Łódź, 2010
Prognozy demograficzne dla Łodzi Wzrost do roku 2030 liczby ludności w wieku poprodukcyjnym (mężczyźni 65 lat i więcej, kobiety 60 lat i więcej). Grupa ta powiększy się ze 148,9 tys. do 198,4 tys., a więc o 49,5 tys. (33,2%), wskazując tym samym na dalszy, znaczący postęp w procesie starzenia demograficznego. Znaczący wzrost odsetka - z 19,4% do 32,8% - ludności w wieku emerytalnym. Do grupy tej będą napływać liczebnie duże generacje osób urodzonych w latach pierwszego powojennego wyżu demograficznego ( ). Szczyt tej tendencji będzie miał miejsce w latach
Diagnoza sytuacji seniorów w województwie łódzkim Wg najnowszej wersji prognozy demograficznej GUS z 2008r. na lata liczba osób w wieku poprodukcyjnym (kobiety – 60 lat i więcej, mężczyźni – 65 lat i więcej) zwiększyć się ma o 3,54 mln, czyli o 64,4%. Łódzkie jest demograficznie najstarszym województwem w Polsce! W województwie łódzkim w 2008 r. - na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 56 osób w wieku nieprodukcyjnym. dane GUS: W 2035 roku w Łódzkiem będzie aż 8 procent ludności powyżej 80. roku życia, podczas gdy w 2007 najstarszych seniorów było 3,6 proc. Ludzie, którzy ukończyli 65 lat, stanowili wtedy 15 procent ogółu ludności, w 2035 roku będzie ich już 25 procent. Podczas gdy dwa lata temu na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 28,6 "osoby poprodukcyjnej", w 2035 roku ma być ich 51,8!
„ Starość, dzięki odpowiedniemu przygotowaniu – nie musi być w nieunikniony sposób związana z brakiem zdrowia i zależnością od innych” Cel ten zrealizować można poprzez dążenie do: stałej poprawy stanu zdrowia seniorów wzrostu świadomości praw socjalnych, zawodowych, edukacyjnych przez seniorów zainteresowania koncepcją pomyślnego starzenia się, która w ostatnich latach pod wpływem WHO coraz częściej utożsamiana jest z aktywnym starzeniem się warunkujących optymalną jakość życia (zdrowia, samodzielności i produktywności). Wzrostu samooceny własnej wartości – traktowania tak przez seniorów, jak i inne osoby jednostek starszych jako zasobu, nosicieli cennego kapitału w postaci doświadczenia, bardziej prospołecznych wartości, umiejętności współpracy.
: MISJA PROJEKTU „ŁÓDŹ DLA SENIORÓW” Poprawa jakości życia i funkcjonowania starszych mieszkańców Łodzi w oparciu o wypracowanie nowych instrumentów wsparcia, kształtowanie pozytywnego obrazu pokolenia SENIORÓW w świadomości społecznej, współpracę międzypokoleniową i rzecznictwo interesów”
Cele projektu „Łódź dla seniorów” Wsparcie w zakresie działań prozdrowotnych i promocja zdrowego stylu życia Zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, Zapobieganie wykluczeniu społecznemu i dyskryminacji (w szczególności - wsparcie informatyczne jako narzędzie zapobiegania wykluczeniu) Wsparcie psychologiczne i psychoterapeutyczne Aktywizacja fizyczna Aktywizacja społeczna, kulturowa i intelektualna Poprawa wizerunku osób starszych i łączenie pokoleń
Główne instrumenty realizacji projektu: Wypracowanie partnerstwa łódzkich władz samorządowych z organizacjami pozarządowymi, mediami, instytucjami kultury i oświaty, przedsiębiorstwami i przedsiębiorcami, placówkami zdrowia, placówkami naukowymi na rzecz wspierania łódzkich seniorów; Powołanie Rzecznika ds. osób starszych przy Prezydencie Miasta Łodzi Utworzenie Portalu informacyjnego „Łódź miastem przyjaznym seniorom” - przyjaznego systemu informacji odpowiadającego potrzebom i oczekiwaniom seniorów zawierającego: aktualności, najważniejsze informacje dotyczące zdrowia i sprawności fizycznej, aspektów prawnych, aktywności społecznej i zawodowej, telefony kontaktowe, info o punktach informacyjnych i grupach wsparcia, linki dotyczące aktywności i edukacji, sztuki, opieki, zdrowia, hobby, turystyki przy dofinansowaniu z UE itp. - stanowiącego płaszczyznę wymiany poglądów i platformę dyskusyjną
Przykładowe inicjatywy Podejmowanie interdyscyplinarnych działań na rzecz seniorów z wykorzystaniem zasobów publicznych instytucji miejskich: sztuki, kultury, sportu, rekreacji, edukacji; Organizacja Łódzkich Dni Seniora Wdrożenie programu „Łódzkie Miejsca przyjazne seniorom” we współpracy z instytucjami kultury, placówkami edukacyjnymi, kawiarniami, klubami sportowymi, przedsiębiorcami, organizacjami pozarządowymi Stworzenie systemu szkoleń dla wolontariuszy i liderów łódzkiego programu na rzecz seniorów; Stworzenie Platformy Dobrych Praktyk - krajowej i międzynarodowej wymiany przykładów skutecznych działań w dziedzinie aktywizacji seniorów
Oczekiwane rezultaty projektu Podniesienie jakości życia Seniorów poprzez stworzenie i promocję oferty pomocowej i zwiększenie dostępności do możliwych form aktywności Zapobieganie i ograniczanie procesu marginalizacji ludzi starszych Ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego Zwiększenie udziału osób starszych w życiu społecznym i publicznym Integracja międzypokoleniowa.
Przesłanki tworzenia programu Gwałtowne zmiany demograficzne - są wyzwaniem dla całej Unii Europejskiej, w tym i Polski. Rosnąca oczekiwana długość życia przy równocześnie spadającej stopie urodzin nieuchronnie prowadzi do starzenia się społeczeństwa, co szczególnie wyraźnie widać w dużych miastach. Konsekwencje przejawiają się w sferze ekonomii, opieki zdrowotnej, relacji międzypokoleniowych w społeczeństwie i w rodzinie. Konieczność podejmowania wspólnych systemowych działań łódzkiego samorządu z instytucjami działającymi w sferze życia społecznego oraz organizacjami pozarządowymi w celu umożliwienia seniorom godziwej egzystencji, uczestnictwa w życiu publicznym, społecznym i kulturalnym oraz w celu kształtowania pozytywnego wizerunku osoby starszej w społeczeństwie.
Inicjatywy krajowe, unijne i światowe Liczne inicjatywy zarówno unijne jak i ogólnoświatowe (Zasady działania ONZ na rzecz osób starszych). Inicjatywy krajowe - liczne spotkania i debaty poświęcone potrzebom seniorów. Są one częścią realizowanego przez organizację Age Platform międzynarodowego projektu „WŁĄCZwiek - publiczne debaty o potrzebach seniorów". Projekt ten zajmuje się tematem włączenia w nurt społeczny osób wykluczonych z powodu wieku i jest współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej do spraw Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równych Szans „Social Protection and Integration". Oprócz Polski uczestniczą w nim Niemcy, Czechy, Finlandia, Irlandia, Słowacja i Bułgaria. Głównymi celami projektu „WŁĄCZwiek – publiczne debaty o potrzebach seniorów” są: - wzmocnienie dialogu społecznego dotyczącego włączenia w nurt społeczny wykluczonych osób starszych na poziomie krajowym i regionalnym - rozpoczęcie dyskursu publicznego angażującego różnych partnerów i osób zainteresowanych na płaszczyźnie zarówno ogólnopolskiej, jak i lokalnej, w celu wypracowania modelu współpracy pomiędzy administracją rządową i samorządową a organizacjami seniorskimi działającymi w Polsce - zwiększenie liczby osób starszych zaangażowanych w procesy kształtowania polityk ich dotyczących - wypracowanie narzędzi w celu zaangażowania osób starszych w kształtowanie i opracowywanie polityki ochrony socjalnej i integracji społecznej
Potencjalne źródła finansowania projektu Środki UE Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweski Mechanizmu Finansowy, Budżet Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych, Samorząd Województwa Urząd Miasta Łodzi
Etapy wdrażania programu: Spotkanie inaugurujące prace programowe z udziałem przedstawicieli władz miasta, przedstawicieli wybranych wydziałów UM, przewodniczących wybranych komisji Rady Miejskiej, radnych, przedstawicieli instytucji i organizacji pozarządowych, przedstawicieli środowisk akademickich zajmujących się problematyką osób starszych, mediów itp. Ustalenie metodologii i harmonogramu działań Powołanie grup roboczych dla opracowania dokumentu – „ŁÓDZKI PROGRAM NA RZECZ OSÓB STARSZYCH” Spotkania warsztatowe Opracowanie Programu i wdrażanie poszczególnych działań Konferencje: inaugurująca prace programowe inaugurująca wdrożenie i realizację Łódzkiego Programu na rzecz Osób Starszych