w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej

Prezentacja na temat: "w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej"— Zapis prezentacji:

1 w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej
HISTORIA w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej Klasa I. Utrwalenie wiadomości i umiejętności Rozdział IV - Początki Średniowiecza Marek Drwięga Wersja: 1.4/ps/12 Wszelkie prawa zastrzeżone ® ☺

2 ŚREDNIOWIECZE images?q=tbn:ANd9GcTFyTG4oVm29_ YzEHUxJ7txlCvGhETYkljtgWmH0RAY9sxmFl-g Gdy klikniesz , to przełączysz się na slajd „Spis treści”. Będziesz mogła/mógł przechodzić do każdego tematu niezależnie. Gdy klikniesz , to przejdziesz do slajdu zgodnego z podpisem („Mapa”, „Powrót” ...). Gdy klikniesz inne miejsce, to przejdziesz do następnego slajdu. Wybuch I wojny światowej r. Pojawienie się człowieka Upadek Rzymu r. Wynalezienie pisma r. p.n.e. Odkrycie Ameryki r. Prehistoria Starożytność Średniowiecze Nowożytność Współczesność

3 BIZANCJUM Mapa Powstało w 395 r., gdy Teodozjusz Wielki podzielił cesarstwo rzymskie na zachodnie i wschodnie (Bizancjum. Tak też nazywano miasto Konstantynopol). justynian_cesarz.jpg Najwybitniejszym władcą był Justynian I Wielki: - zorganizował silną armię, - opanował część ziem po upadłym cesarstwie zachodnim, - nakazał wznieść kościół Mądrości Bożej (Hagia Sophia), - spisać dawne i nowe prawa rzymskie wraz z komentarzami (Kodeks Justyniana). images?q=tbn:ANd9GcSPypaXDcY K7KtsJGaY3R1l1zQD_ hdixIxNC6THq2aWe6AaJB8O W cesarstwie obowiązywała czołobitność. Bezpieczeństwa strzegła silna flota. Tajemniczą bronią był ogień grecki.

4 POCZĄTKI PODZIAŁU KOŚCIOŁA
Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego wzrosło znaczenie Kościoła, bowiem duchowni posiadali umiejętności nieznane barbarzyńcom. Z czasem biskup Rzymu zyskał większe uznanie niż pozostali biskupi i stał się papieżem. Jego władzy nie uznawał biskup Konstantynopola (Bizancjum) zwany patriarchą. images?q=tbn:ANd9GcQLkaZi-ZW1tez V7kGLiv81GfkX73qN5y8g2ObOfz8AR9qYnPsN Na skutek różnic religijnych w 1054 r. – za Leona IX i Michała I Cerulariusza doszło do wielkiej schizmy wschodniej Jednolity Kościół rozpadł się na katolicki i prawosławny. Mapa swieci/img/04/0419-leonIX_1.gif Patriarcha Michał I Cerulariusz Ikonostas Cerkiew w Turzańsku Papież Leon IX Ważne słowa związane z prawosławiem: Świaszczennik (pop, batiuszka) św. Maksym Gorlicki zdjecia/katedra/ikonostas.JPG cerkwie/turzansk/turzansk01_.jpg

5 BIZANCJUM Powrót

6 POCZĄTKI ISLAMU Na Półwyspie Arabskim mieszkali Beduini trudniący się głównie pasterstwem i kupiectwem. Jednym z najważniejszych miast była Mekka, w której znajdowała się świątynia Kaaba – centrum życia religijnego. Mapa Tam właśnie nową religię zaczął głosić Mahomet. Bóg nazywał się Allach, religia – islam, a wyznawca – muzułmanin. FkmRGSHZjac/SQY-QiDil3I/ AAAAAAAAFaE/6IDJUfkW0U0/ s400/Jami_al-Tawarikh_ Gabriel.jpg Zagrożony prześladowaniami Mahomet uciekł w 622 r. do Medyny. Wydarzenie to – hidżra – jest początkiem ery muzułmańskiej i islamskiego kalendarza. Muzułmanie modlą się w meczetach.

7 Nauki Mahometa spisano w świętej księdze – Koranie.
Do najważniejszych powinności muzułmanina należy pięć filarów islamu: - wyznanie wiary, - regularna modlitwa, - jałmużna, - post, - pielgrzymka do Mekki. Pozostałe obowiązki określa prawo szariatu. Po śmierci Mahometa przywódcami zostali kalifowie. W wyniku podbojów – też dżihadu (świętej wojny) – Arabowie zajęli rozległe tereny. Tłumaczyli dzieła greckie i rzymskie. Arabowie: Mapa ba0b0df/arabeski.jpg Upowszechnili cyfry. Napisali „Ksiegę tysiąca i jednej nocy”. Tworzyli arabeski Arabskie słowa: algebra, algorytm, szachy, sofa, pantofel, alkohol, admirał ... One_Nights17.jpg/300px-One_Thousand_and_One_Nights17.jpg

8 Powrót

9 W nowej stolicy – Bagdadzie – założono akademię zwana Domem Mądrości.
Powrót

10 PAŃSTWO FRANKÓW Mapa Cesarstwo zachodniorzymskie upadło również na skutek wędrówek ludów. Nowopowstałe państwa z czasem przyjęły wiarę chrześcijańską. Także władca Franków - Chlodwig – z rodu Merowingów – w 496 r. przyjął chrzest, jego państwo rozrastało się (jako rolnicze). Z czasem rzeczywistą władzę sprawowali zarządcy dworu – majordomowie. Znaczenie jednego z nich – Karola Młota – wzrosło, gdy pod Poitiers (732 r.) pokonał wkraczających muzułmanów. wikipedia/commons/thumb/f/ fa/Bapteme_de_clovis.jpg/ 200px-Bapteme_de_clovis.jpg Jego syn – Pepin Mały (Krótki) – w 751 r. obalił króla Childeryka, zapoczątkowując rządy dynastii Karolingów, a współpracując z papieżem, i pokonując Longobardów, przyczynił się do powstania w 756 r. Państwa Kościelnego. img/Karol_Mlot_walka.jpg Po śmierci Pepina władzę przejął syn – Karol Wielki.

11 Chrystianizacja barbarzyńskich plemion
Powrót do „Państwo Franków” Sasi EKSPANSJA FRANKÓW Akwizgran pictures/13553_religia5.jpg Karol Wielki ( r. Rządzi od 768 r.) Powrót do „Karol Wielki”

12 KAROL WIELKI: Mapa Powiększył Państwo Franków.
Ochraniał Państwo Kościelne przed Longobardami. encyklopedia/ nimg/karol_1_7.jpg Za jego czasów nastąpił renesans karoliński: - rozbudował Akwizgran (stolicę), - powstały szkoły kościelne, - nauczano siedmiu sztuk wyzwolonych (gramatyka łacińska, retoryka, dialektyka, arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka) - zreformowano pismo (minuskuła karolińska) i gramatykę Łacińską, - utworzono akademię pałacową, Zmusił Sasów do przyjęcia chrześcijaństwa. commons/e/e8/PapalStates1700.png Ujednolicił system miar i wag. Uporządkował prawo. Wprowadził jednolitą walutę – srebrnego denara. numizmatykahistoria_pieniadza/il_ 16_rv.JPG Podzielił państwo na hrabstwa i marchie. W Rzymie, w 800 r., został koronowany na cesarza.

13 Dało to początek Francji, Niemcom i Włochom.
Po Karolu Wielkim władzę przejął syn Ludwik I Pobożny, a w 843 r. na zjeździe w Verdun jego synowie podzielili Państwo Franków na trzy części. Ludwik I Pobożny commons/thumb/1/1a/Ludwik_I_Pobo %C5%BCny.jpg/250px-Ludwik_I_ Pobo%C5%BCny.jpg Dało to początek Francji, Niemcom i Włochom.

14 Historia Państwa Franków

15 RZESZA OTTONÓW Mapa Po wymarciu, we wschodniej części imperium, dynastii Karolingów (911 r.), królów w rodzącej się Rzeszy Niemieckiej wybierali książęta. W 936 r. został nim Otton I, którego po wyprawie do Rzymu (962 r.), koronowano na cesarza. Po Ottonie II władzę przejął małoletni Otton III, któremu z czasem zaczęło marzyć się państwo uniwersalne. W jego skład wchodziłyby równoprawne prowincje: Słowiańszczyzna, Germania, Galia i Rzym. historia/images/HenrykII.jpg Nagła śmierć Ottona III utorowała drogę do władzy Henrykowi II Świętemu, który był zwolennikiem polityki podbojów. Na wzór Imperium Rzymskiego: jedność przez wspólną wiarę chrześcijańską, rządy jednego świeckiego władcy, papież pomaga w sprawach religijnych.

16 https://encrypted-tbn2. gstatic. com/images
Powrót

17 NAJAZDY NORMANÓW Mapa Temat nadobowiązkowy Zwani też są wikingami lub waregami. Zamieszkiwali górzystą i chłodną Skandynawię. Wikingowie posługiwali się pismem runicznym. Wyznawali politeizm. Czcili Odyna - bóg mądrości i wojny, Thora – gromowładny bóg wojny ... Budowali drakkary i snekkary. Aby uniknąć głodu i bratobójczych walk organizowali wyprawy rabunkowe, ale też i kupieckie. W ich wyniku odkrywali nowe lądy. Pomimo prób nie udało się zjednoczyć Normanów i w efekcie powstały trzy państwa: Norwegia, Dania i Szwecja. Dom wikinga

18 Skandynawia Wikingowie, którzy od 911 r. zamieszkiwali Normandię, pod wodzą Wilhelma Zdobywcy dokonali podboju Anglii zwyciężając pod Hastings w 1066 r. Powrót

19 pierwsze państwa słowiańskie
SŁOWIANIE I WĘGRZY Wędrówki Mapa W wielkiej wędrówce ludów w IV i V w. uczestniczyli także Słowianie. pierwsze państwa słowiańskie państwo data powstania założyciel przyjęcie chrześcijaństwa Samona 622 r. Samon ? bułgarskie¹ 680 r. Asparuch 864 r. z Bizancjum wielko-morawskie Lata 30. IX w. Mojmir 865 r. z Bizancjum; działalność Cyryla i Metodego2, liturgia w j. słowiańskim; alfabet – głagolica3, później cyrylica czeskie IX w. Dynastia Przemyślidów - Borzywoj wg Legendy Borzywoj przyjął chrzest z rąk Metodego polskie Ok r. Dynastia Piastów – Mieszko I 966 r. z Czech ruskie Włodzimierz I 988 r. z Bizancjum ¹Bułgarzy - ulegli slawinizacji, to lud słowiańsko-protobułgarsko-tracki. 2Cyrul i Metody – misjonarze, chrystianizowali Państwo Wielkomorawskie. 3Głagolicą pisano latopisy – kroniki ruskie w języku słowiańskim. Źródło; H. Tomalska, „Historia w szkole średniej -inaczej”, Część 1

20 Słowianie, na przełomie V i VI w., dotarli do rzeki Łaby oraz osiedlili się na Półwyspie Bałkańskim. - Węgrzy wędrując w IX w. wzdłuż Dunaju na zachód zostali powstrzymani w 955 r., przez Ottona I, w bitwie na Lechowym Polu. - Po tej klęsce zrezygnowali z wędrówek i na Nizinie Panońskiej utworzyli państwo. - U schyłku X w. Stefan Wielki Święty przyjął chrzest w obrządku łacińskim. Powrót do mapy Powrót do tematu

21 Wędrówki Słowian i Węgrów
Wędrówki Słowian i Węgrów Powrót

22 MIĘDZY PAPIESTWEM A CESARSTWEM
Duchowni wraz ze stanowiskami otrzymywali majątki ziemskie (inwestytura) i przez to bardziej byli związani ze swoim władcą niż z papieżem. Takie i inne niemoralności spowodowały potrzebę odnowy Kościoła (idea benedyktynów z klasztoru w Cluny). Z czasem Kościół odzyskał świetność, a miał w tym duży udział papież Sylwester II. Gdy papieżem został Grzegorz VII – w 1075 r. – sformułował „Dictatus Papae” („Dyktat papieski”), z szerokim programem reform ograniczającym uprawnienia władców a wzmacniąjącym Kościół. Przeciwny temu cesarz niemiecki Henryk IV został wyklęty i w 1077 r. w Canossie musiał prosić o przebaczenie. ilustracje/artykuly2/sylwester_ ii_papiez.gif Mapa Spory miedzy stronami trwały aż do 1122 r., do konkordatu wormackiego, kiedy to ustalono, że inwestytury biskupów dokonywać będzie papież. 2008/12/12/ / _7.jpg Inny problem, z którym borykał się Kościół to wspomniana wcześniej schizma wschodnia.

23 Powrót do „Początki podziału Kościoła”
Cluny Canossa Powrót do „Początki podziału Kościoła” Chrześcijaństwo i islam w Europie około roku 1000 (wg J. Kłoczowski, Europa. Chrześcijańskie korzenie, Warszawa 2004, ryc. ?); przerysowała I. Jordan. a, d – chrześcijaństwo łacińskie; b, e – chrześcijaństwo bizantyńskie ; c – islam Powrót do „Między papiestwem a cesarstwem”

24 SPIS TREŚCI Średniowiecze (przedział czasowy).
Treści slajdów przygotowano w oparciu o podręcznik, z którego korzystają uczniowie w szkole - „Śladami przeszłości. Podręcznik do historii do klasy pierwszej gimnazjum”, S. Roszak, Anna Łaszkiewicz, Wydawnictwo Era Sp. z o.o., Warszawa 2009 Średniowiecze (przedział czasowy). Bizancjum (Bizancjum, Justynian I Wielki, Hagia Sophia). Koniec Początki podziału Kościoła (patriarcha, 1054 r. – wielka schizma wschodnia, katolicyzm, prawosławie, cerkiew, świaszczennik, ikonostas). Początki islamu (beduini, Mekka, świątynia Kaaba, Mahomet, Allach, islam, muzułmanin, kalif, Medyna, 622 r. - hidżra, meczet, „Koran”, pięć filarów islamu, szariat, dżihad, arabeski, Bagdad). Państwo Franków (Frankowie, Chlodwig, majordom, Karol Młot, Karolingowie, Państwo Kościelne, Karol Wielki). Karol Wielki (hrabstwa, marchie, renesans karoliński, siedem sztuk wyzwolonych, minuskuła karolińska, 800 r, 843 r. - Verdun). Rzesza Ottonów (Rzesza Niemiecka, Otton I, 962 r., Otton III, państwo uniwersalne, Henryk II Święty). Najazdy Normanów (wiking, runy, Odyn, Thor, drakkary, snekkary, 1066 r. - Hastings). Słowianie i Węgrzy (państwa: Samona, wielkomorawskie, czeskie, polskie, ruskie, Cyryl, Metody, głagolica, cyrylica, Włodzimierz I Wielik, 955 r. - Lechowe Pole, Stefan Wielki Święty). Między papiestwem a cesarstwem (inwestytura, Cluny, Sylwester II, Grzegorz VII, Henryk IV, Canossa, 1122 r. – konkordat wormacki).