Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Nauk o Zdrowiu Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Wybrane aspekty etyczne w opiece pielęgniarskiej.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Nauk o Zdrowiu Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Wybrane aspekty etyczne w opiece pielęgniarskiej."— Zapis prezentacji:

1 Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Nauk o Zdrowiu Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Wybrane aspekty etyczne w opiece pielęgniarskiej nad Mieszkańcami Domu Opieki Społecznej.

2 www.gospodarka.dziennik.pl

3 Plan wystąpienia 1. Godność człowieka jako nadrzędna i elementarna wartość w opiece nad mieszkańcami DPS. 2. Udział pielęgniarek wobec wielodyscyplinarnych zadań opiekuńczych w DPS. 3. Etyka jako przydatny instrument w wykonywaniu obowiązków pielęgniarek w DPS. - Wieloznaczność terminu etyka ( deontologia, etologia, kazuistyka)

4 4. Kodeks etyczny- podstawą dla właściwego sprawowania opieki z punktu widzenia wymagań deontologicznych. 5. Podstawowe zasady etyki medycznej jako wytyczne do postępowania w pracy w DPS. 6. Cnoty opiekuńcze warunkiem celowości działań opiekuńczych. 7. Znaczenie założeń etyki troski i modelu partnerskiego w relacji pielęgniarka- podopieczny.

5 www.polskiemuzy.pl Za nadrzędną i elementarną wartość w pracy z ludźmi, zwłaszcza wymagającymi pomocy, także osobami starszymi, uznaje się powszechnie godność człowieka Człowiek jako istota, której przypisana jest godność, z samego faktu bycia człowiekiem, zasługuje na szacunek.[1] Godność definiuje się jako poczucie świadomości własnej wartości, szacunku do samego siebie.[2]

6 www.logo24.pl W relacjach międzyludzkich osoba jest zawsze podmiotem a nie przedmiotem. Żadne z żyjących stworzeń nie ma takiej godności jak człowiek jest ona jego niezbywalnym prawem i nikt nie może jej pozbawić nawet on sam.[3] Boecjusz pisał o człowieku, że jest osobą to znaczy indywidualną substancją rozumnej natury[4]. Jako jedyne stworzenie potrafi podejmować decyzje, doskonalić się, samorealizować się w zakresie najwyższych dóbr.

7 www.recognito.pologne.net Szacunek należny drugiemu człowiekowi jest niejako powinnością moralną. Żadne zewnętrzne okoliczności, takie jak, starość, choroba, nędza materialna czy moralna nie odbierają człowiekowi godności. Prawdą jest, że człowiek nie może odebrać człowiekowi godności, ale przez jego zachowanie, nietolerancje czy dyskryminację może zmniejszyć w drugim poczucie własnej godności.

8 www.dkf.szczecin.dominikanie.pl Troska o godność człowieka była jednym z najważniejszych przejawów aktywnego zaangażowania w problematykę praw człowieka powołanej po drugiej wojnie światowej Organizacji Narodów Zjednoczonych [5].

9 www.vismaya-maitreya.pl We „Wstępie do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka” uchwalonej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 10 grudnia 1948 roku napisano, że „uznanie przyrodzonej godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich członków rodziny ludzkiej jest fundamentem wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie” [6].

10 www.odkrywcy.pl Zasada poszanowania godności człowieka nakazuje, aby traktować go jako cel, a nie środek podejmowanych przedsięwzięć. Także preambuła do Konstytucji Polskiej mówi o przyrodzonej godności człowieka, podobnie jak artykuł 30. tejże Konstytucji. W artykule tym czytamy, że pod pojęciem godności człowieka rozumiemy przyrodzone, niezbywalne i nienaruszalne źródło wolności i praw człowieka [7].

11 www.julia13.fog.pl W państwie opartym na zasadach demokracji godność jest jedną z fundamentalnych podstaw systemu prawnego i jako taka jest objęta ochroną prawa. Każdy człowiek, niezależnie od kondycji socjalnej, fizycznej czy psychicznej, ma prawo, aby oczekiwać pozytywnego nastawienia ze strony innych osób.

12 www.najbardziej.com O naruszeniu godności człowieka możemy mówić wówczas, kiedy mamy do czynienia z negatywnym i poniżającym traktowaniem jednostki, która nie dała powodu do takiego traktowania swoim zachowaniem, w obecności osób trzecich.

13 www.ale-heart.blog.onet.pl Godność, pojmowana jako naturalne i przyrodzone prawo człowieka, podlega ochronie nie tylko w ramach narodowego systemu prawnego. Jest także chroniona przez odpowiednie przepisy prawa międzynarodowego.

14 www.globtroter.pl Na konieczność ochrony godności człowieka zwraca szczególną uwagę zalecenie Rady Unii Europejskiej 92/441 wydane w związku z określaniem poziomu dostatecznych zasobów w kontekście prawa do zabezpieczenia odpowiedniej pomocy społecznej i niezbędnej opieki medycznej [8].

15 www.variart.org Z funkcjonalistycznej perspektywy, opieka może być zdefiniowana jako wszystkie nasze bezpośrednie działania, które mają na celu pomóc jednostce zaspokoić jej podstawowe potrzeby, rozwinąć i podtrzymać jej podstawowe zdolności, i prowadzić życie – na tyle, na ile jest to możliwe – wolne od cierpienia w taki sposób, by przeżyć i funkcjonować na minimalnym, przyzwoitym poziomie.[9]

16 www.misiamisia4.blog.onet.pl Do zasadniczych obowiązków pielęgniarek, opiekujących się osobami starszymi należy świadczenie opieki, pielęgnacji i wsparcia, czyli podejmowanie działań o charakterze zindywidualizowanym. Działania te dotyczą tych wszystkich sytuacji życiowych, w których ludzie ci nie są w stanie poradzić sobie sami ze zdarzeniami wynikającymi z wieku, choroby i sytuacji losowych.

17 www.sosrodzice.pl Pielęgniarki występują nie tylko w charakterze opiekunów, lecz także powierników oraz są dla swych podopiecznych często jedynym łącznikiem ze światem zewnętrznym. Może to sprzyjać tworzeniu w ramach wzajemnych relacji atmosfery opartej na zaufaniu i poszanowaniu godności. [10].

18 www.finanse.wp.pl Działania podejmowane przez pielęgniarki wobec osób starszych zazwyczaj zmierzają lub powinny zmierzać do tworzenia nowych standardów we wzajemnych relacjach. Stają bowiem one wobec trudnych, wielodyscyplinarnych zadań, których sprawnego wykonania oczekują od nich zarówno podopieczni jak i ich instytucjonalni zwierzchnicy.

19 www.obserwatorfinansowy.pl Z jednej strony pielęgniarki powinny wykazywać się wiedzą i pracą zgodnie ze swoimi kompetencjami zawodowymi z drugiej - podopieczni oczekują od nich zwykle relacji przyjacielskich, czasami mentorskich, prawie zawsze opartych na poczuciu empatii i humanitaryzmie.

20 www.katolik.pl Ponadto od opiekunów osób starszych, poza pełnieniem funkcji o charakterze pielęgnacyjnym, nierzadko oczekuje się udzielenia pomocy w trudnych i bardzo zindywidualizowanych sytuacjach życiowych.

21 www.pl.123rf.com Osoba starsza może być skonfliktowana z najbliższym otoczeniem i rodziną, może też być całkiem samotna. W tym wypadku praca pielęgniarki wymaga umiejętności wyczucia sytuacji i wielodyscyplinarnej wiedzy z pogranicza prawa, socjologii czy psychologii, do czego jest ona przygotowywana w trakcie procesu kształcenia [11]

22 www.augustynski.eu Zdarza się też, że dochodzi do tzw. „konfliktu interesów”, gdzie odmienne poglądy osoby starszej i jej środowiska mogą prowadzić do sytuacji kryzysowych i, w konsekwencji, do całkowitej alienacji osoby starszej ze swojego rodzinnego i środowiskowego otoczenia. W takim przypadku oczekiwania wobec pielęgniarki, opiekującej się osobą starszą nabierają szczególnie dużego znaczenia.

23 www.bydgoszcz.gazeta.pl W codziennej pracy z osobami starszymi, przy podejmowaniu konkretnych działań, dla pielęgniarek opiekujących się osobami starszymi przydatne może być odwoływanie się do ogólnie przyjętych zasad etyki, które powinny być pomocne przy dokonywaniu zawodowych wyborów.

24 www.kucinska.wordpresss.com Etyka w takich sytuacjach może stać się szczególnie przydatnym instrumentem, ułatwiającym rozwiązywanie konfliktów i sporów pojawiających się w trakcie wykonywania przez nich zadań związanych z ich zawodowymi obowiązkami.

25 www.hfhr.org.pl Etyka jest dyscypliną filozoficzną, która obejmuje krąg zagadnień dotyczących określenia istoty powinności, czyli konieczności natury moralnej. Chodzi tutaj o osąd, pozwalający rozstrzygnąć, co jest dobre a co złe, jaka jest geneza zła i w jaki sposób można je przezwyciężyć.

26 www.tygodnik-rolniczy.pl Termin „etyka” ma kilka znaczeń. Mianem tym określa się teorię powinności moralnej (wartościowanie postępowania), jak również teorię realnie uznawanych systemów wartości w danej społeczności i przyjętych sposobów postępowania – pewnych norm moralnych (etosów); może też obejmować przekonania oceny, sposoby postępowania i praktyki moralne akceptowane w danej społeczności [12].

27 www.media.wp.pl Pierwsze z wymienionych znaczeń terminu etyka odnosi się do etyki zawodowej (deontologii), czyli etyki normatywnej, drugie charakteryzuje etykę filozoficzną mającą charakter etyki deskryptywnej (etyka opisowa – etologia), trzecie natomiast jest kazuistyką, czyli etyką stosowaną w praktyce, z uwzględnieniem zasad moralnych.

28 www.astronomiafinansowa.blogspot.com Etyka filozoficzna zajmuje się szczegółowym i krytycznym badaniem przekonań, pojęć, terminów, postaw, opinii, uczuć, racji i argumentów, leżących u podstaw podejmowania rozstrzygnięć natury moralnej. Celem tak rozumianej etyki jest opis i/lub objaśnienie dylematów moralnych w oparciu o już istniejące koncepcje etyczne [13].

29 www.culture.pl Deontologia zawodowa zawiera moralne powinności związane z profesją wykonywaną przez poszczególne grupy zawodowe. Są one ujęte w postaci kodeksów zawierających normy nakazujące lub zakazujące określonego postępowania w obliczu dylematów moralnych, związanych z wykonywaniem danego zawodu.

30 www.niedziela.pl Pod pojęciem dylematów moralnych rozumiemy sytuacje, w których musimy dokonać trudnego wyboru pomiędzy alternatywnymi opcjami i które są konkurencyjne względem siebie, a żadna z nich nie wydaje się w pełni satysfakcjonująca dla osoby dokonującej tego wyboru [14].

31 www.wolontariat-rumia.blogspot.com Etyka realizuje zatem cele wynikające z refleksji natury etycznej – postuluje, ukazuje i opisuje określoną hierarchię wartości. Także etyka zawodowa interpretuje zasady postępowania w duchu pewnych doktryn etycznych.

32 Wśród doktryn etycznych najczęściej wskazuje się na utylitaryzm i deontologię czy etykę personalistyczną, jako takie teorie etyczne, które dostarczają niezbędnego systemu wartości, co zakłada, że etyka musi wspierać pewną tradycję etyczną [15]. www.wiadomosci.gazeta.pl

33 www.krosno24.pl Etyka zawodowa może być podstawą, obok ustawodawstwa krajowego dotyczącego różnych kwestii objętych zakresem pomocy społecznej, dla uznania praw podopiecznego przez opiekunów osób starszych.

34 www.bank-zdjec.com W programach nauczania pielęgniarek uwzględniono zagadnienia natury etycznej. Szczegółowe cele kształcenia z zakresu tej dyscypliny obejmują m. in. takie kwestie, jak stosowanie zasad etyki w opiece oraz rozpoznawanie dylematów etycznych występujących w pracy z podopiecznym.

35 www.zdrowie.gazeta.pl Działalność etyczna Johna Gregorego oraz Thomasa Percivala odegrała istotną rolę przy formowaniu się kodeksów medycznych [16]. Za pierwszy nowoczesny kodeks etyczny dla zawodów medycznych uznaje się „Etykę medyczną” T. Percivala [17].

36 www.niepelnosprawni.pl Kodeksy zawodów medycznych łączą tradycję hipokratesową z wymogami aktualnego stanu medycyny [18], podkreślają kompetencje zawodowe pracowników medycznych, w celu obrony zawodu przed praktykami nieprofesjonalnymi.

37 www.sbart.pl Etyka z jednej strony ustanawia relacje między personelem medycznym, z drugiej określa postawę tej grupy zawodowej wobec podopiecznych[19].

38 www.wysokieobcasy.pl Percival T. stworzył pewien kanon rozumienia etyki medycznej jako kodeksu postępowania w zawodzie, którego cechą charakterystyczną jest określenie wartości pozycji lekarza. Tym szlakiem podążali następnie twórcy kodeksów deontologicznych dla innych grup zawodowych.

39 www.tribudragon.blogspot.pl Pojęcie etyki zawodowej odnosi się przede wszystkim do norm postępowania członków danej grupy zawodowej. W takim rozumieniu etyka zawodowa jest etyką normatywną, która określa wzorzec osobowy związany z wykonywaniem konkretnych obowiązków uwarunkowanych etycznie.

40 Etyka formułuje także normy postępowania w praktyce zawodowej, zwraca też uwagę na typowe dylematy etyczne mogące się pojawić w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych [20]. www.free.of.pl

41 www.wiadomosci.ngo.pl Etyka zawodowa znajduje swój wyraz w kodeksach poszczególnych grup zawodowych, które niejako stanowią o decorum dla osób danej profesji.

42 www.kulisykultury.pl Międzynarodowy Kodeks Etyki dla pielęgniarek został przyjęty po raz pierwszy przez Międzynarodową Radę Pielęgniarek (ICN) w roku 1953. Od tego czasu wielokrotnie był aktualizowany i przyjmowany. Ostatnia rewizja została ukończona w roku 2005.

43 www.niewiarygodne.pl W Kodeksie etycznym sformułowane zostały moralne, powinności zawodowe pielęgniarek ujęte w postaci norm zawierających nakazy lub zakazy odnoszące się do określonego postępowania w obliczu dylematów moralnych, związanych z wykonywaniem tego zawodu.

44 Kodeks definiuje standardy zachowań etycznych, których pielęgniarki powinny przestrzegać oraz zawiera wytyczne dotyczące sposobów zachowania pielęgniarki w relacji z podopiecznym [21]. www.rodzinnie.pl

45 www.hipokrates2012.wolprem.com W Kodeksie podkreślono konieczność wykazania się przez pielęgniarki odpowiednimi kwalifikacjami zawodowymi i obowiązek doskonalenia zawodowego.

46 www.nowy-tezeusz.pl Postępując zgodnie ze wskazaniami Kodeksu, pielęgniarka, opiekująca się osobami starszymi za naczelną zasadę, którą powinna się kierować w swej działalności zawodowej musi uznać dobro podopiecznego, zaś za swój podstawowy obowiązek udzielanie podopiecznemu pomocy w rozwiązywaniu jego trudności życiowych[21].

47 www.forum.gazeta.pl Z postanowień Kodeksu wynika także zasada odpowiedzialności pielęgniarki „za jakość i zakres świadczeń, do których się zobowiązuje, które zleca lub wykonuje” [21]. Kodeks zakazuje również wykorzystywania kontaktów o charakterze służbowym w celu osiągnięcia korzyści osobistych.

48 www.swiatobrazu.pl W Kodeksie poświęca się też uwagę odpowiedzialności etycznej wobec podopiecznego, co zobowiązuje do poszanowania jego godności i prawa do decydowania o sobie (prawa do samostanowienia).

49 www.info.wiara.pl Pielęgniarki, opiekujące się osobami starszymi, za podstawową zasadę określającą ich relacje ze swoimi podopiecznymi powinny uznać spolegliwą opiekuńczość. Podstawą takiej relacji ma być wzajemne zaufanie i gwarancja, że podopieczny może polegać na swoim opiekunie.

50 www.walbrzych.naszemiasto.pl Obowiązkiem opiekuna jest angażowanie się w pomoc dla swego podopiecznego, aby ułatwić mu rozwiązywanie jego trudności życiowych. Jednocześnie Kodeks nakazuje „stosownie do możliwości podopiecznego – wzmacniać jego wysiłki na rzecz życiowego usamodzielnienia” [21].

51 www.nowosci.com.pl Jeżeli pielęgniarka ma pod opieką kilku podopiecznych, to jej obowiązkiem jest jednakowe ich traktowanie. Na jej poczynania nie powinien mieć wpływu wiek, płeć czy stan cywilny podopiecznego ani jego narodowość, wyznanie czy przekonania polityczne, stan zdrowia, rasa, kolor skóry czy jakiekolwiek inne preferencje lub cechy osobiste podopiecznego.

52 www.cafesenior.pl Analiza treści Kodeksu Etycznego dla Pielęgniarek wskazuje, że idee, które stanowiły podstawy norm w nim zawartych są z pewnością bliskie tym, które stanowiły wytyczne dla zasad formułowanych na gruncie etyki towarzyszącej zawodom medycznym.

53 www.uniwersytecki.archidiecezja.wroc.pl Zarówno w przypadku etyki lekarskiej jak i pielęgniarskiej dbanie o dobro pacjenta jest normą najwyższą [21].

54 www.glamstylist.blog.com Za pomocne w pracy opiekuna osób starszych można uznać, obok wskazań zawartych w Kodeksie Etycznym, także podstawowe reguły etyki medycznej, takie, jak zasada poszanowania autonomii, zasada nieszkodzenia, zasada dobroczynności i zasada sprawiedliwości [22]. Oprócz Kodeksu mogą stanowić one wytyczne dla postępowania w pracy z osobami starszymi.

55 www.czeslawfronto.blogspot.com Zasady etyki medycznej funkcjonują jako zasady prima facie, co oznacza, iż „pewna zasada obowiązuje, jeśli nie wchodzi w konflikt z inną zasadą moralną – w przeciwnym wypadku musimy którąś z nich wybrać” [22]. Jednakże, aby zasady etyki medycznej mogły swobodnie funkcjonować muszą zostać spełnione pewne niezbędne warunki.

56 www.praca.wp.pl Autonomia działania opiera się na czynach intencjonalnych podjętych ze zrozumieniem i bez zewnętrznych nacisków, jednostki muszą samodzielnie kierować swoim losem, dzięki czemu osiągają postawione sobie cele i tym samym zasługują na bezwarunkowy szacunek. Narzucanie jednostkom czyjejś woli oznacza, iż traktuje się je przedmiotowo.

57 www.film.org.pl Istnieje również obowiązek poszanowania poglądów i praw innych jednostek, dopóty, dopóki ich słowa lub czyny nie wyrządzają krzywdy innym. Obowiązek ten koreluje z prawem do samostanowienia, w którym zawiera się prawo do dyskrecji, poszanowania godności osobistej, wolności i prywatności.

58 www.list.media.pl Tylko osoby o ograniczonej autonomii nie mogą same stanowić o sobie. Są to m.in.: osoby, które mają odebrane prawa, bądź się ich zrzekły oraz osoby znajdujące się w stanie krytycznym.

59 www.nowawrzesnia.pl Autonomia we współczesnym świecie oznacza niezależność jednostki zarówno od przymusu ze strony innych, jak i od wewnętrznych ograniczeń uniemożliwiających rzeczywisty wybór. Jednostka autonomiczna jest wolna i postępuje zgodnie z planem, jaki sama wybrała.

60 Osoba o ograniczonej autonomii jest poddana naciskom innych ludzi czy też niezdolna do samodzielnego myślenia (np. więźniowie lub osoby niepełnosprawne). www.plasterek.pl

61 www.lazurowewybrzeze.blog.pl Sytuację ograniczenia autonomii u jednostki, która czasowo lub trwale ją utraciła nazywamy mianem słabego paternalizmu.

62 www.widelec.org Usprawiedliwiony paternalizm, ( osoby nie potrafiące ocenić odległych następstw swoich czynów) jest słabym paternalizmem i występuje jedynie w sytuacjach, w których jednostka nie może działać autonomicznie.

63 Mocny paternalizm jest ograniczeniem autonomii w stosunku do osób z zachowaną zdolnością do decydowania o sobie. www.gamedesire.pl

64 www.trojmiasto.pl Pozytywny aspekt zasady szacunku obejmuje wspieranie i kreowanie autonomiczności podopiecznego oraz okazywanie mu szacunku przez opiekujące się nim pielęgniarki[23]

65 www.janusz.nizynski.pl Obowiązkiem pielęgniarek jest podmiotowe traktowanie podopiecznych, udzielanie im pomocy w podejmowaniu właściwych decyzji, wspieranie i umożliwianie realizacji ich planów oraz dostrzeżenie u nich tych cech, które umożliwiają im podejmowanie samodzielnych wyborów.

66 www.gibo.pl Zasada szacunku dla autonomii jest zależna od zaistniałych w danym momencie okoliczności\ i może zostać zdominowana przez różne racje moralne.

67 www.vitalia.pl Typowa sytuacja ograniczająca autonomię podopiecznego występuje w przypadku podejmowania decyzji, których realizacja mogłaby narazić na uszczerbek zdrowie publiczne bądź wymagałaby dużych nakładów finansowych, lub szkodziłaby innym jednostkom lub grupom.

68 www.diarium.pl Zasada szacunku dla autonomii nie może być celem samym w sobie i możliwe jest jej uchylenie, jeśli zachodzi sytuacja prowadząca do konfrontacji zasady szacunku z inną, ważniejszą i silniejszą w danej sytuacji zasadą.

69 www.emito.net Ważną cechą przy stosowaniu zasady autonomii jest budowanie dobrych relacji poprzez dialog z podopiecznym. Jego celem jest pozyskanie świadomej zgody podopiecznego na ewentualne proponowane zmiany dotyczące jego dotychczasowej egzystencji. Zmiany mogą dotyczyć różnych kwestii, takich jak dieta, harmonogram dnia czy relacje rodzinne.

70 www.studioopinii.pl Swobodny przepływ informacji pomiędzy osobą starszą a pielęgniarką stanowi czynnik warunkujący osiągnięcie świadomej zgody podopiecznego na decyzje podejmowane w jego interesie. Zrozumienie stanu rzeczy oraz brak presji z zewnątrz umożliwiają podjęcie swobodnej decyzji.

71 www.papilot.pl Możliwość samostanowienia o sprawach dotyczących własnej egzystencji daje człowiekowi poczucie własnej wartości i jest szczególnie potrzebna osobom starszym.

72 www.gibo.pl Kompetencje podopiecznego są uwarunkowane nie tylko jego wiekiem, lecz także ogólnym stanem zdrowia i kondycją psychiczną.

73 www.plfoto.com Kompetencje rozumiane jako zdolność do wykonania danego zadania, są bardzo ważnym elementem, który może być wykorzystany przez pielęgniarkę. Chodzi w tym przypadku nie tylko o intencjonalne działanie, lecz także o aspekt praktyczny z nim związany.

74 Osoba, której przyznaje się możliwie szeroki zakres autonomii czuje się dowartościowana i może być bardziej skłonna do współpracy. www.babuszka.pl

75 www.ebitwa.pl Opiekę powinno się sprawować zgodnie z określonymi cnotami opiekuńczymi. Są one niezbędne, by jak najlepiej realizować cele opiekuńcze. Cnoty opiekuńcze są konstytutywne dla opieki, oznacza to, że nie sposób bez nich pomyślnie osiągnąć celów opieki, a już na pewno nie w sposób regularny. Cele opieki bywają różnie definiowane a do podstawowych cnót opiekuńczych panuje duży konsensus [24]

76 www.tribudragon.blogspot.com Jedną z cnót opiekuńczych jest uważność. Blum L. nazywa tę cechę „moralną percepcją” i definiuje ją jako bycie wrażliwym/ą na problemy, które wymagają od nas określonej moralnej reakcji. Opiekuńcza osoba zauważa, gdy inna jednostka jest w potrzebie i odpowiednio na to reaguje. Uważność łączy w sobie empatię i umiejętność przewidywania potrzeb drugiej osoby.

77 www.malvina-pe.pl Jak pokazuje Blum L, nawet jeśli jednostka nie jest empatyczna, to i tak jest w stanie rozpoznać niektóre oczywiste potrzeby innych, może jednak nie dostrzec tych potrzeb, które się za nimi kryją [25].

78 Bez uważności nasza opieka będzie nieskuteczna, gdyż nie dostrzeżemy, że inni czegoś potrzebują, a nawet jeśli tak się stanie, to nasza pomoc będzie tylko częściowa albo nieodpowiednia.[26] www.jurajskie.info

79 www.pytamy.pl Drugą cnotą opiekuńczą jest komunikatywna wrażliwość, która oznacza zaangażowanie jednostki w dialog z innymi, ukierunkowany na rozpoznawanie ich potrzeb i/oraz obserwowanie ich reakcji na sprawowaną przez nas opiekę po to, by móc ocenić czy otrzymują to czego potrzebują. To działanie może być zwerbalizowane lub nie.

80 www.kultura.wp.pl Jednostka, która nie potrafi zbudować więzi z inną osobą zanim zacznie się nią opiekować, lub zlekceważy reakcję tej osoby na opiekę, którą jej zapewnia, będzie w następstwie tego sprawowała gorszą opieką niż ktoś, kto pozostanie wrażliwy na sygnały płynące ze strony tej drugiej osoby. Brak wrażliwości powoduje, że wysiłek podjęty w celu opiekuńczym jest zmarnowany.

81 www.lumisfera.pl Trzecią cnotą opiekuńczą jest szacunek. Nie jest to jednak szacunek w znaczeniu równorzędnego uznania dla kogoś. W tym wypadku szacunek wiąże się z przekonaniem że inni są warci naszej uwagi i wrażliwości oraz że są w stanie rozumieć i wyrażać swoje potrzeby, jak też nie są od nas gorsi tylko dlatego, że nie potrafią sami tych potrzeb zaspokoić.

82 www.swiatobrazu.pl Szanując innych traktujemy ich w ten sposób, by nie pozbawiać ich godności w oczach ich samych i w oczach innych oraz uznajemy posiadane przez nich umiejętności. White J. udowadnia że szacunek ma dużo wspólnego z zaspokajaniem potrzeb innych ludzi [27].

83 www.kopalniawiedzy.pl Wzorcem, którego zastosowanie w pracy pielęgniarki może przynieść pożądane rezultaty i wymierne korzyści, jest odwołanie się do modelu partnerskiego we wzajemnych relacjach. Istnieją dwa przeciwstawne schematy funkcjonowania w takich relacjach: model paternalistyczny i model partnerski.

84 www.dwunasty.wp.pl Paternalistyczny model relacji charakteryzuje przede wszystkim obecność autorytetu w postaci „zwierzchnika”, który ustala co należy rozumieć pod pojęciem „dobra”, natomiast od „podwładnego” wymagane jest okazanie respektu dla tak podjętej decyzji. W tym wypadku osoba starsza, która podlega opiece, traktowana jest jako nie w pełni autonomiczna, czyli taka, która ma ograniczoną zdolność do samodzielnego podejmowania decyzji[28]

85 www.ogarniajfejsa.pl Na innych, przeciwstawnych zasadach opiera się natomiast model partnerski Fundamentem dla funkcjonowania modelu partnerskiego było tworzenie kart praw pacjentów.

86 www.komediowo.pl W Stanach Zjednoczonych w 1973 roku Amerykańskie Towarzystwo Szpitalnictwa uchwaliło przepis o prawach dla pacjentów szpitalnych w USA. Zgodnie z tym prawem pacjent powinien być traktowany jak partner.

87 www.przegladprawoslawny.pl Podstawę modelu partnerskiego stanowi założenie o równości we wzajemnych relacjach pomiędzy osobą starszą i pielęgniarką, którzy darząc się obopólnym zaufaniem określają wspólnie cele, które następnie starają się realizować..

88 Wspólne określanie celów prowadzi do tego, że ich wzajemne stosunki przybierają postać relacji dwóch autonomicznych jednostek, pozbawioną autorytatywnego charakteru, wyrażającego się poprzez jednostronne narzucanie własnej woli przez opiekuna swemu podopiecznemu. www.okularo.blox.pl

89 www.home.elka.pw.edu.pl W przypadku modelu paternalistycznego wola pielęgniarki jest narzucana z góry, natomiast w modelu partnerskim źródłem przekonań o słusznym wyborze jest sam podopieczny. Model partnerski odwołuje się często do metafory przyjaźni i może być zastosowanych w stosunkach między pielęgniarką a podopiecznym, gdzie forma zawarcia umowy wydaje się być najwłaściwszym rozwiązaniem[29].

90 Umowa może być podstawą prawidłowej relacji między osobą starszą i pielęgniarką, opierającą się na intelektualnym i emocjonalnym włączeniu się opiekuna w życie podopiecznego oraz wspólnym określaniu celów i priorytetów dla podejmowanych działań w jego interesie. www.mdziennik.pl

91 www.newyorker.com Zdolność do empatii oraz traktowanie podopiecznego w sposób, w jaki sami chcielibyśmy być traktowani pozytywnie wpływa na umacnianie wzajemnych relacji. Niezmiernie ważne są także cierpliwość, życzliwość, okazywanie zainteresowania dostrzeganie w drugiej osobie człowieka a nie tylko „obiektu powinności zawodowej”.

92 www.natemat.pl Podopieczny powinien być także stroną aktywną i brać – na tyle, na ile jest to możliwe z uwagi na jego kondycję fizyczną i/bądź psychiczną – czynny udział w procesie koegzystencji, współdziałać z pielęgniarką. Celem działań jest poprawa jakości życia oraz ustalenie i realizowanie ewentualnych zmian oraz postrzeganie przeciwności losu jako czynnika do eliminacji.

93 www.m.onet.pl Aktywność rodziny i jej wsparcie trudno w wypadku opieki przecenić. Ponadto należy szanować przekonania oraz zasady życiowe podopiecznego, ponieważ jego dobro jest wartością nadrzędną w każdej sytuacji zawodowej pielęgniarki.

94 Rozważając sytuację osoby starszej, w przypadku dylematu moralnego, należy dokonać analizy problemu przez pryzmat własnych przekonań, kodeksu etyki zawodowej oraz etyki troski [30]. www.garnek.pl

95 www.chiny24.com Etyka troski przyjmuje i szanuje aspekt skończoności życia. Nie można wbrew opinii i woli podopiecznego zmuszać go do kontynuowania codziennych zabiegów i praktyk. Najczęściej to podopieczny intuicyjnie wyczuwa, co jest dla niego najlepsze i sam określa swoje dobro na podstawie możliwie pełnej znajomości przewidywanych skutków, zarówno pozytywnych jak i negatywnych.

96 www.pl123.rf.pl Opieka definiowana jest najczęściej w kontekście aktywności nakierowanej na innych, ale opiekowanie się sobą jest także uzasadnione[31].

97 Pielęgniarka, która nie zaspokaja swoich potrzeb i nie kształtuje swoich zdolności może być niezdolna do zapewnienia dobrej opieki podopiecznym[32] Jesteśmy istotami zależnymi od innych,mamy potrzeby biologiczne i rozwojowe, które muszą być zaspokojone byśmy nadal mogli funkcjonować w społeczeństwie i żyć na przyzwoitym poziomie. www.domopiekimaranta.pl

98

99 Piśmiennictwo [1] Encyklopedia wyd. PWN, Warszawa 2005. [2] Słownik Języka Polskiego wyd. PWN, Warszawa 2005. [3] Granat W. Godność człowieka i jej współczesne uzasadnienia, Warszawa 1974. [4] Folscheid D. Wielkie daty filozofii starożytnej i średniowiecznej, wyd. Prószyński i Spółka, Warszawa 2000. [5] Freeman M.: Prawa człowieka. Warszawa 2007, 43-44. [6] Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Załącznik III.W: Szawłowski R., Prawa człowieka a Polska. Londyn 1982, 132-133. [7] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 2010, 9. [8] Świątkowski A.: Prawo socjalne Rady Europy. Europejska Karta Społeczna. Protokoły. Zrewidowana Europejska Karta Społeczna, Kraków 2006, 168-169. [9]Engster D. „Care ethics and natural law theory: Toward an institutional political theory of caring.” The Journal of Politics 66(1) (February) 2004: 113-35. [10] Biesaga T.: Podmiotowośc człowieka chorego i umierającego. Medycyna Praktyczna, 2005, 05, 6-14. [11] Baum E. Uwagi o wybranych kontekstach etycznych pracy opiekunów osób starszych Nowiny lekarskie 81,1,101-106. [12] Ossowska M.: Normy moralne. PWN, Warszawa 2000, 9-21. [13] Ślipko T.: Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki. ATK, Warszawa 1994, 11-16. [14] Chyrowicz B.: O sytuacjach trudnych, bez wyjścia w etyce. Kraków 2008, 9-15. [15] Beauchamp T.L., Childress J.F.: Zasady etyki medycznej. Warszawa 1996, 329-331. [16] Szewczyk K.: Bioetyka. Medycyna na granicach życia. T. 1, Warszawa 2009, 24-25. [17] Harris J.: Bioethics. Oxford University Press, 2001, Oxford, 2. [18] Jonsen A.R.: The Birth of Bioetics. Oxford University Press, Oxford 2003, 7.

100 [19] Porter R.: The Greatest Benefit to Mankind. A Medical History of Humanity W.W. Norton & Company, 1997, 287. [20] Czarnecki P.: Dylematy etyczne współczesności. Warszawa 2008, 16-17. [21] Kodeks Etyki dla Pielęgniarek 2005 [22] Gillon R.: Etyka lekarska – cztery zasady plus zakres. [W:] Dylematy bioetyki. Alichniewicz A. i Szczęsna A. (red.), Łódź 2001, 22. [23] op. cit… Baum E. Uwagi o wybranych kontekstach etycznych pracy opiekunów osób starszych Nowiny lekarskie 81,1,101-106. [24] Noddings N. Starting at home: Caring and social policy. Berkeley: University of California Press,2002. Caring: A feminine approach to ethics and moral education. Berkeley, University of California Press, 1984. [25]Blum L. Moral perception and particularity. Cambridge, Cambridge University Press, 1994. [26]Tronto, Joan. “An ethic of care.” Generations 22(3) (Fall) 1998. Moral boundaries: A political argument for an ethic of care. Nowy Jork: Routledge, 1993 [27] White, Julie Ann. Democracy, justice, and the welfare state. University Park: Pennsylvania State University Press, 2000. [28] op. cit.. Baum E. Uwagi o wybranych kontekstach etycznych pracy opiekunów osób starszych Nowiny lekarskie 81,1,101-106. [29] Szewczyk K.: Bioetyka. Medycyna na granicach życia. T. 1, Warszawa 2009, 151-169. [30] Engster D.The Heart of Justice: Care Ethics and Political Theory. Oxford University Press, 2007. [31]Gilligan, Carol. In a different voice. Cambridge: Harvard University Press, 1982. [32]Slote, Michael. Morals from motives. Oxford: Oxford University Press, 2001


Pobierz ppt "Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Nauk o Zdrowiu Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa Wybrane aspekty etyczne w opiece pielęgniarskiej."

Podobne prezentacje


Reklamy Google