Projektowane zmiany przepisów o odpadach w 2011 r. i ich wpływ na rynek ZSEE KONFERENCJA RECYKLING ZUŻYTEGO SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO Warszawa, kwiecień 2011 prof. dr hab. Marek Górski Uniwersytet Szczeciński Uniwersytet Łódzki Wydział Prawa i Administracji

złom elektryczny i elektroniczny lista odpadów dec. 94/3 dec. 94/3 O ODPADACH DYR. 2006/1 2 DYR. 2006/1 2 baterie i akumulatory usuwanie PCB i PCT osady ściekowe w rolnictwie przemysł tlenków tytanu oleje odpadowe odpady z opakowań DYR. 75/439 DYR. 75/439 DYR. 78/176 DYR. 78/176 DYR. 91/157 DYR. 91/157 DYR. 86/278 DYR. 86/278 DYR. 96/59 DYR. 96/59 DYR. 94/62 DYR. 94/62 sporządzanie informacji oznakowanie opakowań Dec. 97/129 Dec. 97/138 kontrola przy wywozie poza OECD dokumenty przy transporcie przyjęcie zmian w Konw. Bazylejskiej Dec. 97/640 Dec. 94/774 Dec. 94/575 przemieszczanie odpadów wewnątrz i na zewnątrz EU ROZP. 259/ r. – strategia EU w postępowaniu z odpadami odpady niebzpieczne DYR. 91/689 DYR. 91/689 ujednolicenie raportów Państw w/s gospodarki odpadami DYR. 91/692 DYR. 91/692 Dec. 94/741 kwestionariusze o implementacji dyrektyw DYR. 2000/53 DYR. 2000/53 DYR. 2002/96 DYR. 2002/96 baterie i akumulatory DYR. 2006/66 DYR. 2006/66 składowanie odpadów spalanie odpadów DYR. 2000/76/EC DYR. 2000/76/EC DYR. 99/31 DYR. 99/31 przemieszczanie odpadów ROZP /2006 statystyki odpadów ROZP /2002 dyrektywa PE i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy Odpady wydobywcze DYR. 2006/21 DYR. 2006/21 wraki samochodowe 3 © Marek Górski

Podstawowe założenia projektu dyrektywy   kompleksowe podejście do problemu odpadów   wzmocnienie środków niezbędnych dla przeciwdziałania powstawaniu odpadów   wprowadzenie podejścia uwzględniającego cały cykl życia produktów i materiałów, a nie tylko fazę odpadu   wprowadzenie zachęt do poddawania odpadów odzyskowi oraz wykorzystywania odzyskanych materiałów   uniknięcie powielania rozwiązań już przyjętych w innych aktach wspólnotowych   konieczność wyjaśnienia kluczowych pojęć   kompleksowe podejście do problemu odpadów   wzmocnienie środków niezbędnych dla przeciwdziałania powstawaniu odpadów   wprowadzenie podejścia uwzględniającego cały cykl życia produktów i materiałów, a nie tylko fazę odpadu   wprowadzenie zachęt do poddawania odpadów odzyskowi oraz wykorzystywania odzyskanych materiałów   uniknięcie powielania rozwiązań już przyjętych w innych aktach wspólnotowych   konieczność wyjaśnienia kluczowych pojęć

Definicje podstawowych pojęć Produkty uboczne i utrata statusu odpaduProdukty uboczne i utrata statusu odpadu Nowe definicje podmiotowe (dealerzy i brokerzy)Nowe definicje podmiotowe (dealerzy i brokerzy) Działania związane z postępowaniem z odpadamiDziałania związane z postępowaniem z odpadami zapobieganiezapobieganie odzyskodzysk recyklingrecykling przygotowanie do ponownego użyciaprzygotowanie do ponownego użycia przetwarzanieprzetwarzanie Produkty uboczne i utrata statusu odpaduProdukty uboczne i utrata statusu odpadu Nowe definicje podmiotowe (dealerzy i brokerzy)Nowe definicje podmiotowe (dealerzy i brokerzy) Działania związane z postępowaniem z odpadamiDziałania związane z postępowaniem z odpadami zapobieganiezapobieganie odzyskodzysk recyklingrecykling przygotowanie do ponownego użyciaprzygotowanie do ponownego użycia przetwarzanieprzetwarzanie

SPOŁECZEŃSTWO RECYKLINGU  IDEA „SPOŁECZEŃSTWA RECYKLINGU”-  dążącego do eliminacji wytwarzania odpadów i do wykorzystywania odpadów jako zasobu  realizacja założenia wymaga -  zapewnienia segregacji u źródła  zbierania i recyklingu priorytetowych strumieni odpadów  IDEA „SPOŁECZEŃSTWA RECYKLINGU”-  dążącego do eliminacji wytwarzania odpadów i do wykorzystywania odpadów jako zasobu  realizacja założenia wymaga -  zapewnienia segregacji u źródła  zbierania i recyklingu priorytetowych strumieni odpadów © Marek Górski6

SCHEMAT POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI HIERARCHIA POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI - 1.zapobieganie 2.przygotowywanie do ponownego użycia 3.recykling 4.inne metody odzysku, np. odzysk energii 5.unieszkodliwianie HIERARCHIA POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI - 1.zapobieganie 2.przygotowywanie do ponownego użycia 3.recykling 4.inne metody odzysku, np. odzysk energii 5.unieszkodliwianie

ZapobieganieZapobieganie   Zapobieganie - środki zastosowane, zanim dana substancja, materiał lub produkt staną się odpadami, które mają na celu zmniejszenie –   ilości przyszłych odpadów, w tym również przez ponowne użycie produktów lub wydłużenie okresu żywotności produktów;   niekorzystnego oddziaływania wytworzonych odpadów na środowisko i zdrowie ludzi;   zawartości substancji szkodliwych w materiałach i produktach   plany zapobiegania   Zapobieganie - środki zastosowane, zanim dana substancja, materiał lub produkt staną się odpadami, które mają na celu zmniejszenie –   ilości przyszłych odpadów, w tym również przez ponowne użycie produktów lub wydłużenie okresu żywotności produktów;   niekorzystnego oddziaływania wytworzonych odpadów na środowisko i zdrowie ludzi;   zawartości substancji szkodliwych w materiałach i produktach   plany zapobiegania

Utrata statusu odpadu ► poprzez poddanie ich procesom odzysku, w szczególności recyklingu, ► jeżeli po zrealizowaniu takiego procesu będą spełniać kryteria ustalone w art.6 ust.1 ► poprzez poddanie ich procesom odzysku, w szczególności recyklingu, ► jeżeli po zrealizowaniu takiego procesu będą spełniać kryteria ustalone w art.6 ust.1

Przygotowanie do ponownego użycia "Przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego"Przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego formuła  odzysku odpadówformuła  odzysku odpadów "Przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego"Przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego formuła  odzysku odpadówformuła  odzysku odpadów

PRZETWARZANIE ODPADÓW procesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzające odzysk lub unieszkodliwianieprocesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzające odzysk lub unieszkodliwianie prowadzenie przetwarzania – zgodaprowadzenie przetwarzania – zgoda przekazanie do wstępnego przetworzenia (co do zasady) nie przenosi odpowiedzialnościprzekazanie do wstępnego przetworzenia (co do zasady) nie przenosi odpowiedzialności procesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzające odzysk lub unieszkodliwianieprocesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzające odzysk lub unieszkodliwianie prowadzenie przetwarzania – zgodaprowadzenie przetwarzania – zgoda przekazanie do wstępnego przetworzenia (co do zasady) nie przenosi odpowiedzialnościprzekazanie do wstępnego przetworzenia (co do zasady) nie przenosi odpowiedzialności

© Marek Górski12 GOSPODAROWANIE ODPADAMI – ZBIERANIETRANSPORTODZYSKUNIESZKODLIWIANIE PRZETWARZANIE ODPADÓW ODZYSKUNIESZKODLIWIANIE PROCESY PRZYGOTOWUJĄCE RELACJE

ZASADA ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI PRODUCENTA   „producent” - każda osoba fizyczna lub prawna, która zawodowo opracowuje, wytwarza, przetwarza, obrabia, sprzedaje lub wwozi produkty   elementy odpowiedzialności - przyjmowanie zwracanych produktów i odpadów pozostających po wykorzystaniu tych produktów późniejsze gospodarowanie tymi odpadami odpowiedzialność finansowa za te działania obowiązek podawania do wiadomości publicznej informacji o stopniu, w jakim można ponownie wykorzystać i przetworzyć dany produkt   „producent” - każda osoba fizyczna lub prawna, która zawodowo opracowuje, wytwarza, przetwarza, obrabia, sprzedaje lub wwozi produkty   elementy odpowiedzialności - przyjmowanie zwracanych produktów i odpadów pozostających po wykorzystaniu tych produktów późniejsze gospodarowanie tymi odpadami odpowiedzialność finansowa za te działania obowiązek podawania do wiadomości publicznej informacji o stopniu, w jakim można ponownie wykorzystać i przetworzyć dany produkt

PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE PRZEPISY UZUPEŁNIAJĄCE 15 © Marek Górski NOWELIZACJA z

USTAWA O RECYKLINGU POJAZDÓW WYCOFANYCH Z EKSPLOATACJI z USTAWA O MIĘDZYNARODOWYM OBROCIE ODPADAMI z 29 czerwca 2007 USTAWA O ZUŻYTYM SPRZĘCIE ELEKTRYCZNYM I ELEKTRONICZNYM z USTAWA O ZAKAZIE STOSOWANIA WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST z USTAWA O SUBSTANCJACH ZUBOŻAJĄCYCH WARSTWĘ OZONOWĄ z USTAWA O PORTOWYCH URZĄDZENIACH DO ODBIORU ODPADÓW ZE STATKÓW z USTAWA O NAWOZACH I NAWOŻENIU z USTAWA O ODPADACH WYDOBYWCZYCH Z USTAWA O BATERIACH I AKUMULATORACH Z © Marek Górski ?

USTAWA OGÓLNA

Nowa ustawa o odpadach ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU USTAWY O ODPADACH STANOWIĄCEJ TRANSPOZYCJĘ DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2008/98/WE Z DNIA 19 LISTOPADA 2008 R. W SPRAWIE ODPADÓW ORAZ UCHYLAJĄCEJ NIEKTÓRE DYREKTYWY Ministerstwo Środowiska Projekt przyjęty przez Radę Ministrów dnia 8 lipca 2010 r. ZAŁOŻENIA DO PROJEKTU USTAWY O ODPADACH STANOWIĄCEJ TRANSPOZYCJĘ DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2008/98/WE Z DNIA 19 LISTOPADA 2008 R. W SPRAWIE ODPADÓW ORAZ UCHYLAJĄCEJ NIEKTÓRE DYREKTYWY Ministerstwo Środowiska Projekt przyjęty przez Radę Ministrów dnia 8 lipca 2010 r.

Nowa ustawa o odpadach PROJEKT USTAWY O ODPADACH z dnia 15 marca 2011 r. Ministerstwo Środowiska Projekt przygotowany przez Rządowe Centrum Legislacji PROJEKT USTAWY O ODPADACH z dnia 15 marca 2011 r. Ministerstwo Środowiska Projekt przygotowany przez Rządowe Centrum Legislacji

PROJEKT – konstrukcja ustawy 1) przepisy ogólne,1) przepisy ogólne, 2) zasady ogólne gospodarki odpadami,2) zasady ogólne gospodarki odpadami, 3) plany gospodarki odpadami,3) plany gospodarki odpadami, 4) przepisy dotyczące uprawnień wymaganych dla prowadzenia gospodarowania odpadami; rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami,4) przepisy dotyczące uprawnień wymaganych dla prowadzenia gospodarowania odpadami; rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, 5) ewidencja odpadów, sprawozdawczość i bazy danych o produktach, opakowaniach i gospodarowaniu odpadami,5) ewidencja odpadów, sprawozdawczość i bazy danych o produktach, opakowaniach i gospodarowaniu odpadami, © Marek Górski 20

PROJEKT – konstrukcja ustawy 6) szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów (m.in. zawierającymi PCB i azbest, zużytymi olejami, komunalnymi osadami ściekowymi, medycznymi i weterynaryjnymi),6) szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów (m.in. zawierającymi PCB i azbest, zużytymi olejami, komunalnymi osadami ściekowymi, medycznymi i weterynaryjnymi), 7) wymagania dotyczące określonych procesów przetwarzania odpadów (składowanie i termiczne przekształcanie),7) wymagania dotyczące określonych procesów przetwarzania odpadów (składowanie i termiczne przekształcanie), 8) instrumenty finansowe (opłaty i opłaty karne za składowanie i magazynowanie wraz z zasadami redystrybucji środków pochodzących z tych opłat),8) instrumenty finansowe (opłaty i opłaty karne za składowanie i magazynowanie wraz z zasadami redystrybucji środków pochodzących z tych opłat), 9) przepisy karne i administracyjne kary pieniężne9) przepisy karne i administracyjne kary pieniężne © Marek Górski 21

ODPADY OPAKOWANIOWE

Projekt założeń do ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych przyjęty przez Radę Ministrów 16 grudnia 2010 r.przyjęty przez Radę Ministrów 16 grudnia 2010 r. połączenie dwóch dotychczasowych ustawpołączenie dwóch dotychczasowych ustaw zasadniczy cel - konieczność uszczelnienia systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowychzasadniczy cel - konieczność uszczelnienia systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych ułatwienie przedsiębiorcom stosowania przepisów – przez konsolidację regulacjiułatwienie przedsiębiorcom stosowania przepisów – przez konsolidację regulacji pełne uzgodnienie z prawem unijnympełne uzgodnienie z prawem unijnym

ODPADY KOMUNALNE

Aktualny stan prawny ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach – Dz. U r. Nr 185 poz z późn.zm.ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach – Dz. U r. Nr 185 poz z późn.zm. ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (ustawa u.p.cz.) - Dz.U z późn.zm.ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (ustawa u.p.cz.) - Dz.U z późn.zm. projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw – druk sejmowy nr 3670projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw – druk sejmowy nr 3670 © Marek Górski

Główne założenia projektu Nowy system obowiązkowy dla wszystkich gmin, wdrażany z mocy ustawy w ciągu 2011 r. Mieszkańcy wnoszą na rzecz gminy obligatoryjną opłatę, służącą pokryciu kosztów odebrania i zagospodarowania odpadów Gmina organizuje system odbioru odpadów, wybierając firmy wywozowe w drodze przetargu i wskazując miejsce zagospodarowania Regionalny system gospodarowania (organizowanie selektywnej zbiórki, osiąganie poziomów)Sankcje z tytułu nierealizowania obowiązków (organizowanie selektywnej zbiórki, osiąganie poziomów) Nowy system obowiązkowy dla wszystkich gmin, wdrażany z mocy ustawy w ciągu 2011 r. Mieszkańcy wnoszą na rzecz gminy obligatoryjną opłatę, służącą pokryciu kosztów odebrania i zagospodarowania odpadów Gmina organizuje system odbioru odpadów, wybierając firmy wywozowe w drodze przetargu i wskazując miejsce zagospodarowania Regionalny system gospodarowania (organizowanie selektywnej zbiórki, osiąganie poziomów)Sankcje z tytułu nierealizowania obowiązków (organizowanie selektywnej zbiórki, osiąganie poziomów) © Marek Górski

zamiast podsumowaniazamiast podsumowania ?