„Polskie gospodarstwa rolnicze w pierwszych latach członkowstwa”

Prezentacja na temat: "„Polskie gospodarstwa rolnicze w pierwszych latach członkowstwa”"— Zapis prezentacji:

1 „Polskie gospodarstwa rolnicze w pierwszych latach członkowstwa”
Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych grudnia 2005 r.

2 Polskie gospodarstwa rolnicze w pierwszych latach członkowstwa
Analiza wyników ekonomicznych polskiego rolnictwa Sytuacja ekonomiczna i aktywność gospodarcza różnych grup polskich gospodarstw rolniczych Procesy dostosowawcze zachodzące w wielkoobszarowych gospodarstwach rolniczych

3 „Wyniki ekonomiczne polskiego rolnictwa w latach 2003 i 2004”
Józef Gomułka Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych grudnia 2005, Warszawa

4 Cel badania: Metoda: Baza danych:
Analiza zmian wyników produkcyjnych i dochodów Metoda: Zgodna z obliczeniami wyników produkcyjnych i dochodów w Eurostacie Baza danych: Rachunki Ekonomiczne Rolnictwa (Economic Accounts for Agriculture - EAA)

5 Udział w przyroście dochodu
Dochody, produkcja, zużycie pośrednie, inne koszty i subwencje w latach Wyszczególnienie 2003 2004 przyrost Przyrost Udział w przyroście dochodu mln zł % Dochód realny przedsiębiorców 8 466 19 695 11 229 132,6 Dochód w cenach bieżących bazowych 20 502 12 036 142,2 Produkcja w cenach producenta 51 294 60 979 9 685 18,9 80,5 Zużycie pośrednie 33 268 37 615 4 347 13,1 36,1 Inne koszty 10 362 10 834 472 4,6 3,9 Subwencje 802 7 972 7 170 794,0 59,5 + Źródło: Wyniki Rachunków Ekonomicznych Rolnictwa i obliczenia własne

6 Dochód przedsiębiorców w cenach bieżących bazowych
Dochody, produkcja, zużycie pośrednie, inne koszty i subwencje w 2004 r. i pierwsza prognoza na 2005 r. Wyszczególnienie 2004 2005 przyrost mln zł % Dochód przedsiębiorców w cenach bieżących bazowych 20 502 20 537 0,2 Produkcja w cenach producenta 60 979 60 507 0,8 Zużycie pośrednie 37 615 37 678 Inne koszty 10 834 10 052 7,2 Subwencje 7 972 7 760 2,7 Źródło: Wyniki Rachunków Ekonomicznych Rolnictwa i obliczenia własne

7 Największe roczne zmiany
Zmiany materiałochłonności, energochłonności i majątko-chłonności produkcji ogółem w latach [w %] Wyszczególnienie Zmiany średnioroczne Materiałochłonność 1,7 3,5 Energochłonność 2,4 3,6 Majątkoochłonność 2,1 9,7 Największe roczne zmiany 1,6 ; 5,9 4,3 ; 6,5 8,7 ; 8,2 Źródło: Wyniki Rachunków Ekonomicznych Rolnictwa i obliczenia własne

8 Największe roczne zmiany
Zmiany ziemiochłonności i pracochłonności produkcji ogółem oraz paszochłonności produkcji zwierzęcej [w %] Wyszczególnienie Zmiany średnioroczne Ziemiochłonność 3,1 4,0 Pracochłonność 3,6 9,9 Paszochłonność 4,7 5,3 Największe roczne zmiany 4,5 ; 11,0 -4,0 4,1 ; 10,3 1,4 ;  9,0 Źródło: Wyniki Rachunków Ekonomicznych Rolnictwa i obliczenia własne

9 Wnioski

10 Dziękuję za uwagę!

11 „Polskie gospodarstwa rolnicze w latach 1998-2004”
Wojciech Józwiak Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych grudnia 2005, Warszawa

12 Tezy: Polscy producenci rolni aktywnie przystosowują się do zmieniających się warunków gospodarowania. Dochody części polskich gospodarstw były w 2004 roku większe od dochodów gospodarstw „starej” Unii.

13 Nazwy środków substytuujących
Średnioroczne korzyści ze zjawiska substytucji środków produkcji w całym polskim rolnictwie w latach , w porównaniu z sytuacją z lat (ceny stałe z 1998 roku w mln zł) Nazwy środków substytuujących Przyrost kosztów środków substytuujących w latach w porównaniu do lat Ograniczenie kosztów środków substytuowanych w latach w porównaniu do lat Korzyści netto Środki ochrony roślin 139,4 263,6 124,2 Pasze kupowane od przemysłu paszowego 600,6 2449,3 1848,7 Usługi rolnicze 95,3 556,9 461,6 Razem 835,3 3269,8 2434,5

14 Charakterystyka polskich gospodarstw rolnych z dochodem większym od dochodów gospodarstw unijnycha)
Mierniki i wskaźniki Gospodarstwa Gospodarstwa unijne=100 unijneb) polskie Dochody brutto przeliczone w euro na: – 1 gospodarstwo 17 944 30 772 171,4 – 1 pełnozatrudnioną w gosp. osobę z rodziny rolnika 16 980 16 718 98,5 Stopień zadłużenia gospodarstwa [w %] 24,4 15,3 62,7 Wartość środków produkcji (bez wartości ziemi) w tys. euro na 1 AWU 184,7 76,1 41,2 Obszar użytków rolnych w ha na 1 AWU 31,2 21,8 69,9 Plony w dt: – pszenica 57,9 58,4 100,9 – kukurydza 82,3 66,5 80,8 Pogłowie zwierząt w LU 25,0 13,9 55,6 Mleczność krów w kg/szt. 4 711 4 077 86,5 a) obliczenia wykonano na zasadzie średniej arytmetycznej, co pozwoliło pominąć wpływ różnej struktury obu analizowanych zbiorowości b) wzięto pod uwagę te same grupy gospodarstw jak w przypadku polskich gospodarstw

15 Charakterystyka polskich gospodarstw rolnych z dochodem mniejszym od dochodów gospodarstw unijnycha)
Mierniki i wskaźniki Gospodarstwa Gospodarstwa unijne=100 unijne b) polskie Dochody brutto przeliczone w euro na: 1 gospodarstwo 32 785 20 854 63,6 1 pełnozatrudnioną w gosp. osobę z rodziny rolnika 22 756 11 867 52,1 Stopień zadłużenia gospodarstwa [w %] 13,7 10,5 76,7 Wartość środków produkcji (bez wartości ziemi) w tys. euro na 1 AWU 90,1 83,5 92,7 Obszar użytków rolnych w ha na 1 AWU 21,2 16,2 76,4 Plony w dt: – pszenica 58,1 53,2 91,6 – kukurydza 88,9 67,8 76,2 Pogłowie zwierząt w LU 57,9 37,8 65,2 Mleczność krów w kg/szt. 5 254 4 499 85,6 a) obliczenia wykonano na zasadzie średniej arytmetycznej, co pozwoliło pominąć wpływ różnej struktury obu analizowanych zbiorowości b) wzięto pod uwagę te same grupy gospodarstw jak w przypadku polskich gospodarstw

16 Dziękuję za uwagę!

17 Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych
„DOCHODOWOŚĆ MATERIALNYCH CZYNNIKÓW PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH OSÓB FIZYCZNYCH W LATACH ” Tomasz Czekaj Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych grudnia 2005, Warszawa

18 Cel badania Ustalenie dochodowości materialnych czynników produkcji:
pracy (L) ziemi (A) kapitału (K) w gospodarstwach osób fizycznych.

19 Analiza regresji wieloczynnikowej
Metoda analizy Analiza regresji wieloczynnikowej Narzędzie analizy Liniowe modele ekonometryczne oparte na rachunku regresji. Ogólna postać analityczna stosowanych modeli: gdzie: DGRb – dochód gospodarstwa rolniczego brutto, L – praca (wyrażona w AWU), A – ziemia (wyrażona w ha UR), K – kapitał (średnia wartość kapitału pracującego, w tys. zł), n – parametry strukturalne modelu.

20 Badane obiekty 687 gospodarstw, które w latach nieprzerwanie prowadziły rachunkowość dla potrzeb Polskiego FADN. Reprezentatywność próby - ok. 11% populacji generalnej gospodarstw towarowych w Polsce (ok. 155 tys.)

21 Analizę przeprowadzono dzieląc gospodarstwa pod względem:
a) położenia geograficznego, b) jakości gleb użytków rolnych gospodarstwa.

22 Podział badanej próby gospodarstw z uwagi na jakość gleb
Przedział wartości WBG Liczba gospodarstw w próbie (N=687) Bardzo dobre i dobre poniżej 0,7 244 Średnie od 0,7 do 1,00 209 Słabe i bardzo słabe 1,00 i więcej 234 Źródło: obliczenia własne

23 Źródło: obliczenia własne
Model regresji liniowej dla gospodarstw o glebach dobrych i bardzo dobrych N = 237  = 0,05 R2 = 0,859 Se = 21,531 Charakterystyka zmiennych modelu: Wyszczególnienie Średnia Odchyl. standardowe DGRb [tys. zł] 52,413 57,068 L [AWU] 1,744 1,073 A [ha] 29,832 36,825 K [tys. zł] 396,753 405,182 Źródło: obliczenia własne

24 Model regresji liniowej dla gospodarstw o glebach średniej jakości
N = 207  = 0,05 R2 = 0,847 Se = 23,265 Charakterystyka zmiennych modelu: Wyszczególnienie Średnia Odchyl. standardowe DGRb [tys. zł] 56,663 59,987 L [AWU] 1,881 0,973 A [ha] 38,663 48,814 K [tys. zł] 418,026 373,680 Źródło: obliczenia własne

25 Źródło: obliczenia własne
Model regresji liniowej dla gospodarstw o glebach słabych i bardzo słabych N = 223  = 0,05 R2 = 0,773 Se = 15,656 Charakterystyka zmiennych modelu: Wyszczególnienie Średnia Odchyl. standardowe DGRb [tys. zł] 35,673 32,623 L [AWU] 1,684 0,921 A [ha] 27,353 29,263 K [tys. zł] 292,314 245,889 Źródło: obliczenia własne

26 Wnioski: 1. Z obniżaniem jakości gleby maleje dochodowość tego czynnika produkcji. 2. W gospodarstwach o glebach najniższej jakości niska dochodowość nakładów ziemi rekompensowała wyższa dochodowość pozostałych czynników produkcji, głównie pracy.

27 Wnioski cd.: 3. Przeprowadzona analiza dostarczyła podstaw do:
korekty definicji zmiennej zależnej i zmiennych niezależnych, poszukiwania trafniejszej postaci analitycznej równań regresji. oszacowania analogicznych modeli dla gospodarstw wyodrębnionych według typu rolniczego i wielkości ekonomicznej wyrażonej w ESU.

28 Dziękuję za uwagę!