1 Warszawa, 16 lutego 2012 r. Rekomendacja interoperacyjności dla systemu P1 Postęp prac i wnioski z konsultacji definiowania struktur komunikatów dla statystyki publicznej w ochronie zdrowia Oprac. Infovide-Matrix, Doradca w projekcie budowy Platformy P1 Zespół: Piotr Szabelak, Michał Kołak, Paulina Albin, Andrzej Kacperski

2 Cele warsztatu Podsumowanie dotychczasowych wyników prac dla interoperacyjności P1 (zakres, założenia, metody, rezultaty) Podsumowanie konsultacji prototypu komunikatów z producentami IT Przedstawienie rekomendowanych działań w Projekcie P1 Dyskusja i pozyskanie opinii

3 Agenda prezentacji 1.Skrócony opis przebiegu prac 2.Przegląd zagadnień z konsultacji 3.Metoda pracy nad standardami 4.Interoperacyjność organizacyjna 5.Interoperacyjność prawna 6.Interoperacyjność semantyczna 7.Interoperacyjność techniczna

4 Skrócony opis przebiegu prac Opracowanie rekomendacji interoperacyjności w okresie od sierpnia do grudnia 2011 roku – w ramach prac doradczych dla CSIOZ, umowa 47/CSIOZ/2011 Przedstawienie rekomendacji interoperacyjności na warsztatach 8 grudnia – upublicznienie rezultatów prac i pierwsze dyskusje nad inicjalnym standardem interoperacyjności P1 Konsultacje rekomendacji interoperacyjności z przedstawicielami krajowych producentów i dostawców systemów w branży ochrony zdrowia - przeprowadzone w terminach 26, 30 stycznia oraz 2 lutego 2012 ; Uczestnicy (firmy w kolejności alfabetycznej): Asseco Poland S.A., COMPU Group Medical Polska, Cotis EU, ESAPROJEKT, IBM, SAS Institute,Textus Virtualis

5 Przegląd zagadnień z konsultacji Konsultacje rekomendacji interoperacyjności P1 z producentami i dostawcami IT

6 Zagadnienia z konsultacji - tematy Zagadnienie podejmowane przez dostawców IT w obszarach tematycznych: –Kwestie organizacyjne: organizacja konsultacji, interoperacyjność operacyjna, prace w Projekcie P1 –Kwestie semantyczne: słowniki, reguły, interpretacja i klasyfikacja stosowana w praktyce –Kwestie techniczne: standardy przesyłu danych, interfejsy, środowiska, architektura systemów

7 Zagadnienia z konsultacji – organizacyjne (1) –Zdefiniowanie zasad organizacji procesu wypracowywania standardów interoperacyjności, zainicjowania i utrzymania rejestru problemów –Konieczność poprawy współpracy jednostek administracji publicznej i różnych instytucji - interoperacyjność organizacyjna i prawna –Stosowanie obecnie dyskusyjnej metody tworzenia elektronicznej dokumentacji medycznej przez skanowanie istniejących dokumentów do PDF – dodawanie tagów z oznaczeniem zawartości –Pilna potrzeba opracowania wielu jednolitych, utrzymywanych centralnie standardów kodowania i rejestrów

8 Zagadnienia z konsultacji – organizacyjne (2) –Potrzeba uwzględnienia w harmonogramie prac P1 dużej bezwładności otoczenia Projektu wobec planowanych zmian –Duża zmienność, często niejednoznaczność i sprzeczność legislacji –Anachroniczne podejście wielu instytucji w dobie elektronizacji –Kluczowe czynniki sukcesu: metoda opracowania – procesy, przypadki użycia, zakresy danych, formaty komunikatów, źródła metadanych, pojedyncze repozytoria reguł logiki biznesowej maksymalne wykorzystanie stosowanych standardów, ujednolicanie puli rozwiązań, ujednolicanie słowników, czytelny proces publikacji zmian standardów

9 Zagadnienia z konsultacji – organizacyjne (3) –Konieczność uwzględnienia realiów utrzymania systemów zewnętrznych - różne poziomy gotowości do współpracy, możliwości rozbudowy, zdolność do zmian, licencjonowanie itp. –Potrzeba popularyzacji, propagowania, narzucania standardów dla określonych użytkowników końcowych systemu P1 –Główna część standardów będzie powstawać w ramach prac Wykonawców i będzie konsultowana poprzez Grupy Doradcze w ramach struktur organizacyjnych projektu P1

10 Zagadnienia z konsultacji – semantyczne –Różnorodność w sposobach obsługi pacjentów - terminologia, sposoby oznaczeń –Rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym a opisem formalnym np. zasadami księgowania kosztów –Brak pojedynczego lekospisu, obecnie dostępne dwa rozwiązania komercyjne (BAZYL, BLOZ) –Słownik ICD-10 - trudności w integracji, brak ujednoliconej polskiej wersji (planowane są już zmiany do wersji, która zostanie dopiero opublikowana) –Kluczowy i rodzący największe wyzwania obszar standaryzacji – elektroniczna dokumentacja pacjenta –Możliwość wykorzystania doświadczeń zagranicznych

11 Zagadnienia z konsultacji – techniczne (1) –Znaczna dywersyfikacja interfejsów systemów w części szarej –Struktura komunikatu systemu P1 powinna być na tyle elastyczna, żeby umożliwić stosowanie przez system zewnętrzny własnych rozszerzeń struktury komunikatu, zarazem: nie powodujących niezgodności z formatem komunikatu wymaganym przez P1 dodane rozszerzenia struktury powinny być możliwe do pominięcia przez system odbierający go (system P1 lub inny)

12 Zagadnienia z konsultacji – techniczne (2) –Unikanie integracji poprzez bezpośredni dostęp do baz danych systemów –Oddzielenie warstwy przygotowania danych do transmisji (zakresy) od samego transportu danych (formaty) –Zbyt duża swoboda interpretacji ogólnie obowiązujących standardów – HL7 (w obu wersjach) i innych – obecnie istnieją duże niejednoznaczności, brak przejrzystości –Potrzeba obsługi sytuacji awaryjnych, potwierdzeń komunikacji, potwierdzeń transakcji – na różnych poziomach –Walidacja na pewnym poziomie ogólności – system odbierający powinien unikać wykonywania pracy na rzecz systemu nadawcy

13 Zagadnienia z konsultacji – techniczne (3) –Format XML: zalety: uniwersalny, powszechny, łatwy w rozbudowie, czytelny wady: nadmiarowy, rozbudowan y –Stosowanie podpisu elektronicznego : podpis kwalifikowany, podpis niekwalifikowany, ew. inne dylemat – co właściwie jest podpisywane: dane w komunikacie, jego reprezentacja z GUI, jedno i drugie? –Potrzeba uwzględnienia ryzyka uzależnienia technologicznego w przypadku wyboru określonego standardu technologicznego np. mechanizmy kolejkowania komunikatów wybranej firmy

14 Metoda pracy nad standardami Proponowana metoda pracy nad rekomendacją interoperacyjności P1

15 Interoperacyjność – uzasadnienie podejścia Sama definicja pojęcia interoperacyjności nie wystarcza dla określenia zakresu prac z nią związanych Zdefiniowanie zakresu biznesowego określa dokładny zakres prac do obsługi potrzeb merytorycznych interesariuszy systemu P1 w zakresie wymiany informacji między P1 a innymi systemami informatycznymi Zależności logiczne poszczególnych produktów oraz powiązanie wszystkich składników rekomendacji pozwalają na prześledzenie funkcjonalności i adekwatności wybranych składników

16 Metoda prac - główne kroki ProcesyKroki Przypadki interoperacyjn. Aktorzy, daneModeleTestyKonsultacje Identyfikacja procesów Identyfikacja kroków w procesach Identyfikacja przypadków interoperacyjności Identyfikacja zakresów danych Modelowanie komunikatów Implementacja, walidacja Konsultacja standardu

17 Metoda - komentarze Potrzebny pojedynczy model odniesienia  Architektura Biznesowa P1 Zakres tematyczny rekomendacji interoperacyjności – wynikający z wymagań względem przepływu informacji dla funkcji wspieranych przez P1 Dla każdego obszaru tematycznego – identyfikowane szczegółowe przypadki użycia: aktorzy, zakresy wymienianych danych, schematy czasowe, zdarzenia inicjujące

18 Interoperacyjność organizacyjna

19 Założenia, ograniczenia, obserwacje Różnorodność grup i liczebność interesariuszy P1 Przenikanie się wpływów – wymagań – oczekiwań różnych grup: –MZ/CSIOZ a pozostałe jednostki administracji publicznej –struktury projektowe P1 –umowy Wykonawców poszczególnych części P1 –wypracowanie standardów interoperacyjności –komunikacja do interesariuszy P1 –potrzeby/oczekiwania użytkowników P1 –siły na rynku branżowym (ochrony zdrowia) –interoperacyjność jednostek administracji publicznej –dostęp do danych analitycznych - raporty zarządcze, statystyczne, naukowe

20 Działania do podjęcia (1) 1.Aktywizacja kluczowych grup uczestników i przypisanie im określonych ról 2.Zatwierdzenie zasad ich współpracy – mających na celu wyznaczenie optymalnej ścieżki realizacji i wypracowania elementów interoperacyjności (wyważone zaspokojenie wymagań tych grup i implementacja rozwiązań w systemie P1) 3.Wykorzystanie najlepszych praktyk z zakresu zarządzania projektami oraz doświadczeń z prac nad interoperacyjnością, przy jednoczesnym dostosowaniu tych zaleceń do realiów projektowych P1

21 Działania do podjęcia (2) Określenie zasad wsparcia przez CSIOZ wypracowania standardów z różnymi interesariuszami P1 dla następujących kroków: W trakcie są konsultacje założeń i propozycji standardów wsadowych Zamawiającego przekazywanych później Wykonawcom Prace projektowe Wykonawców mogą powodować zapotrzebowanie na konsultację kolejnych elementów standardów interoperacyjności

22 Kluczowe grupy CSIOZ – instytucja wspierająca wypracowywanie standardów i nadzorująca Projekt P1 Wykonawcy P1 – Integrator i Wykonawca cz. 1 oraz Wykonawcy cz. 2, 3 i 4, w przyszłości dodatkowo Dostawca Infrastruktury Użytkownicy P1 – zunifikowana na potrzeby reprezentacji w procesie wypracowywania standardów grupa różnych użytkowników obejmująca: usługodawców, usługobiorców, producentów i dostawców systemów, projekty regionalne, instytucje i zrzeszenia Jednostki administracji publicznej i samorządowej – np. jako zewnętrzne podmioty stanowiące prawo, wymieniające dane referencyjne z P1, ustanawiające zewnętrzne standardy interoperacyjności Płatnicy – właściciele i zarządcy w procesach ochrony zdrowia związanych z płatnościami (w szczególności NFZ)

23 Zadania – struktury projektowe Określenie zadań struktur projektowych (Grupa Doradcza Użytkownika, Biuro Wsparcia Specjalistycznego) odpowiedzialnych w Projekcie P1 za: Potwierdzanie wymagań biznesowych - zidentyfikowanych przez Wykonawców Wsparcie w wypracowywaniu standardów i założeń - udostępnianych Wykonawcom i interesariuszom P1 Konsultowanie odbiorów produktów - przekazywanych przez Wykonawców do akceptacji Zamawiającego Zarządzanie odstępstwami od standardów architektonicznych

24 Kluczowe założenia Uzupełniające rekomendacje natury organizacyjnej: Realizacja wypracowywania standardów interoperacyjności na bazie otwartych warsztatów oraz narzędzi elektronicznej komunikacji (np. dedykowany portal internetowy, forum dyskusyjne) Unikanie nadmiernej formalizacji prac nad standardami interoperacyjności – określane powinny być zasady, ale nie procesy, procedury, definiowane dodatkowe ciała organizacyjne i występujące w nich role Ewentualne usprawnienia, uszczegółowienia – będą wprowadzane po zebraniu doświadczeń i sprawdzeniu pierwszej wersji zasad

25 Szkicowy przydział odpowiedzialności (1) Rola (ciało, funkcja)Zadania w utrzymaniu standardów interoperacyjności Forum wypracowania standardów interoperacyjności  Praca nad wypracowaniem propozycji standardów interoperacyjności zdalnie i w postaci spotkań w formule otwartego forum interesariuszy P1 Grupa Doradcza Użytkownika  Formalne konsultowanie standardów oraz założeń i ustaleń Projektu P1 z przedstawicielami użytkowników P1

26 Szkicowy przydział odpowiedzialności (2) Rola (ciało, funkcja)Zadania w utrzymaniu standardów interoperacyjności Biuro Projektu (z wewnętrznym wsparciem)  Organizacja spotkań warsztatowych w ustalonych lokalizacjach  Wsparcie utrzymywania standardów interoperacyjności (obok innych standardów architektonicznych)  Konsultacje architektoniczne założeń i projektów opracowanych przez Wykonawców P1  Przygotowanie wsadu informacyjnego związanego z publikowaniem standardów i konsultacjami

27 Interoperacyjność prawna

28 Zagadnienia prawne W pierwszych stadiach realizacji Projektu P1 dominować będą standardy de facto, nie ustanawiane jeszcze na mocy aktów wykonawczych W dalszych etapach standardy te mogą być regulowane prawnie, część z nich potencjalnie ustanowi nowe standardy krajowe interoperacyjności W późniejszych etapach zarządzać trzeba będzie zgodnością wsteczną rozwiązań (w tym kontrola vacatio legis dla rozwiązań prawnych) Stosowanie podpisu kwalifikowanego bądź innego w komunikatach Określenie statusu potwierdzenia otrzymania komunikatu jako Urzędowego Potwierdzenia Odbioru

29 Interoperacyjność semantyczna

30 Zagadnienia semantyczne (1) Obecna rekomendacja w zakresie statystyki publicznej w ochronie zdrowia Semantyka w P1 – w obszarach: –Model przesyłu danych –Model gromadzenia i przetwarzania danych –Algorytmy translacji / konwersji –Algorytmy walidacji, słowniki Jednolite rozumienie przesyłanych danych między P1 i innymi systemami

31 Zagadnienia semantyczne (2) Środki osiągnięcia celu: –Centralizacja i standaryzacja metadanych biznesowych –Powszechny dostęp systemów do metadanych biznesowych –Uzgadnianie struktur komunikatów w poszczególnych segmentach – konsultacje –Wykorzystywanie istniejących słowników –Identyfikacja wspólnych części komunikatów –Wskazanie właścicieli biznesowych metadanych

32 Zagadnienia semantyczne - subdomeny Przykłady: Elektroniczna dokumentacja medyczna Zdarzenia medyczne Listy oczekujących Zlecenia Dane krytyczne Statystyka w ochronie zdrowia

33 Interoperacyjność techniczna

34 Zagadnienia techniczne - potrzeby (1) Potrzeba doprecyzowania norm i standardów - zgodnie z identyfikowanymi wymaganiami szczegółowymi na P1 Rozbudowa rekomendacji standardu interoperacyjności: –Rozszerzenie zakresu tematycznego na pozostałe domeny –Identyfikacja zakresów danych i modelowanie komunikatów np. zgodnie z przedstawioną wyżej metodyką

35 Zagadnienia techniczne - potrzeby (2) Uruchomienie środowiska testowego dla interesariuszy (producentów, dostawców, usługodawców i projektów regionalnych rozwijających własne systemy): –Publikowanie obowiązujących zestawów struktur komunikatów i definiowanych na tym poziomie słowników –Publikowanie lub odsyłanie do pozostałych słowników definiowanych poza plikami XSD –Udostępnianie interfejsu do testowania komunikatów z użyciem obowiązujących zasad walidacji

36 Zagadnienia techniczne - rekomendacje (1) Realizacja techniczna różnych postaci uwierzytelniania w P1 Wielostopniowa walidacja komunikatów Rozbudowa i utrzymywanie słowników, wzorów dla struktur komunikatów Wzajemna identyfikacja i uwierzytelnienie podmiotów Wykorzystanie standardów międzynarodowych: –HL7 Messaging v.2.x a v.3.0 a CEN13606 –Zgodność z Krajowymi Ramami Interoperacyjności (XML) –Specyfika modelu HL7 v.3.0

37 Zagadnienia techniczne - rekomendacje (2) 1.Preferowana - komunikacja automatyczna pomiędzy P1 a systemami 2.Minimalizacja obiegu papierowego, ale zachowana konieczność jego obsługi (awarie, uwarunkowania prawne)

38 Dziękujemy!