Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

BEZPIECZEŃSTWO JAKO PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "BEZPIECZEŃSTWO JAKO PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA"— Zapis prezentacji:

1 BEZPIECZEŃSTWO JAKO PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA
Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej JANUSZ ZIARKO BEZPIECZEŃSTWO JAKO PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA

2 Założenia reformy szkolnictwa wyższego
„Proces Boloński” Deklaracja Bolońska (1999) - określono następujące cele: przyjęcie systemu czytelnych i porównywalnych tytułów zawodowych/stopni, wprowadzenie systemu opartego na 3głównych cyklach kształcenia: studiach I, II i III stopnia, wprowadzenie systemu punktów kredytowych - ECTS (European Credit Transfer System), promowanie mobilności studentów i pracowników uczelni, rozwój współpracy europejskiej w zakresie zapewniania jakości kształcenia,

3 Definicje podstawowych terminów
PROGRAM KSZTAŁCENIA - opis określonych przez uczelnię spójnych efektów kształcenia, zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, opis procesu kształcenia, prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS; Program obejmuje opis modułów kształcenia wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów punktami ECTS, opisem zakładanych efektów kształcenia oraz sposobów weryfikacji efektów kształcenia osiąganych przez studenta plan studiów

4 zajęcia lub grupa zajęć z przypisanymi efektami
moduł kształcenia zajęcia lub grupa zajęć z przypisanymi efektami kształcenia oraz liczbą punktów ECTS = szeroko rozumiany przedmiot lub grupa przedmiotów typowy przedmiot „praktyka”, „zajęcia w terenie” zbiór przedmiotów obowiązkowych dla określonej specjalności lub specjalizacji w ramach kierunku studiów zestaw przedmiotów o określonej łącznej liczbie punktów ECTS wybrany przez studenta spośród przedmiotów należących do określonego, większego zbioru Itp..

5 EFEKTY UCZENIA SIĘ to, co osoba ucząca się wie, rozumie i potrafi wykonać w wyniku uczenia się, ujęte w kategoriach wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych;

6 EFEKTY UCZENIA SIĘ WIEDZA  efekt przyswajania
informacji poprzez uczenie się. Wiedza jest zbiorem faktów, zasad, teorii i praktyk powiązanych z dziedziną pracy lub nauki. UMIEJĘTNOŚCI  zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. EFEKTY UCZENIA SIĘ KOMPETENCJE  udowodniona zdolność stosowania wiedzy, umiejętności i zdolności osobistych, społecznych lub metodologicznych - okazywana w pracy lub nauce oraz w karierze zawodowej i osobistej; ZALECENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 18 czerwca 2009 r.

7 Ramy kwalifikacji Instrument –
RK - służą uznawaniu i przenoszeniu osiągnięć porównywalność efektów kształcenia (w wymiarze krajowym i międzynarodowym) wszechstronna informacja dotycząca kompetencji uzyskiwanych przez absolwentów Instrument – Rama Kwalifikacji dla EOSW (europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego - zwana „bolońską”), ma służyć jako inspiracja dla krajowych ram kwalifikacji KRK, Krajowe ramy kwalifikacji są narzędziem służącym do opisu i klasyfikowania kwalifikacji ze względu na poziomy osiągnięć, scharakteryzowane wedle przyjętych w danym kraju zestawów kryteriów (wskaźników) mających jednak jasne odniesienia do ram europejskich Krajowe ramy kwalifikacji, mają być zgodne (lecz nie jednolite) z „ramami europejskimi”, które stanowią model odniesienia.

8 System akumulacji i transferu osiągnięć - ECTS
Bolońska Struktura Kwalifikacji System akumulacji i transferu osiągnięć - ECTS Poziomy kwalifikacji są w niej określone przez, wyrażony w pkt. ECTS, nakład pracy studentów i oczekiwane efekty kształcenia / uczenia się opisane przez poniższe wskaźniki (deskryptory) zwane „dublińskimi”: wiedza i rozumienie, wiedza jak działać, wiedza jak być.

9 Punkty ECTS – podstawowe cechy:
miara nakładu pracy studenta niezbędnego do opanowania zakładanych efektów kształcenia, odzwierciedlają nakład pracy ( łączny czas pracy) studenta potrzebny do osiągnięcia założonych w programie efektów kształcenia / uczenia się Efekty kształcenia/ uczenia się - określają co student powinien wiedzieć, rozumieć, potrafić zrobić po pomyślnym zakończeniu procesu kształcenia

10 W bolońskim modelu studiów przypisano następujący zakres punktów ECTS:
studia I stopnia – 240 pkt (rocznie 60 – 80 pkt. ) studia II stopnia – 120 pkt. jednolite st. magisterskie – 360 pkt. 30 pkt = 1 semestr 60 pkt = 1 rok (ok godz. - średni nakład pracy studenta studiów stacjonarnych dla uzyskania założonych w programie efektów kształcenia / uczenia się) 1pkt odpowiada 25 – 30 godz.

11 Wskazówki użyteczne przy analizie obecnych programów kształcenia
student studiuje (zdaje egzaminy, odbywa praktyki etc.) - 40 tygodni, tygodniowy czas pracy – 40 – 45 h roczny czas pracy – 1600 – 1800 h = 60 ECTS 1 pkt ECTS 25 – 30 h 1 tydzień nauki – 1,5 ECTS przedmiot z 3 ECTS = 10% obciążenia semestralnego pracą

12 KARTA PRZEDMIOTU SYLLABUS

13 CELE PRZEDMIOTU: wprowadzenie studentów w teoretyczną, praktyczną i metodyczną problematykę związaną z podejściem do problemów bezpieczeństwa podmiotu gospodarczego (biznesowego) i bezpieczeństwa publicznego; ukazanie podstawowych zależności z zakresu zarządzania bezpieczeństwem w organizacji i zarządzania bezpieczeństwem publicznym; - kształtowanie u studentów postaw ukierunkowanych na efektywną realizację zadań związanych z bezpieczeństwem organizacyjnym i publicznym.

14 EFEKTY KSZTAŁCENIA: WIEDZA: W1 - zinterpretuje kluczowe pojęcia dotyczące bezpieczeństwa oraz scharakteryzuje główne przejawy zagrożeń związane z zarządzaniem bezpieczeństwem podmiotów gospodarczych i z zarządzaniem bezpieczeństwem publicznym; W2 - omówi organizację zarządzania bezpieczeństwem podmiotów gospodarczych i organizację zarządzania bezpieczeństwem publicznym; UMIEJĘTNOŚCI: U1 - przedstawi rozwój potencjalnych wydarzeń prowadzących do ewolucji zagrożeń bezpieczeństwa podmiotów gospodarczych oraz zagrożeń bezpieczeństwa publicznego, a także zaproponuje przebieg procesów zaradczych; KOMPETENCJE SPOŁECZNE: K1 – przejawia zainteresowanie problemami bezpieczeństwa, dostrzega potrzebę bycia otwartym na nowe wyzwania związane z rozwojem kwalifikacji fachowych w sferze bezpieczeństwa;

15 TRESCI WYKŁADU 1) Teoretyczny i normatywny wymiar bezpieczeństwa: 2 - kategoria bezpieczeństwa - istota, rodzaje, ujęcie systemowe, aksjologiczne i procesowe; - rola prawa w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego; 2) Realne i potencjalne zagrożenia dla bezpieczeństwa biznesu i bezpieczeństwa publicznego: 3 - kategoria zagrożenie - istota, klasyfikacja; - rozpoznawanie zagrożeń dla bezpieczeństwa biznesu i bezpieczeństwa publicznego; - analiza ryzyka wystąpienia zagrożenia; 3) Kompetencje i zakres działania instytucji publicznych w zakresie bezpieczeństwa: 3 - podstawowe obszary bezpieczeństwa (ustawowy, prezydencki, rządowy, samorządowy, obywatelski, gospodarczy, komercyjny, sądowy); - organizacje wykonawcze odpowiedzialne za bezpieczeństwo (w obszarze rządowym, samorządowym, gospodarczym, komercyjnym);

16 4) Zarządzanie bezpieczeństwem w organizacji: 2
- proces zarządzania bezpieczeństwem według norm ISO; - organizacja i zadania jednostek/komórek bezpieczeństwa w organizacji; 5) Obszary zarządzania bezpieczeństwem organizacji: 2 - bezpieczeństwo zarządzania personelem, - fizyczna ochrona osób i mienia, - wywiad gospodarczy; - ochrona informacji własnych; 6) Władze lokalne w zarządzaniu bezpieczeństwem publicznym: 3 - zadania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa publicznego; - lokalne strategie zapewnienia bezpieczeństwa; - zarządzanie kryzysowe jako zapobieganie i przezwyciężanie sytuacji kryzysowych.

17 Metody dydaktyczne: - Wykłady - Ćwiczenia projektowe - Praca w grupach - Prezentacje multimedialne - Dyskusja Obciążenie - praca studenta: 50 GODZ. (2 ECTS)

18 Zaliczenie ćwiczeń: - przygotowanie i przedstawienie sprawozdania z ćwiczeń, referowanie i dyskusja założeń i uzyskanych wyników, - uzyskanie pozytywnej oceny z ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do zaliczenia wykładów. Zaliczenie wykładów: - pytania: 1) pytanie otwarte mające na celu zweryfikować zamierzony efekt kształcenia polegający na umiejętności racjonalnego podejścia do zagadnień związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem oraz prezentacji własnych przemyśleń i wniosków powstałych w trakcie realizacji przedmiotu, 2) pytanie odtwórcze weryfikujące stopień opanowania treści przedmiotu.

19 Literatura podstawowa:
J. Konieczny, Wprowadzenie do bezpieczeństwa biznesu, Konsalnet, Warszawa 2004. M. Lisiecki, Zarządzanie bezpieczeństwem publicznym, Warszawa 2011. Literatura uzupełniająca: A. Misiuk, Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego. J. Ziarko, J. Walas - Trębacz, Podstawy zarządzania kryzysowego. Cz. 1. Zarządzanie kryzysowe w administracji publicznej, Kraków 2010.

20 Teoretyczny i normatywny wymiar bezpieczeństwa
- kategoria bezpieczeństwa - istota, rodzaje, ujęcie systemowe, aksjologiczne i procesowe; - rola prawa w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego;

21 ► PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z POJMOWANIEM BEZPIECZEŃSTWA
W zależności od punktu widzenia, pojęcie bezpieczeństwa podmiotu może mieć różne skojarzenia, takie jak: Pierwszy typ skojarzeń: a) brak wypadków i poważnych incydentów, tj. brak zagrożeń, czyli czynników, które powodują lub mogą powodować szkody; b) zachowawcza postawa ludzi (np.: pracowników organizacji, mieszkańców osiedla, dzielnicy, miejscowości) w stosunku do niebezpiecznych działań, zachowań innych ludzi i warunków; c) unikanie błędów, działanie zgodne z przepisami, zasadami powszechnie akceptowanymi;

22 Drugi typ skojarzeń: e) zamierzona działalność ludzi, istotny element życia indywidualnego i społecznego, które trzeba planować, organizować, sprawnie realizować, badać, f) zorganizowane współdziałanie oparte o sprawnie funkcjonujące systemy wiedzy - pozyskujące, przetwarzające, generujące, wymieniające wiedzę o zagrożeniach globalnych i lokalnych oraz towarzyszących im relacjach.

23 ► Podwójne rozumienie bezpieczeństwa
Ujęcie statyczne (zachowawcze) ► Brak zagrożeń dla istotnych wartości podmiotu; (bezpieczeństwo postrzegane jest jako przeciwieństwo zagrożenia) ► Kształtowanie pewności przetrwania, posiadania i swobód rozwojowych podmiotu; (bezpieczeństwo jako efekt kreatywnej aktywności podmiotu) Ujęcie dynamiczne (aktywne)

24 ► Wnioski operacyjne z przedstawionych sposobów rozumienia bezpieczeństwa:
A) brak wypadków, brak zagrożeń, unikanie błędów itd. - wskazuje ideę, że jest to możliwe (poprzez właściwy projekt lub właściwe działania), aby opanować i kontrolować wszystkie czynniki, które w organizacyjnej czy lokalnej (społecznej) rzeczywistości operacyjnej mogą wywoływać szkodliwe skutki; B) eliminacja wypadków i/lub poważnych incydentów i osiągnięcie absolutnej kontroli jest z pewnością pożądane, ale jest to nieosiągalny cel w otwartej i podlegającej dynamicznym zmianom rzeczywistości operacyjnej; C) - zagrożenia są integralną częścią działalności operacyjnej, - błędy i pomyłki będą występować w organizacjach, mimo podejmowanych wysiłków zmierzających do ich eliminowania, - żadna działalność człowieka czy system stworzony przez niego nie może gwarantować całkowitego wykluczenia zagrożeń czy błędów w zachowaniu.

25 ► Konkluzje wynikające z przedstawionych sposobów rozumienia bezpieczeństwa:
A) bezpieczeństwo jest bardziej pojęciem względnym niż bezwzględnym; B) ryzyka bezpieczeństwa wynikające ze skutków zagrożeń w rzeczywistości operacyjnej muszą być dopuszczalne w bezpiecznym z natury systemie; C) jak długo, ryzyko bezpieczeństwa i możliwości wystąpienia błędów operacyjnych w działaniu utrzymywane są na dopuszczalnym poziomie kontroli, tak długo systemy otwarte na zmiany i dynamicznie im podlegające uznaje się za bezpieczne; Innymi słowy, ryzyka bezpieczeństwa oraz błędy operacyjne w działaniu, które są utrzymywane na akceptowalnym poziomie, są dopuszczalne w systemie z natury bezpiecznym.

26 obiektywny „stan niezagrożenia, spokoju, pewności”[1],
► POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA Bezpieczeństwo jako: obiektywny „stan niezagrożenia, spokoju, pewności”[1], subiektywny „stan psychiczny lub prawny, w którym jednostka ma poczucie pewności, oparcie w drugiej osobie lub sprawnie działającym systemie prawnym”[2] Bezpieczeństwo -występuje jedynie wówczas, kiedy brak jest rzeczywistego zagrożenia (czynnik obiektywny) i brak poczucia zagrożenia (czynnik subiektywny) Bezpieczeństwo wartościowane jest pozytywnie, i jako takie jest obiektem starań, troski i dążeń, pragnień i zabiegów. [1] Słownik języka polskiego, t. I, (red.) M. Szymczak, Warszawa, 1993, s. 147. [2] Słownik współczesnego języka polskiego, Reader’s Digest, Warszawa 1998, s. 50.

27 ► W myśl tych sformułowań bezpiecznymi są:
jednostka, grupa społeczna, naród, instytucja, państwo, kiedy nie odczuwają zagrożenia dla swojej istoty i swojego istnienia, są spokojni i pewni swoich interesów, nie potrzebują, aby ktoś nad nimi pieczę sprawował, czy się o nich troszczył. W naukach społecznych bezpieczeństwo w najbardziej ogólnym znaczeniu obejmuje: „ zaspokojenie potrzeb: istnienia, przetrwania, pewności, stabilności, całości, tożsamości (identyczności), niezależności, ochrony poziomu i jakości życia”; zaś „będąc naczelną potrzebą człowieka i grup społecznych, jest zarazem podstawową potrzebą państw i systemów międzynarodowych; jego brak wywołuje niepokój i poczucie zagrożenia”.

28 Bezpieczeństwo to cechy i wartości
- wartościami czegoś, o czym można orzekać, że jest bezpieczne, są: pewność istnienia i przetrwania warunków rozwoju tożsamości i aktywności oraz funkcjonowania poszczególnych jednostek i zbiorowości”, „warunki zaspokajania podstawowych potrzeb (wartości) i obrona przed ich utratą”, „przetrwanie”, „rozwój”, „równowaga z konfliktogennym z natury otoczeniem”, „integralność i niepodległość”, „możliwość realizacji racji stanu”, „zapobieganie konfliktom i możliwość obrony przed nimi i ich następstwami”, „samo istnienie i jego stabilność”, „ zachowanie tożsamości”, „życie w dobrobycie i zadowoleniu”.[1] [1] J. Świniarski: O naturze bezpieczeństwa. Warszawa-Pruszków 1997, s

29 ► Bezpieczeństwo - klasyfikacja
KRYTERIUM PODMIOTOWE PRZEDMIOTOWE PRZESTRZENI E CELU jednostkowe wspólnotowe narodowe międzynarodowe globalne militarne polityczne ekonomiczne ekologiczne kulturowe społeczne miejscowe lokalne subregionalne regionalne negatywne (przetrwanie) pozytywne (przetrwanie i swoboda rozwoju) ► Bezpieczeństwo - klasyfikacja

30 Teoretyczny i normatywny wymiar bezpieczeństwa
- rola prawa w utrzymaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego; USTAWY ROZPORZADZENIA WYKONAWCZE KONSTYTUCJA RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO ► Źródła prawa w Rzeczpospolitej Polskiej

31 ► Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
„Rzeczpospolita polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swego terytorium, zapewnia wolność i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Państwo jest gwarantem podstawowych praw obywateli. Każdy obywatel ma prawo do: Bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 66.1); Ochrony zdrowia (art. 68.1); Zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego (art. 67.1); Wolności wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji (art. 54.1); Organizowania pokojowych zgromadzeń (art. 57) i zrzeszania się (art. 58).

32 Ustawy odnoszące się do rodzaju i skali zagrożeń, np.:
► Ustawy – kategorie: Ustawy odnoszące się do określonej sfery (dziedziny) bezpieczeństwa, np.: ustawa – Kodeks pracy, ustawa o ochronie przeciwpożarowej, ustawa o ochronie dóbr kultury, prawo ochrony środowiska. Ustawy regulujące zadania i kompetencje organów administracji publicznej, np.: ustawa o urzędzie ministra obrony narodowej, ustawy o policji, straży granicznej, państwowej straży pożarnej. Ustawy odnoszące się do rodzaju i skali zagrożeń, np.: ustawy: o stanach nadzwyczajnych; o stanie klęski żywiołowej; o stanie wyjątkowym

33 ► Rozporządzenia – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, Dz.U ; Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej, Dz. U. z dnia 28 grudnia 2005 r., nr 259, poz. 2173; Rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. w sprawie substancji chemicznych stanowiących zagrożenie dla zdrowia lub życia, Dz. U. z dnia 10 września 1997 r.

34 ► Akty prawa miejscowego
rozporządzenie nr 1/2010 powiatowego lekarza weterynarii w „X” z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie zwalczania choroby zakaźnej zwierząt - na terenie miasta i gminy „X”; rozporządzenie porządkowe nr 2 wojewody lubuskiego z dnia 26 maja 2010 r. w sprawie zakazu poruszania się po wałach przeciwpowodziowych w dolinie Warty w granicach administracyjnych województwa lubuskiego;

35 2) Realne i potencjalne zagrożenia dla bezpieczeństwa biznesu i bezpieczeństwa publicznego: 3
- kategoria zagrożenie - istota, klasyfikacja; - rozpoznawanie zagrożeń dla bezpieczeństwa biznesu i bezpieczeństwa publicznego; - analiza ryzyka wystąpienia zagrożenia;

36 Czym jest współczesne zagrożenie? Według Słownika języka polskiego:
zagrożenie to - „sytuacja lub stan, które komuś zagrażają lub w których ktoś czuje się zagrożony”, a także „ktoś, kto stwarza taką sytuację”. Do interpretacji rzeczownika „zagrożenie” używa się więc w słowniku czasownika „zagrażać”, który może mieć (według tegoż słownika) dwa znaczenia: 1) „postraszyć kogoś, aby zmusić go do określonego zachowania”; 2) „stać się dla kogoś lub czegoś realnym niebezpieczeństwem”.

37 Najogólniej o zagrożeniu powiemy, że są to dla człowieka:
niesprzyjające czynniki, powodujące zachwianie społecznie akceptowanego porządku, różnorakie zdarzenia zakłócające normalne funkcjonowanie, wprowadzające chaos w miejsce harmonii, niekorzystne sytuacje związane z realizacją życiowych/organizacyjnych zadań; Ujęcie subiektywne: Pewien stan psychiki i świadomości wywołany postrzeganiem zjawisk, które są oceniane jako - niekorzystne i niebezpieczne; Ujęcie realne: Akcentuje w zagrożeniu rzeczywiste czynniki powodujące stan niepewności i obaw. „Możliwość wystąpienia jednego z negatywnie wartościowanych zjawisk”

38 Psychologowie widzą je w sytuacjach, w których:
występują rozmaite niebezpieczeństwa o charakterze: fizycznym (groźba utraty życia, kalectwa, choroby - wartości cenionej przez podmiot działający), społecznym (możliwość krytyki, ośmieszenia, kompromitacji, utraty pozycji społecznej, dobrego imienia, własnego dzieła, poglądów, dobrego samopoczucia lub samooceny itp.)”[1], [1] Frączek A., Kofta M., Frustracja i stres psychologiczny, [w:] (red.) Tomaszewski T., Psychologia, PWN, Warszawa 1976, s. 657. Tomaszewski T., Człowiek w sytuacji,[ w]: (red.) Tomaszewski T., Psychologia, PWN, Warszawa 1976, s. 34.

39 Społeczna perspektywa - zagrożenie jako naruszenie czy załamanie relacji pomiędzy człowiekiem a środowiskiem: to - wzrost prawdopodobieństwa pogorszenia się dotychczasowej sytuacji człowieka/organizacji. Pogorszenie to polega na gwałtownej dekompozycji układu między wartościami człowieka / wartościami organizacji, a jego/jej możliwościami, ponieważ w nim samym / w niej samej lub w ich otoczeniu zaszły określone zmiany[1], pogorszenie się relacji sytuacyjnych, gdzie - w sposób względnie gwałtowny zostaje naruszona równowaga między elementami otoczenia a cechami i aktualnym stanem jednostki, zakłócająca mechanizmy regulacji jej zachowania”. [1] Ratajczak Z., Oblicza ludzkiej zaradności, [w:] (red.), K. Popiołek, Człowiek w sytuacji zagrożenia. Kryzysy, katastrofy, kataklizmy, Poznań 2001, s.16. [1]

40 Zagrożenie definiowane jest też, jako:
[…] „nagłe lub przewidziane zdarzenie, wywołane siłami natury lub wynikające z działalności człowieka, zagrażające życiu ludności, mieniu lub środowisku (innym ważnym dla człowieka wartościom), które w zależności od rozmiaru i charakteru wywołuje bezpośrednio kryzys lub może prowadzić do jego wystąpienia”[1]. [1] Funkcjonowanie obrony cywilnej na szczeblu gminy, powiatu i województwa w warunkach reformy administracji, Małopolski Urząd Wojewódzki, Kraków 2000, s. 58.

41 KLASYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Pierwszy rodzaj – ZAGROŻENIA RZECZOWE - są to takie zjawiska i procesy, które pochodząc z zewnątrz zagrażają egzystencji CZŁOWIEKA I ORGANIZACJI, pochodząc z wewnątrz, przybierają postać aktu zgody danego podmiotu na działania zniewalające/zagrażające; Najbardziej radykalne zagrożenie człowieka/organizacji pochodzi od nich samych, ze strony ich wolnego (niekiedy, nie w pełni wolnego) wyboru

42 KLASYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Rzeczowe Zewnętrzne zagrażające - istnieniu (człowieka, grupy społecznej, instytucji, jednostki terytorialnej, narodu, państwa) Wewnętrzne negujące prawdę o sobie - wywołujące zagrożenia: Samozniewolenia, Samozakłamania, istocie – podmiotowości człowieka, grupy społecznej, instytucji, jednostki terytorialnej, narodu, państwa) Zagrożenia (rodzaj): Naturalne, Polityczno – militarne, Ekologiczne, Społeczno – kulturowe, Etniczno - humanitarne, Ekonomiczne, Religijne Wolności wyboru (odpowiedzialności): - terroryzm, zniewolenie -otwarta przemoc (groźby, obietnice) -przemoc ukryta (indoktrynacja, propaganda) Zagrożenia racjonalności: - prawda „kreatywnego rozumu”, osiągnięcie wspólnoty prawdy, dezinformacja, półprawdy, partykularyzm działania, marginalizowanie potrzeb innych

43 Drugi rodzaj - to ZAGROŻENIA IDEOWE,
zależne od człowieka, od jego woli i jego czynów, skutkiem czego jest on za nie odpowiedzialny. są one następstwem różnorakich filozofii, doktryn, idei i ideologii, światopoglądów; głoszonych haseł i rzucanych sloganów, wierzeń i praktyk religijnych.

44 Zagraża trafności (poprawności):
KLASYFIKACJA ZAGROŻEŃ Ideowe Oddziałujące poprzez: Autorytet, Doktryny, Idee i ideologie, Światopogląd Zagraża trafności (poprawności): Umysłowych obrazów zjawisk i wyjaśnień ich sensu, Redagowanych ocen, wartościowań, hierarchizacji zjawisk i ludzkich działań, Przyjętych celów i wzorów działań, Scalania pojęć, poglądów, wiedzy w całościowy obraz układu: zagrożenie - bezpieczeństwo, Działań obronnych przed zagrożeniami;

45 UKŁAD ZAGROŻENIA - BEZPIECZEŃSTWO
Indywidualne i społeczne systemy wiedzy, wartości i norm, jakości i działania Człowiek i świat człowieka Świat organizacji Przedmioty bezpieczeństwa - ZAGROŻENIA: zjawiska i procesy ze sfery; przyrodniczej, psychologiczno-duchowej, społeczno-kulturowej, warunkujące pojawianie się, narastanie i rozprzestrzenianie zagrożeń upośledzających egzystencję ludzi i organizacji Podmioty bezpieczeństwa - LUDZIE ORGANIZUJĄCY BEZPIECZEŃSTWO: procesy antycypowania i interpretowania zagrożeń (ryzyko, krytyczność/skutki) kreowanie działań zapobiegawczych i przezwyciężających, ocena ich skuteczności, pomoc potrzebującym kontinuum mikro - makro kontinuum: obiektywne - subiektywne MAKROOBIEKTYWNE MAKROSUBIEKTYWNE MIKROOBIEKTYWNE MIKROSUBIEKTYWNE Relacje i funkcjonowanie bezpieczeństwa

46

47 EWOLUCJA MYŚLENIA W KATEGORIACH ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM
1) Początki procesów zarządzania bezpieczeństwem – były oparte o badanie zgodności działań z przepisami i nadzorem. Bezpieczeństwo można zagwarantować tak długo, jak długo są przestrzegane zasady (regulacje prawne, proceduralne) i że każde odstępstwo od zasady musi nieuchronnie doprowadzić do utraty bezpieczeństwa; W związku ze wzrostem ilości, złożoności i rodzajów działalności człowieka i organizacji (otwartością systemów), coraz częściej mamy do czynienia z ograniczeniami znaczenia tych regulacji. Niemożliwym jest po prostu dostarczenie wytycznych dotyczących wszystkich możliwych scenariuszy operacyjnych w tak otwartym na zmiany i dynamicznie zmianom podlegającym systemie, jakim jest współczesna organizacja.

48 Wymagania dotyczące urządzeń technicznych
EWOLUCJA MYŚLENIA W KATEGORIACH ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM Nowsza filozofia postrzegania bezpieczeństwa i podejścia do procesu zarządzania bezpieczeństwem koncentrowała się na skutkach (np. wypadków i / lub poważnych incydentów) i opierała się na badaniu wypadków w celu ustalenia przyczyn/y, w tym również błędów technologicznych. TECHNICZNE Wymagania dotyczące urządzeń technicznych ORGANIZACYJNE Wymagania dotyczące organizacji LUDZKIE Wymagania dotyczące ludzi KLASYFIKACJA PRZYCZYN WYPADKÓW

49 ► strategia utrzymania pożądanego poziomu bezpieczeństwa
– badanie wypadków badanie zdarzenia przeszłego (wypadku, awarii) w celu znalezienia w łańcuchu wydarzeń punktu lub punktów: związanych z przyczynami technicznymi i/lub z błędami technologicznymi i/lub organizacyjnymi, i tych w którym ludzie naruszyli zasady, procedury i przyczynili się do naruszenia bezpieczeństwa. taki punkt widzenia był/jest bardzo skuteczny w rozpoznawaniu: "co" się stało, "kto” to zrobił, "kiedy" to się stało, jest to znacznie mniej skuteczne w przypadku wyjaśnienia: "dlaczego" i "jak" to się stało;

50 typowym dla podejścia – badanie wypadków
jest wygenerowanie zaleceń bezpieczeństwa, mających na celu niemal wyłącznie zabezpieczenie/usprawnienie rzeczy wskazanej jako przyczyna naruszenia bezpieczeństwa. dzisiaj coraz bardziej koniecznym w celu pełnego wyjaśnienia przyczyn naruszenia bezpieczeństwa staje się: oprócz zrozumienia "co", "kto" i "kiedy", zrozumienie "dlaczego" i "jak” doszło do naruszenia zasad bezpieczeństwa.

51 BADANIE WYPADKU I PROJEKTOWANIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
Rozpoznanie/określenie problemu Analiza przyczyny problemu Przedstawienie opcji rozwiązania Ocena i wybór jednej opcji Opracowanie planu działania profilaktycznego

52 EWOLUCJA MYŚLENIA W KATEGORIACH ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM
Związki przyczynowe prowadzące do wypadku/zdarzenia/incydentu – model Jamesa Reason’a Zgodnie z tym modelem – wypadki wymagają zaistnienia kilku sprzyjających czynników - każdy z nich jest konieczny, pojedynczy czynnik jest niewystarczający do naruszenia systemowych linii ochrony; złożone, wielowarstwowe systemy ochrony jakie występują w organizacjach, a także w środowiskach lokalnych i ponadlokalnych sprawiają, że pojedynczy punkt awarii, czy pojedynczy incydent w środowisku rzadko niesie poważne konsekwencje w systemie bezpieczeństwa organizacyjnego czy publicznego; awaria sprzętu, błędy ludzkie w działaniu operacyjnym czy incydenty naruszające porządek publiczny nigdy nie są "dziurami" w ochronie prowadzącymi do załamania systemu bezpieczeństwa, lecz jedynie aktywatorami.

53 aktywatorów i ukrytych dziur.
Dziurami bezpieczeństwa (warunkami ukrytymi) są – opóźnione w czasie konsekwencje (wyniki) decyzji podjętych wcześniej na najwyższych szczeblach systemu (martwe decyzje), lub braki decyzji, które pozostają nieaktywne i ukryte aż do momentu, kiedy niszczycielski potencjał zostanie aktywowany przez określone zestawy okoliczności operacyjnych (aktywatorów), w obrębie występowania dziury w bezpieczeństwie. W tych szczególnych zestawach okoliczności, ludzkie błędy lub błędy w działaniu są aktywatorami, wyzwalającymi ukryte warunki sprzyjające ułatwieniu naruszenia ochrony systemu bezpieczeństwa. Należy pamiętać, iż błędy w działaniu (naruszenia) są tylko objawami problemów bezpieczeństwa, a nie ich przyczyną. Koncepcja przedstawiona przez model Reason’a, obejmuje wszystkie wypadki jako połączenie obu warunków: aktywatorów i ukrytych dziur.

54 Przykładem takich warunków ukrytych (dziur) mogą być:
wadliwy lub nieprawidłowo zaprojektowany sprzęt, sprzeczne cele (np. usługi, w których wymagany pośpiech naraża bezpieczeństwo), wadliwe struktury organizacji (np. słaba komunikacja wewnętrzna), nieprawidłowe decyzje z zakresu zarządzania (np. przedłużenie resursu urządzeń); niepełne/nieprawidłowe standardy procedur operacyjnych, braki w zakresie szkolenia.

55 Warunki ukryte można podzielić na dwie grupy –
niewystarczająca identyfikacja zagrożeń i nieprawidłowe zarządzanie ryzykiem - ryzyko bezpieczeństwa jako konsekwencja zagrożeń nie jest utrzymywane pod kontrolą, ale swobodnie porusza się w systemie, aby w końcu uaktywnić się poprzez aktywatory działania operacyjnego. 2) normalizacja odchyleń to rzeczywistość operacyjna, w której wyjątki stają się regułami. Np. w związku z brakiem środków oraz możliwości, jedynym sposobem osiągnięcia celu, dla personelu operacyjnego, który jest bezpośrednio odpowiedzialny za faktyczne wyniki, jest stałe „chodzenie na skróty,” czyli nieustanne naruszanie zasad i procedur.

56 Błędy ludzkie w działaniu personelu operacyjnego mają miejsce w rzeczywistości operacyjnej
która zawiera ukryte warunki (dziury w systemie). Warunki ukryte, to warunki obecne w systemie jeszcze przed spowodowaniem szkody i objawiające się dzięki lokalnym czynnikom wyzwalającym (aktywatorom). Dziury w systemie są stworzone przez ludzi, znacznie wcześniej niż samo wystąpienie zdarzenia (naruszenia). Konsekwencje ukrytych warunków mogą pozostać nieujawnione przez dłuższy czas Indywidualnie rozpatrując warunki ukryte, zazwyczaj nie są one postrzegane jako szkodliwe, ponieważ nie są traktowane w pierwszej kolejności jako błędy; Warunki ukryte (dziury w systemie) staję się oczywiste, gdy poszczególne warstwy ochrony zostaną naruszone;

57 Model wypadku wg Reasona, tzw. model szwajcarskiego sera

58 Model wypadku wg H. Heinricha, tzw. model domina

59

60 BUDOWA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM
1. Rozpoznanie zagrożeń: charakterystyki zagrożeń określenie zasobów chronionych 2. Analiza ryzyka - określenie prawdopodobieństwa zdarzenia/ń oraz krytyczności skutków zdarzenia 3. Określenie działań i środków zmniejszających zagrożenie i utrzymania/uniknięcia ryzyka: optymalizacja ryzyka 4. Przegląd skuteczności zastosowanych rozwiązań: - np.: ocena skuteczności działania służb BUDOWA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM

61 charakterystyki zagrożeń określenie zasobów chronionych
Rozpoznanie zagrożeń – dla bezpieczeństwa organizacyjnego i publicznego charakterystyki zagrożeń określenie zasobów chronionych

62 IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
polega na zebraniu informacji o występujących w danych środowiskach pracy (zewnętrznym i wewnętrznym) czynnikach oraz narażeniu na te czynniki Powinna ona obejmować: - wskazanie wszystkich czynników niebezpiecznych, które występują w zewnętrznym i wewnętrznym środowisku pracy firmy; - zwrócenie uwagi na te właściwości zagrożeń, które dla danej firmy mogą stwarzać największe zagrożenie; - określenie w jaki sposób czynniki te powstają, intensyfikują się i wpływają na firmę i pracowników; - określenie czasu i/lub częstotliwości narażenia na występujące zagrożenia; - ustalenie rodzajów i liczby obiektów oraz narażonych osób (liczba i pełnione funkcje); - sposób ujawniania się zagrożenia;

63 Firma może unikać zagrożeń bezpieczeństwa (działać bezpiecznie)
jeśli bada: 1. zagrożenia ekonomiczne, Znane są uwarunkowania rynkowe i socjo-polityczne oraz dostępne są informacje o zamiarach i bieżącej działalności firm konkurencyjnych, zwłaszcza znane są informacje o działaniach podejmowanych przeciwko naszej firmie; 2. zagrożenia społeczne i techniczne, Personel firmy jest wobec niej lojalny, w szczególności wykluczone są przypadki ujawnienia na zewnątrz informacji tajnych, nie dochodzi do kradzieży ani innych form destrukcji zasobów materialnych ze strony zatrudnionych osób i awarii technicznych; 3. zagrożenia związane z porządkiem publicznym, Firma jest chroniona przed zagrożeniami pochodzenia publicznego, np.: zamachami przestępczymi w rodzaju włamań, napadów, zastraszeń, wymuszeń itp. 4. zagrożenia naturalne, Firma i pracownicy są chronieni przed zagrożeniami pochodzenia naturalnego.

64 Zagrożenia ekonomiczne są następstwem zaburzeń rynkowych i socjo - politycznych
Przykłady zagrożeń ekonomicznych to, np.: a) wzrost gospodarczy (zagrożeniem jest problem surowcowo energetyczny, co wiąże się z niszczeniem i zanieczyszczeniem środowiska); b) recesja (przekłada się na niską rentowność, spadają ceny materiałów/wyrobów, rośnie bezrobocie); c) zmiany kursów walut, d) rosnąca konkurencja, pojawiające się w biznesowym otoczeniu firmy w postaci trendów rynkowych, finansowych, technologicznych itp., (w postaci zagrożeń i szans) których zarząd firmy może nie dostrzec w porę, podobnie będzie gdy w otoczeniu konkurencyjnym powstaną plany działań nieprzyjaznych wobec firmy trudna do przezwyciężenia;

65 Zagrożenia społeczne i techniczne (wewnętrzne):
zagrożenia społeczne związane są z deficytem kompetencji i lojalności personelu; zagrożenia techniczne jako pochodna: źródeł zasilania (elektryczność, paliwo, ….), funkcji decydujących o bezpieczeństwie (możliwe awarie sprzętu, usterki w oprogramowaniu, …) koniecznych przy operacjach związanych ze świadczeniem usług. Do przykładów zagrożeń technicznych zalicza się awarie: a) urządzeń produkcyjnych i jego składowych, systemów, podsystemów i pokrewnych urządzeń; b) narzędzi i powiązanego wyposażenia; c) urządzeń, systemów, podsystemów i pokrewnego sprzętu spoza organizacji.

66 Wybrane zagrożenia dla bezpieczeństwa i porządku publicznego:
będące rezultatem sytuacji kryminologicznej na terenie działania firmy ( niski poziom bezpieczeństwa publicznego), wykroczenia, przestępstwa, zachowania społecznie nie akceptowane. Np.: zagrożenia bezpieczeństwa osób prowadzących biznes - Zagrożenie życia i/lub zdrowia osoby/osób; Naruszenie nietykalności cielesnej osoby/osób; Uprowadzenie osoby/osób; Kradzieże mienia prywatnego; Niszczenie mienia prywatnego;

67 Przykłady naturalnego ryzyka to:
Zagrożenia naturalne są następstwem oddziaływania naturalnego/przyrodniczego otoczenia Przykłady naturalnego ryzyka to: a) trudne/niekorzystne warunki pogodowe lub zdarzenia klimatyczne (na przykład huragany, śnieżce, susze, tornada, burze, zamarzające opady atmosferyczne, ulewne deszcze, śnieg, wiatr i ograniczenia widoczności); b) zdarzenia geofizyczne (powodzie i obsunięcia ziemi); c) zdarzenia w środowisku naturalnym (na przykład pożary, plagi insektów i zarazy); d) zdarzenia z zakresu zdrowia publicznego (na przykład epidemie grypy i innych chorób).

68 IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ - jako element zarządzania bezpieczeństwem
Przykłady czynników i procesów, które powinno się rozpatrzyć przy zajmowaniu się identyfikacją zagrożeń: a) czynniki budowy, włączając określenie polityki, misji, wizji, strategi i celów; b) procedury i praktyki operacyjne, włączając w to dokumentację i listy kontrolne, oraz ich uprawomocnienie w aktualnych warunkach operacyjnych; c) komunikacja, włączając w to środki, terminologie i język; d) czynniki związane z personelem, takie jak polityka rekrutacji w firmie, szkolenia, wynagrodzenia i awanse, rozwój zawodowy;

69 e) czynniki organizacyjne, takie jak kompatybilność celów gospodarczych i bezpieczeństwa, przydział środków finansowych na bezpieczeństwo, działające naciski i korporacyjna kultura bezpieczeństwa; f) czynniki związane ze środowiskiem pracy, takie jak hałas i drgania, temperatura, oświetlenie oraz dostępność sprzętu ochronnego i odzieży; g) czynnik nadzoru, włączając w to zastosowalność i wykonalność przepisów; certyfikacji sprzętu, kompetencyjność personelu i procedur, oraz stosowność nadzoru; h) ochrona, włączając w to takie czynniki jak dostarczanie odpowiednich systemów wykrywania i ostrzegania, żywotności sprzętu i odporności na uszkodzenia; i) działanie człowieka, ograniczone poprzez warunki zdrowotne, ograniczenia fizyczne, kulturowe.

70 Przykłady wewnętrznych działań identyfikujących zagrożenia organizacji:
a) analiza danych operacyjnych; b) analiza danych dobrowolnegosystemu raportowania; c) inspekcje bezpieczeństwa; d) audyty bezpieczeństwa; e) programy monitorowania operacji; f) analiza trendów; g) informacje zwrotne ze szkoleń; h) badania incydentów i wynikające z nich wnioski. Przykłady zewnętrznych źródeł identyfikacji zagrożeń dostępnych w organizacji: a) raporty o wypadkach zaistniałych w :branży, środowisku funkcjonowania; b) państwowy obowiązkowy system raportowania o wypadkach, np.: PIP, PIS; c) systemy wymiany informacji (Komendy Policji, PSP, Wydziały Zarządzania Kryzysowego w administracji publicznej.

71 PROTOKÓŁ BEZPIECZEŃSTWA
Rozpoznawanie zagrożeń polega na gromadzeniu informacji, dokonywaniu ich interpretacji i analizie Najlepiej gdy sporządzi się protokół bezpieczeństwa który powinien zawierać: - rodzaj działalności, - konkurencja, - charakterystyka firmy (obiekty, funkcje obiektów, budynków, środowisko), - zabezpieczenia mechaniczne, - systemy alarmowe, - ochrona fizyczna, - kontrola pracowników i gości, - ruch towarowy, - lojalność personelu, - bezpieczeństwo informacji, - inne.

72 Zdarzenia, zachowania inicjujące zagrożenie
Scenariusze identyfikacyjne zagrożeń wyrażane poprzez „drzewa błędów” i „drzewa zdarzeń” Zdarzenia, zachowania inicjujące zagrożenie ZZ-1 ZZ-2 ZZ-3 ZZ-4 ZZ-5 Narastanie zagrożenia Wypadek Awaria Kumulacja zdarzeń, zachowań Skutki Skutek 1 Skutek 2 Skutek 3 Drzewo błędu Drzewo zdarzeń

73

74 BUDOWA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM
1. Rozpoznanie zagrożeń: charakterystyki zagrożeń określenie zasobów chronionych 2. Analiza ryzyka - określenie prawdopodobieństwa zdarzenia/ń oraz krytyczności skutków zdarzenia 3. Określenie działań i środków zmniejszających zagrożenie i utrzymania/uniknięcia ryzyka: optymalizacja ryzyka 4. Przegląd skuteczności zastosowanych rozwiązań: - np.: ocena skuteczności działania służb BUDOWA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM

75 Definicja ryzyka zawarta w Słowniku języka polskiego:
„ryzyko jest to możliwość, prawdopodobieństwo, że coś się nie uda, że sprawy przybiorą zły obrót; działanie związane z jakimś niebezpieczeństwem, mogące przynieść niepożądane skutki”. Definicja ryzyka zawarta w Słowniku współczesnego języka polskiego: „ryzyko to możliwość sukcesu, ale także niepowodzenia, porażki, straty. To także przedsięwzięcie, którego wynik jest niepewny, wątpliwy. Ryzyko to także możliwość powstania szkody”.

76 Ryzyko to także coś, co trudno wywieść z tego, co jest -
zasadniczo z dwóch powodów: Nie potrafimy tego czegoś przewidzieć, bo nie mamy takich zdolności, możliwości… Nie potrafimy przewidzieć, bo jeszcze nie pojawiły się „warunki” zaistnienia tego czegoś, choć przesłanki tych warunków niekiedy tak. „…w przeciwieństwie do namacalności bogactw, ryzyko wręcz zawiera w sobie coś nierzeczywistego. Można powiedzieć, że jest zarazem rzeczywiste i nierzeczywiste” /Ulrich Beck/ Analizując przytoczone definicje można stwierdzić, że pojecie ryzyka oznacza: pewną możliwość – zajścia jakiegoś zdarzenia (sukces / porażka), określone zachowanie – którego wynik jest niepewny.

77 Beck wyróżnia cztery (plus jedno) rodzaje ryzyka:
ryzyko ekonomiczne ryzyko ekologiczne ryzyko związane ze zdrowiem ryzyko społeczne (np. związane z przestępczością, dewiacjami, rozwodami, rozpadem tradycyjnej rodziny itp.). ryzyko terrorystyczne (zwłaszcza po )

78 Działania obarczone ryzykiem:
niepodejmowanie ryzyka – przewiduje się, że działania nie przyniosą pozytywnych rezultatów. podjęcie ryzyka - oznacza decyzję pozytywną co do przedmiotu ryzyka, decyzję podjęcia aktywnych działań związanych z realizowaniem działań potrzebnych do uzyskania korzyści i zminimalizowania potencjalnych strat; działanie w warunkach ryzyka – prowadzi do zbioru wyników, z których każdy ma a priori określone prawdopodobieństwo pojawienia się i określony skutek jego oddziaływania. prawdopodobieństwo i skutek działania - można oszacować w sposób wymierny bądź określić jego poziom subiektywnie, na bazie wiedzy i doświadczeń;

79 Ryzyko operacyjne jest rodzajem ryzyka związanego z –
realizacją swoich funkcji przez przedsiębiorstwo, człowieka; jest to szerokie pojęcie obejmujące między innymi ryzyko nadużyć finansowych, ryzyko prawne, fizyczne, zawodowe lub zagrożenia dla środowiska.

80 Ryzyko operacyjne w Nowej Bazylejskiej Umowie Kapitałowej
Ryzyko operacyjne to możliwość poniesienia strat na skutek: stosowania niewystarczających lub wadliwych systemów, niepoprawnych procedur i metod działania, błędów popełnianych przez człowieka, awarii technicznych oraz zdarzeń zewnętrznych; Źródłem ryzyka operacyjnego może być też strategia przedsiębiorstwa (np.. wprowadzane innowacje produktowe).

81 Ryzyko operacyjne można podzielić na
jest to ryzyko wystąpienia straty na skutek błędów wynikających z działania wewnętrznego ludzi i systemów, lub na skutek działania czynników zewnętrznych Ryzyko operacyjne można podzielić na ryzyko aktywów będących środkami trwałymi - polega na uszkodzeniu lub stracie środka trwałego mającego wpływ na funkcjonowanie instytucji, ryzyko technologii - spowodowane niesprawnością systemów, złą jakością danych, błędami w oprogramowaniu, ryzyko kontaktów z otoczeniem - ryzyko powstające w wyniku współpracy instytucji z podmiotami w otoczeniu np. problemy z dostawcami, odbiorcami, klientami, napady i kradzieże, relacje z akcjonariuszami, władzami, mediami; ryzyko personelu - cele instytucji nie są osiągane na skutek niewłaściwej polityki personalnej (dobór, kwalifikacje, etyka, cechy osobowościowe, fluktuacja); ryzyko zawodowe - prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń, związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych – urazów, cvhorób;

82 Podatność przedsiębiorstwa na ryzyko operacyjne
Stopień wrażliwości przedsiębiorstwa na ryzyko operacyjne jest determinowany: wielkością zatrudnienia i złożonością struktury organizacyjnej, skalą i stopniem złożoności działalności przedsiębiorstwa, posiadaniem odpowiedniego systemu informacyjnego, poziomem kwalifikacji kadry, w tym kadry zarządzającej.

83 Źródła ryzyka operacyjnego
Oszustwa wewnętrzne - sprzeniewierzenie aktywów, uchylanie się od płacenia podatków, Oszustwa zewnętrzne - kradzież informacji, szkoda ze strony osób trzecich, fałszerstwo, Zatrudnienie oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy – dyskryminacja pracowników, odszkodowania, bezpieczeństwo i higiena pracy, Klienci, produkty i praktyki biznesowe - manipulacja rynku, Szkody w aktywach rzeczowych – klęski żywiołowe, terroryzm, wandalizm, Zakłócenie działalności gospodarczej i błędy systemów - narzędzia wywołujące zakłócenia, awarie oprogramowania, awarie sprzętu, Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi - wprowadzanie błędów, błędy księgowe, zaniedbania skutkujące utratą aktywów klienta.

84 Obszary ryzyka operacyjnego
Kadry (np.: fluktuacja, zależność od kluczowych pracowników, nastroje i ew. konflikty). Ryzyko wynikające z zachowania się kadr nie może być skompensowane prawną odpowiedzialnością pracowników za szkodę firmy; Informatyka (sprzęt, oprogramowanie), przykłady : hakerzy, awarie; Procedury i obieg informacji wewnątrz instytucji; Wartości pieniężne i rozliczenia; Infrastruktura przedsiębiorstwa;

85

86 ► Bezpieczeństwo publiczne1
► to stan gwarantujący niezakłócone, zgodne z wolą obywateli funkcjonowanie instytucji państwowych, samorządowych i społecznych oraz urządzeń publicznych, a także bezpieczeństwo życia, zdrowia i mienia ludności, będący następstwem przestrzegania akceptowanego przez obywateli porządku prawnego. ► ogół warunków i instytucji chroniących życie, zdrowie, mienie obywateli oraz majątek ogólnonarodowy, ustrój i suwerenność państwa przed zjawiskami groźnymi dla ładu prawnego, a także przed zjawiskami mogącymi zakłócić normalne funkcjonowanie obywateli, godzącymi w ogólno przyjęte normy postępowania. 1 B. Sprengel, Służby mundurowe ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego, Toruń 2008

87 ► Bezpieczeństwo publiczne1
► to stan braku zagrożenia - dla funkcjonowania organizacji państwowej i realizacji jej interesów, umożliwiający normalny, swobodny jej rozwój; ► obejmuje: bezpieczeństwo - ogółu obywateli – zarówno bezpieczeństwo każdego człowieka, jego życia, zdrowia, mienia, realizacji praw podmiotowych, bezpieczeństwo - wszelkich form życia zbiorowego w państwie, w którym współżyją ludzie, czyli bezpieczeństwo wszelkich instytucji publicznych i organizacji społecznych , prywatnych itp. 1A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, Warszawa 2008.

88 ► Bezpieczeństwo publiczne1)
► to bezpieczeństwo osobiste, które w wymiarze społecznym definiowane jako publiczne, jest istotnym parametrem jakości życia; ► zapewnienie bezpieczeństwa osobistego, które w art. 5 Konstytucji RP szeregowane jest wśród podstawowych, konstytucyjnych obowiązków państwa, nabiera szczególnego zobowiązania państwa wobec obywateli; 1)B. Czarnecki, W. Siemiński, Kształtowanie bezpiecznej przestrzeni publicznej, Warszawa 2004.

89 ► Do ochrony bezpieczeństwa publicznego zalicza się:
zabezpieczenie miejsc publicznych i prywatnych przed przestępczymi zamachami na życie, zdrowie, mienie; bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego, lotnictwa, żeglugi śródlądowej i morskiej; przeciwdziałanie katastrofom i skutkom katastrof technicznych, klęsk żywiołowych, epidemii, przeciwdziałanie przestępczości i skutkom spowodowanym przestępczymi działaniami człowieka, przeciwko życiu, zdrowiu, mieniu.

90 ► Porządek publiczny: oznacza faktycznie istniejący układ stosunków społecznych, uregulowany przez zespół norm prawnych i innych norm społecznie akceptowanych, gwarantujący niezakłócone i bezkonfliktowe funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie. (Misiuk) to stan stabilizacji i spokoju będący wynikiem przestrzegania przez poszczególne osoby i grupy osób akceptowanego powszechnie porządku prawnego w państwie. (Sprengel) Stosunek społeczny - to względnie stały, zorganizowany oraz społecznie utrwalany schemat postępowania. Osadzony jest w szerszej, społecznej strategii działań, obejmuje wzajemne, dwu- albo wielostronne oraz współzależne oddziaływania jednostek, inaczej interakcja społeczna.

91 Porządek publiczny - ► to takie zachowanie się ludzi w miejscach publicznych, które jest zgodne z ogólnie przyjętymi normami społecznymi i którego utrzymanie leży w interesie społecznym. ► to stan bezpieczeństwa istniejący w społeczeństwie, stan niezakłóconego panowania porządku prawnego, a z punktu widzenia podmiotowego, stan świadomości społeczeństwa o istnieniu tego stanu.

92 ► Porządek publiczny obejmuje:
wszystkie te stosunki społeczne, regulowane przez prawo i normy innych systemów, które kształtują się w miejscach publicznych; zachowanie się ludzi zgodne z normami zapewniającymi porządek publiczny. Przykładów stosunków społecznych/publicznych występujących w codziennych relacjach społecznych jest bardzo wiele, np.: mąż - żona, proboszcz - parafianin, ojciec - dziecko, lekarz - pacjent, szef - pracownik, profesor - student, adwokat – klient, grupa subkulturowa – inna grupa.

93 ► Zakłócenie porządku publicznego
- polega na wywołaniu takiego stanu, który w danym czasie, miejscu, okolicznościach, zgodnie z przyjętymi zwyczajami i obowiązującymi przepisami uważa się za nienormalny i który odczuwany jest jako utrudnienie lub uniemożliwienie ludziom normalnego zachowania się w miejscach dostępnych dla bliżej nieokreślonej liczby osób. Skutek ten musi dotknąć przynajmniej jedną osobę.

94 ► Zagrożenie porządku publicznego wynika:
z czasu, skali i charakteru naruszeń norm prawnych oraz prawnie obowiązujących norm obyczajowych, powodujących zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia osób oraz instytucji i urządzeń publicznych. Porządek publiczny mogą zakłócać pojedyncze osoby lub grupy osób.

95 ► Celem porządku publicznego jest zapewnienie:
ładu i spokoju publicznego, normalnego – zharmonizowanego i rytmicznego współżycia ludzi w społeczeństwie, bezpieczeństwa ludzi i bezpieczeństwa publicznego, ► a w szczególności: ochrona życia, zdrowia, dóbr osobistych, mienia, zapewnienia normalnych warunków funkcjonowania organów państwowych, organizacji społecznych i prywatnych, stworzenie odpowiednich warunków współżycia pomiędzy ludźmi na różnych płaszczyznach, w tym zapewnienie właściwych warunków pracy i wypoczynku.

96 ► Pojęć: bezpieczeństwo publiczne i porządek publiczny –
nie można utożsamiać ze sobą Wspólnym mianownikiem koncepcji bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego – jest łączne/sprzężone odnoszenie się do trzech podstawowych kwestii: braku zagrożeń dla swobodnego funkcjonowania obywatela (przede wszystkim ochrona jego życia, zdrowia i mienia), niezakłóconego funkcjonowania organizacji państwowej i realizacji jej interesów , przestrzegania przez obywateli w swym postępowaniu ogółu zasad zbiorowego współżycia i norm prawnych określonych przez państwo (przestrzeganie obowiązującego porządku prawnego).

97

98 administracja rządowa Samorząd terytorialny administracja publiczna
Odpowiedzialność za bezpieczeństwo i porządek publiczny Struktura władzy i administracji publicznej władza publiczna wykonawcza ustawodawcza prezydent kontrolna administracja rządowa sądownicza adm. centralna Samorząd terytorialny adm. terenowa ZESPOLONA administracja publiczna WOJEWODA niezespolona

99 regulujące bezpośrednio problematykę bezpieczeństwa „wspierające”
USTAWY DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO Konstytucja RP regulujące bezpośrednio problematykę bezpieczeństwa „wspierające” o Policji; o PSP; o SG; o ABW oraz AW; o inspekcjach, służbach i strażach; o ochronie granicy państwowej; o ochronie przeciwpożarowej; o zarządzaniu kryzysowym; Prawo atomowe; Prawo energetyczne o bezpieczeństwie morskim; o Państwowym Ratownictwie Medycznym o chorobach zakaźnych i zakażeniach; o ochronie roślin; o stanie klęski żywiołowej; o stanie wyjątkowym; o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów; o adm. rządowej w województwie; o samorządach: gminnym; powiatowym; wojewódzkim ; Prawo budowlane ; Prawo lotnicze; Prawo pocztowe; o drogach publicznych; o transporcie kolejowym Prawo telekomunikacyjne; o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ;

100 1. Administracja Rządowa a)centralna b)terytorialna -zespolona
Odpowiedzialność za bezpieczeństwo i porządek publiczny Struktura aparatu administracji publicznej: 1. Administracja Rządowa a)centralna b)terytorialna -zespolona -niezespolona 2. Administracja Samorządowa a)województwo b)powiat c)gmina

101 Organy administracji zespolonej w województwie
- Komenda Wojewódzka Policji, - Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej, - Kuratorium Oświaty, - Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Farmaceutycznej, - Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej, - Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego, - Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Nasiennej, - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, - Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, - Wojewódzki Inspektorat Weterynarii, - Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków, - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin

102 Organy administracji niezespolonej w województwie
Dowódcy Okręgów Wojskowych, Szefowie Wojewódzkich Sztabów Wojskowych, Wojskowi Komendanci Uzupełnień, Dyrektorzy Izb Skarbowych, Naczelnicy Urzędów Skarbowych, Dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowych, Dyrektorzy Okręgowych Urzędów Górniczych, Dyrektorzy Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej, Dyrektorzy Izb Celnych i Naczelnicy Urzędów Celnych, Dyrektorzy Urzędów Morskich, Dyrektorzy Urzędów Żeglugi Śródlądowej, Komendanci Oddziałów Straży Granicznej, Okręgowi Inspektorzy Rybołówstwa Morskiego, Państwowi Inspektorzy Sanitarni, Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego

103 Porządek i Bezpieczeństwo Publiczne
Realizatorami są: Komendant Główny Policji – centralny organ administracji państwowej Komendant Wojewódzki Policji Komendant Powiatowy Policji Komendant Komisariatu Policji Prokuratury Rejonowe, okręgowe i apelacyjne Sądy powszechne – regionalne, okręgowe i apelacyjne

104 Porządek i Bezpieczeństwo Publiczne
Gmina może powołać straż gminną/miejską w celu utrzymania porządku na własnym obszarze wybiera ławników do sądów rejonowych i okręgowych rozpatruje sprawozdania i informacje z działalności policji, sądów, prokuratur podejmuje uchwały w sprawie zagrożenia bezpieczeństwa i porządku opiniuje powołanie komendanta komisariatu może żądać od komendanta usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego, przywrócenia stanu zgodnego z prawem

105 Porządek i Bezpieczeństwo Publiczne
Powiat wydaje zezwolenia na organizacje imprez masowych opiniuje powołanie komendanta policji może żądać od powiatowego komendanta usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego, oraz przywrócenia stanu zgodnego z prawem -zarząd powiatu wprowadza zakaz przeprowadzenia imprezy masowej

106 Ochrona Przeciwpożarowa
Organy wykonawcze: Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej Komendanci Wojewódzcy Państwowej Straży Pożarnej Komendanci Powiatowi Państwowej Straży Pożarnej

107 Ochrona Przeciwpożarowa
Gmina – Wójt tworzy gminny zespół Reagowania Kryzysowego realizujący zadania w czasie stanu klęski żywiołowej realizacja zadań w zakresie KSRG udział w inspekcji gotowości do działań ratowniczych w jednostkach Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP) włączonych do KSRG współdziałał w opracowaniach planów ratowniczych współpraca ze starostwem powiatowym i komendantem powiatowym PSP udzielanie pomocy jednostkom OSP funkcjonującym na obszarze gminy wypłaty ekwiwalentu członkom OSP wyposażenie, utrzymanie, i wyszkolenie OSP bezpłatne umundurowanie OSP ubezpieczenie członków OSP

108 Ochrona Przeciwpożarowa
Powiat – Starosta uzgadnia wspólne działania jednostek na terenie zatwierdza plany ratownicze zapewnia środki finansowe na działania ratownicze powiatowych służb inspekcji powołuje powiatowy zespół reagowania kryzysowego określa zalecenia KSRG na terenie powiatu opracowuje i aktualizuje plany reagowania kryzysowego monitoruje występujące klęski żywiołowe koordynuje pomoc humanitarną realizuje procedury i programy reagowania w czasie klęski żywiołowej

109

110 BEZPIECZEŃSTWO ORGANIZACJI EKONOMICZNEJ BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
Organizację - uznaje się za bezpieczne dopóty, dopóki tzw. ryzyko bezpieczeństwa i możliwość wystąpienia błędów operacyjnych w działaniu są kontrolowane oraz utrzymywane na rozsądnym, uznanym za dopuszczalny, poziomie. Jak w każdym systemie stworzonym i zarządzanym przez człowieka, również w przedsiębiorstwie (produkcyjnym, usługowym) błędy i pomyłki oraz awarie techniczne występowały, występują i będą występować , mimo wszelkich podejmowanych wysiłków zmierzających do zapobiegania im.

111 BEZPIECZEŃSTWO ORGANIZACJI EKONOMICZNEJ BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
Założenie 1: Organizacja ekonomiczna będzie bezpieczna, jeśli dzięki suwerennym decyzjom kierownictwa (muszą to być trafne decyzje, adekwatne do ekonomicznej sytuacji) wykonywanym przez personel, zdoła osiągnąć zamierzony zysk; Założenie 2: Na organizację mogą oddziaływać zagrożenia (niezależne od sytuacji ekonomicznej), które zniweczą wysiłki kierownictwa i załogi, jeśli wcześniej nie zostaną przewidziane oraz przygotowane metody i środki ich neutralizacji; Konkluzja: w trakcie realizacji celu ekonomicznego mimo spełnienia warunku poprawnego zarządzania pomyślność firmy może być zagrożona przez zjawiska i zdarzenia, które zniweczą wysiłek pracy całych zespołów ludzkich.

112 Zagrożenia te wyodrębnić można w następujące grupy:
Mogą się one pojawić w biznesowym otoczeniu firmy i mieć postać trendów rynkowych, finansowych, technologicznych itp., których zarząd firmy może nie dostrzec w porę i doprowadzić np. do zacofania firmy. Podobnie będzie gdy w otoczeniu konkurencyjnym powstaną plany działań nieprzyjaznych wobec firmy. Mogą to być również szanse, których przeoczenie doprowadzi do podobnego rezultatu; Dotyczą zachowań pracowniczych (lojalności personelu) wobec pracodawcy np. jeśli członkowie personelu będą kradli należne do firmy mienie, sprzedawali tajne informacje lub w inny sposób szkodzili firmie mogą doprowadzić do jej upadku; Związane są z zagrożeniami natury kryminalnej czy terrorystycznej i wymagają ochrony przedsiębiorstwa przed pochodzącymi z zewnątrz tego typu zagrożeniami, uderzającymi w: majątek i aktywa firmy, sprzęt, systemy i oprogramowanie / bezpieczeństwo fizyczne, prestiż firmy, interesy i własność klienta, wszelkie warunki sukcesu rynkowego – np. tajemnicę handlową, patentową, bezpieczeństwo informacji;

113 OCHRONA PRZED ZAGROŻENIAMI ICH KONTROLOWANIE I ELIMINOWANIE WYMAGA:
- budowy trzech filarów pozaekonomicznego bezpieczeństwa firmy FILARY TE TO: - Gromadzenie informacji zewnętrznych istotnych dla interesów firmy, - Ochrona informacji własnych i kontrola lojalności personelu, - Fizyczna i techniczna ochrona osób i mienia firmy. W kontekście przyczyn zagrożeń/błędów, w ostatnich latach uwagę przeniesiono z czynników technicznych (lata 70-te) i Human Factors (lata 90-te) na czynniki organizacyjne (lata 2000). Uwzględnienie czynników organizacyjnych pozwoliło na określenie założeń dla opracowania i wdrożenia Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem.

114 ANALOGIA: BEZPIECZEŃSTWO BIZNESU A BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA
PAŃSTWO – typy instytucji bezpieczeństwa: wywiad – informacje zewnętrzne, kontrwywiad – ochrona informacji, lojalność obywateli, policja - porządek; PRZEDSIĘBIORSTWO – typy jednostek organizacyjnych/komórek bezpieczeństwa: wywiad gospodarczy – informacje zewnętrzne, ochrona informacji własnej, kontrola lojalności personelu, fizyczna i techniczna ochrona osób i mienia; Konkluzja: przedmiotem bezpieczeństwa biznesu są problemy wywiadu gospodarczego, ochrona informacji własnej, kontrola lojalności personelu, fizyczna i techniczna ochrona osób i mienia.

115 ANALOGIA: BEZPIECZEŃSTWO BIZNESU DO BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
Bezpieczeństwo narodowe traktowane jest jako: przetrwanie – jako wartość nadrzędna, integralność terytorialna, niezależność polityczna; Bezpieczeństwo przedsiębiorstwa traktowane jako: przetrwanie – prowadzenie działalności w sposób maksymalizujący długofalowo jego wartość , integralność – to integralność majątkowa, niezależność polityczna – suwerenność decyzji kierownictwa; Konkluzja: bezpieczeństwo biznesu – to system wartości obejmujący ciągłość działania, integralność majątkową i suwerenność jej organów, ze środkami gwarantującymi zachowanie tych wartości;

116 ANALOGIA: BEZPIECZEŃSTWO BIZNESU DO BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE
Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa to: określony stan struktur społecznych, politycznych i ekonomicznych wewnątrz państwa i takie ich kształtowanie, aby zapewniały poczucie pewności jego obywatelom oraz stwarzały odpowiednie warunki do realizacji aspiracji tego państwa; Bezpieczeństwo wewnętrzne przedsiębiorstwa to: określony stan struktur zarządzających, osobowych i produkcyjnych wewnątrz przedsiębiorstwa i takie ich kształtowanie, aby zapewniały poczucie pewności jego pracownikom oraz stwarzały odpowiednie warunki do realizacji aspiracji tego przedsiębiorstwa; Konkluzja: sformułowanie to budzi wiele pytań o to, co znaczy: określony stan? Takie kształtowanie? Odpowiednie warunki? – ale wydaje się dobrym punktem wyjścia do dalszych analiz, uściśleń dyskusji;

117 Ochrona przed zagrożeniami - Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem (SZB)
Świadomość nieuchronności: popełniania błędów i pomyłek przez personel, błędów operacyjnych, zagrożeń publicznych i awarii sprzętu, w tak skomplikowanym systemie jakim jest przedsiębiorstwo, wywołuje konieczność tworzenia różnego rodzaju barier ochronnych: przepisy, procedury, szkolenia personelu, systemy zgłaszania zdarzeń, z zabezpieczenia technologiczne zmniejszających ryzyko awarii/katastrofy jako konsekwencji niezamierzonego błędnego zadziałania człowieka lub techniki.

118 SZB jako element systemu zarządzania
Dla organizacji oznacza to konieczność wdrożenia Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem (SZB) jako elementu składowego systemu zarządzania, ukierunkowanego na świadome ograniczanie prawdopodobieństwa zaistnienia awarii/katastrofy poprzez: identyfikację zagrożeń i ryzyk, które mogą mieć wpływ na organizację, w taki sposób, żeby można było zastosować odpowiednie środki ograniczające ryzyko. SZB zapewnić ma systemowe (zorganizowane ), zintegrowane i proaktywne podejście do zarządzania bezpieczeństwem. SZB określa strukturę organizacji, odpowiedzialność i obowiązki głównych członków personelu oraz dokumentuje politykę i procedury dla skutecznego zarządzania bezpieczeństwem.

119 Akceptowalne sposoby spełnienia wymagań SZB
Akceptowalne sposoby spełnienia wymagań oraz wytyczne dotyczące SZB podzielono na następujące obszary/zagadnienia: organizacja i zakres odpowiedzialności za bezpieczeństwo, kierownik ds. bezpieczeństwa, zespół ds. działań w zakresie bezpieczeństwa, zarządzanie ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa, wewnętrzny system zgłaszania zdarzeń, szkolenie oraz komunikacja w zakresie bezpieczeństwa, dokumentacja systemu zarządzania bezpieczeństwem w organizacji, podręcznik zarządzania bezpieczeństwem;

120 Implementacja SZB w organizacji
Pierwszym krokiem przy opracowaniu dobrego SZB jest zidentyfikowanie elementów zarządzania bezpieczeństwem jakie, być może, już istnieją/funkcjonują w organizacji. Mogą to być m.in.: system dobrowolnego zgłaszania zdarzeń, działalność zespołów bezpieczeństwa, omawianie zdarzeń na odprawach i szkoleniach z pracownikami, procedura weryfikacji i optymalizacji roboczych procedur, system szkoleń okresowych, … W następnym kroku należy dokonać dokładnej analizy porównawczej (analizy luk ) w obecnym systemie w porównaniu z nowymi wyzwaniami, na podstawie której można opracować i sporządzić plan implementacji.

121 Implementacja SZB w organizacji – cd
Elementy tworzące system zarządzania bezpieczeństwem w małej organizacji: Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej w organizacji za SZB (członek kadry kierowniczej), Dopisanie wszystkim członkom kadry kierowniczej, a także wykonawczej zadań związanych z zarządzaniem bezpieczeństwem, Ustanowienie, zatwierdzenie i rozpowszechnienie Polityki Bezpieczeństwa, Opracowanie procedury identyfikacji zagrożeń i ich konsekwencji, analizy ryzyk i ich ograniczania, Przeprowadzenie identyfikacji zagrożeń i opracowanie własnego rejestru zagrożeń, Przeprowadzenie analizy ryzyk i zaplanowanie wdrożenia nowych lub udoskonalenia istniejących barier ochronnych, Opracowanie i wdrożenie procedury zarządzania zmianą, Opracowanie i wdrożenie - Planu działań w sytuacji awaryjnej, Opracowanie Podręcznika/Instrukcji SZB, Zaplanowanie cyklu szkoleń i spotkań z personelem;

122 Implementacja SZB w organizacji – cd.
Nie ma jednego, uniwersalnego, modelu systemu zarządzania bezpieczeństwem, który będzie dobrze dopasowany do wszystkich rodzajów organizacji. Organizacje powinny dostosować swój SZB w taki sposób, żeby odpowiadał ich wielkości, rodzajowi i złożoności operacji oraz zagrożeniom i towarzyszącym im ryzykom, związanym z ich działaniami. Elementy tworzące system zarządzania bezpieczeństwem oraz ich powiązania powinny być w zasadzie takie same dla każdej organizacji, ale poziom szczegółowości powinien odzwierciedlać wielkość, stopień złożoności i poziom ryzyka napotykanego w konkretnej organizacji.

123 Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem (SZB) według norm ISO
Wsparcie ochrony bezpieczeństwa firmy z wykorzystaniem standardów i norm ISO serii 9000 – System Zarządzania Jakością ISO serii Zarządzanie bezpieczeństwem środowiska ISO Bezpieczeństwo handlu elektronicznego ISO – System Zarządzania Usługami IT PN serii Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy Normy – to są tematyczne, spójne zbiory zaleceń, pojęć, wskazówek i zasad postępowania Normy - są fakultatywne – nie musisz ich wdrażać Normy - są oparte na najlepszych, skutecznych praktykach Normy - są potwierdzane autorytetem międzynarodowych organizacji respektujących rygorystyczne wewnętrzne standardy rzetelności Normy – wyręczają w procesie doskonalenia własnej organizacji, podpowiadając sprawdzone rozwiązania

124 Pętla Deminga (PDCA) P A D C Opracowanie planu realizacji procesu
SKORYGUJ (ACT) ZAPLANUJ (PLAN) ZRÓB (DO) SPRAWDŹ (CHECK) P Działania korygujące lub zapobiegawcze A D Realizacja opracowanego planu C Sprawdzenie, czy osiągnięto zaplanowane wyniki

125 ISO 27001 – System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji

126 System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
Część ogólnego systemu zarządzania organizacją, która obejmuje: strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialności, zasady postępowania, procesy, procedury i zasoby potrzebne do opracowania, wdrażania, realizowania, przeglądu i utrzymywania polityki bezpieczeństwa i higieny pracy; wszystkie te elementy, które służą ustalaniu polityki i celów przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz osiąganiu tych celów;

127 Model systemu zarządzania BHP wg polskiej normy PN-N-18001

128 Struktura PN – N 18001

129 Pytania egzaminacyjne z przedmiotu Bezpieczeństwo jako przedmiot zarządzania
1. Definicje bezpieczeństwa - ujęcie obiektywne i subiektywne. 2. Statyczne (zachowawcze) i dynamiczne (aktywne) ujęcie bezpieczeństwa. 3. Bezpieczeństwo - klasyfikacja, cechy i wartości. 4. Bezpieczeństwo w regulacjach prawnych. 5. Pojęcie zagrożenia w naukach społecznych. 6. Klasyfikacja zagrożeń: a) ujęcie rzeczowe, b) ujęcie ideowe. 7. Układ relacji zagrożenie a bezpieczeństwo. 8. Ewolucja myślenia w kategoriach zarządzania bezpieczeństwem. 9. Model J. Reason'a w zarządzaniu bezpieczeństwem. 10. Model systemu zarządzania bezpieczeństwem.

130 11. Identyfikacja zagrożeń w systemie zarządzania bezpieczeństwem.
12. Pojęcie i rodzaje ryzyka jako zagrożenia bezpieczeństwa. 13. Ryzyko operacyjne - źródła i obszary ryzyka w przedsiębiorstwie. 14. Pojęcie i ochrona bezpieczeństwa publicznego. 15. Zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego. 16. Porządek publiczny - interpretacja pojęcia. 17. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo i porządek publiczny. 18. Bezpieczeństwo organizacji ekonomicznej jako element systemu zarządzania. 19. System zarządzania bezpieczeństwem - implementacja systemu. 20. System zarządzania bezpieczeństwem wg norm ISO. 21. Proces zarządzania bezpieczeństwem na przykładzie zarządzania bezpieczeństwem pracy.


Pobierz ppt "BEZPIECZEŃSTWO JAKO PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA"

Podobne prezentacje


Reklamy Google