego oraz zabezpieczenie kapitału inwestycyjnego na rozpoczynanie innowacyjnych przedsięwzięć. Stworzenie i funkcjonowanie platformy współpracy/miejsca/kontaktu dla IOB? Promocja usług wsparcia oferowanego przez IOB wśród przedsiębiorców, studentów, naukowców. Te dwa punkty są o tym samym trzeba by je połączyć

Dziękuję Państwu za uwagę