JAK I PO CO PROWADZIĆ EWALUACJĘ WEWNĘTRZNĄ W SZKOLE/PLACÓWCE? JAK I PO CO PROWADZIĆ EWALUACJĘ WEWNĘTRZNĄ W SZKOLE/PLACÓWCE? Beata Walczak.

Prezentacja na temat: "JAK I PO CO PROWADZIĆ EWALUACJĘ WEWNĘTRZNĄ W SZKOLE/PLACÓWCE? JAK I PO CO PROWADZIĆ EWALUACJĘ WEWNĘTRZNĄ W SZKOLE/PLACÓWCE? Beata Walczak."— Zapis prezentacji:

1 JAK I PO CO PROWADZIĆ EWALUACJĘ WEWNĘTRZNĄ W SZKOLE/PLACÓWCE? JAK I PO CO PROWADZIĆ EWALUACJĘ WEWNĘTRZNĄ W SZKOLE/PLACÓWCE? Beata Walczak

2 PLAN 1. Co to jest ewaluacja wewnętrzna? Podstawy prawne. Obowiązek!? 2. Cele i funkcje ewaluacji. 3. Udział Rady pedagogicznej 4. Planowanie ewaluacji 5. Projekt ewaluacji. Struktura 6. Narzędzia i metody 7. www.npseo.pl www.npseo.pl

3 Pojęcie ewaluacji proces zbieranie informacji w celu podjęcia dec yzji

4 Ewaluacja - co to jest ? Praktyczne badanie oceniające – Słownik z rozporz. o nadzorze pedagogicznym Zaproszenie do rozwoju – Helen Simons Jest to systematyczny proces obejmujący zbieranie informacji oraz zdawanie relacji (w postaci raportu) z tego, jak się rzeczy mają, z intencją dostarczenia danych ułatwiających podejmowanie decyzji- H.Mizerek System badania wartości lub cech konkretnych programów działania lub obiektu z punktu widzenia przyjętych w tym celu kryteriów mając na uwadze usprawnienie, rozwój lub lepsze rozumienie - prof. Leszek Korporowicz

5 EWALUACJA NA DZIŚ ??? Po co mamy to robić? Komu to potrzebne? I co z tego wynika? Dlaczego ktoś coś wymyślił, a my mamy to realizować? Gdzie znajdziemy gotowe rozwiązania?

6 Ewaluacja w szkole to systematyczne gromadzenie, porządkowanie i ocena danych dotyczących dokumentów, działań i osób Ewaluację przeprowadzamy według ustalonych kryteriów w celu podjęcia decyzji dotyczących przyszłych działań

7 PODSTAWA PRAWNA OBOWIĄZEK EWALUACJI Ustawa o systemie oświaty art. 35 ust. 6 z dnia 7 września 1991 (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami) Od 1 września obowiązuje Rozporządzenie MEN z 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego ( Dz.U 2015 poz. 1270 )

8 PODSTAWA PRAWNA § 2 ust. 4 ewaluacji — należy przez to rozumieć praktyczne badanie oceniające przeprowadzane w szkole lub placówce ; Ewaluacji- należy przez to rozumieć proces gromadzenia, analizowania i komunikowania informacji nt. wartości działań podejmowanych przez szkołę/placówkę: wyniki ewaluacji są wykorzystywane w procesie podejmowania decyzji skierowanych na zapewnienie wysokiej jakości organizacji procesów kształcenia, wychowania i opieki oraz ich efektów w szkole lub placówce § 2 ust. 6 ewaluacji wewnętrznej — należy przez to rozumieć ewaluację przeprowadzaną przez dyrektora szkoły/placówki

9 Obowiązek podjęcia uchwały ws. sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego przez radę pedagogiczna szkoły – nowa kompetencja stanowiąca Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U 2015 poz. 357)

10 PODSTAWA PRAWNA § 24. ust. 1 Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego 1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub placówki;

11 PODSTAWA PRAWNA § 24. ust. 2 Ewaluację wewnętrzną przeprowadza się w odniesieniu do zagadnień uznanych w placówce za istotne w jej działalności

12 PODSTAWA PRAWNA § 25. ust. 3 Plan nadzoru, o który mowa w § 1, zawiera w szczególności : 1) przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz termin jej przeprowadzenia,

13 PODSTAWA PRAWNA § 26 Dyrektor szkoły lub placówki, w terminie do dnia 31 sierpnia przedstawia na zebraniu RPO, w przypadku szkoły, placówki, w której nie tworzy się RP-na zebraniu z udziałem nauczycieli i osób niebędących nauczycielami, które realizują zadania statutowe szkoły lub placówki, wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego

14 EWALUACJA WEWNĘTRZNA JEST KLUCZOWA DLA ROZWOJU PLACÓWKI

15 Ważne dla ewaluacji Badaniu podlega obszar działalności obszar życia szkoły np. program wychowawczy, system oceniania, zajęcia dodatkowe Obszar powinien być istotny, by warto było się nim zająć. Nie może być za obszerny, bo nie pozwoli na rzetelne zbadanie.

16 Ważne dla ewaluacji Badaniom nie podlegają zjawiska mające miejsce w szkole np. zachowanie uczniów, ale efekty programu wychowawczego, który miał te zachowania zmienić

17 EWALUACJA JAKO PRAKTYCZNE BADANIE JAKOŚCI PRACY SZKOŁY Szkoła i nauczyciele uzyskują wiarygodną informację o tym, jak odbierane są działania i jakie są ich efekty procesu nauczania; mogą ustalić, jaką wiedzę i umiejętności posiadają uczniowie i jakie doświadczenia im towarzyszą w szkole i poza nią Szkoła i nauczyciele usprawniają komunikację i współpracę między uczniami, rodzicami i innymi nauczycielami Szkoła i nauczyciele mogą promować swoją pracę, a szczególnie te elementy, które stanowią jej mocne strony Nauczyciel uzyskuje informację o trafności doboru treści i metod nauczania do potrzeb i oczekiwań uczniów.

18 CELE EWALUACJI CELE EWALUACJI analiza działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej, innej działalności statutowej, uwarunkowań środowiskowych, oraz realizacji zadań w zakresie zarządzania w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania: jaka jest badana szkoła/przedszkole, jakie są jej/jego atuty, co wymaga poprawy?

19 FUNKCJE EWALUACJI pomoc w planowaniu rozwoju szkoły /przedszkola oraz w rozwoju zawodowego nauczycieli; ocena jakości osiąganych przez szkołę/przedszkole i nauczycieli wyników; pomoc w rozpoznaniu i zbadaniu potrzeb i problemów.

20 UDZIAŁ RADY PEDAGOGICZNEJ W REALIZACJI EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ wspólne ustalenie jakimi problemami będziemy się zajmować w ramach ewaluacji, przeprowadzenie diagnozy – stan aktualny badanych problemów, ustalenie do czego chcemy dojść w wyniku otrzymanej informacji, aktywny udział w prowadzeniu badań, przyjęcie wniosków do realizacji, wspólna praca nad programem doskonalenia zdiagnozowanych problemów/zagadnień.

21 ZASADY PRACY ZESPOŁOWEJ inicjowanie - proponowanie nowych pomysłów, poszukiwanie informacji, przekazywanie informacji, gromadzenie pomysłów, porządkowanie – wiedzy i opinii grupy na dany temat, moderowanie, zachęcanie do pracy- motywowanie, dbanie o jakość pracy, czuwanie nad czasem przeznaczonym na zadanie.

22 SKUTECZNA PRACA ZESPOŁOWA zespołowe analizowanie wyników ewaluacji warunkiem efektywnego działania na rzecz jakości pracy szkoły, placówki, lepsza jakość pracy jednostki, zdolności członków grupy sumują się, a nawet wzmacniają, rzadziej zdarzają się przypadkowe błędy, powstają pomysły, które mogłyby się nie pojawić podczas pracy indywidualnej, grupa zapewnia oparcie i poczucie bezpieczeństwa, szczególnie przy podejmowaniu decyzji, lepsze zrozumienie wzajemnej odpowiedzialności za ustalenie i realizowanie wspólnych celów, przełamanie niektórych barier wzajemnej rywalizacji, lepszy klimat do przedyskutowania ważnych zagadnień, większa skłonność do wzajemnego wspierania się.

23 ZADANIA ZESPOŁU EWALUACYJNEGO W PROCESIE BADAŃ przygotowanie i przeprowadzenie ewaluacji, decydowanie o doborze metod i narzędzi badawczych, informowanie rady pedagogicznej o etapach badań, opracowanie wstępnych wniosków, przygotowanie raportu, opracowanie w razie potrzeby we współpracy z innymi nauczycielami/zespołami programu podnoszenia efektywności badanych problemów.

24 Ewaluacja wewnętrzna czy to tylko wymóg prawa, czy szansa na profesjonalny rozwój nauczycieli i szkoły jako organizacji?

25 EWALUACJA WEWNĘTRZNA SPOSOBEM NA ROZWÓJ SZKOŁY/PLACÓWKI EWALUACJA WEWNĘTRZNA SPOSOBEM NA ROZWÓJ SZKOŁY/PLACÓWKI Badamy-Analizujemy-Zmieniamy (Działamy ) „Ewaluacja wewnętrzna stwarza sytuację uczenia się na błędach oraz sukcesach. Problem w tym, aby wykorzystać i jedne, i drugie. Traktować je jako sytuacje uczenia się przede wszystkim w odniesieniu do nauczycieli, a najlepiej do całej społeczności szkolnej.” D. Elsner

26 EWALUACJA WEWNĘTRZNA ZALETY I WADY OBAWY? ZALETY - pozytywna zmiana roli dyrektora szkoły ( organizator a nie nadzorca) - zwiększenie roli rady pedagogicznej - pozyskiwanie wartościowych danych - nastawienie na rozwój a nie tworzenie dokumentów WADY - brak gotowości metodologicznej - problemy w pracy zespołowej nauczycieli - brak wymogu jawności ( wyniki ewaluacji nie musza być upowszechniane) - ukierunkowanie na wymagania Państwa a nie na własne potrzeby

27 ETAPY EWALUACJI I przygotowanie projektu II. realizacja ( zbieranie danych) III. podsumowanie ( analiza, wnioskowanie, raport, upows zechnianie wyników)

28 Po co? W poszukiwaniu odpowiedzi na pytania: 1. Jaka jest badana szkoła ? 2. Jakie są jej atuty ? 3. Jakie są jej bolączki ? 4. W czym może być lepsza ? 5. Jaka jest opinia o szkole w środowisku? 6. W jakim stopniu spełnia oczekiwania państwa? 7. 8. 9. 10. 7

29 Po co? Ludzie opowiadają, że w pewnym domu wybuchł pożar. W tym czasie jego właściciel głęboko spał. Próbowano wynieść go przez okno, ale okazało się to niemożliwe. Usiłowano wynieść go przez drzwi. Nie udało się, był za duży i zbyt ciężki. Nikt nie miał pomysłu, jak rozwiązać problem, aż wreszcie ktoś poradził: „ Obudźcie go, sam wyjdzie”. Po to, byśmy sami wiedzieli w czym możemy być lepsi i nikt nam tego nie musiał wskazywać.

30 ETAP I : PRZYGOTOWANIE I OPRACOWANIE PROJEKTU Rola dyrektora – zadania zgodnie z rozporz. ws. nadzoru pedagogicznego Spotkanie rady pedagogicznej – wyłonienie zespołu ewaluacyjnego ( ds. ewaluacji) Opracowanie projektu

31 PLAN EWALUACJI Zdefiniowanie celów ewaluacji i sposobu wykorzystania wyników ewaluacji Określenie odbiorców ewaluacji Identyfikacja zasobów- czasowych, finansowych, ludzkich Wskazanie wykonawców ewaluacji (członków zespołu ewaluacyjnego)

32 Cel ewaluacji Po co chcemy ten problem badać? Czego się chcemy dowiedzieć? Do czego chcemy wykorzystać wyniki badań?

33 PROJEKT EWALUACJI CO ZAWIERA? 1.Przedmiot ewaluacji 2.Pytania kluczowe 3.Kryteria ewaluacyjne 4.Metody i narzędzia badawcze, źródła 5.Harmonogram działań 6.Raport i jego prezentacja

34 PRZEDMIOT EWALUACJI Czym się kierować przy wyborze? - Wymaganiami państwa, - potrzeby przedszkola, - bieżące problemy- tym co mnie niepokoi, a na co mogę mieć wpływ, - pragnieniem zmiany, - pragnieniem doskonalenia, wiedzy, nowych umiejętności, -podstawą programową.

35 PRZEDMIOT EWALUACJI Czego i po co chcemy się dowiedzieć? PRZEDMIOT EWALUACJI Czego i po co chcemy się dowiedzieć? Formułowanie przedmiotu badań jest zabiegiem werbalnym ( polega na rozbiciu tematu na problemy i pytania) Problem musi wyczerpać zakres niewiedzy a jego rozwiązanie powinno nastąpić poprzez praktyczne doświadczenie( czyli badamy to czego nie wiemy) Problem badawczy może być określony jako zdanie twierdzące lub pytające Może być sformułowany w oparciu o załącznik z rozporządzenia ( wymaganie, charakterystyka)

36 PRZEDMIOT EWALUACJI PRZYKŁADY W jaki sposób w placówce rozpoznawane są potrzeby osób korzystających z oferty? W placówce rozpoznawane są potrzeby klienta. Jakie metody analizowania wyników egzaminu wykorzystywane są w szkole? W szkole wyniki egzaminu są analizowane.

37 PYTANIA KLUCZOWE Na jakie pytania chcielibyśmy uzyskać odpowiedzi? Konkretyzują przedmiot ewaluacji ( rozbicie na pytania) PRZYKŁADY: W jaki sposób rozpoznawane są potrzeby osób korzystających z oferty placówki? Jakie metody wykorzystywane są w placówce do badania potrzeb nauczycieli? W jaki sposób analizowane są wyniki badania potrzeb nauczycieli? Jakie modyfikacje oferty zostały wprowadzone na podstawie wyników badania potrzeb ?

38 KRYTERIA EWALUACJI Które informacje uzyskane w ewaluacji będą w szkole/placówce najbardziej użyteczne ? Uszczegółowienie pytań kluczowych ( te na dużym poziomie ogólności) Pytania kluczoweKryteria Jakie metody badania atrakcyjności oferty wykorzystuje placówka? Na jakiej podstawie budowana jest oferta szkoleń dla nauczycieli? W placówce dokonuje się analizy atrakcyjności oferty i na tej podstawie wprowadza się zmiany Jakie w minionym roku wprowadzono zmiany do oferty szkoleń dla nauczycieli Oferta placówki jest modyfikowana i wzbogacana Jakie są prowadzone działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych? W placówce analizuje się dostęp nauczycieli do oferty

39 OKREŚLNIKI KRYTERIÓW Użyteczność, atrakcyjność, adekwatność, elastyczność, dostępność, refleksyjność, zespołowość PRZYKŁADY: Adekwatność koncepcji do zadań statutowych placówki. Atrakcyjność oferty szkoleniowej dla nauczycieli. Użyteczność warunków lokalowych do realizacji zadań placówki. Efektywność współpracy zespołów w realizacji zadań Statutowych.

40 Ćwiczenie Analiza projektów ewaluacyjnych Przykłady dobrych praktyk

41 Do najbardziej popularnych należą: ANKIETA: Jest to metoda obecnie bardzo rozpowszechniona, w prawie każdej szkole nauczyciele stosują ankiety na użytek własny czy dla potrzeb instytucji. Jednak jest to metoda, którą należy stosować z rozmysłem. Po ankietę sięgamy wtedy, gdy zależy nam na zdobyciu informacji od dużej grupy osób, kiedy pragniemy poznać opinie tych osób na jakiś temat, lub gdy temat badania jest drażliwy i możemy liczyć na szczere odpowiedzi tylko w przypadku ankiety anonimowej. Przy tworzeniu ankiety (kwestionariusza ankiety) należy pamiętać o pewnych kwestiach, które dotyczą: ◦ poprawności formułowania pytań ◦ rodzajów pytań ◦ konstrukcji kwestionariusza ◦ instrukcji dla respondenta METODY I TECHNIKI EWALUACJI 41

42 W ankietach mamy do czynienia z pytaniami: Zamkniętymi, które pozwalają udzielić odpowiedzi w ramach możliwości określonych przez badacza w formie skali bądź listy możliwych odpowiedzi. ◦ Pytanie do rozstrzygnięcia- TAK, NIE, TRUDNO POWIEDZIEĆ ◦ Pytanie pojedynczego wyboru ◦ Pytanie wielokrotnego wyboru ◦ Pytanie z uszeregowaniem odpowiedzi Otwartymi, które dają pełną swobodę przy udzielaniu odpowiedzi (trudne do przeanalizowania i sformułowania konkretnych wniosków) Półotwartymi, które zawierają listę odpowiedzi i jednocześnie dają możliwość udzielenia odpowiedzi innej, dowolnej. METODY I TECHNIKI ANKIETA

43 Konstrukcja ankiety: Kwestionariusz możemy podzielić na 3 części: ◦wstęp- informacje dotyczące autorów badania,, tytuł badania, jego cel a także prośbę o szczere i wyczerpujące odpowiedzi, zapewnienie o poufności i podziękowanie za wzięcie udziału w badaniu ◦rozwinięcie- gdzie zamieszczamy pytania związane z badaną kwestią, układając je w kolejności od pytań ogólnych do szczegółowych ◦zakończenie- umieszczamy tutaj tzw. metryczkę- zbiór informacji o osobie, która wypełniała kwestionariusz, typu: wiek, płeć, wykształcenie itp.  Bardzo ważną fazą w konstruowaniu dobrego narzędzia badawczego w formie ankiety jest PILOTAŻ. Służy on przetestowaniu trafności i rzetelności kwestionariusza, czyli sprawdzeniu, czy otrzymujemy odpowiedzi jakich oczekiwaliśmy, czy pytania zawarte w ankiecie są zrozumiałe dla respondentów i czy potrafią na nie odpowiedzieć oraz czy instrukcje są odczytywane zgodnie z naszymi intencjami. Pilotaż przeprowadza się na małej grupie osób, do których kwestionariusz jest kierowany. Po zrealizowaniu takiego badania modyfikujemy ankietę, jeśli istnieje taka potrzeba. METODY I TECHNIKI EWALUACJI ANKIETA

44 OBSERWACJA: ( w tym hospitacja) Podejmując decyzję o włączeniu metody obserwacji do projektu ewaluacji, musimy rozważyć kilka kwestii, które pomogą w pełnym wykorzystaniu walorów tej metody. Co będziemy obserwować? Zasięg prowadzonej przez nas obserwacji i jej kierunek będą wyznaczone przez pytania, na które szukamy odpowiedzi podczas realizacji ewaluacji. Założone przez nas obserwacje muszą być możliwe do zrealizowania. W jakim stopniu obserwator będzie zaangażowany w obserwowane przedsięwzięcie? W przypadku obserwacji uczestniczącej obserwator jest jednocześnie uczestnikiem sytuacji, którą obserwuje- np.: nauczyciel na zebraniu rady pedagogicznej. W przypadku obserwacji nieuczestniczącej obserwator jest osobą z zewnątrz- np.: nauczyciel na lekcji koleżeńskiej. OBSERWACJA

45 Czy będziemy prowadzić obserwację jawną, czy ukrytą? Warto zdać sobie sprawę z faktu, że obserwator wywiera wpływ na obserwowaną rzeczywistość. Jest on szczególnie silny, gdy w grę wchodzą stosunki zależności służbowej lub relacja nauczyciel- uczeń. Jednak w przypadku obserwacji ukrytej musimy zastanowić się nad jej etycznością Kiedy będziemy prowadzić obserwację? Czas trwania obserwacji i wybór momentu jej przeprowadzenia będą zależały od rodzaju pytań badawczych. Czasami konieczna jest długotrwała obserwacja w innej sytuacji wystarczy pobieżne przyjrzenie się danej kwestii. Jaki będzie zasięg prowadzonej obserwacji? Szerszy lub węższy zakres obserwacji zależy od postawionych pytań badawczych oraz od czasu i środków, jakie możemy przeznaczyć na prowadzenie badania. Efektem przeprowadzenia obserwacji są notatki. Najlepiej sporządzać notatki w trakcie prowadzenia obserwacji i uzupełnić je zaraz po jej zakończeniu. Notatki muszą mieć formę opisową. Nie interpretujemy sytuacji, którą obserwujemy, lecz koncentrujemy się na jej opisie. Na wnioski przychodzi czas w trakcie analizy danych. OBSERWACJA

46 ANALIZA DOKUMENTÓW Analiza dokumentów jest koniecznym uzupełnieniem innych metod i zawsze powinniśmy planować jej wykorzystanie w ewaluacji- jako punkt wyjścia do zbierania innych danych lub jako uzupełnienie informacji uzyskanych z innych źródeł. Do dokumentów pisanych należą: raporty sprawozdania i protokoły z różnych posiedzeń szkolnych opinie i świadectwa szkolne i domowe prace pisemne uczniów dzienniki lekcyjne artykuły prasowe o szkole archiwalia ANALIZA DOKUMENTÓW

47 WYWIAD: ( sondaż) Wywiad jest techniką zbierania danych, która zakłada bezpośrednie komunikowanie się badacza i badanego. Technika przeprowadzania wywiadu wymaga od osoby go przeprowadzającej zarówno przygotowania, jak i pewnych umiejętności.

48 Gadająca ściana –Przyklejamy do ściany ( ważne, aby każdy miał swobodny do niej dostęp) duży arkusz papieru z napisem :,, Gadająca ściana”. Kilka minut przed końcem spotkania prosimy uczestników, aby wyrazili swoje opinie. Mogą dotyczyć np. spotkania z psychologiem, logopedą, czy zebrań grupowych. Rozdajemy samoprzylepne kartki i poprosimy o zapisanie na nich opinii, które następnie przykleja się do plakatu. Ważna jest otwartość, nie ograniczamy wypowiedzi pytaniami, nie ukierunkowujemy na konkretne zagadnienia. Uzyskane informacje bywają bardzo ciekawe i często zaskakujące. Metodę można również wykorzystać z dziećmi do oceny zajęć. Dzieci wyrażają wtedy swoje opinie w formie rysunkowej. Ważne, aby w kilku słowach podsumować zebranie informacyjne Termometr uczuć –Każdy uczestnik zaznacza samoprzylepnymi,,cenkami”, na skali termometru, swoje odczucia dotyczące atmosfery spotkania. Propozycje skali: ciepła, przyjazna, oficjalna, chłodna, nieprzyjazna. Informacja o atmosferze panującej wśród rodziców czy nauczycieli ma ogromne znaczenie dla budowania odpowiednich relacji interpersonalnych. Oczekując opinii na piśmie musimy zaznaczyć, że mają być formułowane w postaci krótkich zdań, najlepiej równoważników zdań lub kluczowych słów. Tak krótka forma wypowiedzi daje okazję do szybkiej analizy i podsumowania wyników. Dzięki tym metodom otrzymujemy wyniki jakościowe i ilościowe. Poznajemy opinie, jak również jesteśmy w stanie określić ( zliczając karteczki, cenki) ile osób się wypowiedziało na dany temat. METODY ALTERNATYWNE

49 Róża wiatrów – ta metoda graficzna pozwala na jednoczesną ocenę wielu aspektów zagadnienia. Pomysł został zaczerpnięty z różnych kierunków stron świata, którą powszechnie wykorzystuje się dla oznaczenia dominujących kierunków wiatrów.,, Róża wiatrów” doskonale przydaje się do ewaluacji zajęć, możemy wykorzystać ją indywidualnie i grupowo. W wersji indywidualnej na osiach, w miejscu kierunku umieszcza się nazwę tego, co oceniamy ( np. realizacja celów, atmosfera, stosowane metody, tematyka, środki dydaktyczne, wykorzystanie we własnej pracy, aktywność nauczyciela, aktywność dzieci). Ilość osi może być dowolna, zależy od naszych potrzeb. Linię, każdej osi dzielimy na odcinka i przypisujemy im odpowiednie wartości – od 1 do 10 lub skalę ocen 1-6. Taka,,różę” wręczamy każdemu obserwatorowi zajęć i prosimy o zaznaczenie na każdej osi punktu odpowiadającego jego własnej ocenie. Następnie prosimy o połączenie punktów na sąsiednich osiach – w ten sposób każdy z uczestników wykonuje swoja,,różę”, która stanowi dla prowadzącego informację zwrotną na temat przeprowadzonego zajęcia. W wersji grupowej trzeba wykonać dużą,,różę wiatrów”, aby na niej wszyscy obserwatorzy zajęć mogli zaznaczyć swoje oceny,. Prowadzący otrzymuje wtedy informacje zbiorczą na interesujący go temat. METODY ALTERNATYWNE

50 Walizka, kosz – na kartonie rysujemy walizkę, nad którą piszemy: Co zabieram ze sobą ? Uczestnik przykleja na walizkę karteczki z opiniami ze spotkania, np.: co się podobało lub co mu się przyda w przyszłości. Na drugim kartonie rysujemy kosz z napisem Co wyrzucam? Do kosza wyrzucamy to, co się nie przyda albo to, co robiłam, już wiem i robić nie będę. Walizka i kosz sprawdzają się przy opracowywaniu wniosków do dalszej pracy na podsumowujących radach pedagogicznych. Zabieramy ze sobą to, co się sprawdziło, co było sukcesem, co pomagało w pracy. Wyrzucamy to, co się nie udało, nie sprawdziło, albo było nieprzydatne. Np.,,Walizkę i kosz” można wykorzystać podczas spotkania z rodzicami na temat zdrowego żywienia dzieci Rodzice,, zabierali” ze sobą produkty, które są zdrowe i wartościowe, a wyrzucali” do kosza te, które szkodzą zdrowiu powodują otyłość u dzieci. METODY ALTERNATYWNE

51 Metoda: TERMOMETR I dnia warsztatów filmowych badałam zaangażowanie uczniów w projekt. Większość dzieci wyrażała zadowolenie z udziału w zajęciach. Jedno dziecko uznało, że nie jest zainteresowane tematem, co pozwoliło mi na takie ustawienie pracy grupowej, aby mogło aktywnie w niej uczestniczyć.

52 Metoda: WALIZKA - KOSZ Metoda: WALIZKA - KOSZ Co pomaga/przeszkadza mi w nauce?

53 Metoda: TARCZA STRZELECKA Ostatniego dnia warsztatów filmowych (animacji poklatkowej) zamiast ankiety ewaluacyjnej poprosiłam uczniów, by wyrazili swoją opinię na temat zajęć przy pomocy tarczy. Dzieci stwierdziły, że warsztaty były „strzałem w dziesiątkę”

54 http://ztsvip.pl/ztsmahara/view/view.php?id=6093 METODY ALTERNATYWNE

55 SYSTEM EWALUACJI OŚWIATY www.npseo.pl 55

56 SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z OPOREM 1. Nauczyciele muszą mieć czas na zapoznanie się z tematem. 2. Należy pozwolić nauczycielom na wypowiadanie swoich lęków, oporów i obaw. To skutkuje przekonaniem, że są traktowani partnersko i będą gotowi do współpracy. 3. Opór można wykorzystać jako szanse na zmianę skostniałych struktur, na ujawnienie ukrytych konfliktów i wykorzystanie do działania energii, która pojawia się w takich okolicznościach. 4. Stosować zasadę małych kroków. 5. Dyskusje nt. oporów podejmować w małych grupach, na spotkaniach ogólnych zachęcać do wnioskowania. 56

57 SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z OPOREM 6. Dbać o sprawny przepływ informacji. 7. Pozwolić na rozmowy „na boku”. Krótka przerwa może być zbawienna dla dobrej atmosfery w czasie spotkania rady pedagogicznej. 8. Unikać taktyki, a szczerze przedstawić sytuację. To zawsze się opłaca. 9. Najwięksi krytycy powinni być włączeni do prac zespołów. 10. Powinniśmy przyznawać się do błędów. 11. Dbać o czytelny podział ról i zadań. 12. Po intensywnej pracy zaplanować odpoczynek. Lekceważenie tej naturalnej potrzeby nauczycieli może doprowadzić do wybuchu emocji. 57

58 SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z OPOREM 13.Wyznaczać priorytety i zadbać o dokończenie wszystkich rozpoczętych projektów. Da to poczucie sensowności działań, a nie wrażenie, że są obciążani coraz to nowymi obowiązkami. 14. Nie prowadzić ewaluacji samodzielnie. Oficjalnie uznawać zasługi innych. 15. Akceptować fakt, że inni też mają rację, ale nie rezygnować z własnych idei. 16. Przy każdym przedsięwzięciu rozważyć, czy nie da się go zredukować o 20% nie zmieniając ustalonych celów. Dyrektor „ wsłuchuje się” w ewaluację. 58

59 RAPORT JEST KOŃCEM ETAPU A NIE PROCESU EWALUACJI

60

61

62 Ważne w ewaluacji... Musi się palić w Tobie to, co chcesz zapalić w innych. Święty Augustyn Teraz nie pora myśleć o tym, czego ci brak. Lepiej pomyśl, co możesz zrobić, z tym, co masz. Ernest Hemingway Nastawienie jest małą rzeczą, która robi wielką różnicę. Churchill Kto myśli o problemach – ma problemy. Kto myśli o rozwiązaniach – ma rozwiązania. N.B. Enkelmann „Nie” wypowiedziane z najgłębszym przekonaniem jest lepsze niż „tak” powiedziane by sprawić przyjemność lub, co gorsza, uniknąć problemów. Gandhi Kiedy zmienisz sposób w jaki patrzysz na rzeczy, rzeczy, na które patrzysz, zmienią się. Wayne Dyer Zawsze wybieraj najtrudniejszą drogę. Tam nie ma konkurencji.Ch.de Gaulle Jakoś to będzie, bo jeszcze tak nie było, żeby jakoś nie było. Jaroslav Hašek Jedyną rzeczą, którą absolutnie musisz wiedzieć, jest wiedza na temat lokalizacji biblioteki. Albert Einstein

63 Dziękuję za uwagę Beata Walczak bw@cdn.pila.pl