W celu znalezienia odpowiedzi na to pytanie postanowiliśmy wybrać się do wylęgarni gęsi w Szczytnie.

Rozmnażanie się i rozwój ptaków. Ptaki są jajorodne, dzięki błonom płodowym rozwijają się na lądzie, w wewnętrznym środowisku wodnym (wody płodowe) Ich rozwój jest prosty A - budowa jaja B - rozwój zarodka

Wśród ptaków są: zagniazdowniki zagniazdowniki – ich pisklęta bardzo szybko po wykluciu są zdolne do samodzielnego życia. Są one pokryte gęstym puchem, sprawnie chodzą, potrafią zbierać pokarm (wskazywany przez rodziców). Samice przez pewien czas prowadzą je, chronią przed napastnikami i ogrzewają pod skrzydłami. Żółtko w jajach tych gatunków stanowi 30–40% masy. (m. in. kury, kaczki, gęsi, łabędzie) gniazdowniki gniazdowniki – ich pisklęta po wykluciu nie są zdolne do samodzielnego życia. Są nagie, ślepe, nie potrafią same zdobywać pożywienia i wymagają opieki rodziców, w związku z czym dłuższy czas spędzają w gnieździe. Żółtko w jajach tych gatunków stanowi 15-27% masy ( m. in. ptaki drapieżne, wróblowate, gołębiowate)

Podczas wizyty w wylęgarni dowiedzieliśmy się, że inkubacja ( Podczas wizyty w wylęgarni dowiedzieliśmy się, że inkubacja (utrzymywanie jaj w warunkach korzystnych do wylęgu) obejmuje dwa etapy, które zachodzą w różnych inkubatorach: Wylęganie - Wylęganie - pierwsza faza inkubacji, zachodzi w komorze lęgowej, przy odpowiednich warunkach klimatycznych rozwija się zarodek ptaka. Wykluwanie - Wykluwanie - ostatnia faza inkubacji, zachodzi w wykluwaczu, rozpoczyna się z reguły około 2 lub 3 dni przed końcem inkubacji. Podczas tego etapu pisklęta przekłuwają skorupkę, otwierają ją i wydostają się na zewnątrz.

Odpowiednia temperatura Utrzymanie stałej temperatury na poziomie 37,7° jest konieczne do prawidłowego rozwoju embrionu. Zapewnia ją w aparacie wylęgowym odpowiedni układ grzejników z automatycznym regulatorem. Jeśli temperatura przekroczy wymagane optimum, termoregulator samoczynnie wyłącza system grzejny, a po obniżeniu się jej o 0,2° natychmiast włącza grzejnik.

Automatyczna regulacja temperatury i wilgotności

Oprócz pomiarów elektronicznych prowadzone są też pomiary tradycyjne za pomocą termometrów rtęciowych

Odpowiednia wilgotność W celu prawidłowego rozwoju zarodka trzeba zapewnić także właściwą wilgotność. Zbyt niska powoduje nadmierne parowanie wody z jaj, wskutek czego żółtko gęstnieje, zaś zbyt wysoka powoduje rozwodnienie żółtka, wyląg się opóźnia i pisklęta zamierają wskutek zachłyśnięcia się nie wyparowanym płynem owodni. Do utrzymania w inkubatorze optymalnej wilgotności służą zbiorniki z wodą, która parując nasyca powietrze wilgocią.

Wymiana gazowa Intensywnie przebiegające procesy przemiany materii i oddychanie zarodka wymagają, aby powietrze w inkubatorze zawierało 21% tlenu. Nadmiar lub brak tlenu wpływa ujemnie na rozwój embrionów. Inkubatory wyposażone są w otwory przewietrzające oraz w mieszadła, przetłaczające nagrzane i nawilgocone w aparacie powietrze, które zasysane jest przez wentylator i wtłaczane pod ciśnieniem.

Obracanie jaj Jaja w komorze lęgowej muszą być obracane kilka razy dziennie w celu ochrony zarodka przed przyschnięciem do błon jajowych oraz zapobieżenia przylgnięciu owodni do żółtka. W tym celu zainstalowane są tam urządzenia półautomatyczne lub automatyczne, obracające wszystkie jaja pod kątem 90°. Po przeniesieniu do wykluwacza jaj już się nie obraca.

Kontrola przebiegu lęgu Podczas inkubacji prowadzi się kontrolę lęgów w celu okresowej oceny rozwoju zarodka. Kontrola ta polega między innymi na prześwietlaniu jaj, usuwaniu z aparatu jaj niezapłodnionych i z zarodkami zamarłymi oraz na obserwacji przebiegu wykluwania się. Jaja prześwietla się 2 razy: między 7 a 10 dniem inkubacji oraz przed przenoszeniem ich z komory lęgowej do wykluwacza.

Porównanie warunków inkubacji niektórych ptaków hodowlanych Dane inkubacjiGęśKaczkaKura Długość inkubacji (dni) Temperatura (°C) 37,5-37,637,6-37,737,7-38 Wilgotność w fazie wylęgu 45-60%55-60%55-58% Wilgotność w fazie klucia 60-70%70% Obracanie jaj 2-4 razy dziennie 2-3 razy dziennie

Wykluwanie - ostatni etap inkubacji W każdej ze skrzynek znajduje się 56 świeżo wyklutych piskląt. Za chwilę skrzynki znajdą się na stołach, a gąsięta będą wyjmowane i przenoszone do odchowalnika.

Ciekawostki: Właścicielka zakładu zajmuje się wylęgarnią już 35 lat. Proces produkcyjny obserwuje nie tylko w w w pracy, ale dzięki monitoringowi, także w domu. Jaja do wylęgu pochodzą z sześciu ferm, z których każda posiada 1000 gęsi niosek. Nioski po czterech latach są wymieniane na młode. Cena jednego jajka wynosi 5 zł, a gąsiaka 10zł. W ciągu sezonu hodowlanego (styczeń – lipiec) w zakładzie wykluwa się 200 – 300 tys. piskląt. W 2004 roku z powodu wycofania się odbiorcy właścicielka musiała zniszczyć 10 tysięcy jaj, co było jej największym niepowodzeniem.

Dziękujemy za uwagę! Skład zespołu: Dominika Purzycka Emilia Mosakowska Magdalena Orzoł Natalia Nasiadka Wiktor Wróblewski Opiekun – p. A. Borodziuk