BOGOWIE GRECCY Dawid Wypler

Wyjaśnienie pojęć: mitologia, mit Mitologia to zbiór mitów. Mity to przekazywane przez starożytną tradycję opowieści o bogach i herosach, wyjaśniające miejsce człowieka w świecie, oraz samo funkcjonowanie świata, jego stworzenie i historię.

Zapoznanie z mitem o początku świata

GAJA - BOGINI ZIEMI •Gaja– w mitologii greckiej Ziemia - Matka.   •Gaja– w mitologii greckiej Ziemia - Matka. •Wyłoniła się z Chaosu, była więc jednym z najstarszych bóstw. • Uosabiała płodność i macierzyństwo. •Sama z siebie zrodziła Niebo (Uranosa) i Góry (Ourosi).

URANOS - BÓG NIEBA •Uranos - bóg - uosobienie nieba w mitologii greckiej. •Pierwszy władca świata i jedno z najstarszych bóstw. •Bez udziału innej istoty poczęła go i urodziła Gaja (Ziemia), która stała się jego małżonką.

TYTANI

CYKLOPI

STURĘCY

TARTAR

URANOS I KRONOS

ERYNIE – BOGINIE ZEMSTY

AFRODYTA

Skała Afrodyty na Cyprze Skała Afrodyty na Cyprze. W tym miejscu według legendy narodziła się z piany morskiej Afrodyta

KRONOS

ZEUS

GDZIE MIESZKALI BOGOWIE? ŻYCIE BOGÓW GDZIE MIESZKALI BOGOWIE? Kiedy po walce z Tytanami Zeus wraz z dwoma swoimi braćmi – Posejdonem i Hadesem, objęli władzę nad światem, Olimp stał się siedzibą 12 najważniejszych bogów, zwanych olimpijskimi.

 Pod najwyższym szczytem (Mitikas) znajdował się pałac Zeusa (który obwołał się władcą bogów i ludzi), cały ze złota i szlachetnych kamieni. Statua Zeusa w Olimpii

Posąg Zeusa w sanktuarium poświęconym Zeusowi, wokół którego co 4 lata odbywały się igrzyska olimpijskie

Ruiny świątyni Zeusa Olimpijskiego w Atenach

Wśród innych szczytów i w wąwozach stały skromniejsze siedziby innych bogów. Wszystkie były dziełem Hefajstosa, niezrównanego mistrza wszelkich kunsztów. Wrót Olimpu (w postaci zasłony z chmur) strzegły Hory, dziewczęce boginie pór roku.

JAKIE WIEDLI ŻYCIE? Olimpijczycy wiedli szczęśliwe i beztroskie życie, wolne od chorób i nieszczęść, które były udziałem śmiertelnych. Nawet pogoda była dla nich łaskawa - zimne wiatry i śnieżyce nie miały tam dostępu, panowała wieczna wiosna. Czasem spokój Olimpu zakłócały drobne kłótnie bogów, które jednak szybko uciszał Zeus. Bogowie często zbierali się na naradach - głównie we własnym gronie olimpijczyków. Czasem jednak Zeus zapraszał na narady wielu innych bogów i bożków oraz herosów spoza Olimpu. Początkowo zapraszano na Olimp także i co znamienitszych ludzi. Jednak później zaniechano tego, gdyż goście ziemscy nie umieli się przyzwoicie zachować, a mając zbyt długi język, rozpowiadali swym bliźnim wszystko, co tam usłyszeli. Narady kończyły się zwykle ucztami, o których zaproszeni długo potem opowiadali po powrocie do swoich siedzib. Wokół biesiadników uwijali się: bogini młodości Hebe i najpiękniejszy z ludzi, chłopiec Ganimedes (ulubieniec Zeusa, który sam go porwał z ziemi i uczynił nieśmiertelnym), roznosząc ambrozję.

CO JEDLI I PILI BOGOWIE? Olimp był wiecznie spowity mgłą i skuty lodem. Na jego szczycie nie było nic widać, dlatego (zgodnie z wierzeniami) tam znajdowała się np. sala biesiadna bogów, w której odbywały się uczty Szczyt Mythikas, najwyższy wierzchołek Olimpu

Pokarmem bogów greckich była słodka i rozpływająca się w ustach ambrozja, która dawała moc ciału i umysłowi oraz chroniła od starości i śmierci. Słowo ambrozja tłumaczy się jako nieśmiertelność. Ambrozja miała tajemniczą siłę i nawet zwykły człowiek, spożywając ten cudowny pokarm, mógł stać się nieśmiertelnym. Popijano ją wlewanym w złote puchary nektarem - winem olimpijskim o niewysłowionym aromacie i smaku.

W CZYM BYLI PODOBNI DO LUDZI? W swoich charakterach pełnych wad byli podobni do ludzi; ich życie było podobne do życia bogatych ziemian. Jedyną różnicą była nieśmiertelność i beztroska bogów.

PREZENTACJA BOGÓW GRECKICH

ZEUS W mitologii greckiej najwyższy z bogów. Syn Kronosa i Rei. Grecki bóg Nieba i Ziemi. Władca wszystkich bogów i ludzi. Strzegł prawa i porządku na świecie. Jego atrybut to piorun.

Zeus

Zeus

POSEJDON - BRAT ZEUSA, BÓG MÓRZ Posejdon był bogiem morza, synem tytana Kronosa i Rei, bratem Zeusa i Hadesa. Jego bronią był trójząb tak potężny, że mógł wstrząsać światem, powodując sztormy i trzęsienia ziemi. Posejdon posiadał tron na Olimpie oraz podwodny pałac, gdzie mieszkał ze swoją żoną Amfitrytą. Jego atrybutem jest trójząb, a świętymi zwierzętami delfin i koń. Posejdon zawsze był humorzasty. W dobre dni tworzył piękne rzeczy, takie jak konie z morskiej piany. W gorsze dni sprawiał drobne kłopoty, jak chociażby niszczenie miast, trzęsieniami ziemi, albo zatapianie całych flotylli statków. Ale przecież Bóg ma prawo zrobić awanturę, nieprawdaż?

Posejdon

Posejdon

Hades Hades to bóg świata podziemnego i umarłych. Hades jest synem Kronosa i Rei,bratem Zeusa Uprowadził z ziemi Persefonę, córkę Demeter, która później została jego małżonką. Wraz z nią Hades panował nad duszami zmarłych, podziemnymi demonami. Przy boku zawsze miał Cerbera- trójgłowego psa.

HADES

HERA -ŻONA ZEUSA   W mitologii greckiej trzecia córka Kronosa i Rei. Żona Zeusa. Była również Zeusową siostrą, królową Olimpu, boginią niebios, patronką macierzyństwa, opiekunką małżeństwa i rodziny. Uosabiała cnoty małżeńskie, w związku z czym walczyła z wszelkimi przejawami zdrady: sama cierpiała z powodu niewierności małżonka. Mity związane z Herą opisują jej spory i pojednania z Zeusem oraz mściwe knowania wymierzone przeciwko kochankom i nieślubnym dzieciom małżonka. Z tego powodu stała się symbolem zazdrości. Dzieci Hery to Ares, Hefajstos, Hebe, oraz Ejlejtyja.

DEMETER - SIOSTRA ZEUSA W mitologii greckiej bogini płodności ziemi,urodzaju, pór roku, ziemi uprawnej, zbóż, rolnictwa. Demeter była drugim dzieckiem Kronosa i Rei, siostrą Hery, Hestii, Hadesa, Posejdona i Zeusa. Nim Zeus poślubił Herę, jedną z jego wybranek była Demeter. Z ich związku urodziła się Kora (Persefona). Bogini poświęcone były kłosy, mak, złotogłów i żuraw. Niekiedy Demeter i jej córce usługiwały Hory, boginie pór roku. Demeter była nazywana „panią ziarna” oraz „panią zbóż”

DEMETER

HESTIA - SIOSTRA ZEUSA   Hestia - córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa, Demeter i Hery oraz Posejdona i Hadesa. Ślubowała dziewictwo, jak Atena i Artemida. Bogini ogniska domowego, patronka rodziny, podróżnych, nowożeńców, sierot i wdów, czczona była w każdym domu i w każdej świątyni greckiej. Każde nowo narodzone dziecko, piątego dnia po urodzeniu, obnoszono dookoła ogniska, oddając je Hestii w opiekę. Imieniem bogini została nazwana jedna z planetoid- Hestiia. Jej atrybutami była pochodnia i ognisko.

HESTIA

HESTIA

Ares - syn Zeusa i Hery Ares był bogiem krwawej i okrutnej wojny. Był synem Zeusa i Hery oraz bratem przyrodnim Ateny. Ares miał trudny charakter i nie był popularny wśród innych bogów i ludzi. Często walczył z Artemidą, boginią łowów, oraz swoją siostrą Ateną. Nie rozstawał się ze swoją tarczą i hełmem. Atrybutami Aresa są włócznia i pies.

ARES

HERMES Hermes - bóg sprytu i zręczności, boski posłaniec. Pełnił funkcję opiekuna dróg, heroldów, podróżnych, kupców, rzemieślników i złodziei.  Hermes był , synem Zeusa i górskiej nimfy Mai. Posiadał skrzydlate sandały, dzięki czemu był najszybszym z bogów. Był jedynym Olimpijczykiem, któremu wolno było odwiedzać niebo, ziemię i Podziemie. Jego atrybutem jest kaduceusz – skrzydlata laska z owiniętymi wokół niej wężami. Hermes od dzieciństwa sprawiał kłopoty. Już pierwszego dnia po swoich narodzinach ukradł swemu bratu Apollinowi stado bydła. Apollo zapewne poszatkowałby dzieciaka, ale na szczęście ten udobruchał go stworzonym właśnie instrumentem muzycznym – lirą, która pomogła Apollinowi zdobywać powodzenie wśród kobiet.

HERMES - SYN ZEUSA

APOLLO - SYN ZEUSA Apollo - syn Zeusa i Leto urodził się na wyspie Delos. Był bliźniaczym bratem Artemidy. Uważany za boga piękna, światła, życia, muzyki, wróżb, prawdy, prawa, porządku. Czczony był także jako patron sztuki i poezji, przewodnik Muz. Jego atrybutami były łuk i lira. Apollo strzelając promieniami słonecznymi leczył choroby, a także nagle zabijał ludzi. Jego dziećmi były: Asklepios,Orfeusz, Linos i Korybanci.

APOLLO

HEFAJSTOS - SYN ZEUSA Hefajstos - syn Zeusa i Hery, bóg ognia i sztuki kowalskiej, słynął z brzydoty i ułomności ( okulał, gdy został dwa razy zrzucony z Olimpu). Hefajstos wzniósł boskie pałace na Olimpie, stworzył tarczę dla Zeusa, trójząb dla Posejdona i zbroję dla Achillesa. Atrybutem Hefajstosa były narzędzia kowalskie  

  HEFAJSTOS

DIONIZOS Dionizos - syn Zeusa i córki króla Teb – księżniczki Semele. Znany ze swojej niefrasobliwości, ale zawsze pomagał potrzebującym. Nie mieszkał na Olimpie,ale podróżował po świecie, odkrywając sekrety produkcji wina. Jego atrybutami są winna latorośl i bluszcz, a świętym zwierzęciem jest pantera. Dionizos wynalazł wino, co zrobiło na jego ojcu, Zeusie, takie wrażenie, że uczynił go Bogiem. Zazwyczaj spędzał czas na ucztach w starożytnej Grecji, ale pewnego razu grupka żeglarzy chciała go zabić, zakładając, że bóg jest zbyt pijany, żeby walczyć. Dionizos zamienił ich w delfiny i wyrzucił za burtę. Morał: Nie zadzieraj z Bogiem, nawet jeśli jest pijany.

DIONIZOS

ATENA - CÓRKA ZEUSA Atena była boginią mądrości, rzemiosła i wojny, oraz opiekunką miast, m.in. Aten i Sparty. Jedna z dwunastu głównych bogów olimpijskich. Była córką Zeusa i Metydy, pierwszej żony Zeusa, a jej narodziny były niezwykłe: wyskoczyła z głowy Zeusa dorosła i ubrana w pełną zbroje. Nauczyła ludzi takich umiejętności jak tkactwo, szycie, uprawa roli, obróbka metali. Jej atrybuty to gałązka oliwna i sowa. Atena była jedną z bogiń najczęściej biorących udział w ludzkich sprawach. Pomagała Odyseuszowi, opiekowała się całymi Atenami, zapewniła Grekom zwycięstwo w wojnie trojańskiej. Do jej wad należą duma i porywczy charakter.

ATENA

AFRODYTA Afrodyta - bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności Najbardziej urodziwa z bogiń antycznych mitów. Jej atrybutami były rydwan zaprzężony w gołębie, róża oraz mirt. Narodzona przez krew Uranosa która wpadła do morza w pobliżu Cypru. Czczona była zwłaszcza przez kobiety, które widziały w niej patronkę małżeństwa. Ze względu na jej związek z morzem była czczona przez żeglarzy i w miastach portowych. Jej pierwszym kochankiem był Adonis. Była żoną Hefajstosa, którego zdradzała z Aresem (z tego związku zrodzili się Dejmos, Fobos, Harmonia, Eros i Anteros). Hefajstos ukrył w łożu pułapkę z mocnej lecz niezauważalnej, metalowej sieci i schwytał w nią Afrodytę z Aresem. Potem wystawił ich na pośmiewisko przed innymi bogami w Olimpie. Za tytuł piękności w konkursie przyczyniła się do rozpętania wojny trojańskiej.

AFRODYTA

ARTEMIDA - CÓRKA ZEUSA W mitologii greckiej bogini łowów, zwierząt, lasów, gór i roślinności- wielka łowczyni.

ARTEMIDA

PERSEFONA Persefona bogini podziemia i kiełkującego ziarna. Małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i opiekunka dusz zmarłych, córka Demeter i Zeusa. Gdy wraz z towarzyszkami bawiła się na łące została porwana przez Hadesa. Zrozpaczona Demeter przez 9 dni i nocy poszukiwała córki, aż w końcu poruszony jej cierpieniem Helios wyznał bogini prawdę. Rozzłoszczona Demeter opuściła Olimp i zabrała ziemi płodność. Zaniepokojony losem głodujących ludzi Zeus zgodził się zwrócić Demeter córkę, pod warunkiem że podczas pobytu w podziemiach nic nie spożyła. Świadom podstępu Hades poczęstował Persefonę przed odejściem owocem granatu. Ostatecznie Zeus zdecydował, że Persefona 9 miesięcy będzie spędzała z matką, zaś 3 z mężem. Gdy Persefona powracała do matki nastawała wiosna, gdy wracała do podziemia następował okres zimy.

EROS Eros - bóg miłości, przyjaźni, wierności, według przyjętej teorii był synem Afrodyty i Aresa, przedstawiano go jak małego, skrzydlatego chłopca, sprawcę miłości – wypuszczał strzały, które raniły bogów i ludzi, powodowany jedynie kaprysem.

IRIS Iris - bogini tęczy, boska posłanniczka Zeusa i Hery, łączniczka nieba z ziemią i bogów z ludźmi. Zsyłała na ziemie deszcze, użyźniała pola, zaopatrywała chmury w wodę.

IRIS

HEKATE Bogini magii i czarów bogini ciemności i widm. Czasem uważano ją za boginię pokuty Umiłowana przez bogów, faworytka Zeusa, któremu piastowała dzieci, zwykle przedstawiana ze zwierzęcymi głowami np. psa, węża i konia: w innych wyobrażeniach krowy dzika. Jej atrybutami najczęściej były miecz i pochodnia, wąż, jak również bicz i sznur.  

NEMEZIS Bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia. Nazywana kobietą bez winy i wstydu. Znana też była jako Adrasteja (nieunikniona). Czuwała nad tym, by ludzie nie doświadczali zbyt wiele szczęścia lub nadmiaru nieszczęść. Ścigała przestępców i decydowała o losie w zależności od zasług. Córka nocy (Nyks) uważana za uosobienie gniewu bogów. Stała na straży równowagi świata wraz z Eryniami. Atrybutami Nemezis jest połamane koło, a poświęconym jej zwierzęciem- gryf.

NIKE Nike - bogini uosabiająca zwycięstwo, zsyłała zwycięstwo na wojnie, w czasie igrzysk sportowych i w problemach życiowych. Nike często zdobi pomniki upamiętniające słynne zwycięstwa odniesione w bitwach. Przedstawiano ją jako młodą kobietę ze skrzydłami i gałązką oliwną w dłoni. Jest opiekunką sportowców i wojowników.  

NIKE  

MORFEUSZ Bóg marzeń sennych • Postać o wielkiej mądrości. Jego ojcem był Hypnos, bóg snu, stryjem Tanatos, bóg śmierci, posłaniec Hadesu. Morfeusz miał zdolność przybierania dowolnej postaci i ukazywania się w snach jako osoba ukochana.  

ORTOGRAFIA W MITOLOGII MUSISZ SIĘ STUDENCIE LICZYĆ Z TYM, ŻE W MITACH „ HA” WIEDZIE PRYM. JEST WIĘC HERA, HELIOS, HADES, I HEFAJSTOS I HEKATE, HERKULES, HERMES I HEBE ORAZ INNI BOGOWIE W NIEBIE. TYLKO CHARONA, CHAOSU I ECHA NIE ZAPOMNIJ NAPISAĆ PRZEZ „CE-HA”.

Prezentacja przygotowana w oparciu o Mitologię Jana Parandowskiego z wykorzystaniem zdjęć zamieszczonych w Internecie. Żartobliwy wierszyk „Ortografia w mitologii”- www.interklasa.pl

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !