Zarys koncepcji pracy doktorskiej: Modelowe wykorzystywanie reguł architektury korporacyjnej do racjonalizacji usług informatycznych w PW  mgr inż. Andrzej Zajkowski Opiekun naukowy: dr hab. n. ekon. inż. Janusz Zawiła-Niedźwiecki Seminaria Doktoranckie Zakładu Informatyki Gospodarczej – 18 listopada 2014

Plan prezentacji Uzasadnienie tematu pracy doktorskiej Luka teoretyczna Cel główny pracy Teza badawcza Hipoteza główna Cele szczegółowe pracy Charakterystyka obszaru badań Metody badawcze Obszar pytań badawczych Przykłady pytań badawczych Źródła informacji Novum pracy Wybrana literatura

Uzasadnienie tematu pracy doktorskiej Główne usługi Uzasadnienie tematu pracy doktorskiej Uczelnie publiczne, to złożone organizacje zatrudniające tysiące ludzi, ze znacznymi budżetami, które potrzebują nowoczesnych narzędzi zarządzania w celu efektywnej realizacji swoich zadań Wykorzystanie technologii informacyjnych ma kluczowe znaczenie zarówno dla poprawienia jakości/efektywności realizowania zadań, jak i atrakcyjności świadczonych przez uczelnie usług Jednym z  elementów, który ma wpływ na końcowy efekt wdrożenia oraz wykorzystania technologii informacyjnych jest organizacja działów IT, ich umiejscowienie w strukturze i procesach uczelni oraz współpraca z jej jednostkami administracyjnymi i naukowo- dydaktycznymi, dla których budowane jest informatyczne wsparcie realizowanych procesów.

Główne usługi Luka teoretyczna Brak jest dostatecznych opracowań naukowych z zakresu zarządzania uczelniami oraz podmiotami publicznymi, w których integruje się kwestie: modelowania struktury organizacyjnej, ról i odpowiedzialności zarządzania uczelnią w oparciu o badanie i modelowanie procesów, zarządzania opracowywaniem (dobieraniem), wdrażaniem i eksploatacją systemów informatycznych, zarządzania świadczeniem usług IT, stosowania środowiskowych standardów dobrych praktyk. W szczególności, przyjęta rola i miejsce służb IT w uczelni nie odpowiada nowoczesnym potrzebom społecznym, wynikającym z transformacji cyfrowej. Nie ma bowiem teoretycznych wzorców wspierających transformację uczelni jako specyficzną korporację.

Cel główny pracy Celem pracy jest ustalenie, dedykowanej do specyfiki uczelni publicznej, metody adaptacji doświadczeń pochodzących ze sfery podmiotów gospodarczych, w tym podejść organizacyjnych oraz najlepszych praktyk w celu przygotowania zintegrowanego podejścia do zarządzania uczelnią publiczną, dla skutecznego i efektywnego wsparcia realizowania jej zadań przy pomocy narzędzi informatycznych. Celem praktycznym jest zaproponowanie metody doboru metod i technik zarządzania pozwalających na efektywne budowanie usług wspierających realizację zadań uczelni publicznej w oparciu o technologie informacyjne.

Główne usługi Teza badawcza Istnieją wzorce organizacyjne, o atrakcyjnym stopniu analogii, wykorzystywania technik informacyjnych dla skutecznej i efektywnej realizacji procesów właściwych uczelni publicznej. Istnieje możliwość sformułowania metody nowoczesnego, opartego na najlepszych praktykach sfery biznesowej, doboru metod i technik zarządzania służących skutecznemu i efektywnemu świadczeniu usług IT w uczelni publicznej.

Hipoteza główna Cele pracy zostaną zrealizowane przez weryfikację hipotezy badawczej sformułowanej w następujący sposób: W celu kompleksowej informatyzacji swoich procesów uczelnie publiczne, pragnące budować i utrwalać swoją pozycję naukową oraz dydaktyczną, muszą modelować procesy bieżącego działania, struktury organizacyjne oraz uprawnienia i obowiązki poszczególnych komórek i stanowisk, na drodze przemyślanej adaptacji i integracji nowoczesnych metod i technik zarządzania.

Cele szczegółowe pracy Analiza organizacji usług IT w wybranych uczelniach publicznych, jednostkach administracji publicznej oraz podmiotach gospodarczych Opracowanie modelu racjonalizacji usług informatycznych w PW Określenie dalszych obszarów badawczych

Charakterystyka obszaru badań Główne usługi Charakterystyka obszaru badań Obszarem badań będą uczelnie finansowane z budżetu Państwa oraz urzędy administracji centralnej. Zgodnie ze Strategią „Europa 2020” oraz „Europejską agendą cyfrowa”, które wskazują na konieczność transformacji w kierunku elektronicznej obsługi interesanta oraz ze względu na wykorzystywanie środków z perspektyw unijnych, m.in. w celu realizacji tego typu projektów, zarówno uczelnie, jak i urzędy administracji centralnej mają wiele do zrobienia w dziedzinie poszukiwania efektywności swoich procesów oraz budowy usług z użyciem technologii informacyjnych. 

Charakterystyka obszaru badań cd. Główne usługi Charakterystyka obszaru badań cd. Kształt każdej organizacji jest związany ze zmianami zachodzącymi zarówno w otoczeniu, jak i wewnątrz nich. W ostatnich kilkunastu latach w ramach analiz strategicznych opisano wiele przypadków istotnych przekształcenia przedsiębiorstw czy instytucji. W literaturze przedmiotu zdecydowanie mniej jest analiz przekształceń organizacji publicznych, niewiele nt. uczelni publicznych.

Charakterystyka obszaru badań cd. Analizowane będą wspomniane dokumenty UE, zharmonizowane z unijnym prawem przepisy prawa krajowego, metody i techniki zarządzania procesami oraz usługami IT, a także profesjonalne dobre praktyki, które mogą posłużyć transformacji uczelni i organizowaniu w niej usług informatycznych. Jako ważny przykład postulowanych rozwiązań będzie przytaczany projekt Strategii informacji PW do roku 2020.

Badania Analiza źródeł: Analiza strategii unijnych w zakresie budowy e- administracji Analiza polskiego prawa odnośnie do interoperacyjności Analiza norm wspierających zarządzanie usługami IT Analiza literatury obejmująca kwestie: (a) podejścia procesowego, (b) kształtowania struktur organizacyjnych i kompetencji poszczególnych komórek organizacyjnych, (c) tzw. architektury korporacyjnej, Analiza przypadków i porównawcza: Analiza struktury organizacyjnej wybranych jednostek publicznych, w tym uczelni, w zakresie zarządzania IT Analiza elektronizacji usług w wybranych podmiotach publicznych

Obszar pytań badawczych Główne usługi Obszar pytań badawczych Przeprowadzone zostaną badania studialne obejmujące takie obszary jak: zcentralizowane finansowanie usług IT standardowe metodyki zarządzania projektami uzasadnienie inwestycji w architekturę procesy uzyskiwania formalnej zgody na budowę systemów IT fundusze (roczne i wieloletnie) na odnowę infrastruktury zarządzanie wyjątkami zarządzanie ryzykiem procesy poszukiwania i wdrażania technologii dokonywanie oceny powdrożeniowej role i zasady związane z architekturą korporacyjną role dyrektorów IT w organizacji i ich umiejętności właściciele procesów w organizacji nadzór nad IT Outsourcing/cloud computing Horyzont czasowy będzie obejmować lata 2013 – 2015.

Przykładowy zakres badań Główne usługi Przykładowy zakres badań Czy w organizacji/uczelni została opracowana i wdrożona Strategia informatyzacji? Czy zawarto w Strategii cele i miary celów informatyzacji? Czy przyjęta Strategia obejmuje standardy budowania usług IT? Czy przyjęta Strategia wskazuje architekturę korporacyjną jako podejście do informatyzacji procesów biznesowych? Czy w Strategii zawarto wytyczne obejmujące kontrolę IT przez biznes? Kto ustala priorytety inwestycji IT? Kto ustala budżet dla inwestycji IT? Czy w organizacji/uczelni stosuje się metodyki zarządzania projektami? Jeśli tak, jaką część cyklu życia produktu obejmują te metodyki? Ile projektów zostało wdrożonych z sukcesem, przy wykorzystaniu metodyk zarządzania projektami? Czy w organizacji/uczelni stosuje się metodyki zarządzania usługami IT? Jeśli tak, jaką część życia produktu obejmują te metodyki? Jak zorganizowano Service Desk? Czy w organizacji/uczelni wdrożono politykę bezpieczeństwa informacji? Czy w organizacji/uczelni stosuje się system zarządzania dokumentami?

Źródła informacji Założony cel rozprawy zostanie osiągnięty poprzez dotarcie do źródeł informacji pierwotnych oraz wtórnych. Materiały pierwotne: badania ankietowe informacje zebrane w trakcie wywiadu bezpośredniego Materiały wtórne: akty normatywne prace badawcze i studialne osób trzecich literatura przedmiotu materiały internetowe materiały wewnętrzne jednostek organizacji publicznych

Główne usługi Novum pracy uporządkowanie wiedzy w zakresie wykorzystania szeroko rozumianej architektury korporacyjnej przy budowaniu informatycznego wsparcia uczelni popracowanie metody budowania zintegrowanego zarządzania usługami IT w celu dostarczanie wartości w całym (ustawicznym) cyklu życia usług uczelnianych korzystających z technologii informacyjnych

Wybrana literatura Architektura korporacyjna: J. W. Ross, P. Weill, D. C. Robertson, Architektura korporacyjna jako strategia. Budowanie fundamentu w biznesie. Harvard Business School Press, Studio Emka. Warszawa 2010. Pr. zb. pod red. B. Szafrańskiego i A. Sobczaka, Wstęp do architektury korporacyjnej , Redakcja Wydawnictw WAT. 2009. Oord E., Now is the Time for Third Generation Enterprise Architecture Methods, 2014. A. Sobczak, Modelowe ujęcie harmonizacji zarządzania usługami IT z architekturą korporacyjną, Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, Zeszyt 19/2009. K. Gwardys, Planowanie transformacji organizacji publicznej z zastosowaniem architektury korporacyjnej, Promity Sp. z o.o., 2010. Sz. Supernak, Wprowadzenie do modelowania architektur korporacyjnych w usługach publicznych, Zeszyty Naukowe 55-68, 2010. B. Królikowska, Architektura korporacyjna w administracji publicznej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 643 STUDIA INFORMATICA NR 27, Szczecin 2011. Ład informatyczny: Rot A., Zarządzanie ryzykiem jako element ładu informatycznego, Katedra Inżynierii Systemów Informatycznych Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 2008. Kralewski D., Ład informatyczny w oparciu o normę ISO/IEC 38500:2008, dr. Dariusz Kralewski, Katedra Informatyki Ekonomicznej, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Gdański, 2010. Nowicki A., Nosal M., Zasady ładu informatycznego w przedsiębiorstwie, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 23 2008. Krzysztofek A., Teoretyczne aspekty funkcjonowania nadzoru korporacyjnego, Wydział Zarządzania i Administracji, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, 2012. Programy rządowe: Program Operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014 – 2020. Projekt wersja 3.0., Warszawa, październik 2013. Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Warszawa, styczeń 2014. Raport „Państwo 2.0. Nowy start dla e-administracji, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Warszawa, kwiecień 2012. Zarządzanie: Blim M., Byczkowski M., Zawiła-Niedźwiecki J., Koncepcja zintegrowanego zarządzania bezpieczeństwem organizacji, 2005. Byczkowski M., Zawiła-Niedźwiecki J., Information Security Aspect of Operational Risk Management. Foundations of Management nr 2. 2009. Trocki M., Nowoczesne zarządzanie projektami, PWE, 2012 Organizacja IT: Robocze materiały o odmiejscowieniu IT, opracowane przez Hewlett Packard Polska na rzecz Centrum Informatyzacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa, czerwiec 2014.

Dziękuję andrzej.zajkowski@pw.edu.pl