AAC (ang.) Augmentative and Alternative Communication wspomagające i alternatywne sposoby porozumiewania się lub wspomagająca i alternatywna komunikacja

Makaton ( 1972 / 73 ) Wielka Brytania ang. wersja MA Margaret Walker KA Kathy Johnston TON Tony Cornforth Makaton (2001/2004) Polska pol. wersja dr. Bogusława Kaczmarek

Co to jest Makaton ? Program językowy, który może być wykorzystywany jako : multi – modalny dostęp do nauczania umiejętności porozumiewania źródło funkcjonalnego słownictwa

Istotne cechy Makatonu słownictwo podstawowe / dodatkowe znaki manualne – gesty znaki graficzne – symbole mowa

Słownictwo Podstawowe ok. 450 słów / pojęć funkcjonalność codzienna komunikacja wysoka częstotliwość personalizacja pojęć

Słownictwo Dodatkowe ponad 7000 pojęć zorganizowana według poszczególnych dziedzin tematycznych rozszerzone Słownictwo Podstawowe dla indywidualnych potrzeb

Symbole – znaki graficzne Symbole Makatonu charakteryzują się: trwałością – w odróżnieniu od słów i gestów konkretnym odniesieniem – podobieństwo symbolu do rzeczywistego przedmiotu konkretną (wizualną) reprezentacją języka Zalety posługiwania się symbolami: zwiększają rozumienie dostarczają kolejnego środka wyrazu motywują utrzymują zainteresowanie osoby mogą być wykorzystywane samodzielnie

Wykorzystywanie symboli: Praca symbolami Makatonu przebiega w taki sam sposób, jak innymi znakami graficznymi komunikacji AAC. Polega na: etykietowaniu przedmiotów, miejsc wskazywaniu kolejności czynności w planach dnia, harmonogramach pracy oznaczaniu pozycji w przepisach, menu, listach zakupów tworzeniu tablic i książek komunikacyjnych nauczanie umiejętności przygotowujących do czytania i pisania rozwijanie umiejętności czytania i pisania poprzez łączone wykorzystywanie znaków i symboli wraz ze specjalnymi programami komputerowymi tłumaczenie różnego rodzaju informacji na język symboli i znaków

Gesty – znaki manualne są proste w motorycznym wykonaniu czytelne ikoniczne

Adresaci metody Makaton dzieci i dorośli z trudnościami w komunikacji partnerzy komunikacji

Cele posługiwania się Makatonem INTERAKCJA Z DZIECKIEM wspieranie mowy podstawowa komunikacja dodatkowy środek porozumiewania się pomoc w rozumieniu ułatwianie interakcji społecznych

Dlaczego warto stosować Makaton zmniejszenie frustracji zarówno u dziecka jak i rodzica zwiększenie zakresu słownictwa czynnego wspomaganie pierwszych prób mówienia wspomaganie rozumienia słów usprawnianie pamięci wspomaganie procesu rozumienia wzmocnienie więzi pomiędzy rodzicem a dzieckiem

Opinie o Makatonie „… Piotr był zły, gdy nie potrafił się wysłowić. Gdy nie potrafił czegoś powiedzieć chrząkał, albo krzyczał. Gdy poznał znaki Makatonu, zaczął mówić. Gdy na niego nie patrzyliśmy, chrząkał. Pytaliśmy, o co chodzi? Wtedy sygnalizował gestem, że chce mleka. Gesty były błogosławieństwem” - tato 3,3- latniego Piotrka (z ZD). „…Nasz syn był bardzo zły, bo miał nam tyle do powiedzenia, a my tylko patrzyliśmy i uśmiechaliśmy się. Wiedział, że go nie rozumieliśmy. To było smutne. Miał nam tyle do powiedzenia i nie potrafił tego zrobić. Byliśmy bezradni. Gdy poznaliśmy gesty Makatonu i zaczęliśmy stosować je z Jackiem, zauważyliśmy, że zrobił on ogromne postępy w mówieniu. Zaczął wyraźnie wypowiadać wiele słów, zrozumiałych nie tylko dla nas, ale i dla innych. Teraz łączy gesty z mową. Gdy przegląda książkę i widzi obrazek, opisuje, co się na nim dzieje. Potrafi nawet wyjaśnić, dlaczego jest smutny. To wspaniałe, że mówi, ale do tego łączy różne sposoby ekspresji. Bardzo się cieszymy. Zrobił ogromny krok naprzód" - rodzice 4,6 - letniego Jacka (z ZD). „…Wczoraj moja córcia pokazała na stół i powiedziała pierwszy raz da, da !!! Ale co dać ? - pytam, bo na stole był cały arsenał. Jeść czy pić ? Pytałam pokazując gestem, a ona rączką pokazała gest "JEŚĆ " i mówi am ! Dwa razy pytałam dla pewności i powtórzyła ! Czyż nie mam zdolnego dziecka ?” - mama 3,5 - letniej Gosi (z ZD).

Strony internetowe Program Rozwoju Komunikacji Makaton Stowarzyszenie „Mówić bez słów” Fundacja „Szkoła bez barier”

Literatura Kaczmarek B.B. (red.), (2008), Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa – teoria i praktyka, Impuls, Kraków Smyczek A.,Szwiec J., (2001), Wspomagające sposoby porozumiewania się – nauka i rozwijanie umiejętności. [w:] Piszczek M. (2001), Przewodnik dla nauczycieli uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu znacznym i umiarkowanym. Cz 1, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, Warszawa Kaczmarek B.B., Makaton – Podręcznik uczestnika kursu 1, 2 cz.1, cz.2, Poznań 2008