dr Przemysław Litwiniuk styczeń 2016

DKR - pojęcie  utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska (Good Agricultural and Enviromental Conditions – GAEC) określonych w załączniku III do rozporządzenia Rady nr 73/2009 oraz w załączniku II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1310/2013,  podstawowych wymogów z zakresu zarządzania (Statutory Management Requirements – SMR) określonych w załączniku II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013. Reforma Wspólnej Polityki Rolnej z 2003 r. – decoupling; wprowadzenie Płatności Jednolitej (SPS). Płatność jednolita oddzielona od produkcji (decoupled) uzależniona jest od spełnienia przez rolników wymagań dotyczących: wzajemna zgodność

Wzajemna zgodność - pojęcie powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności bezpośrednich przez rolników, a także płatności nieinwestycyjnych otrzymywanych w ramach PROW, ze spełnianiem przez nich określonych wymogów. Wymogi podzielone na obszary: A. Środowisko, zmiana klimatu oraz utrzymanie gruntów w dobrej kulturze rolnej;  woda  gleba i zasoby węgla  różnorodność biologiczna  krajobraz B. Zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt i zdrowie roślin; C. Dobrostan zwierząt.

Wzajemna zgodność – pojęcie (c.d.) powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności bezpośrednich przez rolników, a także płatności nieinwestycyjnych otrzymywanych w ramach PROW, ze spełnianiem przez nich określonych wymogów. Wymogi podzielone na obszary: A. Środowisko, zmiana klimatu oraz utrzymanie gruntów w dobrej kulturze rolnej; B. Zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt i zdrowie roślin;  Bezpieczeństwo żywności  Identyfikacja i rejestracja zwierząt  Choroby zwierząt  Środki ochrony roślin C. Dobrostan zwierząt.

Zasada wzajemnej zgodności – kalendarz wdrożenia w Polsce Od 2005 r. obowiązują normy z zakresu utrzymywania gruntów w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Natomiast podstawowe wymogi z zakresu zarządzania wdrażane są w trzech etapach: od 1 stycznia 2009 r. obowiązują wymogi z Obszaru A, od 1 stycznia 2011 r. obowiązują wymogi z Obszaru B, od 1 stycznia 2013 r. wymogi z Obszaru C.

Podstawa prawna - legislacja UE Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 549, z późn. zm.). Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 809/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz. Urz. UE L 227 z , str. 69). Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 640/2014 z dnia 11 marca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli oraz warunków odmowy lub wycofania płatności oraz do kar administracyjnych mających zastosowanie do płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz. Urz. UE L 181 z , str. 48).

Podstawa prawna - legislacja krajowa Ustawa z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. poz. 308). Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. poz. 653). Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (Dz. U. poz. 344). Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2015 r. w sprawie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie wymogów, do których kontroli jest właściwy powiatowy lekarz weterynarii, oraz rodzajów tej kontroli. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 maja 2015 r. w sprawie liczby punktów, jaką przypisuje się stwierdzonej niezgodności, oraz procentowej wielkości kary administracyjnej w zależności od liczby punktów przypisanych stwierdzonym niezgodnościom.

Kto prowadzi kontrole? Jak dotychczas będą odpowiedzialne dwa organy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) - w zakresie spełniania przez rolnika norm DKR oraz wymogów dotyczących środowiska, zmiany klimatu, zdrowotności roślin i bezpieczeństwa żywności w części dotyczącej produktów pochodzenia roślinnego. Inspekcja Weterynaryjna (IW) - w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt, zdrowia zwierząt, bezpieczeństwa pasz i żywności w części dotyczącej produktów pochodzenia zwierzęcego oraz dobrostanu zwierząt.

Zadania Organów

Dobra Kultura Rolna zgodna z ochroną środowiska Minimalne normy dotyczą wszystkich gospodarstw posiadających grunty rolne. Celem DKR jest właściwe zarządzanie glebą poprzez przestrzeganie norm dotyczących:  przeciwdziałania erozji gleby,  ograniczania degradacji substancji organicznej, przeciwdziałania zmianom struktury gleby,  zarządzania zasobami wodnymi w rolnictwie i ochroną wody oraz  ukierunkowanie ich na wzmocnienie standardów w zakresie ochrony środowiska oraz zmian klimatu.

DKR 1 Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych DKR 2 Przestrzeganie procedur wydawania zezwoleń w przypadku nawadniania DKR 3 Ochrona wód podziemnych przed zanieczyszczeniem DKR 4 Minimalna pokrywa glebowa DKR 5 Minimalne zagospodarowanie terenu odzwierciedlające warunki danego miejsca w celu ograniczenia erozji DKR 6 Utrzymanie poziomu materii organicznej gleby DKR 7 Zachowanie cech krajobrazu (zakaz przycinania żywopłotów i drzew w okresie wylęgu i chowu ptaków)

DKR 1 Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych Nawozy na gruntach rolnych stosuje się w odległości co najmniej 5 m, a w przypadku gnojowicy w odległości co najmniej 10 m od brzegu:  jezior i zbiorników wodnych o powierzchni do 50 ha,  cieków wodnych,  rowów, z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m liczonej na wysokości górnej krawędzi brzegu rowu,  kanałów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. Nawozy na gruntach rolnych stosuje się w odległości co najmniej 20 m od:  brzegu jezior i zbiorników wodnych o powierzchni powyżej 50 ha,  ujęć wody, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne,  obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego.

DKR 2 Przestrzeganie procedur wydawania zezwoleń w przypadku nawadniania Przy nawadnianiu gruntów rolnych wodą podziemną za pomocą deszczowni lub przy poborze wody powierzchniowej lub podziemnej w celu nawadniania w ilości większej niż 5 m3 na dobę, rolnik posiada pozwolenie wodnoprawne.

DKR 3 Ochrona wód podziemnych przed zanieczyszczeniem  Zabrania się wprowadzania bezpośrednio i pośrednio do wód podziemnych substancji szczególnie szkodliwych określonych w wykazie I załącznika nr 11 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 oraz z 2009 r. Nr 27, poz. 169), zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi”, w zakresie w jakim dotyczy to działalności rolniczej. (Nie dotyczy sytuacji, gdy substancje niebezpieczne są zawarte w ściekach bytowych i komunalnych).  Zabrania się wprowadzania do gleby substancji szczególnie szkodliwych określonych w wykazie II załącznika nr 11 do rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, w zakresie w jakim dotyczy to działalności rolniczej. (Nie dotyczy sytuacji, gdy rolnik posiada pozwolenie wodnoprawne i przestrzega warunków w nim zawartych lub gdy substancje niebezpieczne są zawarte w ściekach bytowych i komunalnych).

DKR 4 Minimalna pokrywa glebowa NORMA ZMIENIONA! Powierzchnię stanowiącą co najmniej 30 % gruntów ornych, położonych na obszarach zagrożonych erozją wodną, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, pozostawia się pod pokrywą glebową w terminie co najmniej od dnia 1 listopada do dnia 15 lutego.

DKR 5, 6 DKR 5 Minimalne zagospodarowanie terenu odzwierciedlające warunki danego miejsca w celu ograniczenia erozji Grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20º nie są wykorzystywane pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż stoku lub jako ugór czarny. Można je wykorzystywać pod uprawę roślin wieloletnich, z okrywą roślinną lub ściółką w międzyrzędziach. DKR 6 Utrzymanie poziomu materii organicznej gleby Zabrania się wypalania gruntów rolnych.

DKR 7 Zachowanie cech krajobrazu Zakaz przycinania żywopłotów i drzew w okresie wylęgu i chowu ptaków Nie wolno niszczyć drzew będących pomnikami przyrody oraz rowów do 2 m szerokości. Rolnik jest obowiązany do zachowania w obrębie działki rolnej oczek wodnych o łącznej powierzchni do 100 m². NOWA NORMA! Zabrania się przycinania żywopłotów i drzew znajdujących się w obrębie działki rolnej w okresie od 15 kwietnia do 31 lipca (z wyłączeniem wierzb, drzew owocowych i zagajników o krótkiej rotacji).

Ochrona środowiska w ramach wymogów wzajemnej zgodności obejmuje ochronę ptaków i siedlisk przyrodniczych dzikiej fauny i flory oraz ochronę wód przed azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych.  dyrektywa ptasia - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. L 20 z r.).  dyrektywa siedliskowa - Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z , str. 7, z późn. zm.).  dyrektywa azotanowa- Dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz. U. L 375 z , str. 1-8).

Zestawienie GAEC i SMR wg głównego obszaru regulacji

Rozwiązania w zakresie Cross compliance od 2015 r. Od roku 2015 zasada wzajemnej zgodności obejmuje mniejszą niż dotychczas liczbę wymogów i norm dobrej kultury rolnej. W zakresie norm DKR najistotniejsza zmiana dotyczy obowiązku utrzymania gruntów rolnych, dotychczas realizowanego przez normy m.in. ochronę trwałych użytków zielonych i przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności na grunty rolne. Obowiązek ten został wzmocniony i stanowi teraz kryterium kwalifikowalności do płatności bezpośrednich gruntów, na których nie jest prowadzona produkcja. Usunięto wymogi dotyczące stosowania osadów ściekowych (dotychczasowy SMR 3) oraz chorób zwierząt: pryszczycy, choroby pęcherzykowej świń i choroby niebieskiego języka (dotychczasowe SMR-y 13-15).

W przypadku norm DKR utrzymano obecnie obowiązujące przepisy [1] w zakresie: odległości stosowania nawozów od zbiorników wodnych (GAEC 1); procedur wydawania pozwoleń wodnoprawnych w celu nawadniania (GAEC 2); ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem niebezpiecznymi substancjami (GAEC 3); sposobu prowadzenia uprawy na gruntach ornych w przypadku stoków o nachyleniu powyżej 20° (GAEC 5); zakazu wypalania gruntów rolnych (GAEC 6) oraz zakazu niszczenia drzew będących pomnikami przyrody, rowów do 2 m szerokości oraz oczek wodnych o łącznej powierzchni mniejszej niż 100m 2 (GAEC 7). [1] określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010 r. w sprawie minimalnych norm (Dz. U. z 2014 r. poz. 1372).

W zakresie normy dotyczącej zachowania cech krajobrazu (GAEC 7), uzupełniono przepisy o obowiązkowy zakaz przycinania drzew i żywopłotów znajdujących się na użytkach rolnych będących w posiadaniu rolnika w okresie od 15 kwietnia do 31 lipca. Przepisy nie obejmują wierzb, drzew owocowych oraz zagajników o krótkiej rotacji. W przypadku normy dotyczącej minimalnej pokrywy glebowej (GAEC 4), dokonano rozszerzenia możliwości realizacji obowiązku utrzymania pokrywy na gruntach ornych (GO) poprzez uwzględnienie pozostawienia na nich ścierniska, resztek pożniwnych oraz mulczu. Zmniejszono również powierzchnię GO w gospodarstwie, na których należy utrzymywać okrywę ochronną gleby, z 40 % do 30 %, jednocześnie przesuwając termin obowiązywania tej normy z dnia 1 grudnia na 1 listopada. Ponadto z zakresu norm i wymogów wzajemnej zgodności m.in. usunięto obowiązek ochrony trwałych użytków zielonych i przeciwdziałania wkraczaniu niepożądanej roślinności na grunty rolne poprzez obowiązek corocznego koszenia. Obowiązek ten został wzmocniony i stanowić będzie kryterium kwalifikowalności do płatności bezpośrednich gruntów, na których nie jest prowadzona produkcja.

Wymiar sankcji Kontrola na miejscu - zasady ogólne: Spełnienie podstawowych wymogów w zakresie zarządzania określa zał. Nr II do Rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009. Na poziomie krajowym państwa członkowskie określają minimalne normy w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochrona środowiska na podstawie ram ustanowionych w załączniku Nr III Rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009.

Przestrzeganie wymogów i norm obowiązuje przez cały rok kalendarzowy. Wymogi i normy dotyczą całego gospodarstwa rolnika, w tym również gruntów rolnych nie zgłoszonych do żadnych programów pomocowych. Każdy rolnik w chwili złożenia wniosku podejmuje więc zobowiązanie do przestrzegania Wymogów Wzajemnej Zgodności we własnym gospodarstwie rolnym przez cały rok kalendarzowy. Zobowiązuje się również do umożliwienia przeprowadzenia kontroli na miejscu na terenie gospodarstwa przez inspektora ARiMR lub pracownika Inspekcji Weterynaryjnej.

Mechanizm wzajemnej zgodności dotyczy beneficjentów płatności bezpośredniej (JPO, OM, RE, płatności specjalnej) płatności do pomidorów płatności cukrowej pomocy ONW pomocy z tytułu zalesiania gruntów rolnych programu rolnośrodowiskowego.

Rolnik ubiegający się o przyznanie płatności powinien utrzymywać grunty rolne w Dobrej Kulturze Rolnej przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska (zgodnie z normami).

Grunty rolne są utrzymywane w Dobrej Kulturze Rolnej (zgodnie z normami sprzed marca 2015) jeżeli: 1.W przypadku gruntów ornych - jest prowadzona na nich uprawa roślin lub ugorowanie, przy czym dla uprawy pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa ten sam gatunek rośliny może być uprawiany na tej samej powierzchni w ramach działki ewidencyjnej nie dłużej niż 3 lata Dopuszcza się uprawę pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa na tej samej powierzchni w ramach działki ewidencyjnej w: a) 4 roku, pod warunkiem, że najpóźniej przed rozpoczęciem uprawy tego samego gatunku rośliny w czwartym roku zostanie wykonany zabieg: przyorania słomy lub międzyplonów lub obornika w ilości co najmniej 10 ton na hektar i rolnik złoży oświadczenie o zamiarze wykonania w/w zabiegu do właściwego kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, na formularzu opracowanym i udostępnionym przez tę Agencję, w terminie do dnia 9 czerwca roku: poprzedzającego rok, w którym zamierza wykonać taki zabieg wiosną, lub w którym zamierza wykonać taki zabieg jesienią.; b) 5 roku, pod warunkiem, że po zakończeniu zbiorów w czwartym roku, a przed rozpoczęciem uprawy w piątym roku zostaną ponownie wykonane w/w czynności W przypadku uprawy gleby w systemach uproszczonych dopuszcza się wykonanie zabiegów takich jak: wymieszanie słomy z glebą lub wymieszanie międzyplonów z glebą, lub uprawę międzyplonów. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Grunty rolne są utrzymywane w Dobrej Kulturze Rolnej (zgodnie z normami sprzed marca 2015) jeżeli: 2. Uznaje się, że grunt rolny był ugorowany, jeżeli grunt ten podlegał co najmniej raz w roku, w terminie do dnia 31 lipca koszeniu, lub innym zabiegom uprawowym zapobiegającym występowaniu i rozprzestrzenianiu się chwastów; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Grunty rolne są utrzymywane w Dobrej Kulturze Rolnej (zgodnie z normami sprzed marca 2015) jeżeli: 3. W przypadku trwałych użytków zielonych okrywa roślinna jest koszona i usuwana co najmniej raz w roku, w terminie do dnia 31 lipca, lub są na nich wypasane zwierzęta w okresie wegetacyjnym traw, z tym, że: a) w przypadku łąk i pastwisk zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pomocy finansowej w ramach działania: płatności dla obszarów NATURA 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej, oraz program rolnośrodowiskowy okrywa roślinna jest na nich koszona i usuwana w zakresie i terminie określonym w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich lub są na nich wypasane zwierzęta w sezonie pastwiskowym określonym w tych przepisach; b) w przypadku łąk i pastwisk innych niż wymienione w lit. a, na których znajdują się: murawy kserotermiczne (6210), zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (6410) lub siedliska gatunków motyli: przeplatki aurinia (1065), czerwończyka nieparka (1060), czerwończyka fioletka (4038), modraszka nausitous (6179), modraszka telejus (6177) lub siedliska gatunków ptaków: błotniaka łąkowego (Circus pygargus), wodniczki (Acrocephalus paludicola) okrywa roślinna jest na nich koszona i usuwana co najmniej raz w roku, w terminie do dnia 31 października, pod warunkiem że rolnik w terminie do dnia 9 czerwca danego roku złoży oświadczenie o występowaniu na łące lub pastwisku danego siedliska do właściwego w sprawach dotyczących płatności bezpośredniej, płatności uzupełniającej, płatności cukrowej, płatności do pomidorów i wsparcia specjalnego kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, na formularzu opracowanym i udostępnionym przez tę Agencję, lub są na nich wypasane zwierzęta w okresie wegetacyjnym traw; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Grunty rolne są utrzymywane w Dobrej Kulturze Rolnej (zgodnie z normami sprzed marca 2015) jeżeli: 4. W przypadku gruntów ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20° gruntów tych nie wykorzystuje się pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż stoku lub nie utrzymuje się jako ugór czarny; 5. W przypadku gruntów ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20° wykorzystywanych pod uprawę roślin wieloletnich powinna być utrzymywana okrywa roślinna lub ściółka w międzyrzędziach albo uprawa powinna być prowadzona metodą tarasową; 6.W przypadku gruntów ornych położonych na obszarach zagrożonych erozją wodną, powierzchnię co najmniej 30 % (dawniej 40%) gruntów ornych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, pozostawia się co najmniej od dnia 1 listopada (dawniej 1 grudnia) do dnia 15 lutego pod okrywą roślinną ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Do powierzchni gruntów rolnych, utrzymywanych zgodnie z normami (sprzed marca 2015) zalicza się: 1. oczka wodne, w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m 2 w obrębie działki rolnej, 2. rowy, nieutwardzone drogi dojazdowe wydzielone w obrębie działek rolnych, pasy zadrzewień, żywopłoty, ściany tarasów, których szerokość w obrębie działki rolnej nie przekracza 2m i które nie stanowią odrębnej działki ewidencyjnej, 3. powierzchnie stref buforowych wyznaczonych przez granicę sąsiedniej działki gruntu oraz granicę plantacji zagajników o krótkiej rotacji, które są położone 1,5 m od granicy sąsiedniej działki gruntu, na której założona została taka plantacja lub użytkowanej jako grunt leśny albo 3 m od granicy sąsiedniej działki gruntu użytkowanej w inny sposób niż jako grunt leśny lub, na którym została założona plantacja zagajników o krótkiej rotacji lub wieloletnia plantacja trwała. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Plantacje zagajników o krótkiej rotacji uznaje się za utrzymywane zgodnie z normami (sprzed marca 2015), jeżeli: a) są utrzymywane w stanie niezachwaszczonym, b) są położone: 1,5 m od granicy sąsiedniej działki gruntu, na której założona została taka plantacja lub użytkowanej jako grunt leśny, 3 m od granicy sąsiedniej działki gruntu użytkowanej w inny sposób niż jako grunt leśny lub na którym została założona plantacja zagajników o krótkiej rotacji lub plantacja wieloletnia. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Wieloletnie plantacje trwałe (sady, szkółki, plantacje roślin jagodowych) uznaje się za utrzymywane zgodnie z normami, jeżeli są utrzymywane w stanie niezachwaszczonym. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Zabrania się: 1)wypalania gruntów rolnych; 2) wykonywania zabiegów uprawowych ciężkim sprzętem rolniczym w okresie wysycenia profilu glebowego wodą; 3) niszczenia: a) znajdujących się w obrębie działki rolnej: drzew będących pomnikami przyrody, objętych ochroną na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, rowów, których szerokość nie przekracza 2 m, oczek wodnych o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2 b) na obszarach objętych formami ochrony przyrody np. parkach narodowych, obszarach Natura 2000, parkach krajobrazowych: siedlisk roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, siedlisk przyrodniczych np. szuwary wielkoturzycowe, murawy ciepłolubne, itd. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Zabrania się: 4) Zabrania się wprowadzania bezpośrednio i pośrednio do wód podziemnych substancji szczególnie szkodliwych w zakresie w jakim dotyczy to działalności rolniczej. Wykaz substancji szczególnie szkodliwych, w zakresie powyższej normy, został określony w załączniku nr 11 w wykazie I do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 oraz z 2009 r. Nr 27, poz. 169), zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi”. Wykaz ten obejmuje m.in. rtęć, trwałe oleje mineralne, ropę naftową. Powyższa norma nie ma zastosowania w przypadku gdy objęte nią substancje są zawarte w ściekach bytowych i komunalnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 15 i 16 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2012 r. poz. 145, 951 i 1513 oraz z 2013 r. poz. 21 i 165). Normy opisane w punktach 4 i 5 obowiązują od 2014 r. i stanowią kontynuację zakazów w zakresie wymagań ochrony wód gruntowych, które wcześniej obowiązywały w ramach wymogu 2 i nie wprowadzają nowych obowiązków dla rolników. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Zabrania się: 5) Zabrania się wprowadzania do gleby substancji szczególnie szkodliwych w zakresie w jakim dotyczy to działalności rolniczej. Wykaz substancji szczególnie szkodliwych, w zakresie powyższej normy, został określony w załączniku nr 11 w wykazie II do rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi. Wykaz ten obejmuje m.in. nietrwałe oleje mineralne i węglowodory ropopochodne, amoniak, azotyny, cyjanki. Powyższa norma nie ma zastosowania w przypadku gdy: rolnik posiada pozwolenie wydane na podstawie art. 140 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne i przestrzega warunków w nim zawartych lub substancje objęte normą są zawarte w ściekach bytowych i komunalnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 15 i 16 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. Normy opisane w punktach 4 i 5 obowiązują od 2014 r. i stanowią kontynuację zakazów w zakresie wymagań ochrony wód gruntowych, które wcześniej obowiązywały w ramach wymogu 2 i nie wprowadzają nowych obowiązków dla rolników. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Zadrzewienia na działkach rolnych (normy sprzed marca 2015) Grunty rolne, na których prowadzona jest uprawa lub grunty te są ugorowane, nie powinny być porośnięte drzewami i krzewami z wyjątkiem: 1. drzew i krzewów: niepodlegających wycięciu zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 kwietnia o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz z późn. zm.), mających znaczenie dla ochrony wód i gleb, niewpływających na prowadzoną na tych gruntach produkcję roślinną, 2. łąk i pastwisk oraz gruntów ornych położonych na stokach o nachyleniu powyżej 20°, które mogą być porośnięte pojedynczymi drzewami i krzewami, o ile nie wpływają one na prowadzoną na tych gruntach produkcję roślinną, a ich liczba nie przekracza 50 sztuk na hektar, ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.w sprawie minimalnych norm Dz.U. z 2014 poz Brzmienie od 9 października 2014 data uchylenia )Dz.U. z 2014 poz. 1372

Nowe brzmienie norm - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska § Grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20° uznaje się za utrzymywane zgodnie z normami, jeżeli gruntów tych: 1) nie wykorzystuje się pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż stoku; 2) nie utrzymuje się jako ugór czarny. 2. Na gruntach ornych, o których mowa w ust. 1, wykorzystywanych pod uprawę roślin wieloletnich utrzymuje się okrywę roślinną lub ściółkę w międzyrzędziach. 3. Na powierzchni stanowiącej co najmniej 30% gruntów ornych, położonych na obszarach zagrożonych erozją wodną, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, pozostawia się okrywę ochronną gleby co najmniej od dnia 1 listopada do dnia 15 lutego. 4. Wykaz obszarów zagrożonych erozją wodną, o których mowa w ust. 3, jest określony w załączniku do rozporządzenia.

Nowe brzmienie norm - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska § Zabrania się wypalania gruntów rolnych. 2. Zabrania się: 1) niszczenia: a) drzew objętych ochroną ustanowionych pomnikami przyrody na podstawie art. 44 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.2)), b) rowów, których szerokość nie przekracza 2 m, c) oczek wodnych, o których mowa w art. 4 pkt 10 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1205, z późn. zm.3)), o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2; 2) przycinania drzew i żywopłotów od dnia 15 kwietnia do dnia 31 lipca, z wyłączeniem: a)wierzb, b)drzew owocowych, c)gatunków drzew, których uprawa stanowi zagajnik o krótkiej rotacji, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 8 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego – znajdujących się na użytkach rolnych będących w posiadaniu rolnika.

Nowe brzmienie norm - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska 3. Zabrania się wprowadzania bezpośrednio i pośrednio do wód podziemnych substancji szczególnie szkodliwych określonych w wykazie I załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. poz. 1800), zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi”, w zakresie, w jakim dotyczy działalności rolniczej. 4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się w przypadku, gdy substancje, o których mowa w wykazie I załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, są zawarte w ściekach bytowych lub ściekach komunalnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 15 i 16 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145, z późn. zm.4)), zwanej dalej „Prawem wodnym”. 5. Zabrania się wprowadzania do gleby substancji szczególnie szkodliwych określonych w wykazie II załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, w zakresie, w jakim dotyczy działalności rolniczej. 6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się w przypadkach, gdy: 1) rolnik posiada pozwolenie wodnoprawne wydane w trybie określonym w przepisach działu VI rozdziału 4 Prawa wodnego i przestrzega warunków w nim zawartych lub 2) substancje, o których mowa w wykazie II załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, są zawarte w ściekach bytowych lub ściekach komunalnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 15 i 16 Prawa wodnego.

Nowe brzmienie norm - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska § Odległości, w jakich stosuje się nawozy na gruntach rolnych graniczących z: 1) jeziorami i pozostałymi zbiornikami wodnymi, 2) ciekami wodnymi, 3) rowami, z wyłączeniem rowów o szerokości do 5 m liczonej na wysokości górnej krawędzi brzegu rowu, 4) kanałami, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 5 Prawa wodnego, 5) ujęciami wody, jeżeli nie ustanowiono strefy ochronnej na podstawie przepisów działu III rozdziału 2 Prawa wodnego, 6) obszarami morskiego pasa nadbrzeżnego – są określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania (Dz. U. z 2014 r. poz. 393). 2. W przypadku obszarów szczególnie narażonych, o których mowa w art. 47 ust. 3 Prawa wodnego, odległości, w jakich stosuje się nawozy na gruntach rolnych graniczących z obiektami, o których mowa w ust. 1, są określone w programach działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych.

Nowe brzmienie norm - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska § 4. Nawadnianie gruntów rolnych wodą podziemną za pomocą deszczowni lub pobór wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 m3 na dobę w celu nawadniania są możliwe po uzyskaniu pozwolenia wodnoprawnego w trybie określonym w przepisach działu VI rozdziału 4 Prawa wodnego. § 5. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 15 marca 2015 r.

Zasada wzajemnej zgodności - szczegółowe wymogi dotyczące wybranych obszarów

Zdrowotność roślin WYMOGI Dotyczące wszystkich rolników Stosuje się tylko środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu. Środki ochrony roślin stosuje się wyłącznie zgodnie z etykietą stosowania oraz w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Środki ochrony roślin przechowuje się zgodnie z zaleceniami zawartymi na etykiecie. Środki ochrony roślin stosuje się sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem nie spowoduje zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska. Osoba wykonująca zabiegi środkami ochrony roślin posiada aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia:  w zakresie stosowania środków ochrony roślin lub  w zakresie integrowanej produkcji roślin lub  w zakresie doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin lub  ukończyła, nie wcześniej niż 5 lat, przed wykonywaniem zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin, szkolenie wymagane w innym państwie członkowskim, lub w państwie będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, na podstawie przepisów obowiązujących w tym państwie, potwierdzone dokumentem o ukończeniu tego szkolenia, lub przedstawiły inny dokument wydany na podstawie przepisów obowiązujących w tym państwie, potwierdzający uzyskanie uprawnień do wykonywania zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin.  lub posiada inne uprawnienia. Należy prowadzić ewidencję zbiegów wykonywanych przy użyciu środków ochrony roślin.

Zdrowie zwierząt WYMOGI Dotyczące wszystkich posiadaczy zwierząt Dokumentacja leczenia zwierząt gospodarskich przechowywana jest przez utrzymującego zwierzęta przez 5 lat od daty dokonania ostatniego wpisu. Zakaz podawania zwierzętom gospodarskim, zwierzętom akwakultury oraz zwierzętom dzikim utrzymywanym jak zwierzęta gospodarskie związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i ß-agonistycznym w celach innych niż lecznicze. Zakaz posiadania i przechowywania w gospodarstwie produktów leczniczych weterynaryjnych zawierających substancje o działaniu beta-agonistycznym, które mogą być stosowane w celu przyspieszenia porodu oraz estradiol 17ß lub jego estropodobne pochodne. Zakaz podawania w postaci zastrzyków substancji mających działanie beta-agonistyczne, w celu przyspieszenia porodu u krów, zwierzętom hodowlanym, włącznie ze zwierzętami reprodukcyjnymi, które nie będą dalej wykorzystywane do celów rozpłodowych. Zakaz umieszczania na rynku lub uboju zwierząt gospodarskich lub zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka jak zwierzęta gospodarskie, w organizmach których znajdują się lub u których wykryto substancje zabronione, z wyłączeniem przypadków, gdy substancje te zostały podane w celach leczniczych. Zakaz umieszczania na rynku i przetwarzania mięsa zwierząt gospodarskich, zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka jak zwierzęta gospodarskie i zwierząt akwakultury, w organizmach których znajdują się lub u których wykryto substancje zabronione z wyłączeniem przypadków, gdy substancje te zostały podane w celach leczniczych. Zabronione jest umieszczanie na rynku mięsa lub innych produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących od zwierząt, którym podawano substancje lecznicze o działaniu estrogennym, androgennym lub gestagennym, jeżeli przed dokonaniem uboju zwierzęcia nie był przestrzegany okres karencji wymagany dla wydalenia z jego organizmu produktów leczniczych weterynaryjnych. Zabrania się wykonywania czynności zootechnicznych* na zwierzętach przeznaczonych do chowu lub hodowli, włącznie ze zwierzętami reprodukcyjnymi, które nie będą dalej wykorzystywane do celów rozpłodowych. Dotyczące posiadaczy zwierząt akwakultury Przestrzegany jest zakaz utrzymywania w gospodarstwie zwierząt akwakultury, w organizmach których znajdują się lub u których wykryto substancje zabronione, chyba że podawano je w celach leczniczych. Dotyczące hodowców ryb Zabrania się poddawania ryb zabiegom zmiany płci po ukończeniu przez nie 3 miesiąca życia.

Bezpieczeństwo pasz WYMOGI Rolnikowi nie wolno wprowadzać do obrotu paszy niebezpiecznej dla zwierząt i stosowania jej w żywieniu zwierząt. Rolnik jest obowiązany do prowadzenia dokumentacji dotyczącej:  stosowania środków ochrony roślin,  stosowania preparatów biobójczych,  źródła i ilości paszy w każdej partii paszy przyjmowanej do gospodarstwa i wydawanej z gospodarstwa,  stosowania nasion/ziarna genetycznie modyfikowanego. Jeśli pasze wprowadzone do obrotu nie spełniają wymogów dotyczących bezpieczeństwa pasz, rolnik musi:  podjąć działania zmierzające do wycofania z rynku paszy niezbezpiecznej,  niezwłocznie poinformować powiatowego lekarza weterynarii,  współpracować z Inspekcją Weterynaryjną w celu jak najszybszego wycofania niebezpiecznej paszy z rynku,  poinformować nabywcę paszy o przyczynach jej wycofania. Jako podmiot działający na rynku pasz rolnik ma obowiązek zgłoszenia prowadzenia działalności w zakresie produkcji, przetwarzania, przechowywania, transportu lub dystrybucji pasz do powiatowego lekarza weterynarii. Rolnik powinien stosować pasze pochodzące wyłącznie z zakładów zarejestrowanych oraz/lub zatwierdzonych. Zapewnienie identyfikowalności paszy oraz substancji przeznaczonych do dodania do pasz, dostarczanych rolnikowi i tych, które rolnik wprowadza na rynek, w szczególności poprzez prowadzenie i przechowywanie dokumentacji dotyczącej kupna i sprzedaży.

Bezpieczeństwo pasz Wymogi higieniczne dotyczące higieny pasz Zabrania się wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt materiałów paszowych i mieszanek paszowych zawierających pozostałości pestycydów w ilości przekraczającej ich dopuszczalną zawartość. Rolnik ma obowiązek przechowywania i przewożenia substancji niebezpiecznych i odpadów w sposób, który nie spowoduje zanieczyszczenia i skażenia pasz. Rolnik ma obowiązek właściwego przechowywania pasz oraz ich dystrybucji w gospodarstwie:  pasze należy przechowywać z dala od substancji chemicznych oraz innych produktów nienadających się do spożycia przez zwierzęta,  pasze lecznicze oraz inne przeznaczone dla poszczególnych kategorii lub gatunków zwierząt należy przechowywać w sposób ograniczający ryzyko podania ich zwierzętom, dla których nie są one przeznaczone,  system dystrybucji paszy w gospodarstwie powinien zapewniać zadawanie ich zwierzętom dla których są przeznaczone. Należy uwzględnić wyniki wszelkich analiz próbek produktów pierwotnych lub innych próbek pobranych dla celów diagnostycznych i posiadających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa pasz (np. pozostałości pestycydów, metali ciężkich, dioksyn, azotynów).

Dziękuję za uwagę.