EDUKACJA OBYWATELSKA DLA BEZPIECZEŃSTWA. PROFILAKTYKA PRZECIW ZAGROŻENIOM. PRZYGOTOWANIE EDUKACYJNE I SPRAWNOŚCIOWE OBYWATELI NA WYPADEK WYSTĄPIENIA ZAGROŻEŃ.

Prezentacja na temat: "EDUKACJA OBYWATELSKA DLA BEZPIECZEŃSTWA. PROFILAKTYKA PRZECIW ZAGROŻENIOM. PRZYGOTOWANIE EDUKACYJNE I SPRAWNOŚCIOWE OBYWATELI NA WYPADEK WYSTĄPIENIA ZAGROŻEŃ."— Zapis prezentacji:

1 EDUKACJA OBYWATELSKA DLA BEZPIECZEŃSTWA. PROFILAKTYKA PRZECIW ZAGROŻENIOM. PRZYGOTOWANIE EDUKACYJNE I SPRAWNOŚCIOWE OBYWATELI NA WYPADEK WYSTĄPIENIA ZAGROŻEŃ Iwona Gratkowska 2 UAZ – BP w50551

2 USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej Art. 4.  1. Powszechnemu obowiązkowi obrony podlegają wszyscy obywatele polscy zdolni ze względu na wiek i stan zdrowia do wykonywania tego obowiązku. Obywatel polski będący równocześnie obywatelem innego państwa nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony, jeżeli stale zamieszkuje poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

3 USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej Art. 4. 2. W ramach powszechnego obowiązku obrony obywatele polscy są obowiązani do: 1) pełnienia służby wojskowej, 2) wykonywania obowiązków wynikających z nadanych przydziałów kryzysowych i przydziałów mobilizacyjnych, 3) świadczenia pracy w ramach pracowniczych przydziałów mobilizacyjnych 4) pełnienia służby w obronie cywilnej, 5) odbywania edukacji dla bezpieczeństwa, 6) uczestniczenia w samoobronie ludności, 7) odbywania ćwiczeń w jednostkach przewidzianych do militaryzacji i pełnienia służby w jednostkach zmilitaryzowanych, 8) wykonywania świadczeń na rzecz obrony Zasady i zakres powszechnego obowiązku obrony określony jest w ustawach

4 USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej Edukacja dla bezpieczeństwa Art. 166. 1. Uczniowie gimnazjów, zasadniczych szkół zawodowych, liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników, z wyjątkiem uczniów szkół dla dorosłych, podlegają obowiązkowi w zakresie edukacji dla bezpieczeństwa. 2. Edukacja dla bezpieczeństwa jest obowiązkowym przedmiotem nauczania w szkołach wymienionych w ust. 1, w wymiarze jednej godziny tygodniowo w cyklu kształcenia. 3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób realizacji edukacji dla bezpieczeństwa, z uwzględnieniem możliwości organizowania obozów specjalistycznych.

5 TREŚCI PROGRAMOWE Rozdział 1. Ostrzeganie o zagrożeniach i alarmowanie 1. System wykrywania skażeń 2. Zasady zachowania się po ogłoszeniu Rozdział 2. Powszechna samoobrona i obrona cywilna 1. Zadania obrony cywilnej i ochrony ludności 2. Sytuacje kryzysowe Rozdział 3. Zagrożenia bezpieczeństwa i działania ratownicze 1. Zagrożenia powodziowe 2. Zagrożenia pożarowe 3. Wypadki i katastrofy 4. Ewakuacja ludności i zwierząt z terenów zagrożonych Przykładowy program nauczania przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w szkołach gimnazjalnych Rozdział 4. Pierwsza pomoc i resuscytacja 1. Układ oddechowy i układ krążenia 2. Łańcuch przeżycia 3. Nagłe zatrzymanie krążenia 4. Pierwsza pomoc 5. Urazy kończyn 6. Zasłabnięcie. Ból w klatce piersiowej 7. Wychłodzenie i odmrożenie 8. Oparzenia termiczne i chemiczne 9. Porażenia prądem elektrycznym 10. Pomoc tonącym 11. Zatrucia 12. Wypadek drogowy 13. Sposoby transportu osób poszkodowanych Rozdział 5. Ochrona przed skażeniami 1. Wpływ substancji promieniotwórczych na ludzi, zwierzęta, żywność i wodę 2. Zabezpieczenie żywności i wody przed skażeniami 3. Postepowanie ze skażoną żywnością i wodą Rozdział 6. Zagrożenia chemiczne 1. Oznakowanie substancji toksycznych 2. Postępowanie w przypadku awarii

6 TREŚCI PROGRAMOWE : Rozdział I. System obrony państwa. 1. Bezpieczeństwo państwa, 2. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Rozdział II. Ochrona ludności i obrona cywilna. 1. Ochrona ofiar konfliktów zbrojnych i dóbr kultury, 2. Ochrona ludności, ochrona zwierząt, 3. System wykrywania i alarmowania. Rozdział III. Zagrożenia czasu pokoju. 1. Źródła zagrożeń, 2. Zanieczyszczenia, 3. Ekstremalne warunki pogodowe, 4. Pożary, 5. Powodzie, 6. Zagrożenia bezpieczeństwa osobistego, 7. Awarie, wypadki, katastrofy, 8. Zagrożenia terrorystyczne, zagrożenia w szkole. Rozdział IV. Zagrożenia czasu wojny. 1. Konwencjonalne rodzaje broni współczesnego pola walki, 2. Broń masowego rażenia, 3. Indywidualne środki ochrony przed bronią masowego rażenia. Rozdział V. Pierwsza pomoc. 1. Postępowanie na miejscu wypadku, 2. Środki pierwszej pomocy, 3. Resuscytacja krążeniowo - oddechowa, 4. Inne zagrożenia zdrowia i życia /np. omdlenia/, 5. Obrażenia kości i stawów, 6. Tamowanie krwotoków, 7. Obrażenia termiczne, postępowanie przeciwwstrząsowe, 8. Inne groźne przypadki / np. zatrucia/, 9. Choroby cywilizacyjne. Przykładowy program nauczania przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w szkołach ponadgimnazjalnych

7 Program edukacyjny "Bezpieczne Życie„ Program edukacyjny „Bezpieczne Życie" jest jedną z form edukacji społeczeństwa, realizowany przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej przy współpracy ze Szwedzką Ligą Obrony Cywilnej, na podstawie Protokołu Intencyjnego podpisanego 20 września 2001 r. między Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej - Szefem Obrony Cywilnej Kraju a sekretarzem generalnym Szwedzkiej Ligi Obrony Cywilnej. Biuro do Spraw Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej KG PSP nadzoruje realizację programu na terenie kraju. Program jest jednym z elementów Rządowego Programu Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań „Razem Bezpieczniej” nadzorowanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

8 Cel programu „Bezpieczne życie” Celem jest poprawa bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkole oraz najbliższym otoczeniu, wobec różnorodnych zagrożeń. Podstawową wartością programu jest dobre przygotowanie nauczycieli do realizacji treści zawartych w programie, dlatego szkolenia dla nauczycieli są prowadzone przez wysoko wyspecjalizowaną kadrę trenerów. Przeszkoleni nauczyciele realizują program przez cały rok szkolny. Program oprócz edukacji dzieci obejmuje szereg przedsięwzięć adresowanych dla dyrektorów placówek oświatowych, administracji szkół oraz nauczycieli i dzieci, na podstawie wcześniej opracowanego i zaakceptowanego harmonogramu zadań.

9 Edukacja obywatelska oznacza również realizacje programów edukacyjnych przez organizacje pozarządowe na rzecz społeczeństwa Przykład: Konkurs Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na realizację zadnia publicznego: Edukacja społeczna na rzecz bezpieczeństwa ZADANIE OBEJMUJE NASTĘPUJĄCE DZIAŁANIA:  Edukacja społeczeństwa w zakresie bezpiecznych zachowań poprzez organizację debat społecznych, warsztatów, spotkań;  Upowszechnianie wiedzy i dobrych praktyk w zakresie stosowania zasad bezpiecznego zachowania;  Edukacja kształtująca obywatelskie postawy dzieci i młodzieży..

10 Profilaktyka przeciw zagrożeniom 1. Planowanie przedsięwzięć ochronnych, jakie można i należy podjąć w celu ratowania ludzi, zwierząt, obiektów architektonicznych i zakładów pracy Plany zadań obrony cywilnej opracowane są na każdym szczeblu: - centralnym - wojewódzkim - powiatowym - gminnym Dodatkowo Szef Obrony Cywilnej Kraju wydaje coroczne wytyczne do działalności w dziedzinie obrony cywilnej dla szefów obrony cywilnej województw. Są one podstawą do realizacji działań.

11 Profilaktyka przeciw zagrożeniom Przygotowanie niezbędnej liczby schronów oraz utrzymanie ich w stałej sprawności i technicznej gotowości „…brak przepisów prawa w sprawie budowli ochronnych ma znaczący wpływ na proces tworzenia i utrzymania nowych obiektów spełniających kryteria budowli ochronnych. Ogólny stan techniczny istniejących budowli nie jest zadawalający, tym bardziej, że w większości nie spełniają one walorów ochronnych zwłaszcza w zakresie układów i urządzeń filtrowentylacyjnych. Stan techniczny budowli jest zwykle adekwatny do stanu technicznego budynków, w którym się one znajdują. W wielu przypadkach obecny stan techniczny schronów przekreśla podstawowe wymogi ochronne i nie rokuje ich uzyskania w drodze modernizacji z uwagi na zbyt wysokie koszty takiego przedsięwzięcia…” Źródło: Ocena przygotowań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce za 2014 r.

12 Profilaktyka przeciw zagrożeniom. Do działań zapobiegawczych, mających na celu zminimalizowanie skutków wystąpienia zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych należy skuteczne ostrzeganie i informowanie mieszkańców zagrożonych rejonów. Proces ten realizowany jest przez podmioty Systemu Wczesnego Ostrzegania i struktury zarządzania kryzysowego województw. Ostrzeganie i alarmowanie ludności realizowane jest z wykorzystywaniem Systemu Ostrzegania, Alarmowania i Informowania Województw, poprzez: - System Informowania SMS (SI SMS), - Regionalny System Ostrzegania (RSO), - lokalne stacje telewizyjne i radiowe, - Scentralizowany System Alarmowy (syreny alarmowe sterowane radiowo) oraz pojedyncze syreny alarmowe nie wchodzące w jego skład, za pomocą których możliwe jest ostrzeganie ok. 78,54% ludności.

13 2012 r. 2013 r. Procent ludności objętej działaniem systemów alarmowania i ostrzegania w stosunku do liczby mieszkańców kraju. Źródło: Ocena przygotowań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce za 2014 r. 88,8% 11,2%

14 Profilaktyka przeciw zagrożeniom. Gromadzenie indywidualnych środków ochrony, sprzętu obrony cywilnej oraz utrzymanie bazy magazynowej RODZAJ MAGAZYNU POTRZEBY DOCELOWESTAN FAKTYCZNYOBSADA OSOBOWA Ilość Powierzchnia [m 2 ] Ilość Powierzchnia [m 2 ] MagazynWarsztat Ilość etatów Ilość zatrudnionyc h Ilość etatów Ilość zatrudnionyc h Wojewódzki 19,0017 013,0019,0015 640,7027,0028,0021,5021,00 Powiatowy 239,0014 490,71186,009 406,0923,0031,000,00 Gminny 2 370,00136 896,602 274,00118 774,43277,52323,830,00 Zakładowy 3 284,00103 851,062 518,0083 615,00220,25370,006,009,00 Ogółem 5 912,00272 251,374 997,00227 436,22547,77752,8327,5030,00 Stan bazy magazynowej i warsztaty OC w skali kraju.

15 Zestawienie wybranego sprzętu znajdującego się w magazynach OC w skali kraju Lp. Nazwa sprzętu Stan techniczny sprzętu jm. Sprawny techniczne Przewidziany do likwidacji Przewidziany do utylizacji I Indywidualne środki ochrony dróg oddechowych 1 Maski p-gaz. /różne/kpl. 692 925369 280319 464 II Indywidualne środki ochrony skóry 2 Odzież ochronna /różne/kpl. 61 74426 11417 938 III Sorty mundurowe 3 Mundury ćwiczebne OC /różne/kpl. 19 7424 3722 825 4 Rękawice /różne/par 33 8083 8381 743 5 Buty /różne/par 18 5765 4572 880 IV Sprzęt rozpoznania skażeń chemicznych 6 Przyrząd rozpozn. chemicz. PChR-54Mkpl. 8 950975995 7 Kolorymetry polowe PK-56kpl. 3 246756656 8 Dozymetry chemiczne /różne/szt. 7 6287 3113 412

16 VSprzęt rozpoznania skażeń promieniotwórczych 000 9 Rentgenoradiometry /różne/kpl. 2 027260294 10 Rentgenometry /różne/kpl. 1 149138140 11 Radiometry /różne/kpl. 60386 12 Sygnalizatory prom./różne/kpl. 11 038836588 13 System automat. pom. skażeń SAPOS-90 /różne/kpl. 1201 VISprzęt służby zdrowia 14 Torby sanitariusza /różne/szt. 18 0761 9151 045 15 Nosze sanitarne /różne/szt. 18 7371 7491 144 16 Opatrunki osobiste /różne/szt. 372 27961 11737 924 VII Środki i sprzęt do likwidacji skażeń 000 Lp.Nazwa sprzętu Stan techniczny sprzętu jm. Sprawny techniczne Przewidziany do likwidacji Przewidziany do utylizacji

17 VIIŚrodki i sprzęt do likwidacji skażeń 000 17 Indywidualne pakiety p.chem.IPPszt. 37 29325 66316 381 18 Indywid. zestawy samochodowe IZSkpl. 1 12310078 19 Kabiny dekontaminacyjneszt. 14995144 VIII Sprzęt radiotelefoniczny, łączności przewodowej i inny 20 Radiostacje lotnicze /różne/kpl. 307110 21 Radiotelefony /różne/kpl. 3 546484 22 Odbiorniki radiowe /różne/kpl. 32294 23 Anteny /różne/szt. 1 4352417 24 Radiowe urządzenie sterujące /różne/kpl. 20360 25 Urządzenie sterujące syrenami RUSS-3000szt. 245120 26 Radiowe centrale alarmowe /różne/szt. 14110 27 Centrale alarmowe /różne/kpl. 11835 28 Urządzenie włączające /różne/szt. 1 116117111 29 Aparaty tel. polowe /różne/szt. 14 8332 9691 464 30 Aparaty telefoniczne /różne/szt. 1786465 31 Łącznice tel./różne/kpl. 2 987457295 Lp.Nazwa sprzętu jm. Sprawny techniczne Przewidziany do likwidacji Przewidziany do utylizacji

18 IXSprzęt i urządzenia do ostrzegania i alarmowania 32 Syreny alarmowe /różne/kpl. 1 584391 33 Syreny elektroniczne /różne/szt. 50130 34 Radiowe urządzenie sterujące syrenąkpl. 530103 35 Radiowe urządzenie włączające syrenęszt. 1 24171 X Sprzęt żywnościowy 36 Kuchnie polowe /różne/kpl. 370317 37 Kontener 1000 l na wodęszt. 14800 XI Sprzęt p/powodziowy 38 Łodzie /różne/szt. 25240 39 Osuszacze /różne/szt. 1 1111354 40 Pakowarki piasku/różne/szt. 15900 41 Folia p. powodziowam2m2 111 7022920 42 Geowłóknina /różne/m2m2 91 5424270 43 Worki na piasek /różne/szt. 2 521 2262 9352 000 Lp.Nazwa sprzętu jm. Sprawny techniczne Przewidziany do likwidacji Przewidziany do utylizacji

19 Lp.Nazwa sprzętu jm. Sprawny techniczne Przewidziany do likwidacji Przewidziany do utylizacji XIISprzęt kwatermistrzowski 44 Namioty /różne/szt. 7872313 45 Łóżka polowe i inneszt. 6 2633413 46 Śpiwory /różne/szt. 8 1612613 47 Koceszt. 15 05013724 48 Koce termoizolacyjneszt. 2 67100 XIII Sprzęt saperski 49 Agregaty prądotwórcze /różne/szt. 53720 50 Piły /różne/szt. 2 1139832 XIV Sprzęt p/pożarowy 51 Motopompy /różne/szt. 16000 52 Pompy /różne/szt. 16100 XIIISprzęt saperski 49 Agregaty prądotwórcze /różne/szt. 53720 50 Piły /różne/szt. 2 1139832 XIV Sprzęt p/pożarowy 51 Motopompy /różne/szt. 16000 52 Pompy /różne/szt. 16100 XIVSprzęt p/pożarowy 51 Motopompy /różne/szt. 16000 52 Pompy /różne/szt. 16100

20 Profilaktyka przeciw zagrożeniom Ochrona ludności jest zasadniczym zadaniem instytucji publicznych, to jednak niektóre działania z nią związane mają również charakter indywidualny, czyli dotyczą każdego z nas. Należą do nich np.:  poznanie i przyswojenie zasad ewakuacji,  poznanie sygnałów alarmowych i ostrzegawczych oraz zasad zachowania w razie ogłoszenia alarmu;  posiadanie indywidualnych środków ochrony przed skażeniami;  poznanie zasad zabezpieczenia własnego mienia;  nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy  przeciwdziałanie zagrożeniom, które może przejawiać się np. sprzątaniem po sobie w lesie, w celu niedopuszczenia do pożaru.

21 USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r.mo powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej Powszechna samoobrona ludności Art. 168. 1. Osoby posiadające obywatelstwo polskie, zdolne ze względu na stan zdrowia, podlegają obowiązkowi szkolenia ludności w zakresie powszechnej samoobrony. 2. Szkolenie ludności w zakresie powszechnej samoobrony ma na celu przygotowanie do samoobrony przed środkami masowego rażenia oraz innymi działaniami nieprzyjaciela. 3. Szkolenie ludności w zakresie powszechnej samoobrony przeprowadza się w formie zajęć podstawowych lub ćwiczeń praktycznych. 4. Ćwiczenia praktyczne mogą polegać również na udziale w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków.

22 OBOWIĄZKI LUDNOŚCI W ZAKRESIE PRZYGOTOWAŃ DO POWSZECHNEJ SAMOOBRONY

23 Zapoznanie się z rodzajami, sposobami ich ogłaszania i odwoływania oraz zasadami zachowania się po usłyszeniu poszczególnych sygnałów alarmowych, zapoznanie się z rozmieszczeniem najbliższych budowli ochronnych w miejscu pracy i zamieszkania, zaopatrzenie siebie i członków rodziny w indywidualne środki ochrony przed skażeniami, zaopatrzenie domowej apteczki w podstawowe leki i materiały opatrunkowe, opanowanie zasad i sposobów udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym, zgromadzenie i odpowiednie zabezpieczenie zapasów żywności i wody dla siebie i rodziny na czas utrzymywania się zagrożenia,

24 przygotowanie mieszkania (budynku) pod względem ppoż.i ochrony przed skażeniami, itp. zapoznanie się z zasadami wykonywania prostych prac ratunkowych w rejonie porażenia, przypadku zarządzenia ewakuacji - zabezpieczenie mienia, wyłączenie dopływu wody, prądu, gazu, spakowanie rzeczy osobistych, dokumentów, środków ochrony przed skażeniami oraz żywności, ścisłe wykonywanie poleceń organizatorów ewakuacji.

25 Grupa szkoleniowa 201220132014 Liczba osób Liczba szkoleń Liczba osób Liczba szkoleń Liczba osób Liczba szkoleń Ludność w ramach powszechnej samoobrony 597937279068331255342845942385 Pracownicy zakładów pracy w ramach powszechnej samoobrony 110 5022835115 6152877163 0693986 RAZEM 708439562579892784114476636371 Szkolenia realizowane w ramach powszechnej samoobrony w latach 2012, 2013, 2014 przedstawia poniższa tabela:

26 Bibliografia : 1.Ocena przygotowań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce za 2014 r. Diagnoza stanu przygotowań organów i formacji obrony cywilnej, innych podmiotów, a także ludności, do realizacji zadań w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny, wraz z wnioskami 2.USTAWA z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej – strona internetowa http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120000461 http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120000461 3.Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r. w sprawie powszechnej samoobrony ludności 4.Strona internetowa http://www.ock.gov.pl/http://www.ock.gov.pl/

27 Dziękuję za uwagę