Opodatkowanie spółek Wykład specjalizacyjny

Spółka kapitałowa Utworzenie kapitału zakładowego – wkłady pieniężne i niepieniężne

Podatki dochodowe

Wkłady pieniężne Wkłady pieniężne- neutralne podatkowo Przychody otrzymane przez spółkę na utworzenie kapitału zakładowego nie stanowią przychodów podatkowych spółki, natomiast wydatki poniesione przez wspólnika na objęcie udziałów nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodów aż do momentu zbycia tych udziałów Artykuł 12 ust.4 pkt 4 u.p.d.o.p oraz art. 23 ust.1 pkt 38 u.p.d.o.f. i 16 ust.1 pkt 8 u.p.d.o.p.

Aporty Aporty w innej postaci niż przedsiębiorstwo i jego zorganizowana część

Aporty Podatnik wnosi aport : Dochód = przychód ( nominalna wartość objętych udziałów lub akcji) – koszty uzyskania przychodu Podatnik zbywa udziały lub akcje, które nabył za aport Dochód = przychód ze zbycia udziałów lub akcji – koszty uzyskania przychodu ( nominalna wartość objętych udziałów lub akcji)

Przedmiotem aportu są środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne  Dochód = nominalna wartość objętych udziałów (akcji) – (wartość początkowa przedmiotu wkładu zaktualizowana zgodnie z odrębnymi przepisami – suma dokonanych przed wniesieniem tego wkładu odpisów amortyzacyjnych)

Przykład W 2016 r. w styczniu A wniósł do spółki B budynek, którego wartość początkowa pomniejszona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych wyniosła 100 j.p. A w zamian za ten wkład objął udziały spółki B o wartości nominalnej 150 j.p. W momencie objęcia udziałów powstaje u A dochód do opodatkowania w wysokości 50 j.p. A zbywa te udziały w marcu 2016 r. za 180 j.p., dochód do opodatkowania wynosi: 180 j.p. – 150 j.p. = 30 j.p.

Przedmiotem aportu są udziały (akcje) w spółce objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część Dochód = nominalna wartość objętych udziałów (akcji) – nominalna wartość wnoszonych udziałów (akcji)

Przykład W 2014 r. A wniósł do spółki B budynek, którego wartość początkowa pomniejszona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych wyniosła 100 j.p. A w zamian za ten wkład objął udziały spółki B o wartości nominalnej 150 j.p. W momencie objęcia udziałów powstaje u A dochód do opodatkowania w wysokości 50 j.p. A w tym samym roku wniósł te udziały do spółki C i objął w zamian udziały tejże spółki o wartości nominalnej 150 j.p., dochód do opodatkowania wyniesie 0. A zbył udziały spółki C w 2016 r. za 160 j.p., dochód do opodatkowania wyniesie 10 j.p. (160 j.p. – 150 j.p.)

Przedmiotem aportu są udziały (akcje) nabyte za gotówkę Dochód = nominalna wartość objętych udziałów (akcji) – wydatki na nabycie wnoszonych udziałów (akcji)

Przykład W 2014 r. A nabył udziały w spółce B za 100 j.p. W 2015 r. A wniósł te udziały do spółki C i objął w zamian udziały tejże spółki o wartości nominalnej 120 j.p., dochód do opodatkowania wyniósł 20 j.p. A zbył udziały spółki C w 2016 r. za 120 j.p., dochód do opodatkowania na dzień zbycia wyniesie 0 j.p.

Przedmiotem aportu są udziały (akcje) objęte w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części Dochód = nominalna wartość objętych udziałów (akcji) - przyjęta dla celów podatkowych wartość składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ewidencji rachunkowej, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji ) nie wyższa jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia

Przykład W 2014 r. spółka A wniosła do spółki B przedsiębiorstwo, którego wartość podatkowa na dzień objęcia udziałów wyniosła 100 j.p. i objęła w zamian udziały tej spółki o wartości nominalnej 150 j.p. W momencie objęcia udziałów A nie płaci żadnego podatku. A w 2016 r. wniosła udziały spółki B do spółki C i objęła udziały tejże spółki o wartości 150 j.p., dochód do opodatkowania wyniósł 50 j.p. : 150 j.p. (wartość nominalna udziałów w spółce C) – 100 j.p. (wartość podatkowa przedsiębiorstwa)

Przedmiotem aportu są inne składniki majątku podatnika Dochód = nominalna wartość objętych udziałów (akcji) – faktycznie poniesione, nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów wydatki na nabycie lub wytworzenie składników majątku będących przedmiotem wkładu.

Przedmiotem aportu jest składnik majątkowy otrzymany przez podatnika w związku z likwidacją spółki nie mającej osobowości prawnej lub z wystąpieniem z takiej spółki Dochód = nominalna wartość objętych udziałów (akcji) - wydatki na nabycie lub wytworzenie składnika majątku, nie zaliczone do kup lub wartość początkowa pomniejszona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych

Przykład Podatnik A po likwidacji spółki jawnej objął budynek, którego wartość początkowa pomniejszona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych, wynikająca z ewidencji spółki wynosiła 100 j.p., a wartość rynkowa 120 j.p. Podatnik A nie płaci żadnego podatku na dzień likwidacji od ujawnionej różnicy pomiędzy „wartością historyczną” a wartością rynkową budynku. Następnie wnosi ten budynek do spółki kapitałowej i obejmuje udziały o wartości nominalnej 120 j.p. U podatnika powstaje dochód do opodatkowania w wysokości 20 j.p.

Aport z agio Wspólnik wniósł do spółki aport w postaci nowego samochodu dostawczego, którego wartość rynkowa wynosi 150 j.p. i uzyskał w zamian udziały za 100 j.p. Agio wynosi 50 j.p. Spółka wykazuje ten samochód w ewidencji o wartości początkowej 150 j.p. Jeśli agio o wartości 50 j.p. wykaże na kapitale zapasowym, wartość ta nie będzie stanowiła przychodu, ale spółka będzie miała prawo do amortyzacji samochodu tylko do wartości 100 j.p.

Wycena i zbycie przedmiotu aportu przez spółkę Wspólnik wniósł do spółki A grunt, który nabył za 100 j.p. Otrzymał za to udziały o wartości nominalnej 120 j.p. Spółka wprowadziła ten grunt do swojej ewidencji po wartości rynkowej 120 j.p. Następnie spółka zbyła grunt za 130 j.p. Dochód spółki wynosi 130 j.p.-120 j.p. = 10 j.p.

Wycena aportu przez spółkę Wspólnik wniósł do spółki A akcje, które nabył za 100 j.p. Otrzymał za to udziały o wartości nominalnej 120 j.p. Spółka wprowadziła te akcje do swojej ewidencji po wartości rynkowej 120 j.p. Następnie spółka zbyła te akcje za 130 j.p. Dochód spółki wynosi 130 j.p.-120 j.p. = 10 j.p.

Problemy związane z aportami w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. 1.Art.12 ust.1 pkt 7 u.p.d.o.p (wartość nominalna udziałów czy wartość rynkowa przedmiotu aportu ?) 2. Problem kosztów uzyskania przychodu przy wniesieniu do spółki w formie aportu wierzytelności własnych 3. Kwestia podatku VAT przy aportach ( czy zwrócona kwota VAT-u przez spółkę wspólnikowi jest dla niego przychodem?)

Wyrok NSA z 7 grudnia 2012 r. II FSK 827/11 Zgodzić się należy z poglądem zawartym w skardze kasacyjnej, że ustawodawca, konstruując zamknięty katalog wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni, nie uwzględnił wierzytelności własnej, preferując wierzytelności nabyte od osób trzecich (albo wydatki związane z wykonaniem zobowiązania). Wykładnia art. 15 ust 1 i ust. 1j cytowanej ustawy, jaką zaprezentowano w zaskarżonym wyroku, uznać należy za błędną, gdyż wierzytelność własna nie jest w rozumieniu art. 15 ust. 1 j pkt 3 u.p.d.op. wierzytelnością nabytą. Trafnie wskazano w skardze kasacyjnej, iż warunkiem pomniejszonego przychodu w postaci nominalnej wartości udziałów objętych w zamian za inny, niż wymienione w art. 15 ust. 1j pkt 1 i 2 u.p.d.o.p., składnik majątku, jest wcześniejsze poniesienie wydatków na jego nabycie. Podany we wniosku o interpretację stan faktyczny nie wskazuje na poniesienie jakiegokolwiek wydatku.

Aport w postaci przedsiębiorstwa i jego zorganizowanej części

Zorganizowana część przedsiębiorstwa Status zorganizowanej części przedsiębiorstwa posiada tylko taki zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań), który w ramach istniejącego przedsiębiorstwa spełnia łącznie następujące warunki: –jest wyodrębniony organizacyjnie, –jest wyodrębniony finansowo, –jest przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych (jest wyodrębniony funkcjonalnie) oraz –mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania gospodarcze

Dochód = przychód ze zbycia udziałów (akcji) – przyjęta dla celów podatkowych wartość składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ewidencji rachunkowej, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji ) nie wyższa jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia

Przykład W 2014 r. Spółka A wniosła do spółki B przedsiębiorstwo, którego wartość podatkowa na dzień objęcia wyniosła 100 j.p., i objęła w zamian udziały tej spółki o wartości nominalnej 150 j.p. W momencie objęcia udziałów A nie płaci żadnego podatku. A zbywa objęte udziały w 2016 r. za 150 j.p., dochód do opodatkowania wyniesie 50 j.p.

Aport w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa Przykład : W skład przedsiębiorstwa wnoszonego aportem wchodzi grunt, którego wartość w ewidencji podmiotu wnoszącego wynosi 100 j.p. spółka powinna wykazać wartość gruntu w wysokości 100 j.p. i przy jego sprzedaży za cenę 200 j.p. wykazać dochód do opodatkowania w wysokości 100 j.p.

Aport w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa Przyjęta dla celów podatkowych wartość składników przedsiębiorstwa wynikająca z ksiąg wynosi 80 j.p., wartość rynkowa przedsiębiorstwa – 100 j.p., wartość nominalna objętych udziałów (akcji) – 50 j.p., przychód ze zbycia tych udziałów (akcji) – 120 j.p. Dochód do opodatkowania wyniesie: 120 j.p. – 50 j.p. = 70 j.p. Agio powiększyło w ten sposób podstawę opodatkowania.

Podatek VAT

Klasyfikacja wkładów Wkłady pieniężne – neutralne z punktu widzenia VAT Wkłady niepieniężne (aporty) w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część : Stanowią odpłatną dostawę towarów (wkłady rzeczowe) lub odpłatne świadczenie usług (prawa majątkowe), o ile wspólnik wnosząc taki wkład działał w charakterze podatnika VAT Jeżeli wspólnik wnosząc wkład nie działał w charakterze podatnika VAT – wniesienie wkładu pieniężnego (aportu) nie podlega VAT

Aporty w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część W orzecznictwie TSUE wyrażono pogląd, zgodnie z którym transakcje mające za przedmiot rzeczy i prawa majątkowe, które ze swej istoty mogą służyć wyłącznie działalności gospodarczej, należy traktować co do zasady jako opodatkowane VAT. W polskim orzecznictwie zasada ta została odniesiona do praw własności przemysłowej (znaku towarowego). Wyroki w sprawie C-230/94 Enkler, C-263/11 Ainars Redlihs Wyrok WSA w Łodzi z 18 sierpnia 2015 r. sygn. akt I SA/Łd 503/15

Aporty w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części Zgodnie z art. 6 pkt 1 u.p.t.u., przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przedsiębiorstwo jako takie, podobnie jak jego zorganizowana część, nie jest towarem.

Podstawa opodatkowania art. 29a ust. 1 u.p.t.u : podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów lub usług świadczonych przez podatnika. Co stanowi podstawę opodatkowania przy aportach ? (1) wartość nominalna udziałów lub akcji obejmowanych w zamian za aport ? (2) inna wartość, nawiązującą do wartości rynkowej przedmiotu aportu ?

Podstawa opodatkowania NSA : uzasadnione jest twierdzenie, iż podstawą opodatkowania jest wartość nominalna obejmowanych udziałów (akcji) (Postanowienie NSA z 31 marca 2014 r. sygn. akt I FPS 6/13)

Finansowanie VAT od aportu: wspólnik czy spółka? Problem - konieczność zorganizowania przez wnoszącego aport wspólnika środków pieniężnych na zapłatę VAT. Możliwe rozwiązanie stosowane w praktyce : Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego przewiduje, że cena udziałów, równa ich wartości nominalnej, wynosi 100 j.p. i będzie pokryta wkładem niepieniężnym, przy czym różnica między wartością wnoszonego wkładu (123 j.p.) a ceną udziałów (100 j.p.), równa kwocie VAT, będzie zwrócona wspólnikowi przez spółkę w pieniądzu. Podstawą opodatkowania jest 100 j.p., tj. wartość nominalna udziałów powiększona o „dopłatę” ze spółki (100 j.p j.p.) pomniejszona o kwotę podatku (23 j.p.). Wspólnik wnoszący wkład musi wyłożyć dodatkowo kwotę 23 j.p. na uiszczenie VAT od transakcji. Spółka zwraca wspólnikowi tę kwotę, a sama występuje o zwrot podatku naliczonego w takiej samej kwocie. Saldo przepływów pieniężnych jest zerowe, niemniej wspólnik musi czasowo zaangażować środki pieniężne.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Umowa spółki kapitałowej oraz jej zmiana podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych Podatnikiem jest spółka Podstawą opodatkowania przy zawarciu umowy spółki jest wartość kapitału zakładowego. Stawka 0,5 % Nie podlega podatkowi umowa spółki i jej zmiany związane z wniesieniem do spółki kapitałowej, w zamian za jej udziały lub akcje przedsiębiorstwa spółki kapitałowej lub jego zorganizowanej części (implementacja dyrektywy)

VAT a PCC Art.2 pkt 4 u.p.c.c. Nie podlegają podatkowi : 4) czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany: a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem (……) Zasada standstill

VAT a PCC Jakie mogą być konsekwencje z zasady standstill ? Biorąc pod uwagę konkluzje płynące z orzecznictwa powołującego się na zasadę standstill, należałoby uznać, że wolne od PCC są umowy spółki oraz ich zmiany w zakresie, w jakim kapitał zakładowy pokrywany jest wkładami niepieniężnymi w postaci innych wkładów niepieniężnych, jeżeli wniesienie tych wkładów stanowi – w rozumieniu przepisów o VAT – dostawę towarów lub świadczenie usług

Podwyższenie kapitału zakładowego w toku funkcjonowania spółki 1) poprzez wniesienie wkładów przez dotychczasowych lub nowych wspólników 2) poprzez przekazanie wypracowanego zysku netto osoby prawnej na ten kapitał 3) poprzez przekazanie na ten kapitał kwot z innych kapitałów osoby prawnej (kapitalizacja rezerw) W przypadku sposobu wymienionego w pkt 2 i 3 wspólnicy uzyskują dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych (art.10 ust.1 pkt 4 u.pd.o.p. i art.24 ust.5 pkt 4 u.p.d.o.f.)

Konwersja wierzytelności na kapitał Istnieją dwie prawne możliwości konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy. Pierwsza - wniesienie wkładu niepieniężnego przez wspólnika w postaci wierzytelności, jaką wspólnik posiada wobec spółki, np. z tytułu pożyczki. Wierzytelność ta ulega umorzeniu (konfuzja). Skutki podatkowe jak przy aporcie wierzytelności. Druga - zobowiązanie się wspólnika do wniesienia wkładu pieniężnego do spółki. Kolejnym etapem jest umowne potrącenie wierzytelności spółki wobec wspólnika o wniesienie wkładu pieniężnego z wierzytelnością wspólnika wobec spółki. W ten sposób dochodzi do umowy potrącenia. Skutki podatkowe budzą kontrowersje, czy powinny być takie same jak przy aporcie, czy też neutralne jak przy wkładzie pieniężnym. Linia orzecznicza przechyla się na korzyść aportu.

Wydatki na podwyższenie kapitału zakładowego poniesione przez spółkę jako koszty uzyskania przychodu Uchwała 7 sędziów NSA (II FPS 6/10) Wydatki bezpośrednio związane z podwyższeniem kapitału zakładowego nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania innych przychodów podlegających opodatkowaniu. Należy do nich zaliczyć opłaty notarialne, sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych, opłaty giełdowe, koszty druku dokumentów akcyjnych, koszty sporządzenia, drukowania oraz dystrybucji prospektu emisyjnego lub jego skróconej wersji oraz koszty oferowania papierów wartościowych. Pozostałe wydatki, np. usługi doradztwa prawnego i finansowego, usługi audytorskie, usługi w zakresie wyceny, usługi marketingowe są kosztami uzyskania przychodów jako koszty pośrednio związane z podniesieniem kapitału zakładowego.

Podatek od czynności cywilnoprawnych Zmiana umowy spółki kapitałowej oznacza podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty;

Przepisy dotyczące wniesienia wkładów do spółki kapitałowej PIT i CIT Artykuł 21 ust.1 pkt 50 b u.p.d.o.f. i Artykuł 12 ust.4 pkt 3 c u.p.d.o.p Artykuł 22g ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f., art. 16g ust. 1 pkt 4a u.p.d.o.p. Artykuł 22g ust. 1a u.p.d.o.f., art. 16g ust. 1a u.p.d.o.p. Artykuł 22h ust. 3d u.p.d.o.f., art. 16h ust. 3d u.p.d.o.p. Artykuł 22 ust. 8a u.p.d.o.f., art. 15 ust. 1t u.p.d.o.p. VAT Artykuł 6 pkt 1 PCC Artykuł 1 ust. 1,3 i 5, art. 2 pkt 4 i 6, art.4, art.6 ust.1 pkt 8, art. 7

Literatura Prawo Podatkowe Przedsiębiorców Rozdział II Pkt Pkt Rozdział IV Pkt Pkt