PROJEKT EDUKACYJNY - METODA PROJEKTÓW OPRACOWAŁA: DOROTA PIEKARSKA

WYŻSZOŚĆ PRAKTYKI NAD TEORIĄ Powiedz mi to zapomnę, Pokaż mi to zapamiętam, Pozwól mi zrobić to zrozumiem. Konfucjusz

DEFINICJA PROJEKTU Projekt - w ogólnym rozumieniu – to przedsięwzięcie realizowane zbiorowo lub indywidualnie przez określone osoby, o zaplanowanym charakterze, jasno określonych celach i sposobach ich realizacji, wykorzystujące pewne zasoby, realizowane w danym czasie i na danym terenie.

PRZEPISY PRAWA Podstawą prawną wprowadzenia do szkół projektu edukacyjnego, jako obowiązkowej metody nauczania, jest rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 sierpnia 2010 roku, zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (opublikowane w Dz.U. Nr 156, poz. 1046).

W rozporządzeniu tym odnośnie projektu edukacyjnego znalazły się następujące zapisy: „Uczniowie biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego, który jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod.„ „Zakres tematyczny projektu edukacyjnego może dotyczyć wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub wykraczać poza te treści.” PRZEPISY PRAWA

„Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów pod opieką nauczyciela i obejmuje następujące działania: wybranie tematu projektu edukacyjnego; określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji; wykonanie zaplanowanych działań; publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego.” PRZEPISY PRAWA

„Szczegółowe warunki realizacji projektu edukacyjnego określa dyrektor szkoły w porozumieniu z radą pedagogiczną, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach, uniemożliwiających udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego, dyrektor szkoły może zwolnić ucznia z realizacji projektu edukacyjnego.” „Kryteria oceniania zachowania ucznia zawarte w ocenianiu wewnątrzszkolnym uwzględniają udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego.” PRZEPISY PRAWA

„Wychowawca klasy na początku roku szkolnego, w którym uczniowie będą realizować projekt edukacyjny, informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego.” „Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego oraz temat projektu edukacyjnego wpisuje się na świadectwie ukończenia szkoły.” PRZEPISY PRAWA

METODA PROJEKTU NA ŚWIECIE Metoda projektów narodziła się w Stanach Zjednoczonych na początku XX wieku. Za jej twórcę uważa się Williama H. Kilpatricka, który przedstawił założenia metody projektu w pracy zatytułowanej The Project Method.

METODA PROJEKTU W POLSCE W Polsce zaznajomienie z metodą projektów nastąpiło po opublikowaniu przekładu książki Johna Alfreda Stevensona: „Metoda projektów”, co nastąpiło w roku W ostatnich latach metoda projektów została w Polsce odkryta na nowo.

PROJEKT W UJĘCIU SZKOLNYM Projekt jako metoda stosowana w szkole oznacza zadanie realizowane samodzielnie przez uczniów, a przygotowane i koordynowane przez nauczyciela. Polega na tym, że uczniowie, w oparciu o przyjęte założenia i przestrzegając ustalonych zasad, mają okazję samodzielnie zaplanować, zrealizować, zaprezentować i ocenić efekty podjętego przedsięwzięcia.

PROJEKT W UJĘCIU SZKOLNYM Projekt w ujęciu szkolnym to taki projekt, który jest powiązany z programem nauczania i poszerza szkolną edukację wiążąc działalność praktyczną uczniów z pracą umysłową oraz: kształtuje umiejętności: - pracy w grupie i komunikacji interpersonalnych; - określania celów i planowania pracy; - podejmowania decyzji i konsekwencji w działaniu; - wystąpień publicznych;

ma wpływ na rozwój takich cech osobowych, jak przedsiębiorczość, pracowitość, zdyscyplinowanie, odpowiedzialność, elastyczność; wymaga od uczącego się zaangażowania różnych umiejętności : np. obsługi komputera, znajomości języka obcego, prac ręcznych, czy obsługi różnych urządzeń; integruje uczniów i uczy ich wzajemnej współpracy i tolerancji. PROJEKT W UJĘCIU SZKOLNYM

Udział w projekcie szkolnym daje: uczniom -możliwości wykazania się i wykorzystania wiedzy i umiejętności nie ujętych w programie nauczania (ponadprogramowych); nauczycielom -okazję lepszego poznania swoich uczniów.

RODZAJE PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH Wyróżnia się dwa rodzaje projektów edukacyjnych: projekt badawczy Polega na zebraniu i usystematyzowaniu wiedzy i informacji na temat konkretnych zagadnień. Rezultaty mają charakter różnego rodzaju opracowań, które uczniowie przygotowują, a następnie prezentują w określonych w instrukcji warunkach. projekt działania lokalnego Polega na podjęciu jakiejś akcji, inicjatywy dotyczącej środowiska lokalnego (także w samej szkole).

CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO interdyscyplinarność Integruje wiedzę z różnych przedmiotów nauczania i łączy wiedzę teoretyczną z praktyką. Z samej swojej istoty metoda ta ma charakter interdyscyplinarny, ponieważ jego wykonanie wymaga od uczniów samodzielnego opanowania wiedzy z zakresu wielu różnych przedmiotów nauczania i zaciera granice między życiem szkolnym i pozaszkolnym.

progresywistyczna rola nauczyciela Tradycyjna rola nauczyciela w systemie klasowo- lekcyjnym polega na organizowaniu i kierowaniu procesem kształcenia tzn. nauczyciel sam określa cel lekcji, narzuca temat zajęć, wybiera metodę i formę pracy z uczniami, narzuca tempo i dyscyplinuje, itd. W metodzie projektu nauczyciel musi przyjąć inną rolę i zejść na drugi plan. Nauczyciel nadal kieruje procesem nauczania i uczenia się uczniów ale jedynie w nieznacznym stopniu. Niczego sam nie narzuca pozostawiając uczniom ogromną swobodę działania. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

podmiotowość ucznia Uczeń pozostaje w centrum procesu kształcenia, a nauczyciel jest dla niego jedynie wsparciem. Metoda projektu zrywa z tradycyjnym nauczaniem. Akcent przesuwa się z nauczyciela na ucznia. To on decyduje o tym, co i jak robi. Ponadto realizacja projektu uwzględnia wiedzę i umiejętności oraz zainteresowania i zdolności danego ucznia, jego indywidualne potrzeby i oczekiwania. Umożliwia rozwijanie kompetencji kluczowych dla przyszłego funkcjonowania w społeczeństwie. Stymuluje rozwój ucznia i uczy, jak się uczyć. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

odejście od tradycyjnego sposobu oceniania Przedmiotem oceny w metodzie projektu jest nie tyle produkt końcowy, co jakość działania uczniów w trakcie jej realizacji. Wymaga od nauczyciela przestawienia się na nowy sposób oceniania. Nauczyciel musi szczegółowo opracować kryteria oceny poszczególnych etapów pracy i rodzajów aktywności uczniów, i podać je do wiadomości wszystkich uczniów biorących udział w projekcie. Ważnym elementem procesu oceniania jest samoocena ucznia. Uczniowie też powinni uczestniczyć w ocenie projektu innych uczniów. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

Dekalog nauczyciela stosującego metodę projektu 1. wspieraj, a nie wyręczaj swoich uczniów, 2. pozwól uczniom poczuć się odpowiedzialnymi za projekt, 3. zachęcaj do korzystania z różnych źródeł informacji, 4. stwarzaj możliwości do dyskusji i wyrażania własnych opinii, 5. prowokuj do twórczego rozwiązywania problemów, 6. pobudzaj uczniów do rozwijania swoich zainteresowań, 7. pomagaj uczniom rozwiązywać konflikty, 8. uświadom potrzebę dokonania ewaluacji projektu (autoanalizy odniesionych sukcesów i popełnionych błędów, i wyciągnięcia z nich wniosków na przyszłość), 9. pamiętaj, że efekt pracy uczniów nie musi być zbieżny z Twoim początkowym wyobrażeniem o nim, 10. współpracuj z innymi nauczycielami, gdyż każdy projekt, nawet przedmiotowy, ma pewien wymiar interdyscyplinarny. CECHY PROJEKTU EDUKACYJNEGO

UWAGA Uczestnictwo uczniów w projekcie jest obecnie obowiązkowe na III i IV poziomie kształcenia. Metodą projektu można pracować na każdym przedmiocie i pozwala zrealizować dowolny temat lekcji. Dzięki stosowaniu tej metody „uczniowie uczą się, jak się uczyć”.

ZAKOŃCZENIE Projekt edukacyjny, jako metoda nauczania, ma ugruntowaną pozycję na całym świecie. Jest również popularny w wielu krajach europejskich. Ponadto w szkołach prowadzonych w ramach systemu matury międzynarodowej -ang. International Baccalaureate – cały program nauczania jest realizowany metodą projektów edukacyjnych. Przyszedł więc wreszcie czas, aby i w polskiej szkole na dobre się zadomowił i jeszcze bardziej rozpowszechnił dzięki prowadzonej przez Centrum Edukacji Obywatelskiej corocznej Ogólnopolska Prezentacja Projektów Młodzieżowych.