Decyzje cenowe (ceny wewnętrzne)

Cen a Cena (łac. pretium) - nazwa świadczenia kupuja ̨ cego w umowie sprzedaz ̇ y: kwota pienie ̨ z ̇ na ustalona jako ekwiwalent nabywanej rzeczy. Cena jest zawsze kwota ̨ pienie ̨ z ̇ na ̨, co nie wyklucza moz ̇ liwości zaliczenia na jej poczet świadczeń niepienie ̨ z ̇ nych; W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1. „Ustawy o cenach” w cenie uwzgle ̨ dnia sie ̨ podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy - co oznacza, z ̇ e kwota ceny obejmuje te podatki.

Rodzaje cen ❖ Producenta - to cena, po której moz ̇ na nabyć towar bezpośrednio od wytwórcy, ❖ Hurtowa - czyli cena pośrednia (bez marz ̇ y detalicznej, uwzgle ̨ dnia marz ̇ e ̨ hurtowa ̨ )), ❖ Detaliczna - obejmuje wszystkie koszty produkcji, marketingu i dystrybucji (cena hurtowa + marz ̇ a detaliczna), ❖ Maksymalna - pozbawia strony moz ̇ liwości umownego ustalenia ceny ponad określona ̨ wartość, ❖ Minimalna - pozbawia strony moz ̇ liwości umownego ustalenia ceny poniz ̇ ej określonej wartości, ❖ Wynikowa – stosowana wówczas, gdy uprawniony organ wia ̨ z ̇ a ̨ co ustalił, w jaki sposób sprzedawca ma ustalić cene ̨, przy odpowiednim stosowaniu przepisów o cenie sztywnej lub maksymalnej,

Rodzaje cen c.d. ❖ Sztywna - sprawia, z ̇ e produkt sprzedawany jest po takiej samej cenie wszystkim nabywcom kupuja ̨ cym go na takich samych warunkach i w takich samych ilościach, ❖ Wolnorynkowa - kształtuje sie ̨ swobodnie w oparciu o prawo popytu i podaz ̇ y, ❖ Równowagi - cena, przy której popyt na dane dobro jest równy jego podaz ̇ y, ❖ Cena postulowana – kwota, za która ̨ oferuja ̨ cy produkt lub usługe ̨ gotowy jest je sprzedać, ❖ Cena transakcyjna - kwota, za która ̨ faktycznie dokonano wymiany.

Formy ceny ❖ suma pienie ̨ dzy za jednostke ̨ towaru ❖ procent od określonej wartości (stopa procentowa lub prowizja) ❖ czesne ❖ czynsz ❖ taryfa ❖ składka ❖ honorarium lub wynagrodzenie.

Decyzje cenowe Oparte o rynekOparte o kosztach ✤ popyt ✤ konkurencja ❖ koszty produkcji ❖ moce produkcyjne Ceno biorcaCeno dawca

Czynniki kształtuja ̨ ce cene ̨ Wewne ̨ trzne – zalez ̇ ne od przedsie ̨ biorstwa: ❖ Wielkość produkcji i sprzedaz ̇ y ❖ Struktura asortymentowa przedsie ̨ biorstwa ❖ Warunki zaopatrzenia w surowce i materiały ❖ Czynniki wewne ̨ trzne wywieraja ̨ wpływ na poziom kosztów w przedsie ̨ biorstwie, istnieje zalez ̇ ność mie ̨ dzy poziomem kosztów a wielkościa ̨ produkcji (wraz ze wzrostem wielkości produkcji maleja ̨ koszty jednostkowe, przez co i cena zalez ̇ y w jakimś stopniu od poziomu kosztów) Zewne ̨ trzne – niezalez ̇ ne od przedsie ̨ biorstwa: prawne regulacje cen, itp.

Większość rozrachunków wewnętrznych w firmie wymaga stosowania cen, według których rozlicza się przekazywanie usług i produktów między samodzielnymi zakładami. Zatem cena wewnętrzna jest to cena sprzedaży usług i półproduktów przez jednostkę (producenta) jednostce występującej w roli nabywcy. Mechanizm zmierzający do dostarczania menedżerom ośrodków poprawnej informacji o ponoszonych kosztach w celu osiągnięcia ich racjonalizacji, a przez to wzrostu efektywności przedsiębiorstwa. Ceny wewnętrzne:

Cztery kategorie cen: - ceny wewne ̨ trzne oparte na kosztach – rzeczywiste, planowe lub normatywne koszty usługi na poziomie kosztów zmiennych, kosztów pełnych lub ceny typu „koszt plus”, - ceny wewne ̨ trzne rynkowe – ceny, które jednostka osia ̨ ga przy sprzedaz ̇ y wewne ̨ trznej swoich usług lub ceny rynkowe stosowa- ne przez inne przedsie ̨ biorstwa, - ceny wewne ̨ trzne negocjowane – kształtuja ̨ ce sie ̨ w rezultacie negocjacji mie ̨ dzy samodzielnymi jednostkami organizacyjnymi; ceny te zwykle uwzgle ̨ dniaja ̨ informacje o kosztach produkcji i cenach rynkowych produktów, - ceny wewne ̨ trzne gwarantuja ̨ ce określona ̨ stope ̨ zwrotu kapitału – uwzgle ̨ dniaja ̨ koszty bez amortyzacji, rozmiary działalności i wielkość strumieni przyszłych wpływów.

Dla przykładu: Wewne ̨ trzne ceny sa ̨ wykorzystywane w przedsie ̨ biorstwach posiadaja ̨ cych złoz ̇ ona ̨ strukture ̨ organizacyjna ̨ i składaja ̨ ca ̨ sie ̨ z wielu jednostek i komórek organizacyjnych. W bankach najbardziej typowe rozrachunki dotycza ̨ : rozliczeń działalności wydziałów pomocniczych (wydziałów powołanych do zapewnienia obsługi klientów – w banku be ̨ da ̨ to koszty centrali czy tez ̇ koszty funkcjonowania centrów „wsparcia”), zagadnień cen pienia ̨ dza (koszt pozyskania i ulokowania pienia ̨ dza na rynku)

Podsumowując: ❖ Ceny wewne ̨ trzne powinny być właściwa ̨ podstawa ̨ określenia wyniku działalności gospodarczej w samodzielnej jednostce ❖ Ceny wewne ̨ trzne powinny stwarzać podstawy podejmowania prawidłowych decyzji gospodarczych

❖ Ceny wewne ̨ trzne powinny umacniać samodzielność wydzielonej jednostki gospodarczej. ❖ Maksymalna cena wewnętrzna nie powinna być wyz ̇ sza od najniz ̇ szej ceny rynkowej, za jaka ̨ jednostka kupuja ̨ ca moz ̇ e nabywać produkty lub usługi na rynku zewne ̨ trznym. ❖ Minimalna cena wewnętrzna nie powinna być niz ̇ sza niz ̇ suma kosztów krańcowych produkcji jednostki sprzedaja ̨ cej powie ̨ kszonych o koszty utraconych korzyści.