Prezentacja wyników badania ewaluacyjnego PROJEKT „PI-PWP ZAGROŻENIA CYBERPRZESTRZENI – NOWE KOMPETENCJE PRACOWNIKA SOCJALNEGO” Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka w Warszawie

INFORMACJE O PROJEKCIE

PROJEKT „PI-PWP ZAGROŻENIA CYBERPRZESTRZENI – NOWE KOMPETENCJE PRACOWNIKA SOCJALNEGO” Realizator projektu: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka w Warszawie Okres realizacji projektu: od 1 października 2012 do 30 września 2013 Realizacja ewaluacji produktu finalnego: sierpień– grudzień 2013

GŁÓWNY CEL PROJEKTU: wdrożenie innowacyjnego programu rozwoju przygotowującego pracowników służb społecznych do pracy z rodzinami oraz osobami potrzebującymi pomocy społecznej w obszarze zagrożeń generowanych przez cyberprzestrzeń SZCZEGÓŁOWE CELE PROJEKTU: 1. Zapoznanie 150 odbiorców projektu z terenu województwa mazowieckiego z podstawami wiedzy o zagrożeniach stwarzanych przez media cyfrowe i technologie informacyjno-komunikacyjne, które stają się ogólnodostępnymi i powszechnymi narzędziami edukacji. 2. Wzbogacenie podstawowej wiedzy u 15 użytkowników projektu z terenu województwa mazowieckiego z zakresu najważniejszych zagrożeń społecznych, wychowawczych, zdrowotnych i moralnych, mających miejsce w cyberprzestrzeni. 3. Przygotowanie 150 pracowników socjalnych i kadr służb społecznych z terenu województwa mazowieckiego do rozpoznawania (diagnozy) nowych zagrożeń spowodowanych przez cyberprzestrzeń i ich skutków społecznych.

SZCZEGÓŁOWE CELE PROJEKTU c.d.: 4. Doskonalenie u 150 pracowników socjalnych i kadr pomocy społecznej z terenu województwa mazowieckiego kwalifikacji ogólnych i szczegółowych w zakresie profilaktyki, diagnozy i terapii związanej z zagrożeniami cyberprzestrzeni, a także przygotowanie ich do nowych zawodów i specjalizacji. 5. Kształtowanie świadomości społecznej pracowników służb społecznych i społeczności lokalnej na temat nowego miejsca zagrożeń i uzależnień występujących w świecie rzeczywistym i ich związku z nowymi zagrożeniami, mającymi miejsce w świecie wirtualnym, a także z zupełnie nowymi patologiami, prowadzącymi do różnorodnych dysfunkcji.

Produkt finalny Program rozwojowy pracowników służb społecznych oparty na dedykowanym podręczniku, stanowiącym unikalny zestaw treści, metod i narzędzi wspierających ich w działaniach pomocowych dotyczących nowych obszarów zagrożeń cywilizacyjnych, jakimi są zagrożenia cyberprzestrzeni. Stanowi on kompletny program dydaktyczny dla placówek chcących kształcić w tym zakresie.

Produkt finalny UŻYTKOWNICY PRODUKTU osoby kształcące i/lub szkolące pracowników służb społecznych, w tym pracowników socjalnych, które otrzymują nowe narzędzie dydaktyczne ODBIORCY PRODUKTU kadry służb społecznych (w tym pracownicy socjalni), którzy dzięki nowej metodzie i narzędziom będą mogli rozwiązać swoje problemy w obszarze niemożności zaoferowania dostatecznych rozwiązań pomocowych osobom, które doświadczyły problemów stwarzanych przez media cyfrowe i technologie informacyjno-komunikacyjne.

INFORMACJE NA TEMAT BADANIA

GŁÓWNY CEL BADANIA ocena Produktu finalnego projektu “Zagrożenia cyberprzestrzeni – nowe kompetencje pracownika socjalnego”, a w szczególności dokonanie weryfikacji, czy odpowiada on zamierzeniom projektu oraz na ile zastosowane podejście jest lepsze, skuteczniejsze i bardziej atrakcyjne od metod dotychczas stosowanych. DODATKOWY CEL BADANIA ocena realizacji projektu w kontekście kryteriów trafności, adekwatności, użyteczności, skuteczności

PYTANIA BADAWCZE 1. Jakie są potrzeby pracowników socjalnych w zakresie ich edukacji na temat zagrożenia cyberprzestrzeni? 2. Czy istnieją podobne programy edukacyjne i szkoleń pracowników służb społecznych w obszarze zagrożeń cyberprzestrzeni? 3. W jakim stopniu produkt finalny odpowiada na potrzeby pracowników socjalnych w zakresie edukacji na temat zagrożenia cyberprzestrzeni? Czy należałoby wprowadzić do produktu finalnego jakieś zmiany, aby w jeszcze większym stopniu odpowiadał on na te potrzeby? Jeśli tak, to jakie? 4. Jaki był udział obu grup w fazie powstawania produktu? Jak ocenia się udział obu grup w fazie powstawania produktu (czy należałoby w tym zakresie coś zmienić)? 5. W jakim stopniu produkt finalny jest zgodny z celami projektu? 6. Czy zastosowano właściwą/prawidłową metodę testowania i wnioskowania co do skuteczności działania produktu? 7. Czy zastosowane podejście jest lepsze od metod stosowanych dotychczas?

PYTANIA BADAWCZE c.d. 8. Czy zastosowane podejście jest bardziej atrakcyjne od metod stosowanych dotychczas? 9. Czy zastosowane podejście jest efektywniejsze od metod stosowanych dotychczas? 10. Czy zastosowane podejście zapewnia większą trwałość efektów niż metody stosowane dotychczas? 11. Czy zastosowane podejście daje potencjalną możliwość dotarcia do szerokiej grupy odbiorców? 12. Jakie są efekty stosowania produktu dla użytkowników i odbiorców projektu? 13. Czy zastosowane podejście w wyższym stopniu zapewnia realizację celów projektu niż metody stosowane dotychczas? 14. Jakie warunki powinny zostać spełnione (co należałoby zrobić), aby zwiększyć skuteczność produktu (tzn. realizację przez niego celów projektu)?

KRYTERIA BADAWCZE Trafność – rozumiana jako odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu produkt finalny odpowiada na rzeczywiste potrzeby pracowników socjalnych w zakresie edukacji na temat zagrożenia cyberprzestrzeni Adekwatność – rozumiana jako odpowiedź na pytania o: – stopień, w jakim produkt finalny jest zgodny z celami projektu – stopień prawidłowości przyjętej metody testowania i wnioskowania Użyteczność - rozumiana jako ocena efektów testowania produktu finalnego Skuteczność - rozumiana jako stopień, w jakim zrealizowane zostały cele projektu

ZASTOSOWANE METODY BADAWCZE analiza dokumentów indywidualne wywiady pogłębione (IDI) okoordynator projektu oprzedstawiciele użytkowników projektu oprzedstawiciele odbiorców projektu badanie ankietowe PAPI oodbiorcy projektu (110 ankiet) oużytkownicy projektu pełniący funkcję co-trenera (9 ankiet) zogniskowany wywiad grupowy o odbiorcy projektu (8 osób)

OPIS WYNIKÓW BADANIA

POTRZEBY UCZESTNIKÓW W ZAKRESIE EDUKACJI NA TEMAT ZAGROŻEŃ CYBERPRESTRZENI

PODOBNE PROGRAMY EDUCYJNE I SZKOLEŃ DLA PRACOWNIKÓW SŁUŻB SPOŁECZNYCH Projekt „Cyber Młodzież – Cyber Bullying” współfinansowany ze środków Gminy Miasta Toruń oraz środków Stowarzyszenia Na Rzecz Aktywności Społeczno-Artystycznej „Cyberprzemoc. Pierwszy Punkt Konsultacyjny w Toruniu” Norton Online Family 2011, „Problemy niekontrolowanych wydatków dzieci w sieci i stosowania przez uczniów „cyberprzemocy” wobec nauczycieli” Walrave M., Herman W., „Skutki cyberbullyingu – oskarżenie czy obrona technologii?”, Zespół Badawczy „Komunikacja Strategiczna”, Wydział Studiów nad Komunikacją, Uniwersytet w Antwerpii, Belgia Sobierajska W., „Cyberprzemoc w doświadczeniach Helpline.org.pl”, Fundacja Dzieci Niczyje Wojtasik Ł., „Przemoc rówieśnicza z użyciem mediów elektronicznych – wprowadzenie do problematyki”, Fundacja Dzieci Niczyje

PODOBNE PROGRAMY EDUCYJNE I SZKOLEŃ DLA PRACOWNIKÓW SŁUŻB SPOŁECZNYCH c.d. Zespół Dyżurnet.pl, Raport 2011, NASK, Warszawa, dostęp Dudek M., „Nowe wyzwania prawne w świecie wirtualnym”, Dyżurnet.pl, dostęp Musioł S., Twardowska M., „Profesjonalny pracownik socjalny – profesjonalne działanie na rzecz osób wykluczonych”, Instytut Rozwoju Służb Społecznych Jeruszka U., „Unowocześnianie metod i form kształcenia zawodowego w Polsce. Diagnoza i oczekiwane kierunki zmian.”, konferencja z realizacji projektu „Unowocześnianie metod i form kształcenia zawodowego z punktu widzenia zwiększania zatrudnialności i zmniejszania bezrobocia absolwentów szkół zawodowych”, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 10 maja 2012 r. Nowak-Skyrpan P., Książek D., Błacha T., „Bilans potrzeb w zakresie pomocy społecznej na 2011 rok dla województwa mazowieckiego”, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Wydział ds. Badań Społecznych

PODOBNE PROGRAMY EDUCYJNE I SZKOLEŃ DLA PRACOWNIKÓW SŁUŻB SPOŁECZNYCH c.d. „Kadra zatrudniona na terenie województwa mazowieckiego przy wykonywaniu zadań pomocy społecznej w latach r.”, Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej Rymsza M., „Czy podejście aktywizujące ma szansę? Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce 20 lat po reformie systemu pomocy społecznej”, Instytut Spraw Publicznych Projekt „Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników pomocy i integracji społecznej” Badanie „Realizacja zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie przez samorząd gminy i powiatu na terenie województwa mazowieckiego w roku 2009”, Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Wydział Polityki Społecznej „Program kształcenia i szkolenia zawodowego kadr pomocy społecznej w województwie lubuskim na lata ”, Załącznik do Uchwały Nr XLII/305/2006 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 22 maja 2006 r.

PODOBNE PROGRAMY EDUCYJNE I SZKOLEŃ DLA PRACOWNIKÓW SŁUŻB SPOŁECZNYCH c.d. „Poradnik dla pracowników socjalnych”, Miejskie Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu Załącznik do uchwały nr 218/2006 Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2006 roku, Rządowy program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”

PODOBNE PROGRAMY EDUCYJNE I SZKOLEŃ DLA PRACOWNIKÓW SŁUŻB SPOŁECZNYCH W toku analizy nie odnotowano żadnych programów ani inicjatyw nastawionych na przekazywanie nowych kompetencji pracownikom instytucji pomocy społecznej. Produkt finalny ma zatem charakter innowacyjny

OCENA PROGRAMU SZKOLENIA

„Wiem już, jaką profilaktykę zastosować, o co pytać i gdzie ewentualnie szukać pomocy. Nie powiem, że po jednym dniu jestem specjalistką od informatyki, ale wiem już w tej chwili, gdzie szukać i to jest istotne.” (IDI) „Jednym słowem, grupa, która miała dziś zajęcia praktyczne jest bardzo zadowolona, dziękujemy.” (FGI)

PROPOZYCJE ZMIAN DOTYCZĄCYCH PROGRAMU SZKOLENIA

OCENA PUBLIKACJI

„Teoria jest naprawdę wyczerpana, materiały szkoleniowe są na bardzo wysokim poziomie.” (IDI) „Tutaj mamy to po kolei poukładane, poszufladkowane.”(IDI) „Fachowo jest to nazwane, zgodnie z terminologią, co jest bardzo ważne.”(IDI) „Zawsze jest to coś, gdzie można zajrzeć i jeszcze sobie utrwalić.”(IDI) „Jest dobrze poukładane”. (FGI)

EFEKTY UDZIAŁU W PROJEKCIE

PRPPOZYCJE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZWIĘKSZENIE SKUTECZNOŚCI PRODUKTU FINALNEGO

PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADANIA – REKOMENDACJE Z zebranego materiału badawczego wynika, że należałoby: promować projekt w instytucjach pomocy społecznej wśród ich pracowników rozszerzyć grupę docelową o nauczycieli oraz rodziców, a także należy przeszkolić pozostałych pracowników instytucji pomocy społecznej uruchomić ogólnopolską kampanię społeczną, mającą na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z cyberprzestrzenią zróżnicować poziom grup szkoleniowych uzupełnić program szkolenia oraz podręcznik o dodatkowe zadania praktyczne, ćwiczenia, studia przypadku oraz scenariusze zajęć do pracy z młodzieżą i dorosłymi

PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADANIA – REKOMENDACJE uszczegółowić program szkolenia o dodatkowe zadania praktyczne do pracy w grupach, warsztaty komputerowe, zagadnienia związane z korzystaniem z urządzeń mobilnych wydłużyć czas pojedynczego panelu szkoleniowego w sposób adekwatny do zapotrzebowania uruchomić studia podyplomowe z zakresu, jaki obejmuje projekt, co pozwoli na dogłębne poznanie tematyki oraz realizację części praktycznej

Dziękuję za uwagę