Historia propagandy (wczesne cywilizacje) O. Thomson, Historia propagandy, Książka i Wiedza 2001.

 Propaganda: wykorzystanie umiejętności upowszechniania informacji i wiedzy pewnej grupy społecznej do ukształtowania stanowiska i uzyskania oczekiwanych działań innej grupy. Walter Lippmann Noam Chomsky

Oddziaływanie propagandy poprzez:  poezję,  literaturę,  rzeźbę,  obrazy,  utwory muzyczne,  dzieła architektury.

Typy propagandy  racjonalna;  częściowo racjonalna, częściowo emocjonalna;  emocjonalna.

P. racjonalna  Dominuje zasada opierania się na faktach i kryterium racjonalności oraz logiki.  Taktyka opiera się na wyborze faktów odpowiadających celowi, a pomijaniu tych, które termu nie służą.

P. recjonalno-emocjonalna  Częściowo racjonalne podejście do zagadnienia, korzystanie z aluzji i podobnych im technik mających na celu wzmocnienie słabej argumentacji.  Zaczyna się od stosunkowo niezbyt istotnych faktów, które rozdmuchiwano, prowadząc do powstawania uprzedzeń.

P. emocjonalna  Opiera się wyłącznie na emocjach i ma charakter subiektywny.  Ważnym elementem są obietnice i przemówienia obliczone na wywołanie silnych emocji – nienawiści, strachu, wiary, uprzedzeń rasowych.

Żydzi  Całkowite lekceważenie mediów wizualnych przy jednoczesnym mistrzowskim opanowaniu języka i struktury przekazu.

Jedyne wizualne symbole:  Arka Przymierza  sześcio- lub siedmioramienny świecznik

 Pięcioksiąg (Tora –pięć pierwszych ksiąg Starego Testamentu) – jedno z najgelnialniejszych dzieł propagandowych, odczytywany publicznie, szczególnie w trakcie obrzędów.  Docenili znaczenie poezji i muzyki.

 Koncepcja odczytywania dawnych i zapowiadanych katastrof jako kary za nieposłuszeństwo stała się techniką stosowaną przez całe stulecia. W dodatku proroctwa miały na ogół formę rytmicznej poezji.

Egipt  Egipcjanie rozwinęli na wyjątkową skalę talent propagandowy i począwszy od trzeciego tysiąclecia p.n.e. przez trzy kolejne milenia potrafili utrzymać ścisłą kontrolę nad zachowaniami społecznymi dość licznej ludności.

 Płaskorzeźby w kamieniu i cegle od 3100 r. p.n.e. ukazywały zwycięstwa królów oraz jeńców prowadzonych do niewoli na postronkach przeciągniętych przez nosy. Faraon Ramzes II zabija jeńców po bitwie z ludami morza, relief z Medinet Habu

 Za panowania Jahmesa (panował p.n.e.) rozwinął się kult boga słońca – Amona.  Identyfikacja boga z faraonem, publiczne głoszenie, że bóg podejmuje najważniejsze decyzje wspólnie z władcą, rozwinięcie kampanii propagandy wizualnej ukazującej symbole boskie razem z symbolami faraona

 We wszystkich wielkich miastach Egiptu umieszczano na ścianach rysunki lub płaskorzeźby, co spełniało ogromną rolę propagandową.

 Przebieg syryjskiej kampanii Ramzesa II Wielkiego (panował p.n.e.) wyryty został na murach świątyń w całym Egipcie, a obok zamieszczono tekst epickiego poematu opiewającego zwycięstwo faraona.  Jego posągi były większe od dotychczasowych.

 Charakterystycznymi elementami egipskiej propagandy była znaczna liczba czytelnych symboli.  Wyobrażenia zwierząt używano chętnie jako metafor do ukazania woli i siły boskiej. Horus to jedno z głównych bóstw egipskich, przedstawiane pod postacią sokoła,

 Dominującym tematem egipskiej propagandy było umacnianie aktualnie panującej dynastii.

Mezopotamia  Stałym elementem propagandy Sumerów były napisy sławiące aktualnie panujących, a potępiające dawne dynastie, umieszczane w miejscach publicznych. Pismo klinowe przejęli Babilończycy po podbiciu Mezopotamii w II w. p.n.e. Używali go jej dawni mieszkańcy Sumerowie

 Technika kreowania opinii wielkiego bohatera i zwycięzcy – czyny Gilgamesza, legendarnego króla miasta Uruk. Teksty ryto w kamieniu, a więc miały charakter kamiennych plakatów.

Asyryjczycy  Ambicje utworzenia imperium miał król Assurnazirpal II (panował p.n.e.), który uczynił państwo Asyryjczyków potęgą. Jego pałac otaczały posągi uskrzydlonych byków i lwów.

 Sargon II ( p.n.e.) kazał ściany pałacu pokryć malowidłami ukazującymi zwycięstwa króla, podkreślającymi jego związek z bogami i przedstawiającymi wymordowanych lub wziętych do niewoli wrogów.

 Sanherib wzniósł nowy pałac w Niniwie. Przed pałacem ciągnęła się trzykilometrowa aleja, wzdłuż której ustawiono kamienne płyty pokryte płaskorzeźbami sławiącymi podboje króla. Niniwa, rekonstrukcja bramy dawnej stolicy Asyrii (Irak)

Chiny Propaganda opierała się głównie na:  mitach,  pomnikach,  rytuałach. Sławiono przodków i korzystano z propagandy strachu (dostojnicy odwiedzający cesarza musieli uklęknąć i trzykrotnie skłonić głowę do samej ziemi; należało to powtórzyć trzy razy).

 Szczególną siłę oddziaływania miała literatura propagandowa.  Pierwszym i najbardziej wpływowym dziełem był Pięcioksiąg Konfucjusza ( p.n.e.)

 Autor doskonale zdawał sobie sprawę z wagi procesu kształtowania człowieka i władzy. Twierdził: „Edukacja rozpoczyna się od poematu, kontynuowana jest tekstami napisanymi, a wzmacniana muzyką.”

 Inny chiński system filozoficzny, taoizm, wykształcił symbolikę, która, ze względu na powszechność użycia, reprezentowała społeczną jedność.