Bezpieczeństwo ekonomiczne, ćw. 2 Leszek Baran, WSIiZ

Problematyka zajęć Definicje bezpieczeństwa ekonomicznego państwa Składowe i uwarunkowania bezpieczeństwa ekonomicznego państwa: wewnętrzne i zewnętrzne Zagrożenia dla bezpieczeństwa ekonomicznego państwa

Przypomnienie z zajęć poprzednich Bezpieczeństwo energetyczne to „stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska” Jak widać: w kontekście bezpieczeństwa energetycznego można, a nawet trzeba mówić o bezpieczeństwie: ekonomicznym oraz… ekologicznym państwa.

Definicje bezpieczeństwa ekonomicznego Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa to niezakłócone funkcjonowanie gospodarki, polegające na utrzymaniu jej podstawowych wskaźników rozwojowych oraz zapewnieniu komparatywnej równowagi z gospodarkami innych państw… [P. Majka, Bezpieczeństwo ekonomiczne i finansowe, w: E. Ura, S. Pieprzny (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, Wyd. UR, Rzeszów 2015] Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa to „stan, gdy zapewnione są warunki gospodarcze konieczne do przetrwania, dobrobytu oraz zrównoważonego rozwoju społeczeństwa zamykającego się w granicach danego państwa, jak również dla przetrwania i sprawnego funkcjonowania jego instytucji” [R. Włoch, Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa, w: K. A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, Bezpieczeństwo państwa, Of. Wyd. Aspra-JR, Warszawa 2009]

Definicje bezpieczeństwa ekonomicznego Bezpieczeństwo ekonomiczne to sytuacja, kiedy gospodarka [państwa] może rozwijać się, generować zyski i oszczędności z przeznaczeniem na inwestycje i gdy nie występują zagrożenia zewnętrzne mogące doprowadzić do zakłóceń w jej funkcjonowaniu, co mogłoby narazić obywateli i przedsiębiorstwa na szwank, a być może zagrozić fizycznemu przetrwaniu państwa [E. Haliżak, Ekonomiczny wymiar bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego , w: D.B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, Warszawa 1997]

Definicje bezpieczeństwa ekonomicznego Bezpieczeństwo ekonomiczne to „zdolność systemu gospodarczego państwa (grupy państw) do takiego wykorzystania wewnętrznych czynników rozwoju i międzynarodowej współzależności ekonomicznej, które będą gwarantowały jego niezagrożony rozwój” [E. Frejtag-Mika, Z. Kołodziejak, W. Putkiewicz, Bezpieczeństwo ekonom. we współczesnym świecie, Wyd. Polit. Radomskiej, Radom 1996]

Definicje bezpieczeństwa ekonomicznego Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa to „względnie zrównoważony endo- i egzogennie stan funkcjonowania gospodarki narodowej, w którym występujące ryzyko zaburzeń równowagi utrzymane jest w wyznaczonych i akceptowalnych normach organizacyjno- prawnych oraz zasadach współżycia społecznego” [K. Raczkowski, Percepcja bezpieczeństwa ekonomicznego i wyzwania dla zarządzania nim w XXI w., w: Bezpieczeństwo ekonomiczne. Wyzwania dla zarządzania państwem, Wolters Kluwer, Warszawa 2012]

Składowe bezpieczeństwa ekonomicznego państwa Bezpieczeństwo ekonomiczne to: Bezpieczeństwo surowcowe (w tym energetyczne) Bezpieczeństwo żywnościowe (produkcji, importu żywności) Bezpieczeństwo finansowe (niezbędne, by można było gospodarkę finansować: jej zobowiązania, jej rozwój i bieżące potrzeby) [P. Majka, Bezpieczeństwo ekonomiczne i finansowe, w: E. Ura, S. Pieprzny (red.), Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, Wyd. UR, Rzeszów 2015]

Uwarunkowania bezpieczeństwa ekonomicznego państwa Wewnętrzne: Bogactwa naturalne (zrozumiałe) Polityka gospodarcza władz państwowych (interwencjonizm/centralne sterowanie/protekcjonizm, skrajny liberalizm czy coś pomiędzy, pośrodku?) Kapitał finansowy (środki niezbędne na inwestycje…) Kapitał ludzki (od tego w dużym stopniu zależy, jakiego typu gospodarka rozwija się w państwie: innowacyjna, oparta na wiedzy, oferująca zaawansowane technologicznie gotowe wyroby czy nie) [R. Włoch, w: K. A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, dz. cyt.]

Uwarunkowania bezpieczeństwa ekonomicznego państwa Zewnętrzne: Międzynarodowa koniunktura gospodarcza i stabilność międzynarodowego systemu gospodarczo-finansowego Stopień zależności surowcowej i finansowej Sytuacja polityczna w regionie, świecie… [R. Włoch, w: K. A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, dz. cyt.] Globalizacja – wzrastająca współzależność zdarzeń w oddalonych od siebie miejscach globu [E. Wnuk-Lipiński, Świat międzyepoki: globalizacja, demokracja, państwo narodowe, Znak 2004]

Uwarunkowania bezpieczeństwa ekonomicznego państwa Globalizacja gospodarki z kolei to złożony, wielowymiarowy proces pogłębiania międzynarodowego podziału pracy, zwiększania obrotów handlu międzynarodowego, nasilenia przepływów kapitału, ludzi, technologii i towarów, przenikania się kultur i narastania zależności między krajami [R. Włoch, w: K. A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, dz. cyt.] Pozycja państwa w międzynarodowym systemie wymiany gospodarczej (podział na centrum, półperyferie i peryferie; uwaga na zjawisko metropolizacji) [E. Wnuk-Lipiński, Świat międzyepoki…]

Zagrożenia dla bezpieczeństwa ekonomicznego państwa Nierównomierny rozwój gospodarczy Kryzysy finansowe (w tym spekulacje) Zadłużenie międzynarodowe (chodzi o źródła finansowania gospodarki i zobowiązania finansowe obwarowane restrykcyjnymi wymogami) Turbulencje na rynku nośników energii (także te pochodzenia stricte politycznego…) Zagrożenia dla bezpieczeństwa żywnościowego (zob. związek z bezpieczeństwem energetycznym – biopaliwa) [R. Włoch, w: K. A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, dz. cyt.]