1 Rynek pracy w Polsce i za granicą dr Iwona Barszcz.

Prezentacja na temat: "1 Rynek pracy w Polsce i za granicą dr Iwona Barszcz."— Zapis prezentacji:

1 1 Rynek pracy w Polsce i za granicą dr Iwona Barszcz

2 Plan prezentacji Rynek pracy wprowadzenie do problematyki Bezrobocie jako kwestia społeczna Ewolucja polityki zatrudnienia w Polsce i Unii Europejskiej Strategie i dokumenty programowe Unii Europejskiej i polskie w zakresie zatrudnienia Stan bezrobocia i tendencje na polskim rynku pracy; Szczególne kategorii bezrobotnych na rynku pracy i kierowane do nich wsparcie Instytucje rynku pracy – publiczne służby zatrudnienia, niepubliczne instytucje rynku pracy – organizacja i zadania Cele i zakres analizy rynku pracy. 2

3 3 Rynek pracy - wprowadzenie do problematyki

4 Rynek pracy - pojęcie Rodzaj rynku, na którym przedmiotem wymiany między kupującym a sprzedającym jest praca. W takim przypadku kupującym jest pracodawca, który oferuje zatrudnienie, a sprzedającym pracownik otrzymujący za swoją pracę określone wynagrodzenie Rynek pracy – rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy i poszukujący siły roboczej.

5 Popyt na pracę Popyt na pracę - jest to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane przez pracodawców (przedsiębiorstwa). Przedmiotem transakcji jest praca, za którą pracownik otrzymuje określoną płacę.

6 Czynniki wpływające na popyt na pracy POPYT NA PRACE ZASÓB KAPITAŁÓW POTRZEBNY DO STWORZENIA NOWYCH MIEJSC PRACY ZASÓB KAPITAŁÓW POTRZEBNY DO STWORZENIA NOWYCH MIEJSC PRACY WIELKOŚĆ GLOBALNEGO POPYTU WIELKOŚĆ GLOBALNEGO POPYTU STRUKTURA DÓBR I USŁUG NA RYNKU POSTĘP TECHNICZNY I ZWIĄZANA Z NIM WYDAJNOŚĆ PRACY

7 Podaż pracy Podaż pracy - to liczba osób, które chcą w danym okresie pracować za określoną stawkę płacy.

8 Czynniki wpływające na podaż pracy PODAŻ PRACY CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE CZYNNIKI EKONOMICZNE PRZYROST NATURALNY SALDO MIGRACJI STRUKTURA LUDNOŚCI WG WIEKU STRUKTURA LUDNOŚCI WG PŁCI INDYWIDUALNE DECYZJE I MOTYWACJE LUDZI PRZYROST NATURALNY SALDO MIGRACJI STRUKTURA LUDNOŚCI WG WIEKU STRUKTURA LUDNOŚCI WG PŁCI INDYWIDUALNE DECYZJE I MOTYWACJE LUDZI WYSOKOŚĆ PLACY REALNEJ I MINIMALNEJ SYSTEM OPIEKI SPOŁECZNEJ ZWIAZKI ZAWODOWE WYSOKOŚĆ PODATKÓW MOBILNOŚĆ SIŁY ROBOCZEJ SYSTEM SZKOLENIA I KSZTAŁCENIA WYSOKOŚĆ PLACY REALNEJ I MINIMALNEJ SYSTEM OPIEKI SPOŁECZNEJ ZWIAZKI ZAWODOWE WYSOKOŚĆ PODATKÓW MOBILNOŚĆ SIŁY ROBOCZEJ SYSTEM SZKOLENIA I KSZTAŁCENIA

9 Równowaga na rynku pracy Równowaga na rynku pracy, sytuacja na rynku pracy, w której wszystkie osoby, które akceptują ukształtowaną na nim płacę równowagi, znajdują zatrudnienie. W rzeczywistości osiągnięcie równowagi na tym rynku jest niemożliwe.

10 Bezrobocie Jest to sytuacja gdy, ludzie chcą i mogą pracować, ale nie mogą znaleźć zatrudnienia.

11 Stopa bezrobocia Jest to wyrażony w procentach stosunek liczby bezrobotnych do liczby aktywnych zawodowo w danym kraju. Liczba osób bezrobotnych Liczba osób aktywnych zawodowo * 100% U=U=

12 Ludność aktywna zawodowo Ludność aktywna zawodowo definicja wg Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) – osoby wykonujące pracę przynoszącą im dochód lub zarobek, a także bezpłatnie pomagające w prowadzeniu rodzinnej działalności gospodarczej; osoby pracujące oraz osoby poszukujące pracy i zdolne do jej podjęcia;Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL)

13 Rynek pracy Funkcjonowanie rynku pracy zależy od istniejących w danym kraju instytucji i przepisów regulujących świadczenie pracy. Należą do nich: – prawo pracy, – wysokość pozapłacowych kosztów pracy, – dostępność transferów dla osób bezrobotnych i biernych zawodowo, – efektywność pośrednictwa pracy.

14 Rynek pracy To, na ile sprawnie działa rynek pracy, zależy od jego elastyczności – w krajach, w których regulacje sprzyjają tworzeniu nowych miejsc pracy, np. poprzez niski klin podatkowy, znacznie łatwiej jest znaleźć pracę niż w krajach, gdzie wysokość pozapłacowych kosztów pracy jest wysoka. Rynek pracy ulega ciągłym zmianom.

15 Rodzaje rynków pracy podział według "statusu prawnego" pracy: – rynek oficjalny - gdy osoba pracuje zgodnie z prawem, a z jej płacy pobiera się składki ZUS, składki zdrowotne, itp. – szara strefa (tzw. "praca na czarno"): uzyskiwanie dochodów bez odpracowania żadnych składek - jest to korzystne dla pracodawcy, z kolei dla pracobiorcy jest niekorzystne, ponieważ: – nie może "narzekać" na nieuczciwego pracodawcę, – gdy ulegamy wypadkowi, za koszty leczenia płaci sam, – brak składek na emeryturę. z drugiej strony, ze względu na brak składek pracobiorca więcej zarabia, przewiduje się, że w Polsce ok. 30-40% Polaków zarabia na czarno

16 Rodzaje rynków pracy podział według zasięgu rynku pracy: – rynek lokalny - praca w niewielkiej odległości od miejsca zamieszkania (do 60-70 km) – rynek regionalny - dotyczący całego regionu (np. województwo) – rynek krajowy - dotyczący całego kraju – rynek zagraniczny - praca poza granicami kraju ojczystego

17 Bezrobocie jako kwestia społeczna

18 Bezrobocie w ujęciu przedmiotowym Bezrobocie w ujęciu przedmiotowym traktowane jest jako kategoria analityczna rynku pracy i oznacza niezrealizowaną podaż pracy (reprezentowaną przez pracowników poszukujących pracy) będącą rezultatem nierównowagi między podażą siły roboczej (zasoby pracy) a popytem na pracę (miejsca pracy). Jest to niepełne wykorzystanie jednego z czynników wytwórczych. W tym rozumieniu, wskazującym wyraźnie na przyczyny zjawiska, bezrobocie jawi się jako problem ekonomiczny.

19 Bezrobocie w ujęciu podmiotowym Bezrobocie w ujęciu podmiotowym rozpatrywane jest od strony jednostek dotkniętych brakiem pracy i oznacza stan bezczynności zawodowej osób zdolnych do pracy i zgłaszających gotowość do jej podjęcia, dla których podstawą egzystencji są dochody z pracy. To określenie zawiera odniesienie do społecznych skutków bezrobocia i wskazuje, że jest ono ważną kwestią społeczną.

20 Rodzaje bezrobocia bezrobocie krótkookresowe - do 3 miesięcy bez zatrudnienia. bezrobocie średniookresowe - od 3 do 6 miesięcy bez zatrudnienia. bezrobocie długookresowe - dotyczy osób pozostających bez pracy od 6 do 12 miesięcy. Może przekształcić się w bezrobocie długotrwałe, ponieważ dłuższe pozostawanie bez pracy powoduje zmniejszenie szans na ponowne zatrudnienie.

21 Rodzaje bezrobocia bezrobocie ukryte to pewna - nieokreślona - liczba osób, które w myśl ustawy nie mogą zarejestrować się jako bezrobotne, albo wykonywana przez nich praca nie jest niezbędna z punktu widzenia zatrudniającego. Występuje głównie na wsi (nadmiar rąk do pracy, dawniej - przerost administracji). bezrobocie rejestrowane to liczba osób bezrobotnych, czyli posiadających określone w ustawie cechy i zarejestrowanych w urzędach pracy.

22 Rodzaje bezrobocia Bezrobocie można podzielić na bezrobocie naturalne i cykliczne. Komponent naturalny składa się z: bezrobocia frykcyjnego oraz strukturalnego.

23 Bezrobocie frykcyjne Bezrobocie frykcyjne jest bezrobociem krótkookresowym i wiąże się ze zmianą statusu na rynku pracy lub zmianą miejsca wykonywania pracy. Znalezienie odpowiedniej oferty pracy spełniającej oczekiwania płacowe oraz odpowiadającej kwalifikacjom danej osoby trwa określoną ilość czasu, tym większą im trudniej dotrzeć do pełnych i wiarygodnych informacji na temat istniejących wakatów oraz kwalifikacji siły roboczej. Bezrobocia frykcyjnego nie da się zatem w zupełności wyeliminować, można jedynie starać się zmniejszyć jego wysokość usprawniając przepływ informacji oraz stosując zachęty do szybkiego podjęcia pracy. Jego umiarkowany poziom może spełniać pozytywną rolę jako czynnik elastyczności rynku pracy oraz hamowania nadmiernego wzrostu płac.

24 Bezrobocie strukturalne Bezrobocie strukturalne jest rezultatem ogólnej nierównowagi między podażą zasobów siły roboczej a popytem na pracę. Nierównowaga ta wynika z: niedostosowania poziomu i struktury kształcenia kadr do rzeczywistych potrzeb gospodarki i kultury narodowej, które skazuje część absolwentów na bezczynność zawodową lub/i konieczność przekwalifikowań; restrukturyzacji lub likwidacji nierentownych gałęzi produkcji (np.: górnictwo węgla kamiennego, hutnictwo) powodującej przymusową dezaktywizację całych grup społeczno-zawodowych; zmian w podaży zasobów siły roboczej wywołanych procesami demograficznymi (wyż demograficzny ludności w wieku produkcyjnym, migracje).

25 Bezrobocie strukturalne Bezrobocie strukturalne jest często bezrobociem technologicznym - wynika z postępu technicznego, automatyzacji i mechanizacji procesów wytwórczych, które mają charakter pracooszczędny. Pojawia się, gdy tempo wzrostu gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny - prowadząc do unowocześnienia procesów produkcji przy spadku zatrudnienia pracowników.

26 Ekonomiczne skutki bezrobocia straty we wpływach podatkowych (które byłyby większe gdyby bezrobotni pracowali i płacili podatki) obciążenie budżetowe z tytułu finansowania zasiłków dla bezrobotnych; straty produkcji w wyniku niepełnego wykorzystania siły roboczej; niewykorzystane zdolności do pracy; wysokie koszty świadczeń socjalnych;

27 Społeczne skutki bezrobocia pogarszanie się warunków życia całych społeczności lokalnych, nasilanie zjawisk izolacji, napięć i konfliktów społecznych, rozwój zjawisk niepożądanych (np. alkoholizm, narkomania, przestępczość, samobójstwa, kradzieże, rozwody itp.), pogorszenie zdrowia psychicznego i fizycznego, poczucie zagrożenia utratą pracy ludzi zatrudnionych,

28 Psychologiczne skutki bezrobocia pogorszenie standardu życia, a nawet ubóstwo,problemy z zagospodarowaniem wolnego czasu,poczucie obniżenia statusu, ograniczenie lub zaniechanie uczestnictwa w życiu politycznym, kulturalnym i w życiu społeczności lokalnej choroby psychosomatyczne objawy depresyjne (smutek, przygnębienie, zniechęcenie, zobojętnienie).

29 Psychologiczne skutki bezrobocia Badania zaburzenia zdrowia psychicznego jako konsekwencje bezrobocia są nadal przedmiotem wielu badań. Dotychczasowe wskazują, że bezrobotni mają nieco niższe wskaźniki zdrowia psychicznego (lęk, depresja, dolegliwości psychosomatyczne)niż osoby mające pracę (Banks, Jackson 1982). reakcje emocjonalne – bezrobotni doświadczają negatywnych napięć i emocji, mają niższy poziom poczucia szczęścia, niższy poziom zadowolenia z życia w porównaniu z osobami zatrudnionymi. Towarzyszy temu dyskomfort psychiczny, polegający często na poczuciu bezsilności, a czasami nawet beznadziejności. zaburzenia procesów poznawczych (odbiór i przetwarzanie wrażeń) – pozostawanie w stanie bezrobocia zwiększa trudności z koncentracją uwagi, pogarsza orientację w rzeczywistości

30 Ewolucja polityki zatrudnienia w Polsce i Unii Europejskiej 30

31 Podejmowane działania Rok 1977 zalecenie Komisji Europejskiej - postulat wprowadzenia programów szkoleniowych dla młodych osób bezrobotnych lub zagrożonych bezrobociem. Rok 1993 - Biała Księga Wspólnot Europejskich “Wzrost, konkurencyjność, zatrudnienie” - ustalenie kierunków działań zwalczających problem bezrobocia. Grudzień 1993 akceptacja przez Radę Europejską propozycji Komisji Europejskiej - współpraca między państwami członkowskimi w dziedzinach edukacji, szkoleń zawodowych, wypracowanie wspólnych standardów w dziedzinie prawa pracy, zwiększenie mobilności pracowników oraz zapewnienie równych szans kobietom i mężczyznom w dostępie do rynku pracy.

32 Rok 1996 inicjatywa Komisji Wspólnot Europejskich tzw. pakt zaufania (Action for Emloyment in Europe: a Confidence Pact) - zmobilizowanie, do działań na rzecz wzrostu zatrudnienia, wszystkich stron (Wspólnoty, podmiotów krajowych, lokalnych, partnerów społecznych) mających wpływ na jego poziom. Rok 1997 (po podpisaniu Traktatu amsterdamskiego, ale przed jego wejściem w życie) - szczyt Rady Europejskiej w Luksemburgu - początek tzw. “procesu luksemburskiego”, czyli realizacji kompleksowej strategii Wspólnoty w dziedzinie zatrudnienia (European Employment Strategy – EES).

33 Europejska strategia zatrudnienia Europejska strategia zatrudnienia opiera się na czterech filarach: 1.Zdolność do uzyskania zatrudnienia. 2.Przedsiębiorczość 3.Zdolność adaptacyjna 4.Równość szans 33

34 EUROPEJSKA STRATEGIA ZATRUDNIENIA Zdolność do uzyskania zatrudnienia Przedsiębiorczość Zdolność adaptacyjna Równość szans Filary Europejskiej Strategii Zatrudnienia

35 Filary ESZ Pierwszy filar - Zdolność do uzyskania zatrudnienia – dotyczy bezrobocia długoterminowego, strukturalnego oraz bezrobocia występującego wśród młodzieży, – “nowy start” dla wszystkich osób poszukującym pracy, – przejście z “pasywnych” na “aktywne” formy zwalczania bezrobocia - większe zaangażowanie w poszukiwanie pracy partnerów społecznych, instytucji rządowymi – poprawa jakości systemów kształcenia - ułatwienie wejścia na rynek pracy oraz dostosowanie edukacji do zmieniających się potrzeb rynku.

36 Filary ESZ Drugi filar – Przedsiębiorczość – przedsiębiorczość jako najlepsza metoda zwalczania bezrobocia – stworzenie odpowiednich warunków rozwoju - ulgi podatkowe, kredyty na rozwój firm, upraszczanie procedur administracyjnych itp. Trzeci filar – Zdolność adaptacyjna – przystosowanie do nowych warunków występujących na rynku pracy – dostosowanie posiadanych umiejętności do aktualnych potrzeb rynku pracy – “poziom równowagi” pomiędzy potrzebą uelastycznienia przepisów prawa pracy a poczuciem bezpieczeństwa i stabilności wśród pracowników.

37 Czwarty filar – Równość szans – przejaw zasady niedyskryminacji na rynku pracy ze względu na płeć potencjalnego pracownika, – wyrównanie szans kobiet i mężczyzn na znalezienie zatrudnienia - wspieranie rozwoju sektora usług opieki nad dziećmi, rozwoju szkoleń ułatwiających aktywizację zawodową kobiet, organizowanie programów ułatwiających kobietom powrót do pracy po dłuższej przerwie w zatrudnieniu, – integracja społeczna i zwiększenie szans na zatrudnienie dla osób niepełnosprawnych. Filary ESZ

38 Pozostałe działania Szczyt Unii Europejskiej w Cardiff (w czerwcu 1998 r.) oraz w Kolonii (w czerwcu 1999 r.) – rozwinięcie i skonsolidowanie wspólnej strategii zatrudnienia, – połączenie strategii z reformami makroekonomicznymi – europejski pakt na rzecz zatrudnienia (European Emloyment Pact).

39 Komunikat Komisji z dnia 14 stycznia 2003 r. – założenia strategii na następne lata kładące nacisk na realizację trzech podstawowych celów: 1. pełnego zatrudnienia, 2. wysokiej jakości i wydajności pracy, 3.spójnego i otwartego rynku pracy. – postulat poprawy koordynacji działań oraz monitorowania procesu realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia.

40 Pozostałe działania Szczyt Unii Europejskiej w Lizbonie (marzec 2000) –analiza szans i zagrożeń postępu technologiczny, informatyczny i telekomunikacyjny, ich wpływ na poziom zatrudnienia, –cel strategiczny – wykorzystanie zachodzących zmian technologicznych na rzecz uzyskania przez gospodarkę europejską maksymalnej konkurencyjności i szybkiego tempa wzrostu w celu stworzenia dogodnych warunków do pełnego zatrudnienia i zwiększenia stopnia regionalnej spójności w Unii Europejskiej. Spotkanie w Barcelonie (marzec 2002) –Rada Europejska uznaje słuszność założeń Europejskiej Strategii Zatrudnienia, –postulat wzmocnienia strategii, poprawy koordynacji, uwzględnienie wniosków z Lizbony.

41 W wyniku decyzji powziętej przez Radę (2003/578/WE) cele, które do 2003 r. były zgrupowane w cztery filary, zostały zastąpione trzema nowymi głównymi celami na lata 2004-2010. Te trzy nowe cele są wzajemnie ze sobą powiązane, a przy tym odzwierciedlają Agendę Lizbońską. Są to: pełne zatrudnienie, poprawa jakości i produktywności pracy, wzmocnienie spójności społecznej i integracji. Strategia Lizbońska

42 Realizacja pierwszego celu - „pełne zatrudnienie" - była niezbędna dla podtrzymania wzrostu gospodarczego i wzmocnienia spójności społecznej. W ramach tego celu państwa UE powinny dążyć do zmniejszenia bezrobocia poprzez zwiększenie popytu na pracę. Rada UE założyła, że do 2010 r. kraje członkowskie powinny doprowadzić do uzyskania stopy zatrudnienia na poziomie 70%. W przypadku kobiet powinna ona wynieść 60%, a w przypadku pracowników w wieku 55-64 lata - 50%. Strategia Lizbońska

43 Drugi cel - „poprawa jakości i produktywności pracy" - jest powiązany z dążeniem w kierunku konkurencyjnej i opartej na wiedzy gospodarki. W związku z tym wzrost zatrudnienia musi przebiegać równolegle z podniesieniem poziomu atrakcyjności miejsc pracy, jakości pracy i przyspieszeniem tempa wzrostu i wydajności pracy oraz zmniejszeniem udziału w zatrudnieniu nisko opłacanych pracowników. Trzeci cel- wzmocnienie spójności społecznej i integracji nakazuje państwom członkowskim podjąć zdecydowane działanie w celu wzmocnienia integracji społecznej, zapobiegania wyłączeniu z rynku pracy i wspieranie dostępu do zatrudnienia osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. Strategia Lizbońska

44 Bariery zasadnicze realizacji Strategii Lizbońskiej 1 Strategia Lizbońska napotkała cztery zasadnicze bariery: -Na poziomie krajów raczej tendencja do zamykania, a nie otwierania (rynek usług, rynek pracy, patenty) – niechęć do poddawania się większej konkurencji; -Zwiększanie oporów politycznych i społecznych przed reformami (to nie brak pomysłów politycznych reform na poziomie krajów, ale znaczny opór); -Niedostatek środków budżetowych, ale też brak elastyczności na finansowanie „przyszłości” -Brak mocnych narzędzi wdrażania,

45 Europa 2020 Europa2020jest nową strategią gospodarczą UE zastępującą Strategię Lizbońską. Nowe wyzwania takie, jak światowy kryzys finansowy, zmusiły Europę do redefinicji zarówno celów, jaki instrumentów wspierających rozwój gospodarczy. Strategia Europa 2020 ogniskuje się wokół trzech, powiązanych ze sobą, priorytetów: 45

46 Wyzwania dla rynku pracy Niska efektywność działań w zakresie aktywizacji bezrobotnych. Nadużywanie umów cywilnoprawnych. Brak rzeczywistych wymagań w stosunku do podmiotów działających na rynku usług rynku pracy (np. agencji zatrudnienia). Nadal duże ograniczenia legislacyjne w obrębie pracy tymczasowej. Niedopasowanie kompetencji do potrzeb rynku pracy. Brak komunikacji i współpracy między światem edukacji a rynkiem pracy (brak skutecznych rozwiązań systemowych w tym zakresie).

47 PRIORYTETY STRATEGII EUROPA 2020 ROZWÓJ INTELIGENTNY: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY : wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej ROZWÓJ SPRZYJAJĄCY WŁĄCZENIU SPOŁECZNEMU : wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną Europejska polityka zatrudnienia - Strategia „Europa 2020”. Europa 2020 to unijna strategia wzrostu na najbliższe dziesięciolecie.

48 I PRIORYTET Rozwój inteligentny – rozwój oparty na wiedzy i innowacji Unia innowacji* Młodzież w drodze* II PRIORYTET Rozwój zrównoważony – wsparcie gospodarki efektywnej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej Europa efektywnie korzystająca z zasobów* Polityka przemysłowa w erze globalizacji* III PRIORYTET Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia* Europejski program walki z ubóstwem* Europejska agenda cyfrowa* * - siedem projektów przewodnich Komisji Europejskiej Strategia „Europa 2020”.

49 Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat – 75% 3% PKB unii na inwestycje w B+R 20/20/20 w zakresie klimatu i energii Liczba osób przedwcześnie kończąca naukę ograniczona do 10%, co najmniej 40% osób z młodego pokolenia zdobywa wykształcenie wyższe O 20 mln zmniejszyć liczbę osób zagrożonych ubóstwem Strategia „Europa 2020” CELE:

50 Polska polityka wzrostu zatrudnienia. Strategia „Polska 2020”. Strategia Europa 2020 Strategia Polska 2020 wskaźnik zatrudnienia: 75%71% Poprawa warunków prowadzenia działalności B+R: 3% PKB UE an badania i rozwój 1,7% Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do poziomu z 1990 r. zmniejszenie zużycia energii o 20% w 2020 r. względem scenariusza bazowego (poziom UE15 z 2005 roku). zwiększenie do 20% udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii; dążenie do zwiększenia efektywności energetycznej o 20%; zmniejszenie zużycia energii o 20% w 2020 r. względem scenariusza bazowego (poziom UE15 z 2005 roku). wzrost efektywności energetycznej wykorzystanie OZE, redukcja emisji CO2

51 Polska polityka wzrostu zatrudnienia. Strategia „Polska 2020”. Strategia Europa 2020Strategia Polska 2020 podniesienie poziomu wykształcenia, zwłaszcza poprzez zmniejszenie odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do poziomu poniżej 10% oraz zwiększenie do co najmniej 40% odsetka osób w wieku 30−34 lat mających wykształcenie wyższe; zmniejszenie do 4,5% odsetka osób wcześnie porzucających naukę oraz zwiększenie do 45% odsetka osób z wykształceniem wyższym w wieku 30-34 lat wspieranie włączenia społecznego, zwłaszcza poprzez ograniczanie ubóstwa, mając na celu wydźwignięcie z ubóstwa lub wykluczenia społecznego 20 milionów obywateli. obniżenie o 1,5 do 2 mln liczby osób żyjących poniżej relatywnej granicy ubóstwa

52 Strategia Europa 2020 – priorytety dla UE i PL Zatrudnienie osób w wieku 20-24 lata75%71% Europa 2020Cel krajowy Odsetek osób przedwcześnie kończących naukę 10%4,5% Odsetek osób z młodego pokolenia z wykształceniem wyższym 40%45% 20 mln (UE)1,5 mln Zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem

53 Zalecenia Rady UE dla Polski Zmniejszenie bezrobocia wśród osób młodych zwiększenie dostępności programów praktyk zawodowych i uczenia się w miejscu pracy, podniesienie jakości szkoleń zawodowych i przyjęcie strategii uczenia się przez całe życie. lepsze dopasowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy i podniesienie jakości nauczania. Ograniczenie nadmiernego wykorzystywania umów cywilnoprawnych i wydłużenie okresu próbnego w przypadku umów o pracę na czas nieokreślony Zwiększenie udziału kobiet w rynku pracy oraz podwyższenia wskaźnika przyjmowania dzieci zarówno do placówek opieki nad najmłodszymi dziećmi, jak i placówek przedszkolnych. Zajęcie się kwestią utrwalonej praktyki wczesnego przechodzenia na emeryturę w celu podwyższenia wieku dezaktywizacji zawodowej.

54 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 września 2013 r. w sprawie walki z bezrobociem osób młodych Parlament Europejski mając na uwadze, że macierzyństwo stanowi często przeszkodę utrudniającą młodym matkom dostęp do rynku pracy, a więc przyczynia się do zwiększenia różnicy pomiędzy płciami w dziedzinie zatrudnienia wzywa państwa członkowskie do:  wdrożenia środków pozwalających rozwiązać problem nierównego traktowania kobiet i mężczyzn, które uwzględniałyby słabsze grupy społeczne, w tym osoby niepełnosprawne, migrantów i samotne matki;  opracowania odpowiednich strategii, które są w pełni zgodne z europejskimi i krajowymi przepisami, oraz do wprowadzenia konkretnych środków, w tym szkoleń ukierunkowanych na pracę i programów zatrudnienia, w celu zapewnienia młodym mężczyznom i kobietom równych szans zdobycia rzeczywistego doświadczenia zawodowego;

55 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 września 2013 r. w sprawie walki z bezrobociem osób młodych  wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania i wdrożenia polityki służącej uwzględnieniu aspektu płci i jego monitorowaniu, która umożliwiłaby bezrobotnym obywatelom dostęp do usług rekrutacyjnych i wsparcia socjalnego;  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

56 Instrumenty realizacji polityki społecznej Europejski Fundusz Społeczny Programy Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Fundusz Spójności) Środki prawne (wytyczne, dyrektywy) Za mało!

57 Stan bezrobocia i tendencje na polskim rynku pracy 57

58 Przyczyny bezrobocia w Polsce załamanie się popytu konsumpcyjnego na skutek znacznego obniżenia się realnych dochodów ludności, załamanie się popytu inwestycyjnego na skutek utrudnionej dostępności i wysokiego oprocentowania kredytów, załamanie się eksportu, zwłaszcza do krajów b. bloku wschodniego. zmniejszenie zatrudnienia socjalnego, tworzącego bezrobocie ukryte, zwłaszcza w jednostkach sektora publicznego, niedorozwój gospodarczy niektórych regionów (np. tzw. Ściany Wschodniej) w połączeniu z likwidacją państwowych gospodarstw rolnych, co spowodowało ujawnienie wysokiego bezrobocia agrarnego, nadmierny fiskalizm wobec przedsiębiorstw sektora publicznego (w postaci dywidendy od majątku), niewydolność instytucji pośrednictwa pracy i luka informacyjna w zakresie ofert pracy, niedostosowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy, na co z jednej strony składa się brak perspektywicznego rozeznania tych potrzeb, z drugiej zaś tempo zmian w systemie kształcenia zawodowego jest wolniejsze (niższe) niż postęp techniczny, organizacyjny,

59 59 „Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. (…) Władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego, produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania bezrobocia, w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego oraz robót publicznych i prac interwencyjnych.” Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.)

60 Stopa bezrobocia w Polsce w latach 1990-2012 60

61 61

62 62

63 63 Liczba bezrobotnych, którzy rozpoczęli udział w aktywnych programach

64 Efektywność instrumentów rynku pracy (2012) Przeciętna efektywność zatrudnieniowa Przeciętna efektywność kosztowa (w zł) 64

65 Według danych GUS (09. 2013) 35,7 % kobiet nie może znaleźć pracy ponad rok. Osoby te lokują się w grupie długotrwale bezrobotnych. Prawie co trzecia bezrobotna kobieta (32,9%) jest w wieku 25-34 lat. Wiele z nich to matki. Nie wszystkie były bezrobotne przed zajściem w ciążę. Część miała pracę, którą w dość szybkim czasie po powrocie z urlopu macierzyńskiego bądź wychowawczego straciła. Niestety, po urodzeniu dziecka kobiety często wycofują się z rynku pracy – przynajmniej na jakiś czas. Wśród matek z dzieckiem w wieku 0-5 lat zaledwie 61% jest aktywnych zawodowo. Wśród kobiet ze starszym dzieckiem, w wieku 6-11 lat, pracuje 73%. Dla mężczyzn wskaźniki te wynoszą około 90%. 65 Sytuacja kobiet na rynku pracy

66 Europejki w wieku 25–54 lata prawie trzykrotnie częściej wypadają z rynku pracy niż mężczyźni. Okres pomiędzy 25 a 54 rokiem życia to czas intensywnego rozwoju zawodowego, lecz jednocześnie czas, w którym zakłada się rodziny i wychowuje dzieci. Stąd obowiązki rodzinne są głównym powodem wypadania z rynku pracy (i przechodzenia do grupy biernych zawodowo) dla kobiet w tej grupie wiekowej. Trend ten potwierdzają dane dla Polski, gdzie z 22,9% wskaźnika bierności zawodowej 12,9% kobiet jest bierne zawodowo ze względu na zajmowanie się rodziną (dziećmi lub osobami zależnymi). Ogółem (w badanych 27 krajach Europy) w 2011 roku wskaźnik bierności zawodowej dla kobiet w wieku 25–54 lata wyniósł 22,1%, a dla mężczyzn w tej samej grupie zaledwie 8,2%. (dane Eurostat) 66 Bezrobocie kobiet w UE

67 67 Badanie ankietowe rynku pracy NBP 2013

68 Polsce, podobnie jak w innych krajach, kobiety to jest lepiej wykształcona grupa i szkoda, żeby godzić się na ich bierność zawodową. Dlatego muszą powstawać programy, które będą pomagały łączyć obowiązki rodzinne z zawodowymi i wracać na rynek pracy – chociażby w niepełnym wymiarze czy też w takich formach niestandardowych jak telepraca – mówi Jacek Męcina, wiceminister pracy i polityki społecznej. http://praca.wp.pl/title,Od-nowego-roku-dodatkowe-wsparcie-dla-kobiet-wracajacych- po-macierzynskim-do-pracy-WIDEO,wid,16152668,wiadomosc.html http://praca.wp.pl/title,Od-nowego-roku-dodatkowe-wsparcie-dla-kobiet-wracajacych- po-macierzynskim-do-pracy-WIDEO,wid,16152668,wiadomosc.html Nowe rozwiązania prawne dotyczące pomocy dla kobiet, które po wychowaniu dziecka chcą wrócić do pracy, wejdą w życie w 2014 r. Będzie to między innymi grant na telepracę, czyli instrument kierowany do pracodawcy albo przedsiębiorcy za zatrudnienie w formie telepracy bezrobotnych rodziców powracających na rynek. Rodzice ci muszą wychowywać co najmniej jedno dziecko w wieku do 6 lat. Grant będzie można też otrzymać za zatrudnienie bezrobotnych, którzy zrezygnowali z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad osobą zależną. 68 Bezrobocie kobiet

69 Bezrobocie osób młodych na rynku pracy Wg danych z września 2013 r. w EU28 - 5.584.000 osób młodych (poniżej 25 lat) było bezrobotnych, z czego 3.548.000 w strefie euro. W porównaniu z września 2012 bezrobocia młodzieży zmniejszył się o 57 000 w EU28, ale wzrósł o 8 000 w strefie euro. We wrześniu 2013 r. stopa bezrobocia wśród młodzieży wyniosła 23,5% w EU28 i 24,1% w strefie euro, w porównaniu z 23,1% i 23,6% odpowiednio we wrześniu 2012 roku. We wrześniu 2013 r., najniższy wskaźnik odnotowano w Niemczech (7,7%) i Austrii(8,7%), a najwyższe w Grecji (57,3% w lipcu 2013r.), Hiszpanii (56,5%) i Chorwacji (52,8% w trzecim kwartale 2013). 69

70 Palącym problemem w Europie wciąż pozostaje bezrobocie wśród młodych. W całej UE stopa bezrobocia wśród osób poniżej 25. roku życia wyniosła w lipcu 2013 r. 23,4 %, a w strefie euro - 24 %. 70

71 71 Bezrobocie wśród młodych

72 Bezrobocie osób młodych w Polsce W IV kwartale 2013 r. biernymi zawodowo było 2 935 tys. młodych ludzi w wieku 15-24 lata i stanowili oni 21,5% wszystkich biernych zawodowo (13 621 tys. osób). Stopa bezrobocia młodzieży wyniosła w IV kwartale 2013 r. 27,3% Wśród młodych do 25 r. ż. dominowały osoby poszukujące pracy od 1 do 3 miesięcy – 98,5 tys. osób (24,6% ogółu bezrobotnych do 25 r. ż.) oraz od 3 do 6 miesięcy – 96,4 tys. osób (24,0%). Najmniej liczną grupę stanowiły osoby poszukujące pracy powyżej 24 miesięcy – 33,0 tys. osób (8,2%). Czas pozostawania bez pracy wzrasta wraz z wiekiem bezrobotnych i obniża się wraz z podnoszeniem się poziomu wykształcenia. Świadczy to o tym, że bardziej narażone na długotrwałe pozostawanie bez pracy są osoby starsze oraz posiadające niskie kwalifikacje zawodowe. Na ogólną liczbę 874,1 tys. ofert pracy zgłoszonych w 2013 r. do urzędów pracy – 198,7 tys. ofert dotyczyło staży pracy 72

73 Bezrobocie młodych w Polsce wg województw 73

74 Bezrobocie osób niepełnosprawnych Sytuacja osób niepełnosprawnych na polskim rynku pracy nie wygląda korzystnie. Jak wynika z aktualnych danych Głównego Urzędu Statystycznego wskaźnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych wyniósł w I kwartale 2014 roku 16,3%, o ponad 40 p.p. mniej niż w przypadku ogółu ludności. Wskaźnik zatrudnienia też nie wygląda lepiej. Jedynie 13,5% wszystkich osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym pracuje zarobkowo, co daje wartość o blisko 40 p.p. mniejszą niż w przypadku wszystkich Polaków. Co więcej stopa bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych wyniosła 17,4%, a więc o 6,8 p.p. więcej niż dla ogółu Polaków. Dlatego problem osób niepełnosprawnych i ich znikomej obecności na rynku pracy jest obecnie tak palącym problemem społecznym w Polsce, zarówno dla rządzących jak i pracodawców. 74

75 Bezrobocie osób niepełnosprawnych (dane MPiPS) 75 Wyszczególnienie 2013 Osoby, które w okresie sprawozdawczym rozpoczęły szkolenieukończyły szkoleniepodjęły pracę w trakcie lub po ukończeniu szkolenia osoby szkolone ogółem (1)85 69784 24039 512 w tym niepełnosprawni ogółem (2)5 4215 1771 826 udział procentowy(2/1)6,33%6,15%4,62% niepełnosprawni bezrobotni 4 7804 5201 770 niepełnosprawni poszukujący pracy i niepozostający w zatrudnieniu 59361054 niepełnosprawni pobierający rentę szkoleniową 48472 osoby niepełnosprawne będące w okresie wypowiedzenia000

76 Uczestnictwo osób niepełnosprawnych, zarejestrowanych w pup jako bezrobotne, w aktywnych programach rynku 76

77 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych 77 systemowe m.in.: system orzekania, medycyna pracy, dofinansowania dla pracodawców (sic!) społeczne i mentalne instytucjonalne – w tym bariery w edukacji architektoniczne /komunikacyjne fizyczne i psychologiczne

78 Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy W końcu 2013 r. osoby powyżej 50 roku życia stanowiły 24,3% ogółu zarejestrowanych Stopa bezrobocia ludności w wieku 50-64 lata jest w Polsce niższa od średniej zanotowanej w UE (28) i wynosi 7,2% wobec 7,7% w UE. Starsi bezrobotni są słabiej wykształceni. W końcu 2013 roku najwięcej osób powyżej 50 roku życia zarejestrowanych jako bezrobotne posiadało wykształcenie gimnazjalne i poniżej – 191,8 tys. osób, co stanowiło 36,6% bezrobotnych w tej grupie. W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy osoby powyżej 50 roku życia stanowią jedną z grup uznanych za będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy i z tego tytułu uprawnione są one do szczególnej pomocy. 78

79 79

80 Instytucjonalna obsługa rynku pracy

81 Zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej są realizowane przez instytucje rynku pracy. Celem działań podejmowanych przez instytucje rynku pracy jest dążenie do: pełnego i produktywnego zatrudnienia; rozwoju zasobów ludzkich; osiągnięcia wysokiej jakości pracy; wzmacniania integracji oraz solidarności społecznej; zwiększenia mobilności na rynku pracy. 81 Instytucje rynku pracy

82 Instytucjami rynku pracy realizującymi zadania określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy są: 1) publiczne służby zatrudnienia; 2) Ochotnicze Hufce Pracy; 3) agencje zatrudnienia; 4) instytucje szkoleniowe; 5) instytucje dialogu społecznego; 6) instytucje partnerstwa lokalnego.

83 Instytucje rynku pracy Publiczne służby zatrudnienia tworzą organy zatrudnienia wraz z powiatowymi i wojewódzkimi urzędami pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pracy oraz urzędami wojewódzkimi, realizującymi zadania określone ustawą. Ochotnicze Hufce Pracy są państwową jednostką wyspecjalizowaną w działaniach na rzecz młodzieży, w szczególności młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym, oraz bezrobotnych do 25 roku życia.

84 Instytucje rynku pracy Agencje zatrudnienia są niepublicznymi jednostkami organizacyjnymi świadczącymi usługi w zakresie pośrednictwa pracy, pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych, poradnictwa zawodowego, doradztwa personalnego i pracy tymczasowej. Instytucjami szkoleniowymi są publiczne i niepubliczne podmioty prowadzące na podstawie odrębnych przepisów edukację pozaszkolną.

85 Instytucje rynku pracy Instytucjami dialogu społecznego na rynku pracy są organizacje i instytucje zajmujące się problematyką rynku pracy: organizacje związków zawodowych, pracodawców i bezrobotnych oraz organizacje pozarządowe współpracujące z publicznymi służbami zatrudnienia i Ochotniczymi Hufcami Pracy w zakresie realizacji zadań określonych ustawą. Instytucje partnerstwa lokalnego są instytucjami realizującymi inicjatywy partnerów rynku pracy, tworzonymi na rzecz realizacji zadań określonych ustawą i wspieranymi przez organy samorządu terytorialnego.

86 Publiczne służby zatrudnienia wchodzą w skład instytucji rynku pracy. Są to organy zatrudnienia wraz z powiatowymi i wojewódzkimi urzędami pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pracy oraz urzędami wojewódzkimi, realizującymi zadania określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Specyfiką jest to, iż służby rynku pracy realizują swoje zadania, działając w ramach dialogu i partnerstwa na rynku pracy. System publicznych służb zatrudnienia w Polsce jest zdecentralizowany, tj. oparty o strukturę samorządów terytorialnych. Urzędy realizują cele ustalone przez rząd, ale mają dużą swobodę w uzupełnianiu krajowej strategii w zależności od potrzeb swojego regionu. 86 Publiczne służby zatrudnienia

87 87

88 Ochotnicze Hufce Pracy

89 Ochotnicze Hufce Pracy są publiczną instytucją rynku pracy, która realizuje dwa bloki zadań: 1)zadania w zakresie kształcenia i wychowania, które są realizowane głównie wobec młodzieży w wieku powyżej 15 lat, zagrożonej wykluczeniem społecznym, 2)zadania w zakresie zatrudnienia oraz przeciwdziałania marginalizacji i wykluczeniu społecznemu, które są adresowane do wszystkich grup młodzieży pozostającej w zasięgu oddziaływań OHP.

90 Ochotnicze Hufce Pracy Podmiotem oddziaływań Ochotniczych Hufców Pracy - są trzy grupy młodzieży Młodzież zaniedbana, o zmniejszonych szansach życiowych, pochodząca ze środowisk niedostosowanych społecznie, w dużej części patologicznych wręcz kryminogennych – z rodzin dysfunkcyjnych – niepełnych, zubożałych, poszukująca instytucjonalnego wsparcia i opieki, wymagająca oddziaływań wychowawczych i kształcenia zawodowego warunkującego samodzielny start w dorosłe życie; Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych (bądź uczniowie ostatnich klas tych szkół), absolwenci wyższych uczelni - młodzież wykształcona i z pewnymi już kwalifikacjami zawodowymi – zagrożona jednak bezrobociem i bezrobotna; Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i studenci, którzy w czasie wolnym od nauki chcą pracować za pośrednictwem OHP, zdobyć doświadczenie zawodowe i przy okazji poprawić własną sytuację materialną.

91 Ochotnicze Hufce Pracy Uczestnicy OHP mają możliwość uzupełniania wykształcenia i zdobycia kwalifikacji zawodowych w formach szkolnych, pozaszkolnych i poprzez zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego w charakterze młodocianych pracowników. Najczęściej uczestnicy OHP łączą naukę w formach szkolnych i pozaszkolnych z zatrudnieniem u zewnętrznego pracodawcy lub w gospodarstwach pomocniczych wojewódzkich komend OHP oraz centrów kształcenia i wychowania.

92 Ochotnicze Hufce Pracy W OHP funkcjonuje 232 jednostki o charakterze opiekuńczo-wychowawczym, realizujące zadania w zakresie kształcenia i wychowania, w tym:  10 centrów kształcenia i wychowania,  26 ośrodków szkolenia i wychowania,  124 hufce pracy,  72 środowiskowe hufce pracy. Centra kształcenia i wychowania są jednostkami ponadwojewódzkimi, podporządkowanymi bezpośrednio Komendantowi Głównemu OHP. Ośrodki szkolenia i wychowania są podporządkowane wojewódzkim komendantom OHP. Hufce pracy są podstawowymi jednostkami OHP o charakterze opiekuńczo-wychowawczym, działającymi w środowiskach lokalnych.

93 Ochotnicze Hufce Pracy KOMENDA GŁÓWNA OHP 16 WOJEWÓDZKICH KOMEND OHP Centra Edukacji i Pracy Młodzieży wraz z Młodzieżowymi Biurami Pracy, ich filiami i Klubami Pracy Ośrodki Szkolenia i Wychowania Hufce Pracy, w tym Środowiskowe Hufce Pracy CENTRA KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA - 10 System organizacyjny Ochotniczych Hufców Pracy, poprzez 16 Wojewódzkich Komend OHP, obejmuje swoim zasięgiem całą Polskę realizacja programów kształcenia i wychowania realizacja programów rynku pracy W tym jedno Europejskie Centrum Kształcenia i Wychowania w Roskoszy

94 Agencje zatrudnienia

95 Instytucje rynku pracy AGENCJE ZATRUDNIENIA około 5000 PODMIOTÓW :  1233 AGENCJI POŚREDNICTWA PRACY NA TERENIE RP,  1096 AGENCJI POŚREDNICTWA DO PRACY ZAGRANICĄ,  1170AGENCJI DORADZTWA PERSONALNEGO,  493 AGENCJI PORADNICTWA ZAWODOWEGO,  1000 AGENCJI PRACY TYMCZASOWEJ.

96 Agencje zatrudnienia Zgodnie z przepisami ustawy podmioty zamierzające świadczyć ww. usługi mogą je prowadzić na warunkach określonych w ustawie, po uzyskaniu wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. Obowiązek prowadzenia rejestru agencji zatrudnienia przez marszałków województw właściwych dla siedziby podmiotu.

97 Agencje zatrudnienia O wpis do rejestru agencji zatrudnienia mogą się ubiegać przedsiębiorcy (świadczący ww. usługi w ramach gospodarczej działalności regulowanej) oraz jednostki samorządu terytorialnego, szkoły wyższe, stowarzyszenia, fundacje, organizacje społeczne i zawodowe oraz inne organizacje, których statutowym celem jest świadczenie tych usług. Obowiązek posiadania wpisu do ww. rejestru nałożony został również na przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich UE lub EOG zamierzających wykonywać działalność gospodarczą w zakresie agencji zatrudnienia na terytorium Polski.

98 Agencje zatrudnienia Potwierdzeniem wpisu do rejestru jest wydawany przez marszałka województwa na okres roku certyfikat wstępny, następnie po upływie rocznej działalności agencja na wniosek otrzymuje certyfikat potwierdzający wpis bezterminowy. Agencja zatrudnienia musi posiadać lokal przeznaczony na biuro agencji zatrudnienia zapewniający poufność prowadzonych rozmów oraz posiadać wyposażenie techniczne umożliwiające prowadzenie działalności agencji zatrudnienia.

99 Instytucje szkoleniowe

100 Każda instytucja szkoleniowa zamierzająca korzystać ze środków publicznych na prowadzenie szkoleń osób bezrobotnych i poszukujących pracy, musi posiadać wpis do rejestru instytucji szkoleniowych, prowadzonego w wojewódzkich urzędach pracy.

101 Instytucje szkoleniowe Jak wynika z analizy danych 90% dostawców szkoleń to instytucje „niepubliczne” (38% to instytucje szkoleniowe prowadzone przez osoby fizyczne w ramach działalności gospodarczej, a 35% to stowarzyszenia, fundacje, spółki oraz inne osoby prawne). Jedynie 10% zarejestrowanych instytucji to podmioty „publiczne” (ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, centra kształcenia ustawicznego i centra kształcenia praktycznego, szkoły średnie i policealne, szkoły wyższe, placówki naukowo- badawcze i ośrodki badawczo-rozwojowe).

102 Instytucje dialogu społecznego

103 Polityka rynku pracy realizowana przez władze publiczne opiera się w znacznej mierze na dialogu i współpracy z partnerami społecznymi, realizowanymi poprzez system rad zatrudnienia. Przedstawiciele pracodawców i pracowników mają zapewniony udział w organizowaniu i zarządzaniu służbami zatrudnienia, jak i w realizacji odpowiedniej polityki w zakresie rozwoju służb zatrudnienia poprzez członkostwo w radach zatrudnienia – społecznych organach opiniodawczo-doradczych w sprawach zatrudnienia.

104 Instytucje rynku pracy INSTYTUCJE DIALOGU SPOŁECZNEGO:  Naczelna Rada Zatrudnienia  Wojewódzkie Rady Zatrudnienia  Wojewódzkie Komisje Dialogu Społecznego  Powiatowe Rady Zatrudnienia

105 Instytucje partnerstwa lokalnego

106 Partnerstwo lokalne jest ideą nową, której celem jest budowanie trwałego partnerstwa pomiędzy instytucjami rządowymi, samorządowymi, lokalnymi przedsiębiorcami, organizacjami pozarządowymi oraz mieszkańcami. PRACODAWCY, KONFEDERACJE, ZWIĄZKI PRACODAWCÓW, IZBY GOSPODARCZE PUBLICZNE SŁUŻBY ZATRUDNIENIA SAMORZĄD TERYTORIALNY JEDNSTKI, INSTYTUCJE I ORGANIZACJE POZARZĄDOWE WYŻSZE UCZELNIE

107 Akademickie Biura Karier Jednostki określane jako akademickie biura karier działają we wszystkich województwach. Do podstawowych zadań biur karier należy prowadzenie różnorodnych form poszukiwania pracy dla przyszłych i aktualnych absolwentów wyższych uczelni, m.in. poprzez nawiązywanie stałych kontaktów z przedsiębiorcami krajowymi i zagranicznymi, gromadzenie informacji o kursach zawodowych i językowych, stypendiach, studiach podyplomowych i studiach zagranicznych. Biura karier pomagają również studentom i absolwentom w planowaniu ścieżek kariery zawodowej. Absolwentom oferują możliwość znalezienia się w bazie danych udostępnianej pracodawcom, uzyskanie informacji przydatnych w przygotowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej. Zapewniają dostęp do banku ofert pracy, biuletynów informacyjnych o przedsiębiorstwach i wymaganiach pracodawców wobec kandydatów do pracy.

108 Szkolne Ośrodki Kariery Szkolne Ośrodki Kariery w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych stanowią uzupełnienie już istniejącej sieci instytucji świadczących usługi doradcze. Działalność Szkolnych Ośrodków Kariery koncentruje się na oddziaływaniu informacyjno-edukacyjnym skierowanym do młodzieży będącej w trakcie nauki w szkołach.

109 Ośrodki Wspierania Przedsiębiorczości Ośrodki Wspierania Przedsiębiorczości są instytucjami szkoleniowo-doradczymi o zasięgu lokalnym lub regionalnym. Realizują one intensywne programy szkolenia w dziedzinie tworzenia i prowadzenia małej firmy oraz udzielają indywidualnych konsultacji osobom zainteresowanym rozpoczęciem działalności gospodarczej, umożliwiając zdobycie odpowiedniej wiedzy i kwalifikacji zawodowych kilkudziesięciu tysiącom osób rocznie - większość z nich to osoby bezrobotne. Ośrodki Wspierania Przedsiębiorczości gromadzą oraz udostępniają również inne informacje bardzo przydające się w funkcjonowaniu firmy.

110 Cele i zakres analizy rynku pracy 110

111 Analizy rynku pracy Analiza rynku pracy i profili pracodawców, zarówno w Polsce, jak i na świecie stanowi istotny aspekt informacyjny dla agencji rekrutacyjnych, menedżerów firm, instytutów socjologicznych, agencji rządowych, firm konsultingowych, jak również pracowników naukowych. Obecnie badania rynku pracy są przeprowadzane głównie za pomocą sondaży, stąd też ich dokładność jest ograniczona. 111

112 Zakres definicyjny Analiza rynku pracy jest procesem gromadzenia i analizy informacji na temat modelu oraz kondycji zarówno uczestników, jak i procesów zachodzących na rynku pracy. Analizy rynku pracy służyć mogą wielu różnym celom, wśród których wskazać można m.in takie jak: identyfikacja dominującego modelu rynku pracy; identyfikacja kluczowych aktorów – uczestników rynku pracy; badanie wzajemnych relacji i potencjału uczestników rynku pracy; szacowanie bieżącej i przyszłej podaży zasobów pracy; szacowanie bieżącego i przyszłego popytu na pracę; analiza poziomu dopasowania popytu i podaży na pracę w różnych przekrojach, m.in.: terytorialnym, zawodowym, płacowym; analiza bezrobocia z uwzględnieniem wielu czynników; określanie zmian, przepływów, dynamiki i trendów, zachodzących na rynku pracy; badanie wzajemnych zależności. 112

113 Źródła informacji o rynku pracy Podstawowym źródłem informacji o sytuacji na rynku pracy jest Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL). Wyniki BAEL i inne dane gromadzone przez statystykę publiczną dostępne są na stronach GUS: www.stat.gov.pl www.stat.gov.pl Urzędy statystyczne podają także inne, oprócz danych dotyczących zatrudnienia i bezrobocia, informacje przydatne w badaniu rynku pracy. Są to podawane przez GUS (dla Polski) oraz WUS (dla regionu) informacje dotyczące przedsiębiorców. Ważnym zasobem GUS jest także Bank Danych Regionalnych, który jest największym w Polsce zbiorem informacji o sytuacji społeczno- gospodarczej, demograficznej, społecznej oraz o stanie środowiska, opisującym województwa, powiaty,gminy: http://www.stat.gov.pl/bdr/bdrap.strona.indeks http://www.stat.gov.pl/bdr/bdrap.strona.indeks 113

114 Źródła informacji o rynku pracy Publiczne służby zatrudnienia podają dane o osobach zarejestrowanych w urzędach pracy jako bezrobotne, które są dostępne zarówno na stronach GUS, jak i na portalu należącym do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Najwięcej wiadomości można znaleźć na portalu publicznych służb zatrudnienia: www.psz.praca.gov.plwww.psz.praca.gov.pl Wiele danych o regionalnych rynkach pracy znajduje się na stronach wojewódzkich urzędów statystycznych i wojewódzkich urzędów pracy, natomiast powiatowych rynków – na stronach powiatowych urzędów pracy. Dokumenty o charakterze programowym, takie jak strategie rozwoju, plany działań na rzecz zatrudnienia, zamieszczane są na stronach urzędów. 114

115 Metody analizy rynku Proces badania rynku obejmuje : badanie stanu popytu i podaży oraz badanie zmian rynkowych. Badanie rynku dzielimy na 2 działy: – Analizę rynku - służy poznaniu bieżących zjawisk, procesów rynkowych – Prognozowanie - służy do przewidywania przyszłej sytuacji rynkowej. Proces badań rynkowych możemy sklasyfikować wg : – kryterium zasięgu - m.in międzynarodowe, krajowe, lokalne, regionalne – kryterium potrzeby informacji decydentów - badania stałe, ciągłe, okresowe, sporadyczne – kryterium zakresu badań - badania wyczerpujące, częściowe. 115

116 Wady i zalety dostępnych informacji o rynku pracy  Zalety  łatwy dostęp do danych z GUS i urzędów pracy  regularne publikacje  tylko niektóre badania mają charakter pełny  Wady  niezgodność danych administracyjnych z faktycznym stanem na rynku pracy  uogólnienie danych  różnice w definicjach np. bezrobotnego pomiędzy badaniami 116

117 Dziękuję za uwagę 117