Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z języka polskiego

Prezentacja na temat: "Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z języka polskiego"— Zapis prezentacji:

1 Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z języka polskiego

2 Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. (Dz. U. z 2004r., nr 193, poz z późn. zmianami); Wewnątrzszkolny System Oceniania w ZS nr 1 w Zbąszyniu; podstawa programowa z języka polskiego; standardy wymagań egzaminacyjnych opublikowane przez MEN.

3 Cele oceniania osiągnięć uczniów na lekcjach języka polskiego
Celem oceniania jest gromadzenie informacji na temat postępów ucznia w zakresie: znajomości dziedzictwa literackiego i kulturowego, rozumienia tradycji narodowej i europejskiej oraz rozpoznawania jej obecności we współczesnej literaturze, interpretacji dzieł literackich w różnych kontekstach, rozpoznawania i hierarchizowania wartości w omawianych dziełach literatury, orientacji w zjawiskach artystycznych we współczesnej kulturze i ich wartościowania.

4 Wymagania edukacyjne z języka polskiego
Ucznia obowiązuje: opanowanie wiadomości i umiejętności wskazanych w wymaganiach edukacyjnych z języka polskiego na poziomie podstawowym lub ponadpodstawowym, znajomość zagadnień historycznoliterackich oraz problemów związanych z omawianymi tekstami literackimi; mogą one być opracowane przez ucznia na różnym poziomie odpowiadającym określonej ocenie, znajomość pojęć z zakresu teorii literatury, filozofii, sztuki, pomocnych przy interpretacji tekstów literackich, wskazanych w opisie wymagań.

5 W stosunku do ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi obniża się wymagania w następujący sposób (zgodny z danymi zaleceniami PPP): uczniowie mający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej zawierającą informację o dysgrafii lub dysleksji nie otrzymują oceny z dyktanda, przy ocenie wypowiedzi pisemnych ww. uczniów nauczyciel bierze pod uwagę przede wszystkim wartość merytoryczną wypowiedzi oraz jej formę językową, przy ocenie wypowiedzi pisemnych uczniów posiadających opinię poradni o dysgrafii nie bierze się pod uwagę czytelności i estetyki pisma oraz stosuje się kryteria oceny odpowiednie dla dyslektyków (podobnie jak na maturze).

6 Ocenie podlega: a) wiedza merytoryczna (przede wszystkim wiadomości wynikające ze znajomości lektur obowiązkowych, a także znajomość pojęć i definicji z historii i teorii literatury oraz nauki o języku), b) umiejętności, c) postawa ucznia (stopień zaangażowania w proces kształcenia): - aktywność przejawiająca się zgłaszaniem i udzielaniem odpowiedzi, - aktywne słuchanie, - sporządzanie notatek, - posiadanie na lekcjach podręcznika lub lektury, - wykonywanie poleceń i uczestnictwo w pracach zespołów, - systematyczne wykonywanie zadań domowych, - gotowość do wykonywania zadań dodatkowych, - udział w konkursach przedmiotowych i okołoprzedmiotowych, olimpiadach, przeglądach itp.

7 Ocenie podlega: d) w klasie trzeciej ponadto – zaangażowanie ucznia w proces przygotowania do egzaminu maturalnego, zarówno pisemnego , jak i ustnego (przede wszystkim systematyczność w powtarzaniu materiału i w przygotowywaniu prezentacji maturalnej): do końca listopada – oddanie wstępnej bibliografii – podlega ocenie; do ferii zimowych– wstępny plan ramowy - podlega ocenie.

8 Przedmiotem oceniania są:
wiadomości, umiejętności oraz postawa ucznia na lekcjach języka polskiego.

9 Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą:
testów i sprawdzianów ze wskazanego zakresu materiału, zapowiedzianych z tygodniowym wyprzedzeniem (sprawdzian wiadomości dotyczący problematyki omówionych tekstów literackich, wiedzy o epoce, wiedzy o języku); testów czytania ze zrozumieniem, które nie muszą być wcześniej zapowiedziane (maks. raz w miesiącu);

10 Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą (cd.):
prac pisemnych, zarówno klasowych , jak i domowych; (praca klasowa - co najmniej dwie w semestrze, maks. raz w miesiącu - to wypracowanie będące dłuższą samodzielną wypowiedzią o różnym charakterze, np. rozprawka, esej, wypowiedź interpretacyjna, interpretacja porównawcza; przedmiotem rozważań może być utwór liryczny, fragment tekstu jako klucz do odczytania utworu, sposób ujęcia tego samego motywu, tematu w utworach);

11 Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą (cd.):
dyktand diagnozujących, sprawdzianów interpunkcyjnych – szczególnie w pierwszym miesiącu nauki w klasach pierwszych; wypowiedzi ustnych przygotowanych w domu na wcześniej zadany temat; szczególnie dotyczy to omawiania lektur (uczniowie otrzymują zestaw zagadnień do lektury; po ich prezentacji nauczyciel zadaje ok. trzech pytań dotyczących treści lektury i prezentacji ucznia, odpowiedzi także podlegają ocenie);

12 Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą (cd.):
odpowiedzi ustnych z bieżącego materiału (obejmującego trzy ostatnie tematy); kartkówek sprawdzających znajomość materiału bieżącego oraz stopień znajomości zadanej wcześniej lektury; obserwacji pracy w grupie - zasady oceniania pracy grupowej nauczyciel określa przed wykonaniem zadania; ocenę może otrzymać osoba referująca efekty działań grupy (wybrana przez jej członków lub wskazana przez nauczyciela – tzw. lider) bądź też cała grupa (każdy wg przydzielonej funkcji).

13 Ocenę można również uzyskać za:
a) udział w dyskusji (decyduje waga argumentów, etyka i kultura wypowiedzi, dokumentowanie tez), b) przygotowanie i wygłoszenie referatów, c) opracowanie i przedstawienie prezentacji wyszukanych i opracowanych materiałów źródłowych, d) recytację utworów literackich i udział w przedstawieniach teatralnych organizowanych na terenie szkoły,

14 Ocenę można również uzyskać za (cd.):
e) prace nadobowiązkowe ustalone z nauczycielem, np. projekt, informacje na szkolnej WWW, gazetka, audycja, film, prezentacja w PowerPoincie, ankieta itp. f) prezentację przez ucznia szczególnych umiejętności i zainteresowań wykraczających poza program nauczania języka polskiego, g) kreatywny udział w olimpiadach i konkursach przedmiotowych, h) przygotowanie ucznia do lekcji (zeszyt z samodzielnymi notatkami– podstawa pracy ucznia i oceny jego zaangażowania, podręcznik, tekst lektury),

15 Ocenę można również uzyskać za (cd.):
i) przygotowanie przynajmniej raz w roku w klasie pierwszej przez każdego ucznia prezentacji, (niekoniecznie multimedialnej) na wybrany przez siebie lub sugerowany przez nauczyciela temat (do 10 minut); nauczyciel omawia prezentację i ocenia ją; niestawienie się ucznia bez poważnego usprawiedliwienia w ustalonym terminie skutkuje oceną niedostateczną.

16 Formy sprawdzania wiadomości
Praca klasowa trwa do dwóch godzin lekcyjnych; zakres materiału i termin pracy podaje nauczyciel z wyprzedzeniem tygodniowym; nauczyciel oddaje poprawioną pracę w terminie 21 dni [1]. Sprawdzian trwa do jednej godziny lekcyjnej; zakres materiału oraz termin sprawdzianu nauczyciel podaje z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem (14 dni na oddanie). [1] Nie dotyczy przerw ustawowo wolnych od pracy.

17 Formy sprawdzania wiadomości
Kartkówka nie powinna trwać dłużej niż 20 min., termin oddania 7 dni. Bez zapowiedzi obejmuje materiał bieżący – trzy ostatnie tematy. Z zapowiedzią – materiał ustalony przez nauczyciela co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem (kartkówka z treści lektury nie musi być zapowiedziana). Ustne sprawdzenie wiadomości obejmuje materiał bieżący – trzy ostatnie tematy albo materiał powtórzeniowy ustalony wcześniej przez nauczyciela.

18 Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych:
Prace pisemne oceniane są według kryteriów stosowanych podczas sprawdzania pisemnych prac maturalnych.

19 Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych (kryteria):
realizacja tematu (T) – 0 pkt pkt. - zgodność treści pracy z tematem, wnikliwość jego omówienia, dobór przykładów literackich, znajomość treści lektur, poziom argumentacji, operowanie wiedzą teoretycznoliteracką, także posługiwanie się terminologią teoretycznoliteracką, trafność wniosków i uogólnień, ich związek z tematem i resztą wypowiedzi, oryginalność ujęcia tematu (punktacja na ogół według modelu odpowiedzi opracowanego dla poszczególnych tematów); zawsze: 0 – 4 (3) pkt. za wniosek (m.in. podsumowanie interpretacji, uogólnienie myśli);

20 Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych (kryteria):
kompozycja (K) – 0 pkt. - 5 pkt. - podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym – 5 pkt.; - uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części (akapity) – 3 pkt. ; wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół spójna - 1 pkt.; Cechy poprawnej kompozycji: każda cześć pracy dotyczy tematu, spostrzeżenia są uporządkowane wg problemów; problemy są przedstawione logicznie (np. od szczegółu do ogółu lub odwrotnie); brak zbędnych powtórzeń, całości myślowe wyodrębniono akapitami, poszczególne akapity są powiązane językowo (spójność).

21 Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych (kryteria):
styl (S) – 0 pkt. - 5 pkt. - jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka – 5 pkt.; - zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka – 3 pkt.; - na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe - 1 pkt.; Cechy poprawnego stylu: wypowiedź jest przejrzysta i jasna, zdania niezbyt długie i o niezbyt skomplikowanej konstrukcji, autor unika powtarzania słów, stosuje synonimy i peryfrazy, używa języka naturalnego, bez niepotrzebnych ozdobników, bez nieuzasadnionej stylizacji (np. bez archaizacji i wyrażeń poetyckich), unika kolokwializmów, chyba że są do tego odpowiednie wskazania.

22 Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych (kryteria):
język (J) – 0 pkt pkt. - język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne: słownictwo, frazeologia i fleksja – 12 pkt.; - język w całej pracy komunikatywny, poprawne: słownictwo, frazeologia i fleksja – 9 pkt.; - język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne składnia, słownictwo i frazeologia – 6 pkt.; - język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, słownikowych, frazeologicznych i fleksyjnych – 3 pkt.; - język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, słownikowych i frazeologicznych – 1 pkt.;

23 Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych (kryteria):
zapis (Z) – 0 pkt. - 3 pkt. - bezbłędna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne błędy) - 3 pkt.; - poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia), na ogół poprawna interpunkcja – 2 pkt.; - poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia); interpunkcja niezakłócająca komunikacji (mimo różnych błędów) – 1 pkt;

24 Zasady oceniania dłuższych wypowiedzi pisemnych (kryteria):
szczególne walory pracy (W) – maks. 4 pkt.; np. trafne odwoływanie się do różnorodnych kontekstów, wskazanie treści nieujętych w modelu odpowiedzi, a istotnych dla rozwinięcia tematu; estetyka pracy (E) – 0 pkt. – 3 pkt. - za mało czytelny i nieestetyczny zapis (także brak marginesów) zostaną odjęte punkty (maks. 3);

25 Ważne uwagi dotyczące prac pisemnych
jeżeli praca zawiera mniej niż 250 słów, oceniana jest tylko realizacja tematu (T); cytaty wliczane są do ilości słów tylko wówczas, gdy ich użycie jest uzasadnione (np. są potwierdzeniem myśli autora pracy); ich ilość jest w poprawnych proporcjach w stosunku do objętości całej pracy; jeżeli uczeń nie uzyskał za rozwinięcie tematu (T) żadnego punktu, za kompozycję otrzymuje również 0 pkt.;

26 Ważne uwagi dotyczące prac pisemnych
w przypadku rażących błędów rzeczowych świadczących o braku podstawowej wiedzy na temat analizowanych tekstów praca zostaje oceniona na niedostateczny; nie przyznaje się punktu za temat, jeżeli punktowana informacja pojawiła się we fragmencie pracy, w którym wystąpił błąd rzeczowy; nie ma możliwości poprawy oceny z pracy, która jest plagiatem nawet we fragmencie.

27 Zasady przeliczania punktów za wypracowanie na oceny:
48 – 50 pkt celujący 43 – 47 pkt bardzo dobry 36 – 42 pkt dobry 28 – 35 pkt dostateczny 21 – 27 pkt dopuszczający 0 – 20 pkt niedostateczny

28 Testy, sprawdziany i kartkówki, w zależności od ilości zdobytych punktów, oceniane są następująco:
celujący % + zadanie dodatkowe (jeśli nauczyciel je zaproponuje) bardzo dobry powyżej 85% dobry powyżej 70% dostateczny powyżej 55% dopuszczający powyżej 40% niedostateczny % i mniej

29 18 – 20 pkt. – bardzo dobry 15 – 17 pkt. – dobry
W związku z powyższym testy czytania ze zrozumieniem oceniane są następująco: 18 – 20 pkt. – bardzo dobry 15 – 17 pkt. – dobry 12 – 14 pkt. – dostateczny 9 – 11 pkt – dopuszczający 0 – 8 pkt – niedostateczny

30 4 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny
Ocena dyktand: 0 błędów ort – bardzo dobry 1 błąd ort – dobry 2 błędy ort – dostateczny 3 błędy ort – dopuszczający 4 błędy i więcej ort. – niedostateczny 4 błędy interpunkcyjne = 1 błąd ortograficzny

31 Zasady oceniania wypowiedzi ustnych:
Odpowiedź ustna – to niezapowiedziane sprawdzenie umiejętności komponowania wypowiedzi ustnej (wysławiania się) uczniów, wnioskowania oraz ich wiedzy merytorycznej. Swym zakresem odpowiedź ta obejmuje materiał trzech ostatnich tematów. Nauczyciel ocenia wiedzę ucznia, jego sposób wysławiania się, tj. słownictwo, umiejętność konstruowania zdań i dłuższych wypowiedzi, a także dykcję. Uczeń może być wywołany do odpowiedzi kilkakrotnie w ciągu jednego semestru. W czasie odpowiedzi może wyrywkowo korzystać ze swoich notatek (posługując się nimi jak konspektem przy prezentacji maturalnej).

32 Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych (sposób realizacji tematu) :
poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) - trafny dobór materiału rzeczowego, - znajomość, zrozumienie i na ogół poprawna interpretacja tekstów, - wykazanie się zrozumieniem tematu, -podjęcie częściowo udanej argumentacji, - poprawne odtwarzanie interpretacji, sądów, opinii, - formułowanie na ogół poprawnych wniosków, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) - znajomość, zrozumienie i wnikliwa interpretacja materiału rzeczowego, - wykorzystanie kontekstów, - wykorzystanie w funkcji argumentacyjne trafnie dobranego materiału (umiejętność jego selekcjonowania), - prezentowanie zagadnień w ścisłym związku z tematem, - trafny dobór argumentów, ich hierarchizacja, - formułowanie wniosków, sądów i opinii, wartościowanie, uogólnianie i syntetyzowanie, - funkcjonalne wykorzystanie materiałów pomocniczych (w przypadku wcześniej przygotowanej prezentacji),

33 Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych (kompozycja wypowiedzi) :
poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) wypowiedź na ogół uporządkowana i spójna (dopuszczalne zachwiania logicznego ciągu lub proporcji poszczególnych części wypowiedzi), poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) - wypowiedź zorganizowana, tzn. z wyraźnym punktem wyjścia, uporządkowaną argumentacją i logicznym wnioskiem (zakończeniem), - wypowiedź spójna, o właściwych proporcjach, - umiejętne gospodarowanie czasem (w przypadku wcześniej przygotowanej prezentacji),

34 Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych (język):
poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) - przestrzeganie zasad poprawności właściwych dla języka mówionego w zakresie ortofonii (wymowy), fleksji, leksyki, frazeologii, składni (dopuszczalne usterki językowe), - posługiwanie się stylem komunikatywnym, stosownym do sytuacji oraz wystarczającym słownictwem poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) - przestrzeganie zasad poprawności właściwych dla języka mówionego w zakresie ortofonii (wymowy), fleksji, leksyki, frazeologii, składni, - posługiwanie się stylem komunikatywnym, stosownym do sytuacji oraz bogatym słownictwem, - swobodnie stosowanie specjalistycznej terminologii, - przestrzeganie etykiety językowej

35 aktywność Ocenę (plus) za aktywność można wystawić uczniowi, który na lekcji poświeconej nowemu tematowi potrafi wskazać trafne nawiązania merytoryczne, wzbogacić treść lekcji o informacje uzupełniające (wiążące się z istotą zagadnienia), wskazać kierunek interpretacji utworu, wziąć udział w dyskusji, prezentując przemyślane stanowisko uwzględniające cudze sądy. Końcowa ocena z aktywności (z zebranych plusów) jest często oceną wysoką (dobry lub bardzo dobry). Jeżeli uczeń trafnie odwoła się do wiedzy pozaszkolnej, można mu wystawić nawet ocenę celującą (już bez wpisywania plusów).

36 aktywność W wypadku stwierdzenia całkowitego braku uczestnictwa w lekcji(uczeń nie notuje, nie bierze udziału w dyskusji, zagadnięty nie wie, o czym jest mowa na lekcji, nie wykonuje poleceń itp.) możliwe jest wystawienie oceny niedostatecznej.

37 Ocena za aktywność Wyniki obserwacji zaangażowania ucznia podczas
lekcji są odnotowywane w dzienniku za pomocą znaków dodatnich (+) i ujemnych (-), na podstawie których na koniec semestru wystawiona zostaje ocena za AKTYWNOŚĆ: 6 i więcej znaków dodatnich celujący 5 znaków dodatnich bardzo dobry 4 znaki dodatnie dobry 3 znaki dodatnie dostateczny 2 znaki dodatnie dopuszczający 1 i mniej znaków dodatnich niedostateczny

38 Inne ustalenia Rażące błędy ortograficzne mogą spowodować obniżenie oceny nie tylko z wypracowania, ale również ze sprawdzianu, kartkówki lub testu.

39 Inne ustalenia - sprawdzianu (na najbliższych konsultacjach),
Uczeń może skorzystać z możliwości poprawienia oceny niedostatecznej otrzymanej ze: - sprawdzianu (na najbliższych konsultacjach), - z oddanego w terminie wypracowania domowego (w ciągu tygodnia) . Nie ma możliwości poprawy oceny niedostatecznej uzyskanej za inne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia. Każda ocena niedostateczna może być poprawiana tylko jeden raz.

40 Inne ustalenia Jeśli uczeń jest nieobecny z przyczyn usprawiedliwionych na kartkówce z lektury, sprawdzianie lub na pracy klasowej (też: na próbnej maturze), jego obowiązkiem jest przystąpienie do nich na najbliższych konsultacjach. W przypadku niestawienia się ucznia w danym terminie otrzymuje on za daną partię materiału ocenę niedostateczną, bez możliwości poprawy.

41 Inne ustalenia Uczeń, który z powodu nieobecności na sprawdzianie, teście, pracy klasowej lub próbnej maturze zalicza po raz pierwszy daną partię materiału w terminie poprawkowym, nie ma możliwości przystąpienia do poprawy otrzymanej oceny.

42 Inne ustalenia Jeśli uczeń jest nieobecny z przyczyn nieusprawiedliwionych na kartkówce z lektury, sprawdzianie lub na pracy klasowej (też: na próbnej maturze), otrzymuje za daną partię materiału ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy.

43 Inne ustalenia Dopuszczalna jest możliwość dwukrotnego w ciągu roku szkolnego niewykonania zadania domowego (nie dotyczy to jednak wypracowań domowych) lub nieprzygotowania się do zajęć z bieżących wiadomości (nie dotyczy to znajomości treści i przygotowania zagadnień do zadanej lektury). Obowiązkiem ucznia jest zgłoszenie tego faktu przed rozpoczęciem lekcji; informacja o braku przygotowania zostaje odnotowana w dzienniku (jest to tzw. kropka). Ta sama zasada dotyczy tzw. kropek klasowych i „losowanego numerka”.

44 Inne ustalenia Jeśli uczeń nie odda w wyznaczonym terminie pisemnej pracy domowej lub nie przedstawi w wyznaczonym terminie innej formy pracy (np. referatu, prezentacji) otrzymuje ocenę niedostateczną. Oceny tej nie może poprawić. Zasada ta dotyczy także uczniów nieobecnych tego dnia w szkole.

45 Inne ustalenia Jeżeli nauczyciel nie odda prac w terminie wyznaczonym przez WSO, na prośbę ucznia nie wpisuje danej oceny do dziennika, przy czym uczeń ma prawo tę pracę napisać jeszcze raz w terminie do dwóch tygodni. Wtedy uczeń poprawioną pracę powinien otrzymać w terminie dwutygodniowym

46 Inne ustalenia „Numer bez pytania” – wskazany w wyniku codziennego losowania uczeń zwalniany jest z ustnej lub pisemnej formy sprawdzania wiedzy i umiejętności tylko z trzech ostatnich tematów (czyli tzw. materiału bieżącego). Obowiązuje go jednak: - znajomość zadanej wcześniej lektury (również jest zobowiązany do napisania kartkówki z jej treści), - przystąpienie do zapowiedzianego sprawdzianu - oraz wykazanie się wykonanym zadaniem domowym (w tym wypracowaniem).

47 Cząstkową ocenę celującą może otrzymać uczeń, który:
Inne ustalenia Cząstkową ocenę celującą może otrzymać uczeń, który: oryginalnie ujmuje temat; indywidualnie prezentuje zagadnienia; przedstawia dojrzałą interpretację tekstów; posługuje się szczególnie bogatym słownictwem; znajomością materiału wykracza poza program nauczania; uczestniczy z sukcesem w olimpiadach przedmiotowych lub konkursach recytatorskich.

48 Inne ustalenia Znaczenie ocen cząstkowych jest zróżnicowane. Najwyższą rangę mają oceny uzyskane za prace, co do których nauczyciel nie ma wątpliwości, że są samodzielne - za prace klasowe (wypracowania, sprawdziany, testy), niższą – za przygotowane w domu wypowiedzi ustne i prace pisemne oraz za kartkówki, natomiast najniższą rangę mają oceny za pracę w zespołach i za zaangażowanie. Ocena semestralna i końcowa nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Nauczyciel przechowuje prace pisemne przynajmniej do końca roku szkolnego.

49 Inne ustalenia Niesamodzielna praca ucznia ( w części lub całości) oceniana jest jako niedostateczna. Nieobecności nie zwalniają z obowiązku przygotowania się do zajęć (prócz przypadków wyraźnie uzasadnionych – decyduje o tym nauczyciel). Krótkie zadania domowe w zeszycie nie muszą być oceniane, ale ich brak skutkuje oceną niedostateczną. Brak podręczników lub lektury potrzebnych do pracy na lekcji skutkuje oceną niedostateczną.

50 Inne ustalenia Drugoklasiści mogą zaproponować temat prezentacji maturalnej do końca stycznia danego roku szkolnego. W trzeciej klasie pod koniec każdego miesiąca (w terminie ustalonym uprzednio z uczniami) przeprowadzany jest sprawdzian wiadomości z kolejnej epoki literackiej i odpowiednich lektur w formie określonej przez nauczyciela. Matura próbna przeprowadzana w szkole podlega ocenie (osobno test i wypracowanie wg kryteriów szkolnych).

51 Inne ustalenia Jeśli uczeń nie odda w ciągu roku szkolnego ani jednego samodzielnie napisanego wypracowania, nauczyciel może nie wystawić mu pozytywnej oceny końcoworocznej.

52 Wymagania edukacyjne Kształcenie w zakresie podstawowym Uczeń powinien
wykazać się znajomością i rozumieniem tekstów kultury poznanych w szkole oraz umiejętnością ich analizowania i interpretowania, a zwłaszcza:

53 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) odróżniać tekst literatury pięknej od innych rodzajów piśmiennictwa, znać tytuły i autorów najważniejszych utworów klasyki polskiej i światowej wskazanych w wykazie lektur, opisać elementy świata przedstawionego, streszczać główne wątki, charakteryzować głównych bohaterów, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) znać wyróżniki dzieła literackiego, orientować się w twórczości pisarzy polskich i obcych wymienionych w podręcznikach lub innych źródłach wskazanych przez nauczyciela, opowiadać fabułę utworów, streszczać wątki, oceniać bohaterów literackich według różnych kryteriów, precyzować problematykę tekstów,

54 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) określać tematykę utworów, odnajdywać główną ideę, analizować tekst w celu wyjaśnienia funkcji środków językowych, rozpoznawać i odróżniać sensy dosłowne od metaforycznych, interpretować utwór w kontekście dla niego najważniejszym, wskazać nawiązania do tradycji literackiej, wskazać przykłady związków literatury z innymi sztukami, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) odnajdywać wartości ideowe, interpretować tekst i dokonać jego wartościowania, interpretować utwór w kontekście biograficznym, historycznym, określić funkcję nawiązań do tradycji literackiej, wskazać przykłady korespondencji sztuk,

55 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) odnaleźć w tekście wartości ogólnoludzkie, wskazać charakterystyczne cechy języka poszczególnych społecznych środków przekazu, rozróżniać teksty kultury masowej i kultury wysokiej. poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) odnaleźć w tekście kultury trwałe wartości dla narodu, dla siebie samego, dostrzegać sposoby manipulacji odbiorców i zagrożenie ze strony mass mediów, charakteryzować język kultury masowej.

56 Wymagania edukacyjne Uczeń powinien dostrzegać związki między poznanymi tekstami kultury a światopoglądem, filozofią, kulturą, sztuką poszczególnych epok literackich oraz uwarunkowania historyczne; w tym celu:

57 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) znać ramy czasowe epok, objaśnić tło epoki, wskazując najważniejsze wydarzenia, wyjaśnić podstawowe pojęcia związane ze światopoglądem epok, wymienić prądy literackie i wyjaśnić ich nazwy, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) dostrzegać związek między ramami czasowymi epoki a wydarzeniami historycznymi, literackimi, przełomami światopoglądowymi, wyjaśnić kontekst historyczny, polityczny, gospodarczy epoki, scharakteryzować wizję świata i człowieka, dostrzegać podobieństwa i różnice między światopoglądami różnych epok, wskazać i omówić wyróżniki prądów literackich i artystycznych,

58 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) wskazać nurty filozoficzne ich przedstawicieli, odnaleźć hasła i ideały epoki w tekstach literackich, wymienić gatunki literackie typowe dla danej epoki, dostrzec charakterystyczne motywy literackie i tematy (miłości, domu, rodziny, śmierci, wędrówki), poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) oceniać zjawiska literackie, rozpoznawać konwencje artystyczne, wykryć filozoficzne uwarunkowania koncepcji świata przedstawionego, konstrukcji bohatera, wykryć uwarunkowania doboru gatunków literackich (np. funkcją literatury, postawę ideową twórcy), porównać utwory literackie o podobnych motywach,

59 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) scharakteryzować wzorce osobowe bądź typowe cechy bohatera, rozpoznać style w sztuce. poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) przedstawić ewolucję w ujęciu wybranych motywów, tematów, toposów, charakteryzować właściwy epoce kanon piękna.

60 Wymagania edukacyjne Uczeń powinien opanować wiedzę i umiejętności umożliwiające opisanie systemu i życia języka, ukazania jego rozwoju, zróżnicowania, bogactwa znaczeń i środków ekspresji oraz nabycie kompetencji komunikacyjnych w różnych sytuacjach, a zwłaszcza:

61 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) wyjaśnić pojęcie znaku językowego, wskazać rodzaje znaków językowych, odróżniać komunikat mówiony od pisanego, dostosować treść i formę komunikatu do odbiorcy i sytuacji (dbać o etykę językową), dostrzegać etyczne aspekty komunikatu, rozróżniać werbalne i niewerbalne środki komunikowania, dostrzegać perswazyjność wypowiedzi, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) opisać język jako system znaków, świadomie organizować komunikat i przekazywać go, określać specyficzne funkcje językowe tekstów (poetycka),

62 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) znać i stosować podstawowe elementy etykiety językowej, znać podstawowe funkcję językowe tekstów (komunikatywna, ekspresywna, impresywna), redagować teksty pełniące określoną funkcję, znać budowę wypowiedzeń i umieć je opisać, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) świadomie redagować teksty o różnych funkcjach, celowo stosując specyficzne środki językowe, świadomie i celowo operować różnymi konstrukcjami składniowymi, znać środki słowotwórcze służące wyrażeniu nacechowania ujemnego lub dodatniego wyrazów,

63 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) przeprowadzić analizę słowotwórczą wyrazu, wyjaśnić pojęcie treści i zakresu znaczeniowego wyrazów, definiować różne znaczenia wyrazów (np. słowotwórcze, realne, etymologiczne), wskazywać w tekście słownictwo nacechowane chronologicznie (archaizmy, neologizmy), wyjaśnić pojęcie frazeologizmu, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) wskazywać w tekście literackim słownictwo o ograniczonym zasięgu, wyjaśnić funkcję archaizmów i neologizmów w utworach, wyróżniać typy związków frazeologicznych, znać mechanizmy powstawania błędów w stosowaniu frazeologizmów,

64 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) wymienić odmiany języka ogólnego, wymienić dialekty polskie, znać pochodzenie języka polskiego, wymienić i omówić najdawniejsze zabytki języka polskiego, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) wymienić cechy odróżniające dialekty od języka ogólnego, wskazać charakterystyczne cechy gwary lokalnej na podstawie analizy form w tekście, wskazać ślady historycznych zmian fonetycznych i fleksyjnych we współczesnym języku polskim, wymienić wyróżniki polszczyzny wśród języków słowiańskich, wskazać miejsce języka polskiego wśród grupy języków indoeuropejskich,

65 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) wskazać typowe zjawiska językowe w polszczyźnie współczesnej, znać sposoby bogacenia słownictwa i ilustrować je przykładami, wyjaśnić pojęcie stylu i wymienić rodzaje stylów, wskazać cechy stylów funkcjonalnych, świadomie konstruować tekst w określonym stylu, trafnie dobierając stosowane środki językowe, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) określić cechy typologiczne języka polskiego na przykład w porównaniu z językiem angielskim, omówić przejawy tendencji rozwojowych języka polskiego, ilustrując je przykładami, dostrzegać i nazwać zjawiska powodujące niejednoznaczność wypowiedzi (homonimia, wieloznaczność, anakoluty, elipsy), świadomie posługiwać się w różnych formach wypowiedzi synonimami, antonimami, frazeologizmami, wyrazami nacechowanymi uczuciowo,

66 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) wyjaśnić zjawisko stylizacji językowej na wybranych przykładach i rozpoznać jej odmiany (zwłaszcza archaizację i dialektyzację), wyjaśnić pojęcie błędu językowego, rozpoznać błędy językowe i stylistyczne oraz dokonać korekty, sprawnie posługiwać się polszczyzną w odmianie pisanej, układać konspekty i plany prac, poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) posługiwać się różnymi odmianami polszczyzny w zależności od sytuacji komunikacyjnej, wskazać cechy słownikowe, składniowe, fonetyczne danej stylizacji, klasyfikować błędy językowe, komponować dłuższe, spójne wypowiedzi, nadawać tytuły i śródtytuły, zredagować wypowiedź pisemną; artykuł, recenzję, prowadzić dyskusję, uczestniczyć w polemice,

67 poziom ponadpodstawowy
Wymagania edukacyjne poziom podstawowy (dopuszczający i dostateczny) napisać życiorys (CV), list motywacyjny, list intencyjny, zredagować wypowiedź pisemną; referat, rozprawkę, interpretację, uczestniczyć w dyskusji zabierając głos, wygłosić przemówienie, aktywnie i krytycznie słuchać wystąpień publicznych, odróżniać fakty od opinii, wartościować wypowiedzi językowe, odróżniać prawdę od fałszu, szczerość od kłamstwa, dostrzegać elementy agresji językowej i wulgarności. poziom ponadpodstawowy (dobry i bardzo dobry) wziąć udział w negocjacjach, dostrzegać kontrowersje, dostrzegać i oceniać wartość estetyczną wypowiedzi, dostrzegać elementy manipulacji językowej.

68 Wymagania edukacyjne częściowe spełnienie wymagań
na poziomie podstawowym dopuszczający spełnienie większości wymagań na poziomie podstawowym dostateczny na poziomie ponadpodstawowym dobry na poziomie ponadpodstawowym bardzo dobry dodatkowe osiągnięcia ucznia celujący