Aktywizacja społeczna i zawodowa oraz włączanie osób niepełnosprawnych w rynek pracy stan obecny i perspektywy Spotkanie z przedstawicielami samorządów.

Prezentacja na temat: "Aktywizacja społeczna i zawodowa oraz włączanie osób niepełnosprawnych w rynek pracy stan obecny i perspektywy Spotkanie z przedstawicielami samorządów."— Zapis prezentacji:

1 Aktywizacja społeczna i zawodowa oraz włączanie osób niepełnosprawnych w rynek pracy stan obecny i perspektywy Spotkanie z przedstawicielami samorządów powiatowych 3, 9, 13 i 16 lutego 2006 MPiPS, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych

2 Włączenie społeczne osób niepełnosprawnych - uwarunkowania Sytuacja społeczno – gospodarcza Polityka zdrowotna edukacyjna rynku pracy Otoczenie prawne Zachowania i postawy głównych aktorów Klimat społeczny

3 Najważniejsze akty prawne - stan obecny Ustawa zasadnicza Kodeks pracy Ustawy sektorowe (dotyczące zdrowia, edukacji, zatrudnienia, ubezpieczenia społecznego, pomocy społecznej itp.) Ustawy kompetencyjne (ustawa o samorządzie powiatowym - art. 4 ust. 1 pkt. 5) Lex specialis Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych Karta Praw Osób Niepełnosprawnych

4 Główni aktorzy administracja rządowa samorząd terytorialny przedsiębiorstwa, regionalne i lokalne środowiska gospodarcze, związki zawodowe organizacje pozarządowe osoby niepełnosprawne

5 Statystyka w tys. Osoby niepełnosprawne ogółem 5.457 w tym osoby niepełnosprawne prawnie 4.450 Dzieci niepełnosprawne (w wieku poniżej 16 lat) 202 w tym niepełnosprawne prawnie 135 Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wynikającymi z niepełnosprawności 179,5*) Niepełnosprawni studenci 9,2 Osoby niepełnosprawne w wieku produkcyjnym (18-59/64 lat): 2.893 w tym osoby niepełnosprawne prawnie 2.608 (2.396) Rodziny z co najmniej jedną osobą niepełnosprawną 3.137 *) bez dzieci niedostosowanych społecznie, z zaburzeniami zachowania, zagrożonych uzależnieniem Źródło: GUS; NSP 2002, GUS - Edukacja 2004/2005, GUS- Szkoły Wyższe 2004/2005, BAEL- iii kwartał 2005

6 Udział osób niepełnosprawnych prawnie na 100 osób ludności w wieku 15 lat i więcej w 2004 r. Polska – 13,4%

7 Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych Liczba osób niepełnosprawnych prawnie w wieku 15 lat i więcej według aktywności zawodowej, w tys. 2004III kw.2005 w wieku 15 lat i więcej w wieku produk- cyjnym w wieku 15 lat i więcej w wieku produk- cyjnym Razem4167245840712396 Aktywni zawodowo677576674575 Pracujący544446544447 Bezrobotni133130 128 Bierni zawodowo3490188233961821 Źródło: BAEL, GUS 2004, III kwartał 2005 r

8 Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym Wiek produkcyjny (18-59/64 lat) 2004I półrocze 2005 WskaźnikiNSNS współczynnik aktywności zawodowej 23,474,923,974,1 wskaźnik zatrudnienia 18,160,418,760,2 stopa bezrobocia 22,619,321,718,8 Źródło: BAEL, GUS 2004,2005

9 Statystyka współczynnik aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia ponad trzykrotnie niższe niż osób sprawnych Bezrobocie rejestrowane 103 849 osób (listopad 2005)

10 Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w urzędach pracy w listopadzie 2005 r. bezrobotni75 338 poszukujący pracy niepozostający w zatrudnieniu 28 511 razem103 849

11 Zadania powiatu Ustawa o samorządzie powiatowym : edukacja, zdrowie, pomoc społeczna, polityka prorodzinna, wspieranie osób niepełnosprawnych, transport, kultura...... Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy : pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy, organizacja szkoleń... Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej: rehabilitacja zawodowa, rehabilitacja społeczna, orzecznictwo o niepełnosprawności (pierwsza instancja)

12 Zadania powiatu rehabilitacja zawodowa promocja zatrudnienia osób niepełnosprawnych wdrażanie skutecznych instrumentów włączania osób niepełnosprawnych w regionalny i lokalny rynek pracy pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej dofinansowanie do oprocentowania kredytu bankowego zwrot kosztów przystosowania stanowisk pracy oraz adaptacji pomieszczeń zakładu pracy, adaptacji lub nabycia urządzeń, rozpoznania przez służby medycyny pracy szkolenie osób niepełnosprawnych pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, ich szkolenie oraz przekwalifikowanie

13 Zadania powiatu rehabilitacja społeczna Dofinansowanie: uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych likwidacji barier funkcjonalnych sprzętu rehabilitacyjnego przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych sportu, kultury, rekreacji i turystyki kosztów tworzenia i działania wtz

14 Zadania powiatu niepodlegające dofinansowaniu ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (wybór) kreowanie i realizacja lokalnej polityki gospodarczej i społecznej uwzględniającej perspektywę osób niepełnosprawnych współpraca z organizacjami pozarządowymi i fundacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób doradztwo organizacyjno-prawne i ekonomiczne w zakresie działalności gospodarczej lub rolniczej podejmowanej przez osoby niepełnosprawne orzekanie o niepełnosprawności (pierwsza instancja)

15

16 Rehabilitacja społeczna Warsztaty terapii zajęciowej – 2005 r. liczba placówek - 571 uczestnicy - 18 326 osób koszt - 244 mln zł w 52 powiatach nie ma wtz w 7 powiatach jest od 6- 9 wtz w 2 powiatach jest więcej niż 10 wtz 60% wtz prowadzą organizacje pozarządowe 62% uczestników to osoby z upośledzeniem umysłowym Turnusy rehabilitacyjne - 2004/I-III kw. 2005 uczestnicy - 159 tys./148 tys. Koszt - 85 mln/81 mln

17 Praktyka Rehabilitacja społeczna Zadanie Liczba osób objętych zadaniemKwota dofinansowania (zł) 2004 r.I-III kw. 2005 r.2004 r. I-III kw. 2005 r. Warsztaty terapii zajęciowej 18 20318 326243 801 115187 391 746 Turnusy rehabilitacyjne (+opiekunowie) 120 582 (+38 500) 109 768 (+38 428) 84 955 94781 254 344 Likwidacja barier funkcjonalnych (zawarte umowy I-III kw. 2005 r.) 30 538 14 900 (20 092) 116 171 93646 679 102 (79 305 074) Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze 121 560101 86682 942 88980 728 579 Sport, kultura, rekreacja i turystyka 74 37454 10813 804 17211 073 621 razem: 365 257298 968541 676 059407 127 392 (stan na dzień 31 grudnia 2004 r. oraz dane za I-III kw. 2005 r. źródło PFRON)

18 Turnusy rehabilitacyjne Lata Liczba osób biorących udział w turnusach rehabilitacyjnych (na podstawie danych z PCPR) ogółem w tym osób niepełnosprawnych 2003136 755103 160 (75,4%) 2004159 082120 582 (75,7%) I- III kw. 2005148 197109 768 (74,0%)

19 Turnusy rehabilitacyjne Liczba osóbKwota w zł. 1993 28 7506 200 000 1995 98 23528 200 000 1997 143 82053 000 000 1999 125 81462 100 000 2001 126 48663 700 000 2003 136 75570 234 997 2004 159 08284 955 967 2005 informacja za trzy kwartały 148 19781 254 344

20 uczestnicy wtz wg możliwości podjęcia pracy Źródło: PFRON, 2004

21 uczestnicy wtz wg miejsca pracy jaką mogliby podjąć Źródło: PFRON, 2004

22 uczestnicy wtz wg rodzaju pracy jaką mogliby podjąć Źródło: PFRON, 2004

23 Okres przebywania uczestników w warsztatach terapii zajęciowej (wg danych z Raportu PFRON za 2003 r.) Czas pobytu w wtzLiczba uczestników[%] do 1 roku3.66923,3 1,1 – 2 lata1.92212,2 2,1 – 3 lata1.83511,7 3,1 – 4 lata1.60110,2 4,1 – 5 lata1.2497,9 5,1 – 6 lata8265,3 6,1 – 7 lata9005,7 7,1 – 8 lata1.2658,0 powyżej 8 lat2 47715,7 Razem:15.744100,0

24 Praktyka Rehabilitacja zawodowa 7 411 osób skorzystało z dofinansowania ze szkoleń (7 228 056 zł) Dofinansowano przystosowanie 489 stanowisk pracy osób niepełnosprawnych zatrudnionych na otwartym i chronionym rynku pracy (11 984 500zł.) Wsparcie działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby niepełnosprawne 568 osób skorzystało z pożyczki na rozpoczęcie działalności (18 590 861 zł) 64 osób skorzystało z dofinansowania odsetek kredytu zaciągniętego na kontynuację działalności (115 743 zł) (stan na 31 grudnia 2004r. źródło PFRON)

25 Osoby niepełnosprawne Zmiana postaw aktywność, wola samostanowienia gotowość na zmiany gotowość do partnerskiej współpracy Zdolność do wyłonienia reprezentacji

26 Powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności

27

28

29

30

31

32

33

34 Instrumenty finansowe - stan obecny Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Środki własne samorządu Budżet państwa Fundusz Pracy Środki UE Fundusze strukturalne (EFS, EFRR) Środki przeznaczone na finansowanie programów wspólnotowych (m. in. EQUAL)

35 Podział środków na rehabilitację społeczną i zawodową w zadaniach powiatu Wysokość środków PFRON na rehabilitację w powiatach ogółem (bez obsługi) rehabilitację społeczną rehabilitację zawodową stopa bezrobocia osób niepełn. w wieku produkcyjnym 2003 567 693 676426 856 108140 837 568 19,2% 100%75,2%24,8% 2004 642 668 555544 794 67097 873 885 22,6% 100%84,77%15,23% 2005 za trzy kwart. 439 419 994409 565 63829 854 356 21,8% 100%93,21%6,79%

36 Praktyka Rehabilitacja społeczna

37 Praktyka Rehabilitacja społeczna (lata 2003, 2004, 2005)

38 EFS – SPO-RZL –działanie 1.4

39 Rodzina Ośrodek wsparcia ( Środowiskowy dom samopomocy, Dzienny dom pomocy Klub samopomocy ) Warsztat terapii zajęciowej Zakład aktywności zawodowej Zakład pracy chronionej Otwarty rynek pracy Lokalny system wsparcia

40 Model docelowy Kogo wspieramy? Powiązania systemowe z innymi obszarami wsparcia ( zdrowie, edukacja, rynek pracy, zabezpieczenie społeczne,pomoc społeczna) Działania specjalne w obszarze rynku pracy Rola wtz i zaz w systemie rehabilitacji i zatrudniania osób niepełnosprawnych

41 Kierunki ewentualnych zmian – podstawowe dylematy Które instrumenty są skuteczne, a które nie i dlaczego? Czego brakuje? – niezbędne uzupełnienia Co jest zbędne? Co wymaga zmiany albo uproszczenia? Uwarunkowania i ograniczenia