Monitoring wyborczy telewizyjnych programów publicystycznych Wybory parlamentarne 2015

Cele badania Analiza jakości dyskursu dziennikarskiego w okresie wyborczym Analiza sposobu i zakresu prezentacji poszczególnych aktorów politycznych zaangażowanych w wybory Analiza sposobu realizacji misji publicznej przez nadawców publicznych i niepublicznych Analiza poziomu ekspozycji, ról i wizerunku kobiet w badanych audycjach Analiza debat parlamentarnych w kontekście rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Zestawienie sposobu prezentacji problematyki wyborczej przez media publiczne i niepubliczne Określenie głównych składowych stylu dziennikarskiego konkretnych prowadzących i ich przełożenia na sposób prezentacji tematyki wyborczej

Metodologia badania 1 Badanie realizowane metodą jakościowej oraz ilościowej analizy zawartości i dyskursu programów telewizyjnych, obejmującej: – klucze ilościowe do analizy zawartości badanych programów; – karty analizy jakościowej programów; – transkrypcje wypowiedzi dziennikarzy. Badanie obejmowało: – materiały wyemitowane w okresach 10 października - 23 października; – materiały publicystyczne; – materiały, w których występowali kandydaci lub w których występowały wątki związane z wyborami parlamentarnymi; – materiały emitowane na antenach: TVP 1, TVP 2, TVN24, Polsat News, TVP INFO oraz TV Trwam (rezygnacja z materiałów emitowanych w TV Republika i Superstacji z racji niskich wskaźników oglądalności). Badaniem w części ogólnopolskiej zostało objętych niemal 100 godzin nagrań wideo (unikatowych materiałów publicystycznych) spełniających powyższe kryteria.

Metodologia badania 2 Jako pomoc przy tworzeniu wskaźników do oceny programów wykorzystaliśmy art. 21 Ustawy o radiofonii i telewizji, stawiający postulaty, które powinien realizować program: Art Publiczna radiofonia i telewizja realizuje misję publiczną, oferując, na zasadach określonych w ustawie, całemu społeczeństwu i poszczególnym jego częściom, zróżnicowane programy i inne usługi w zakresie informacji, publicystyki, kultury, rozrywki, edukacji i sportu, cechujące się pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością oraz innowacyjnością, wysoką jakością i integralnością przekazu. W oparciu o tekst ustawy została dokonana operacjonalizacja dla czterech wskaźników: – pluralizmu; – bezstronności; – wyważenia; – Jakości warsztatowej; Wskaźniki te zostały oparte o szereg obserwowalnych zmiennych opisujących analizowane programy, a następnie obliczone w celu porównania realizacji poszczególnych postulatów misyjnych przez audycje publicystyczne objęte monitoringiem. Wskaźniki zostały zastosowane w wersji identycznej jak w przypadku wyborów prezydenckich;

TV NIEPUBLICZNE TVP (TVP INFO + TVP 1 + TVP 2)

Ekspozycja partii politycznych W obszarze ekspozycji partii politycznych widoczne były zróżnicowane modele doboru gości do audycji: – TVP (TVP 1 + TVP 2 + TVP Info) – dyskurs łączny należy uznać za zdominowany przez ekspertów, z relatywnie wyrównanym udziałem komitetów wyborczych reprezentujących cztery stronnictwa obecne w sejmie kończącej się kadencji. TVP 1 – najbardziej zrównoważony rozkład ekspozycji wszystkich partii, bez wyraźnej przewagi żadnego ze stronnictw; TVP 2 – dość wyrównany rozkład ekspozycji wszystkich partii z przewagą gości – ekspertów, z wyłączeniem polityków KW PiS; TVP INFO – znacząca dominacja grupy ekspertów i komentatorów, połączona z dość wyrównaną ekspozycją komitetów wyborczych reprezentujących cztery stronnictwa obecne w sejmie kończącej się kadencji; – Polsat News – układ dyskursu noszący cechy pluralizmu spolaryzowanego, czyli zauważalnej ekspozycji wszystkich partii, przy zachowaniu dominanty, jaką jest oś sporu PiS-PO; – TV Trwam – przykład skrajnie niepluralistycznego dyskursu, polegający na prezentacji wyłącznie polityków startujących z list KW PiS (ponad 99 proc. czasu ekspozycji w badanych audycjach); – TVN 24 – układ dyskursu noszący cechy pluralizmu spolaryzowanego, czyli zauważalnej ekspozycji wszystkich partii, przy zachowaniu dominanty, jaką jest oś sporu PiS-PO (ekspozycje obu tych komitetów wyborczych były zbliżone i około dwa razy wyższe niż w przypadku ekspozycji kolejnych stronnictw).

Tematyzacja dyskursu

Przebieg debaty parlamentarnej (dominująca rola komitetów wyborczych) Analizowana debata w dniu bardzo precyzyjnie spełniała kryteria ekspozycji kandydatów i pluralizmu zapisane w Rozporządzeniu KRRiT z dnia 6 lipca 2011 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania debat przez Telewizję Polską Spółkę Akcyjną, w tym w szczególności zapisane w art. 5 pkt 2, art. 2 pkt 3 oraz art. 4 pkt 1 i 2. Debata w dniu – spełniała wprawdzie kryteria formalno-gatunkowe dla debaty parlamentarnej, jednak nie zapewniała zasady równego dostępu komitetów do ekspozycji w debatach w rozumieniu rozporządzenia KRRiT. Wątpliwości może budzić także jakość dyskusji w pasmach okalających debatę we wszystkich programach przed i po debacie. Odnotowano bardzo wysoki poziom autoreferencyjności dyskursu i jego niewielką wartość poznawczą dla widzów, a także skupienie na taktycznych aspektach wpływu debat na kampanię wyborczą, oraz strategiach wizerunkowych poszczególnych gości i komitetów.

Kobiety goście – częstotliwość prezentacji