Pięciolatek w szkole i w przedszkolu.

Prezentacja na temat: "Pięciolatek w szkole i w przedszkolu."— Zapis prezentacji:

1 Pięciolatek w szkole i w przedszkolu.
Zespół Wczesnej Edukacji Nr 1 w Gdyni Spotkanie z rodzicami. Mgr Lucyna Lewandowska

2 Dlaczego obniża się wiek rozpoczęcia nauki?
Układ nerwowy Najnowsze techniki (m.in. tomografia emisyjna) pozwalają zobrazować stan i pracę mózgu. Okazało się, że układ nerwowy rozwija się najszybciej, jest najbardziej plastyczny i najbardziej podatny na wpływy do ok. 6. roku życia, potem jego podatność powoli się zmniejsza . Jest to bezsporny argument na rzecz obniżenia wieku szkolnego – działanie na rzecz dobra dzieci. Dlaczego obniża się wiek rozpoczęcia nauki?

3 Od urodzenia do 6 lat: Od urodzenia do 6 lat:
powstaje znacznie więcej połączeń nerwowych niż później połączenia nerwowe, które są wykorzystywane i pobudzane do działania rozwijają się i tworzą sieć szlaków nerwowych łączących cały obszar mózgu (dzięki odpowiedniej stymulacji) połączenia nerwowe, które nie są wykorzystywane, giną, często bezpowrotnie! Od urodzenia do 6 lat:

4 Żyjemy w świecie zmian….
Rozwój nauki i techniki Szybki rozwój nauki i techniki sprawia, że dzieci stosunkowo wcześnie zaznajamiają się z różnymi osiągnięciami wiedzy. Warto więc, by wszystko to, co poznają i przyjmują – uporządkować, poprzez odpowiednie oddziaływania edukacyjne (dom, przedszkole, szkoła). Żyjemy w świecie zmian….

5 Diagnoza przedszkolna
Aby wykorzystać predyspozycje dzieci i wspomóc rozwój tych, które wymagają wsparcia, wprowadzono w podstawie programowej dla przedszkoli obowiązek dokonywania przez nauczycieli diagnozy przedszkolnej dzieci pięcioletnich Diagnoza przedszkolna

6 Celem diagnozy jest Celem diagnozy jest „zgromadzenie
informacji, które mogą pomóc [....] przy opracowywaniu i realizowaniu indywidualnego programu wspomagania rozwoju dziecka, przewidzianym do realizacji w roku poprzedzającym możliwe rozpoczęcie nauki w szkole, w okresie od stycznia do maja” Celem diagnozy jest

7 Normy rozwojowe Normy rozwojowe
Przyjrzyjmy się normom rozwojowym dziecka nieco powyżej 5 lat. Rozwój fizyczny Wzrost – około 110–115 cm, waga – około 18–19 kg, proporcje takie, by dziecko radziło sobie z czynnościami samoobsługowymi i higienicznymi, by meble nie były zbyt duże, by codzienny wysiłek fizyczny i psychiczny nie były zbyt obciążające. Wady powinny być zdiagnozowane i korygowane. Dzieci z wadami wymowy powinny mieć intensywną opiekę logopedyczną. Dzieci z przewlekłymi chorobami trzeba otoczyć opieką lekarzy specjalistów (do nich należy głos decydujący w sprawie czasu rozpoczęcia edukacji szkolnej). Normy rozwojowe

8 Duża motoryka Duża motoryka Rozwój ruchowy jest podstawą
wszechstronnego rozwoju • usprawnia działanie narządów wewnętrznych • wzmacnia układ kostny i mięśniowy – przeciwdziała wadom postawy • doskonali równowagę i ułatwia orientację w otoczeniu, ucząc zależności i stosunków przestrzennych (dzieci dyslektyczne i dzieci z trudnościami w orientacji „na kartce papieru” mają z reguły kłopoty ze sprawnością ruchową). W zabawach ruchowych dzieci poznają swoje możliwości, uczą się współżyć z innymi, zaczynają stosować się do reguł, zasad itp. Duża motoryka

9 Duża motoryka cd. Warto wiedzieć, że ruch stymuluje
mózg na tyle, że ten tworzy pewne substancje przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, które dodatkowo ułatwiają przesyłanie impulsów nerwowych. Dzieci w wieku powyżej 5. czy 6. roku życia zaczynają odczuwać głód ruchu (szczególnie chłopcy), związany ze zmianami hormonalnymi, prowadzącymi do przyspieszenia rozwoju (tzw. skok rozwojowy). Ograniczanie ruchu (zabaw i zajęć ruchowych) może prowadzić do niepokoju ruchowego, zachowań agresywnych, pogorszenia nastroju, pogorszenia uwagi, zmniejszenia odporności Duża motoryka cd.

10 Motoryka duża cd. Przykładowe normy rozwoju sprawności
ruchowych 5-latka: Jeździ na dwukołowym rowerze • potrafi rozhuśtać się samodzielnie na huśtawce • przeskakuje przez drobne przeszkody • skacze zwinnie na obu nogach • stoi przez chwilę i skacze na jednej nodze lekko i zwinnie, • przechodzi, lekko chwiejąc się po narysowanej linii (ok. 2 m) • potrafi zrobić 3 przysiady i wstać • kopie sprawnie piłkę z rozbiegu • lubi biegać, skakać, ścigać się z kolegami. Motoryka duża cd.

11 Motoryka mała Sprawność rąk (mała motoryka; manipulacja)
ma ogromne znaczenie w opanowaniu podstawowych czynności szkolnych, przede wszystkim pisania! Obserwujemy i oceniamy wykonywanie czynności samoobsługowych. Motoryka mała

12 Czynności samoobsługowe:
Dziecko powyżej 5 lat: • prawidłowo trzyma sztućce • potrafi szybko rozebrać się • ubiera się jeszcze wolno • coraz rzadziej myli przód i tył ubrań • poprawnie wkłada buty • sznuruje je bez wiązania kokardki • myje ręce, buzię, zęby. Wykonuje także inne czynności: • zaczyna ciąć nożyczkami • lubi lepić z plasteliny • budować z klocków i piasku itp.

13 Motoryka mała cd. Obserwacji należy poddać także czynność
rysowania: • dziecko prawidłowo trzyma ołówek • prawidłowo opiera przedramiona na stoliku • przyjmuje właściwą postawę (należy pomóc dzieciom leworęcznym w prawidłowym ustawieniu dłoni tak, by dziecko nie zasłaniało sobie w przyszłości pisanych wyrazów. Motoryka mała cd.

14 Motoryka mała cd. Dziecko powinno rysować szlaczki
typu: IIIIII (od góry w dół – to ważne!); ////////; \\\\\\\\ ; ; . Szlaczki literopodobne mogą być jeszcze za trudne, wymagają płynności ruchów w nadgarstku, a to jest typowe dopiero u dzieci powyżej 6 lat. Dzieci potrafią rysować figury typu: Ο; +; ; ; X. kreślić koło ( w stronę odwrotną do ruchu wskazówek zegara- to bardzo ważne!) Motoryka mała cd.

15 Spostrzeganie wzrokowe
spostrzeganie wzrokowe jest podstawą nauki pisania i czytania. Dzięki analizie i syntezie wzrokowej dziecko różnicuje i zapamiętuje kształty liter i cyfr. Spostrzeganie wzrokowe 5-latków jest jeszcze chaotyczne – stąd rola nauczyciela polegająca na uczeniu ukierunkowywania w zakresie spostrzegania wzrokowego 5-latek powinien: • lubić oglądanie książek z obrazkami • układać puzzle • układać lub budować wg wzoru • rysować figury złożone typu: ; ; . Powinien także • rozpoznawać niektóre litery drukowane • znajdować drogę w labiryncie • dostrzec kilka różnic między podobnymi obrazkami itp. Spostrzeganie wzrokowe

16 Spostrzeganie słuchowe cd.
Spostrzeganie słuchowe dźwięków mowy ludzkiej – to najważniejsza, oprócz myślenia, właściwość, od której zależy możliwość nauczenia się pisania i czytania; umiejętność ta warunkuje korzystanie z podręczników w trakcie całej nauki szkolnej i nie tylko Dziecko 5-letnie chętnie słucha czytania książek i rozumie ich treść (dokonuje takiej analizy i syntezy słuchowej, dzięki której z potoku dźwięków potrafi wyróżnić słuchowo słowa; dopiero wtedy może je zrozumieć). Ponadto potrafi po ćwiczeniach: • podzielić zdanie na 3–4 wyrazy • podzielić wyraz na 2–3 sylaby • złożyć 2–3 sylaby w wyraz • wysłuchać samogłoskę w nagłosie w krótkich wyrazach • rozpoznać jedną z dwóch występujących obok siebie spółgłosek rozpoczynających wyraz • odszukać na rysunku lub w pomieszczeniu przedmioty, których nazwy zaczynają się daną głoską • uczy się wierszy, utrzymując i odtwarzając prawidłowo rymy i rytmy wiersza • próbuje sam dobierać rymy i odtwarzać proste rytmy podane przez nauczyciela. Spostrzeganie słuchowe cd.

17 Myślenie Myślenie Myślenie pięciolatka jest jeszcze przedoperacyjne
(operowanie informacjami jest subiektywne, powierzchowne i nie zawsze prawdziwe). Myślenie to czynność tworzenia nowych informacji dzięki przetwarzaniu informacji już posiadanych. Poprawność myślenia zależy więc zarówno od ilości i jakości posiadanych informacji, jak i od zdolności ich przetwarzania. W przedszkolu następuje bardzo duży przyrost informacji oraz doskonalenie operowania nimi. Dziecko myśli w sposób konkretno-wyobrażeniowy, więc zachęcanie go do manipulowania przedmiotami, przetwarzania ich układów, konfiguracji, zachęcanie do rozwiązywania problemów jest najlepszym wspieraniem rozwoju myślenia. Myślenie

18 Myślenie cd. Dziecko 5-letnie potrafi: • określić
główne różnice między przedmiotami, zwierzętami, pojazdami • wskazać kilka ważnych podobieństw między nimi • pogrupować przedmioty wg 2–3 kryteriów • rozumieć i posługiwać się znanymi pojęciami typu: zwierzęta, owoce, pojazdy, naczynia • ułożyć logiczną historyjkę z kilku obrazków • uzasadnić pewne zjawiska (początek myślenia logicznego). Informacje, które powinien posiadać pięciolatek dotyczą ogólnej orientacji w najbliższym otoczeniu – to • wiedza o sobie samym • rodzinie • przedszkolu • najbliższej okolicy • rozumienie pojęć dotyczących upływu czasu i zmian w przyrodzie • rozumienie konieczności pewnych zachowań (np. higienicznych, dotyczących bezpieczeństwa itp.) • znajomość najważniejszych norm społecznych i moralnych. Myślenie cd.

19 Myślenie cd Obserwuje się też początki myślenia
matematycznego: dziecko potrafi przeliczyć kilka przedmiotów (wymaga się 5, niektóre dzieci przeliczają więcej), potrafi dodać i odjąć kilka konkretów. Rozumie pojęcia: mniej, więcej, szereguje wg wielkości, interesuje się liczeniem. Nie ma jeszcze ukształtowanej odwracalności myślenia (jej początki pojawiają się dopiero powyżej 6. roku życia) i tym samym nie rozumie pojęcia liczby (wg dzieci liczebność zbioru zmienia się przy innym ułożeniu elementów), ale manipulowanie i przekształcanie zbiorów różnych elementów stopniowo prowadzi do zmiany jakości myślenia u dzieci. Myślenie cd

20 Myślenie cd. Dzieci pięcioletnie nie odróżniają
jeszcze w pełni rzeczywistości od fikcji. Dziecko twierdzi na przykład, że pod łóżkiem ukrył się potwór, a nie widać go, bo przecież zrobił się niewidzialny, ale on tam jest! Do dzieci w tym wieku z trudem przemawiają argumenty logiczne, ponieważ kierują się one przede wszystkim emocjami! Myślenie cd.

21 Uwaga i pamięć Uwaga i pamięć Uwaga i pamięć są jeszcze mimowolne
– dziecko zwraca uwagę i zapamiętuje to, co dla niego jest ważne emocjonalnie. Pięciolatki skupiają uwagę na krótko, ale w momentach, gdy zajmą się czynnością dla nich interesującą, „głuchną” – silnie skupiona uwaga nie dopuszcza do świadomości innych bodźców; uwaga nie jest podzielna Pamięć jest mechaniczna i niezbyt trwała – często trzeba powtarzać istotne wiadomości (pory roku, dni tygodnia itp.). Uwaga i pamięć

22 Emocje Emocje Emocje 5-latków są silne, gwałtowne,
zmienne; dziecko nie potrafi zapanować nad ich ekspresją – złości się, płacze, śmieje się głośno – jest niezwykle spontaniczne. Dzieci lepiej reagują na pochwały, zachęty, zmiany głosu, na „bajkowe” mówienie niż na ostre polecenia i kary. Są uparte, obrażają się – ale powoli uczą się dopasowywać swoje emocje do sytuacji. Przy takich emocjach świetnym „nauczycielem” są bajki opowiadane czy czytane przez nauczyciela i różne sytuacje zabawowe (Sprawdźmy, czy ja wcześniej policzę do 10, czy ty zaczniesz rysować; Zobaczmy, kto pierwszy poukłada zabawki…). Emocje

23 Emocje cd. Każde dziecko chce być: zauważone,
pochwalone, chce być naj- (-lepsze, -pierwsze, -bliżej Pani) i wcale mu nie przeszkadza, że inne dzieci są też naj-. Pomaga to budować w dzieciach dobrą samoocenę i tak ważne dla każdego człowieka poczucie własnej wartości Emocje cd.

24 Kontakty społeczne Kontakty społeczne
Kontakty społeczne są w tym wieku niezwykle ważne. Dzieci muszą bawić się z kolegami, budować, rysować, ścigać się, grać w różne gry. Skoro tak chcą, to... zaczynają stosować się do norm społecznych, uczą się zasad współżycia, mniej kłócą się i obrażają. Przy współudziale nauczycieli , a także pod wpływem bajek i opowiadań, rozwija się empatia, współczucie, potrzeba pomocy innym Kontakty społeczne

25 Dziękuję za uwagę. Diagnoza Dzieci pokazują się nam, nauczycielom
i wychowawcom, rodzicom z tak różnych stron, że na pewno uda się uchwycić ich niepowtarzalność i cechy charakterystyczne. Kierując się głównie emocjami, robią to, co lubią i unikają wykonywania tych czynności, które sprawiają im trudność. Dlatego diagnozę należy zacząć od tych dzieci, które nie chcą czegoś robić, unikają niektórych czynności. Jest to sygnał, że właśnie im w pierwszej kolejności trzeba pomóc, by radziły sobie w szkole i polubiły naukę. Opracowano na podstawie: Janiszewska Bożena.”Pięciolatek w przedszkolu, o dojrzewaniu do szkoły”. Biuletyn Klubu nauczyciela. Wychowanie Przedszkolne. Dziękuję za uwagę.