Studia w SGH w kontekście planów zawodowych studentów Badanie zrealizowane przez Koło Naukowe Analiz Ekonomicznych we współpracy z Interaktywnym Instytutem Badań Rynkowych

Wprowadzenie Niniejszy raport jest podsumowaniem badania Oferta edukacyjna SGH w kontekście planów zawodowych studentów, które zostało przeprowadzone jako wspólny projekt Koła Naukowego Analiz Ekonomicznych (KNAE) oraz Interaktywnego Instytutu Badań Rynkowych (IIBR). Wśród okoliczności, które stały się bodźcami do realizacji powyższego przedsięwzięcia, znalazły się m.in.: reorganizacja systemu funkcjonowania szkolnictwa wyższego, wysokie bezrobocie w gronie absolwentów uczelni wyższych oraz sygnały ze środowiska pracodawców świadczące o słabym przygotowaniu absolwentów wyższych uczelni do pracy zawodowej. Badanie miało na celu poznanie stopnia dopasowania oferty edukacyjnej SGH do oczekiwań studentów, ze szczególnym uwzględnieniem planowanej przez nich ścieżki rozwoju zawodowego. W świetle wymienionych uwarunkowań, wysoce istotnym było poznanie wymagań studentów w zależności od kierunku studiów. Wyniki prezentowane w dalszej części raportu mogą zostać wykorzystane przez władze Szkoły Głównej Handlowej do rewizji programów studiów, jak również samej metodologii procesu nauczania. W rezultacie tych działań, absolwenci uczelni mogliby być lepiej przygotowani do wkroczenia na rynek pracy.

Spis treści 1.Cel badania 2.Przedmiot badania 3.Metodologia badania 4.Główne wnioski z badania 1.Plany zawodowe studentów 2.Studia w SGH- oczekiwania a rzeczywistość 3.Kuźnia talentów? 4.Propozycje zmian 5.Charakterystyka badanej próby

Cel badania Głównym celem badania było określenie stopnia dopasowania oferty edukacyjnej Szkoły Głównej Handlowej do oczekiwań studentów względem ich planowanej ścieżki rozwoju zawodowego, w szczególności: Poznanie planowanej przez studentów różnych kierunków ścieżki kariery zawodowej Ocena stopnia możliwości wykształcenia w SGH umiejętności i kompetencji niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej Przygotowanie propozycji dla nowych władz uczelni, w zakresie dopasowania oferty dydaktycznej do oczekiwań studentów w celu lepszego przygotowania studentów SGH do planowanej kariery zawodowej

Przedmiot badania Przedmiot badania związany był z planami zawodowymi studentów oraz postrzeganiem przez nich Szkoły Głównej Handlowej. W szczególności były to: branże oraz zawody z jakimi studenci wiążą swoją przyszłość zawodową, stopień przygotowania studentów do pracy zawodowej przez uczelnię, aspekty studiowania w SGH: jaką rolę odgrywają w podjęciu decyzji o rozpoczęciu na tej uczelni studiów oraz w jakim stopniu spełniają oczekiwania i wymagania studentów, umiejętności miękkie i twarde rozwijane przez studentów oraz rola SGH w ich wykształcaniu, propozycje zmian w ofercie dydaktycznej SGH.

Metodologia badania Metodologia badania została opracowana przez Koło Naukowe Analiz Ekonomicznych i Interaktywny Instytut Badań Rynkowych. Obejmuje ona: Badanie ankietowe przeprowadzone wśród studentów drogą elektroniczną na platformie udostępnionej przez Interaktywny Instytut Badań Rynkowych Badanie ankietowe przeprowadzone metodą tradycyjną podczas zajęć na uczelni. Badaniami ankietowymi objęto studentów wszystkich kierunków na poziomie studiów licencjackich i magisterskich. W badaniu wzięli również udział studenci nieprzypisani do żadnego kierunku (I SL). Łącznie uzyskano 695 wypełnionych ankiet (434 w formie tradycyjnej, 261 w formie elektronicznej). Mimo wysokiego wskaźnika zwrotu w ogólnej próbie niedoreprezentowani są studenci trzeciego roku studiów licencjackich i drugiego roku studiów magisterskich. Niewielki udział studentów ostatnich lat studiów wynika z niskiej frekwencji na zajęciach oraz większego zaangażowania w inicjatywy pozauczelniane i życie zawodowe. Nie udało się też zebrać wystarczającej liczby ankiet od studentów niektórych kierunków. Na wykresach prezentujących wyniki w podziale na kierunek studiów zaprezentowano tylko kierunki reprezentowane w próbie przez co najmniej 30 studentów.

Główne wnioski z badania

Główne wnioski z badania 1/2 Plany zawodowe studentów zostały określone poprzez wybór branż i zawodów, w których chcieliby pracować studenci po skończeniu studiów. Najpopularniejsze branże w zestawieniu to bankowość, konsulting, reklama, marketing, badania rynkowe oraz doradztwo finansowe. W bankowości, księgowości, audycie czy doradztwie finansowym najczęściej chcieliby pracować studenci kierunku Finanse i Rachunkowość. W branży IT oraz w branży internetowej studenci kierunku MIESI, a w branży reklamowej, marketingu czy badaniach rynkowych, studenci kierunku Zarządzania. Preferowane zawody odzwierciedlają branże, w których chcieliby pracować studenci oraz specjalizacje w ramach kierunków studiów. Najpopularniejsze ścieżki kariery to analityk (szczególnie wśród studentów MIESI oraz Ekonomii), menedżer (studenci MSG i Zarządzania) oraz doradca inwestycyjny/ audytor (Finanse i Rachunkowość). Na szczególną uwagę zasługuje bardzo duża popularność zawodu przedsiębiorcy – własną firmę chciałby w przyszłości prowadzić niemal co drugi badany student. Wybierając SGH studenci kierowali się przede wszystkim renomą i ogólnie wysokim poziomem uczelni. Jednak jak pokazują wyniki badania, oczekiwania w tym zakresie rozmijają się z rzeczywistością. Studenci są najbardziej rozczarowani poziomem zajęć dydaktycznych oraz możliwościami zdobycia praktycznej wiedzy i umiejętności. Silnymi stronami Uczelni (wysoka ocena studentów) są: możliwość działania w organizacjach studenckich, możliwość kształtowania indywidualnego planu studiów, poziom nauczania języków obcych czy możliwość uczestniczenia w wymianach zagranicznych.

Główne wnioski z badania 2/2 Prawie połowa studentów uważa, że Uczelnia dobrze przygotowuje ich do przyszłej pracy. Wyjątkiem są studenci kierunku Zarządzanie, z których większość uważa, że studia w SGH słabo lub bardzo słabo przygotowują do pracy w zawodzie, który chcieliby wykonywać. Studenci są na ogół przekonani, że posiadają większość umiejętności potrzebnych w pracy zawodowej. Jednak udział Uczelni w ich pozyskaniu oceniają negatywnie. Źle oceniano, tak ważne dla SGH, efekty w rozwijaniu wśród studentów znajomości specjalistycznego oprogramowania związanego z kierunkiem, wykorzystania wiedzy do rozwiązywania problemów praktycznych, czy znajomość podstaw zarządzania firmą, co wydaje się szczególnie istotne w kontekście dużego zainteresowania studentów prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. Niezbyt pozytywnie oceniono również możliwość rozwijania w trakcie studiów części tzw. umiejętności miękkich, na czele z umiejętnością kreatywnego myślenia. Ponownie najbardziej krytyczni są w tej materii studenci Zarządzania. Najważniejszym problemem SGH według respondentów jest brak praktycznego podejścia do materiału, który trzeba opanować na studiach. Na pytanie o to, co należy zrobić, aby poprawić jakość oferty edukacyjnej SGH, prawie połowa badanych odpowiada „więcej praktyki”. Ponadto studenci często wymieniali konieczność podniesienia jakości zajęć dydaktycznych oraz potrzebę ściślejszej współpracy z firmami.

Plany zawodowe studentów

Branże 1. Spośród podanych branż wybierz te, z którymi wiążesz swoją przyszłość zawodową. Możesz wybrać kilka odpowiedzi.

Branża a kierunek Najbardziej popularne branże wśród studentów kierunku Finansów i Rachunkowości to: bankowość, księgowość i audyt oraz doradztwo finansowe. Studenci kierunku MIESI preferują natomiast IT, branżę telekomunikacyjną, konsulting oraz nowe technologie. Studenci Zarządzania dużo częściej niż pozostali studenci chcieliby pracować w reklamie, marketingu czy badaniach rynkowych.

Zawody 2. Spośród podanych zawodów wybierz te, które chciałbyś wykonywać 5 lat po ukończeniu studiów.

Zawód a kierunek Najbardziej popularne zawody wśród studentów to: analityk (kierunki: MIESI, Ekonomia, Finanse i rachunkowość), menedżer (MSG, Finanse i Rachunkowość), księgowy (Finanse i Rachunkowość) oraz wykładowca (Ekonomia). Warto zauważyć, że niezależnie od kierunku studiów studenci chcą w przyszłości posiadać własną firmę.

Studia w SGH - oczekiwania a rzeczywistość

Wyobrażenia kandydatów 5. Przypomnij sobie teraz moment, w którym zdecydowałe(a)ś, że chcesz studiować w SGH. Na ile ważne były dla Ciebie przy podejmowaniu tej decyzji wymienione niżej aspekty studiowania w SGH? Mimo dużej krytyki maturzystów nadal do studiów w Szkole Głównej Handlowej najbardziej przekonuje jej renoma i wysoki poziom. Kolejnym ważnym czynnikiem, który nimi kieruje jest poziom nauczania języków obcych. Najmniejszą wagę przywiązują do wyposażenia uczelni oraz uczestnictwa w badaniach naukowych.

Ocena studentów Studenci SGH najwyżej oceniają działalność w organizacjach studenckich oraz swobodę w kształtowaniu własnego planu studiów. Najmniej zadowoleni są z poziomu zajęć dydaktycznych oraz uczestnictwa w działalności badawczej. 6. A na ile studia w SGH spełniają Twoje oczekiwania jeżeli chodzi o wymienione niżej aspekty?

Czy Uczelnia spełnia oczekiwania? Studentów najbardziej rozczarowuje poziom Uczelni, jej renoma, poziom oraz praktyczność zajęć – cechy które były bardzo istotne przy wyborze uczelni. Pozytywnym zaskoczeniem są natomiast działalność studencka, uczestnictwo w wymianach zagranicznych oraz swoboda przy kształtowaniu planu studiów. Poziom nauczenia języków obcych oraz dostępne kierunki studiów i specjalizacje pokryły się z oczekiwaniami.

Kuźnia talentów?

Jak studia w SGH przygotowują do pracy? Niemal połowa ankietowanych studentów uważa, że studia w SGH dobrze przygotowują do pracy zawodowej. Jednocześnie, ponad jedna trzecia respondentów ma przeciwne zdanie. 4. W jakim stopniu - ogólnie rzecz biorąc - studia w SGH przygotowują Cię do pracy w zawodzie, który chciałbyś wykonywać?

Przygotowanie do pracy – w zależności od kierunku studiów Studenci większości kierunków raczej dobrze oceniają przygotowanie do zawodu przez uczelnię. Najbardziej krytyczni są zdania mają jedynie studenci zarządzania, którzy uważają, że Uczelnia bardzo słabo przygotowuje ich do przyszłego zawodu.

Przygotowanie do pracy – w zależności od planowanego zawodu Najlepsze oceny uczelni w kontekście przygotowania do zawodu pochodzą od studentów planujących karierę naukową oraz pracę w zawodzie analityka. Najbardziej krytyczni są studenci, którzy chcą pracować w HR oraz przyszli menedżerowie i przedsiębiorcy.

Przygotowanie do pracy a rok studiów Studenci drugiego roku studiów magisterskich, a więc kończący studia pięcioletnie, najczęściej spośród pozostałych studentów bardzo dobrze ocenili ich przygotowanie do pracy. Niskie oceny studentów pierwszego roku studiów magisterskich (ponad połowę odpowiedzi stanowią odpowiedzi negatywne) mogą wynikać z faktu, iż są to ich pierwsze lata na uczelni i nie zdążyli oni jeszcze za dużo nauczyć się w trakcie zajęć.

Ocena przygotowania do pracy, a studiowanie poza SGH Studiowanie poza SGH negatywnie odbija się na opinii o przygotowaniu do zawodu przez uczelnię. Tacy studenci rzadziej udzielali pozytywnych odpowiedzi i znacznie częściej wskazywali, że Uczelnia przygotowuje do zawodu raczej słabo, co oznacza, że niektóre uczelnie wypadają pod tym względem lepiej.

Ocena przygotowania do pracy a uczestnictwo w wymianie zagranicznej Udział w wymianie studenckiej nie wpływa w widoczny sposób na opinię o tym, w jakim stopniu studia w SGH przygotowują do podjęcia pracy zawodowej.

Przygotowanie do pracy a praktyka zawodowa Studenci posiadający doświadczenia zawodowe są bardziej krytyczni. Mają też częściej jednoznaczną opinię na temat tego, jak studia przygotowują do pracy zawodowej.

Umiejętności twarde Badani studenci najlepiej oceniają swoje umiejętności z zakresu znajomości języków obcych, umiejętności tworzenia prezentacji i raportów oraz obsługi pakietu MS Office. Zdecydowanie najsłabiej oceniona jest umiejętność programowania. 8. Jak oceniasz poziom swoich kompetencji w wymienionych obszarach?

Umiejętności miękkie Ogólnie, badani studenci dobrze oceniają umiejętności miękkie, którymi dysponują. Bardzo dobrze czują się pracując w zespole, najwięcej problemu sprawia im terminowe wykonywanie zadań. 9. W jakim stopniu zgadzasz się z poniższymi stwierdzeniami?

Studia w SGH a możliwości rozwoju umiejętności Ponad 80% studentów uważa, że Uczelnia w wystarczającym stopniu rozwija ich znajomość języków obcych. Dobrze oceniane są także możliwości zdobycia takich umiejętności jak: tworzenie prezentacji i raportów, praca w zespole czy autoprezentacja. Najniżej oceniane są jednak umiejętności programowania, znajomości specjalistycznego oprogramowania oraz podstaw prowadzenia firmy. 9. W jakim stopniu studia w SGH pozwalają wykształcić/rozwinąć poniższe umiejętności i kompetencje?

Umiejętności, które studia rozwijają w niewystarczającym stopniu – w podziale na kierunek studiów Spośród wszystkich ankietowanych studentów, najbardziej krytyczni w ocenie oferty SGH są studenci Zarządzania. Gorzej niż pozostali oceniają przede wszystkim: umiejętność pracy w zespole, znajomość specjalistycznego oprogramowania i pakietu MS Office. W kwestii wymienionych obszarów, podobnego zdania są studenci Finansów i Rachunkowości, a przeciwnego – MIESI, którzy, jako jedyni, zgłaszają mniej zastrzeżeń odnośnie umiejętności tworzenia prezentacji i raportów oraz znajomości specjalistycznego oprogramowania.

Umiejętności, które studia rozwijają w niewystarczającym stopniu – według planowanej ścieżki kariery (1/2)

Umiejętności, które studia rozwijają w niewystarczającym stopniu – według planowanej ścieżki kariery (2/2) Respondenci wiążący swoją przyszłość z zawodem urzędnika najbardziej negatywnie wypowiadają się o możliwości nabycia poszczególnych, wymienionych wyżej, umiejętności w SGH. Również osoby chcące pracować jako specjaliści HR bardziej krytycznie niż pozostali podchodzą do oceny SGH. Umiejętność organizacji czasu została przez te dwie grupy oceniona zdecydowanie najgorzej.

Umiejętności, które studia rozwijają w niewystarczającym stopniu – w podziale na rok studiów Najbardziej zadowoleni z możliwości rozwoju poszczególnych umiejętności w trakcie studiów są studenci I-go roku oraz co ciekawe, studenci II-go roku studiów magisterskich.

Umiejętności, które studia rozwijają w niewystarczającym stopniu – w zależności od studiowania poza SGH Studiujący w SGH i jednocześnie na innej uczelni lepiej niż ogół studentów oceniają możliwość rozwoju umiejętności komunikowania się w SGH, natomiast są bardziej krytyczni jeżeli chodzi o rozwój umiejętności związanych z pracą zespołową.

Umiejętności, które studia rozwijają w niewystarczającym stopniu – w zależności od uczestnictwa w wymianie zagranicznej Studenci, którzy uczestniczyli w wymianie zagranicznej, częściej dostrzegają, że studia w Szkole Głównej Handlowej w niewystarczającym stopniu rozwijają umiejętność dyskusji i negocjacji, kreatywnego myślenia oraz skutecznego komunikowania się w porównaniu do studentów, którzy nie uczestniczyli w wymianie. Ogółem najwięcej respondentów chciałoby położyć większy nacisk na umiejętność programowania, wykorzystania wiedzy teoretycznej do rozwiązywania problemów praktycznych oraz sprawniej posługiwać się oprogramowaniem specjalistycznym.

Umiejętności, które studia rozwijają w niewystarczającym stopniu – w zależności od uczestnictwa w praktykach/stażach Studenci, którzy brali udział w praktykach lub stażach, częściej dostrzegali, że studia w SGH w niewystarczającym stopniu przygotowują do korzystania ze specjalistycznego oprogramowania związanego z kierunkiem w porównaniu do studentów, którzy nie brali udziału w praktykach. Ogółem najwięcej respondentów chciałoby położyć większy nacisk na umiejętność programowania, wykorzystania wiedzy teoretycznej do rozwiązywania problemów praktycznych oraz sprawniej posługiwać się oprogramowaniem specjalistycznym.

Propozycje zmian

Na co powinny zwrócić uwagę nowe władze Uczelni? Studenci zapytani, na czym powinny skoncentrować się nowe władze uczelni najczęściej (43,5%) odpowiadają, że powinny one wprowadzić więcej zajęć praktycznych, zamiast koncentrować się tylko na teoretycznych zagadnieniach. 10. Co Twoim zdaniem powinny zrobić przede wszystkim nowe władze Uczelni, aby studia w SGH lepiej przygotowywały studentów do kariery zawodowej? Napisz w kilku słowach. Kategoryzacja odpowiedzi na pytanie otwarte.

Propozycje zmian – przykładowe opinie studentów (1/4) „Studenci powinni realizować projekty, a nie tylko się uczyć wiedzy teoretycznej. Potrzeba praktyki, praktyki i jeszcze raz praktyki!” „Położyć większy nacisk na zajęcia z praktykami i realne case'y biznesowe do analizy przez studenta. Powinno się doceniać nieszablonowe myślenie i wychodzenie poza schemat.” „Wprowadzenie przedmiotów praktycznych (np. zamiast geografii ekonomicznej przedmiot: 'jak wypełnić PIT').” „Powinno być więcej ćwiczeń. Jednocześnie, czasem wykład mógłby być efektywnie zastąpiony przez ćwiczenia.” "Położyć większy nacisk na zajęcia praktyczne, rozdysponować większą liczbę godzin na ćwiczenia i laboratoria komputerowe..." "Szybsze ukierunkowanie na specjalizacje, mniej powtarzającego się materiału teoretycznego, obowiązkowe zajęcia z autoprezentacji." Więcej praktyki

Propozycje zmian – przykładowe opinie studentów (2/4) „Ograniczenie wyboru przedmiotów – czyli każdy student musi zrobić najpierw przedmiot podstawowy, a później dopiero jakiś szczegółowy. Obecnie można się zapisać na każdy przedmiot nie mając podstaw, co obniża poziom.” „Rozszerzyć wymiar godzinowy najistotniejszych na danym kierunku przedmiotów (obecnie to nie jest nauka tylko ciągła gonitwa)." „Zmienić program nauczania tak, by przygotowywał absolwentów do praktyki biznesowej także w innych dziedzinach, niż praca w korporacji. Np. zakładanie własnej firmy, przygotowanie do rozmów rekrutacyjnych etc.” „Podejście do studenta powinno być bardziej zindywidualizowane, z danym wykładowcą studenci powinni mieć więcej zajęć i mieć okazję ściślejszej współpracy z kadrą naukową.” "Powrót prerekwizytów, ograniczenie liczebności studentów uczestniczących w zajęciach- mniej liczne grupy, więcej ćwiczeń do przedmiotów, więcej wymagań od studentów i od siebie, więcej praktycznych laboratoriów, przegląd kadry naukowej wg kryterium efektywności i jakości nauczania." „Udostępnić sugerowaną kolejność zaliczania przedmiotów na każdym z kierunków.” „Zaoferować doradztwo w wyborze kierunku i specjalności; pokazać jakie możliwości pracy kształtują się po zrealizowaniu przedmiotów kierunkowych.” Jakość

Propozycje zmian – przykładowe opinie studentów (3/4) „Więcej zajęć (oraz ich lepsza dostępność) prowadzonych we współpracy z firmami, na których można się dowiedzieć, z jakimi problemami stykają się ich pracownicy (chodzi o te powiązane z przedmiotem) oraz metodami ich rozwiązywania.” „Pisanie prac dyplomowych na zlecenie instytucji zewnętrznych.” "Współpraca z małymi i średnimi firmami! Po co komu milion ofert korpo..." „Stworzenie przedmiotów we współpracy z firmami, na których studenci rozwiązywaliby realne biznesowe problemy. Poszerzenie możliwości kontynuacji języków obcych (szczególnie poza j. angielskim).” " Muszą przygotować więcej przedmiotów we współpracy z firmami z branży finansów itp., zwłaszcza dla studiów licencjackich." "Nawiązać ściślejszą współpracę z firmami, których profile odpowiadają studiowanym kierunkom..." „Zapraszanie osób zajmujących się biznesem.” Współpraca z firmami

Propozycje zmian – przykładowe opinie studentów (4/4) „Na nowo wprowadzić doradztwo dla studentów tzn. mentora, który czuwałby ewentualnie pomagałby przy wyborze przedmiotów, pomagał obrać ścieżkę kariery.” „Przede wszystkim zwrócić uwagę na relacje wykładowca-student. Powinno być więcej konsultacji, na których można by podyskutować z wykładowcami na aktualne tematy bądź poprosić o wytłumaczenie jakiegoś zagadnienia. Obecnie wykładowcy i prowadzący ćwiczenia podchodzą lekceważąco do współpracy ze studentami. SGH jest mało elastyczne w tej kwestii. Więcej ćwiczeń!” „Aktywna pomoc w poszukiwaniu praktyk dla młodszych studentów, oferty są zwykle dla studentów IV-V roku lub absolwentów.” „Wprowadzić w ramach zajęć jako zaliczenie robienie projektów dla firm/fundacji/agencji rządowych/organizacji non profit.” "Przede wszystkim, ogólna sprawiedliwość na uczelni- egzekwować zakaz ściągania. Zmiana formy oceny z egzaminów na projekty, nacisk na pracę w grupie." "Rozwijać niestandardowe formy nauczania, aktywizować studentów i inspirować do szperania i przetrząsania bibliotek, a przede wszystkim wzmacniać więzi pomiędzy studentami, co będzie miało wpływ nie tylko na karierę zawodową." " Zwiększyć nacisk na doradztwo zawodowe, np. w postaci tworzenia okazji do rozmów z przedstawicielami różnych zawodów o istocie ich pracy, a nie tylko z konsultantami albo z HRami na targach pracy." i…

Charakterystyka badanej próby

Grupa badana wg płci

Grupa badana wg doświadczeń

Grupa badana wg kierunku

Grupa badana wg roku studiów

Dziękujemy