Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei MetropolitalnejPoznań 18 grudnia 2015 r.

Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.2 / 50 Budowa modelu finansowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej 1.Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej 2.Zintegrowany system transportu publicznego w dokumentach strategicznych Unii Europejskiej, kraju, województwa i aglomeracji 3.Podstawowe determinanty modelu finansowego Poznańskiej Kolei Metropolitalnej 4.Koszty funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej 5.Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych na obszarze działania PKM 6.Wielkość wkładu j.s.t. na sfinansowanie działania PKM 7.Wnioski końcowe Plan wystąpienia

Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.3 / 50 Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej

Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.4 / 50 Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Zasięg obszarowy funkcjonowania PKM określono w Zasadach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej przyjętych uchwałą Rady Projektu „Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej” Nr 3 /2015 z dnia 2 lipca 2015 r. Przewidują one, że PKM będzie uruchomione w jednym z dwóch wariantów: Nr liniiZasięg minimalny (bliski)Zasięg maksymalny (daleki) 356Murowana GoślinaWągrowiec 353PobiedziskaGniezno 281KostrzynWrześnia 272Środa Wlkp.Jarocin 271CzempińKościan 357StęszewGrodzisk Wlkp. 3BukNowy Tomyśl 351Szamotuły 254Oborniki Wlkp.Rogoźno

Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej S-3 Murowana Goślina S-3 Stęszew S-1 Pobiedziska S-1 Czempiń S-2 Kostrzyn Wlkp. S-2 Buk S-4 Szamotuły S-4 Środa Wlkp. S-5 Oborniki Wlkp. Obszar działania PKM w zasięgu bliskim Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.5 / 50

Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej S-3 Wągrowiec S-3 Grodzisk Wlkp. S-1 Gniezno S-1 Kościan S-2 Września S-2 Nowy Tomyśl S-4 Szamotuły S-4 Jarocin S-5 Rogoźno Obszar działania PKM w zasięgu dalekim Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.6 / 50

Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej ParametrZasięg bliskiZasięg dalekiZmiana% Liczba gmin objętych działaniem PKM ,3% Liczba powiatów objętych działaniem PKM ,7% Obszar gmin obsługiwanych PKM [km 2 ] ,3% % obszaru województwa wielkopolskiego 10,31%18,28%+ 7,97% Liczba mieszkańców gmin obsługiwanych PKM ,5% % mieszkańców województwa wielkopolskiego 28,56%39,0%+10,43% Średnia gęstość zaludnienia [osób/km2] 326,3248,4-23,9% Wielkość budżetów gminnych [PLN/rok] ,6% Wielkość budżetów powiatowych [PLN/rok] ,6% Wielkość budżetu w przeliczeniu na 1 mieszk. [PLN/mieszk./rok] – Liczba podmiotów gospodarczych ,2% % podmiotów gospodarczych 42,33%51,73% Porównanie zakresu oddziaływania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej w zasięgu bliskim i zasięgu dalekim. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.7 / 50

Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej ParametrZasięg bliskiZasięg dalekiZmiana% Liczba miejsc nauki w gimnazjach i liceach ,1% Liczba uczniów gimnazjów i liceów ,3% Liczba miejsc w uczelniach wyższych ,7% Liczba studentów ,7% Liczba miejsc pracy ,5% % liczby miejsc pracy w odniesieniu do województwa wielkopolskiego 46,6%57,1% Osoby czynne zawodowo ,6% % mieszkańców czynnych zawodowo 45,2%55,9% Liczba ośrodków zdrowia ,1% % ośrodków zdrowia 36,1%48,7% Liczba stacji i przystanków kolejowych ,6% Porównanie zakresu oddziaływania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej w zasięgu bliskim i zasięgu dalekim. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.8 / 50

Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Porównanie zakresu oddziaływania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej w zasięgu bliskim i zasięgu dalekim. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.9 / 50

Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Bez względu na zasięg, obszar oddziaływania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej charakteryzuje się: a)dużą koncentracją generatorów ruchu takich, jak szkoły ponadgimnazjalne, uczelnie zakłady pracy i placówki specjalistycznej opieki medycznej; b)wysoką koncentracją mieszkańców w obrębie bezpośredniego oddziaływania stacji i przystanków kolejowych; c)dużym zróżnicowaniem zagospodarowania przestrzennego, obejmującym zarówno miasta o dużej gęstości zaludnienia, jak i obszary wiejskie o rozproszonej zabudowie; d)dużym zróżnicowaniem dochodów mieszkańców; Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.10 / 50

Zasady funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Ostateczne decyzje o zasięgu kolei metropolitalnej muszą uwzględnić wiele przesłanek łączących zarówno elementy kosztowe, jak również szeroko rozumiane dochody, nie tylko w skali ekonomicznej, lecz również społecznej, a wśród nich takie, jak: a) koszty funkcjonowania kolei przy rozszerzonym zasięgu; b)wzrost liczby mieszkańców znajdujących się w bezpośredniej strefie oddziaływania PKM; c)podział modalny podróży realizowanych na analizowanym obszarze; d)ułatwienie dostępu do miejsc pracy i nauki, szczególnie do szkół wyższych, większej grupie społeczeństwa, a tym samym przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i wyrównywanie potencjału poszczególnych powiatów; e)wzmocnienie potencjału gospodarczego aglomeracji poznańskiej; f)lepsze powiązanie Poznania i jego obszaru funkcjonalnego z pozostałymi ośrodkami miejskimi, stanowiącymi lokalne centra rozwoju takimi, jak Gniezno, Wągrowiec, Kościan i Jarocin. g)gotowość samorządów do partycypacji w kosztach funkcjonowania kolei aglomeracyjnej h)możliwość tworzenia nowych modeli organizacyjnych (np. związek metropolitalny) Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.11 / 50 Nie mniej uwzględniając koszty infrastruktury i taboru, zdolność przewozową systemu oraz liczbę osób mieszkających w bezpośrednim oddziaływaniu kolei, preferowanym rozwiązaniem winna być budowa systemu PKM o zasięgu dalekim

Tworzenie zintegrowanego systemu transportu publicznego w dokumentach strategicznych Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.12 / 50

Zintegrowane systemy transportu publicznego w dokumentach strategicznych Biała Księga Transportu Dokument opublikowany przez Komisję Europejską 28 marca 2011 roku, zawiera plan utworzenia do 2050 roku jednolitego europejskiego obszaru transportu – konkurencyjnego i zasobooszczędnego. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 13 grudnia 2011 roku, określający podstawowe determinanty kształtowania ładu przestrzennego Polski. Trzeci cel strategiczny zawiera działania mające na celu poprawę dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej. Przewiduje on: Począwszy od 2015 roku sukcesywny wzrost udziału transportu szynowego w transporcie, głównie za sprawą rozbudowy linii dojazdowych do obszarów metropolitalnych, zintegrowanych z systemami transportu publicznego. Brak rozwiązań w zakresie zintegrowanego transportu publicznego sprzyja niekontrolowanej suburbanizacji. Poprawę dostępności wewnątrz obszarów funkcjonalnych, głównie w oparciu o transport publiczny jako najważniejsze działanie w obszarach metropolitalnych i w regionach. Integrację systemów transportu publicznego nie tylko w skali miasta i jego obszaru funkcjonalnego, ale także w skali regionu. Doprowadzenie do obligatoryjnej współpracy j.s.t. różnych szczebli w obszarach funkcjonalnych w zakresie transportu miejskiego i podmiejskiego oraz rozwój systemów „parkuj i jedź”. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska Trzecia fala nowoczesności. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 11 stycznia 2013 roku, zakłada jako strategiczny cel dążenie do poprawy jakości życia Polaków poprzez równoczesne podjęcie działań w zakresie konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, oraz równoważenia potencjału rozwojowego poszczególnych regionów, które mają przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu i wyludnianiu się słabiej rozwiniętych obszarów. Według strategii transport musi sprostać przede wszystkim wymaganiom związanym z oszczędnością czasu. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.13 / 50

Zintegrowane systemy transportu publicznego w dokumentach strategicznych Strategia Rozwoju Transportu 2020 z perspektywą do 2030 roku Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 22 stycznia 2013 roku, jako średniookresowy dokument planistyczny, który wskazuje cele oraz nakreśla kierunki rozwoju transportu tak, aby etapowo do 2030 r. możliwe było osiągnięcie celów założonych w Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju (DSRK). Wg strategii, przyjazny dla społeczeństwa i gospodarki system transportowy będzie sprzyjał procesom rozwojowym i innowacyjnym. Opierając się na nowoczesnych technologiach, będzie jednocześnie przyczyniał się do tworzenia nowych miejsc pracy w branży transportowej, spedycyjnej i logistycznej. Decyzje rozwojowe będą podejmowane na zasadzie subsydiarności, w ramach której szerokie pole kompetencyjne będą miały jednostki samorządu terytorialnego. Krajowa Polityka Miejska Zgodnie z polityką miejską wszystkie przedsięwzięcia w miejskich obszarach funkcjonalnych winny być realizowane w sposób skoordynowany, komplementarny i prowadzący do synergii. W efekcie wdrożenia KPM osiągnięte ma zostać wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do kreowania zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy oraz poprawa jakości życia mieszkańców. Wszystkie miasta mają być dobrym miejscem do życia, z dostępem do wysokiej jakości usług z zakresu ochrony zdrowia, edukacji, transportu, kultury i administracji publicznej. W szczególności konieczna jest znaczna poprawa systemu transportu publicznego na obszarach funkcjonalnych miast, gdyż jego złe funkcjonowanie jest powodem chaotycznego rozwoju przestrzennego miejskich obszarów funkcjonalnych, powiązany z procesami niekontrolowanej suburbanizacji i powoduje uzależnienie mieszkańców do korzystania z samochodu osobowego. Celem działań władz samorządowych w zakresie transportu powinno być osiągnięcie zrównoważonej mobilności w obszarze funkcjonalnym miasta, rozumianej jako odbywanie podróży w takiej ilości i o takiej długości, jak wynika to z zaspokajania potrzeb życiowych podróżujących z racjonalnym wykorzystaniem poszczególnych podsystemów transportu miejskiego. Kluczowym zagadnieniem, który może utrudniać współpracę w obszarze transportu publicznego, są jak na razie kwestie finansowe i wzajemne rozliczenia. W rozdziale 4.10 zapisano, że potrzeba wypracowania nowych, skutecznych rozwiązań jest szczególnie widoczna w sferze dotyczącej finansowania i korzystania ze wspólnej infrastruktury. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.14 / 50

Zintegrowane systemy transportu publicznego w dokumentach strategicznych Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej Metropolia Poznań 2020 Działania na rzecz rozwoju aglomeracyjnego systemu transportu zostały określone w osi strategicznej 2 „Infrastruktura i organizacja transportu”. Jej głównym celem jest rozbudowa i modernizacja infrastruktury transportowej w celu zwiększania dostępności metropolii poznańskiej w skali krajowej i międzynarodowej oraz zapewnienia jej wewnętrznej spójności, z preferencją dla rozwoju zintegrowanej komunikacji publicznej. Jednym z programów tej osi jest program strategiczny 2.2. Kolej metropolitalna Nr pro- gramu Nazwa programu Zakres działań 2.2.Kolej metro- politalna  Podjęcie zadań mających na celu zwiększenie częstotliwości połączeń kolejowych w metropolii.  Współpraca pomiędzy różnymi organizatorami przy wprowadzaniu taktowanego rozkładu jazdy i kompleksowego systemu informacji pasażerskiej.  Integracja kolei metropolitalnej z lokalnymi systemami transportu zbiorowego;  Współpraca różnych beneficjentów przy budowie nowoczesnych węzłów przesiadkowych;  Włączenie kolei metropolitalnej do wspólnego systemu taryfowo-biletowego obowiązującego na terenie aglomeracji.  Koordynacja działań planistycznych poszczególnych gmin, które winny być nakierowane na rozwój terenów z dobrym dostępem do stacji lub przystanków kolejowych,  Promocja kolei metropolitalnej wśród mieszkańców korzystających obecnie z samochodów. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.15 / 50

Podstawowe determinanty modelu finansowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.16 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Budowę modelu finansowania PKM oparto na następujących założeniach: a)z uwagi na zachowanie jednakowych standardów funkcjonowania PKM pod względem częstotliwości, czasu funkcjonowania, wyposażenia taboru itp. wszyscy interesariusze ponoszą solidarnie koszty utrzymania bez względu na to ile osób, mieszkających w bezpośrednim oddziaływaniu kolei korzysta z połączeń kolejowych; b)do projektu przystąpią wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, wszystkich szczebli znajdujących się w obszarze działania PKM; c)z uwagi na fakt dużego zróżnicowania możliwości finansowych poszczególnych gmin i powiatów, wielkość wkładu finansowego na utrzymanie PKM została zróżnicowana w zależności od liczby osób mieszkających w strefie bezpośredniego oddziaływania kolei oraz wielkości budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego w przeliczeniu na mieszkańca; d)aby maksymalnie zoptymalizować koszty funkcjonowania PKM i uzyskać efekt synergii, sieć połączeń metropolitalnych budowana będzie jako uzupełnienie istniejącej siatki połączeń regionalnych zamawianych przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.17 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Liczba osób mieszkujących w strefie bezpośredniego oddziaływania kolei została ustalona przy uwzględnieniu jednokilometrowego pierścienia wokół stacji zlokalizowanych w miastach oraz pierścienia trzykilometrowego wokół stacji zlokalizowanych na obszarach wiejskich. Takie założenie wynikało: a)z odległości pomiędzy przystankami i stacjami kolejowymi; b)gęstości zaludnienia wokół stacji kolejowych; c)potrzeb transportowych mieszkańców poszczególnych obszarów; Liczba osób mieszkających w strefie bezpośredniego oddziaływania kolei GminaPowiat Zasięg bliskiZasięg daleki Liczba mieszkańców Liczba stacji Liczba mieszkańców Liczba stacji BrodnicaŚremski884 W zasięgu oddziaływania stacji Iłówiec i Czempiń 884 W zasięgu oddziaływania stacji Iłówiec i Czempiń Bukpoznański Czempińkościański Czerwonakpoznański Dopiewopoznański Gniezno-miastognieźnieński Gniezno-wieśgnieźnieński W zasięgu oddziaływania stacji Gniezno Granowogrodziski Grodzisk Wlkp.grodziski Jarocinjarociński Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.18 / 50

Determinanty modelu finansowania funkcjonowania PKM Liczba osób mieszkających w strefie bezpośredniego oddziaływania kolei GminaPowiat Zasięg bliskiZasięg daleki Liczba mieszkańców Liczba stacji Liczba mieszkańców Liczba stacji Kleszczewopoznański294 W zasięgu oddziaływania stacji Kórnik 294 W zasięgu oddziaływania stacji Kórnik Komornikipoznański Kostrzyn Wlkp.poznański Kościan-miastokościański Kościan-wieśkościański Kórnikpoznański Krzykosyśredzki Lubońpoznański Łubowognieźnieński Mosinapoznański Murowana Goślinapoznański Neklawrzesiński Nowe Miasto n.Wartąśredzki Nowy Tomyślnowotomyski Obornikiobornicki Opalenicanowotomyski Pobiedziskapoznański Poznań Puszczykowopoznański Rogoźnoobornicki Rokietnicapoznański Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.19 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Liczba osób mieszkających w strefie bezpośredniego oddziaływania kolei GminaPowiat Zasięg bliskiZasięg daleki Liczba mieszkańców Liczba stacji Liczba mieszkańców Liczba stacji Skokiwągrowiecki Stęszewpoznański Suchy Laspoznański Swarzędzpoznański Szamotułyszamotulski Środa Wlkp.średzki Wągrowiec-miastowągrowiecki Wągrowiec-wieśwągrowiecki Wrześniawrzesiński Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.20 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Wielkość dochodów budżetowych w przeliczeniu na 1 mieszkańca i wydatki na ltz PowiatGmina Liczba mieszka- ńców ogółem Dochody budżetu na 1 mieszk. Wydatki gmin na lokalny transport zbiorowy Lokalny transport zbiorowy [% budżetu] Poznań , ,05% poznańskiSuchy Las , ,73% poznańskiRokietnica , ,57% poznańskiCzerwonak , ,94% poznańskiKórnik , ,40% poznańskiKomorniki , ,79% poznańskiLuboń , ,57% poznańskiSwarzędz , ,35% jarocińskiJarocin , ,19% poznańskiMurowana Goślina , ,92% gnieźnieńskiGniezno-miasto , ,31% poznańskiDopiewo , ,85% poznańskiMosina , ,69% obornickiOborniki , ,60% poznańskiPuszczykowo , ,22% wągrowieckiWągrowiec-miasto , ,07% obornickiRogoźno , ,36% szamotulskiSzamotuły , ,31% wągrowieckiWągrowiec-wieś , ,30% średzkiNowe Miasto nad W , ,28% poznańskiKleszczewo , ,24% średzkiŚroda Wielkopolska , ,24% poznańskiPobiedziska , ,20% śremskiBrodnica , ,20% poznańskiKostrzyn , ,18% Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.21 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Wielkość dochodów budżetowych w przeliczeniu na 1 mieszkańca i wydatki na ltz PowiatGmina Liczba mieszka- ńców ogółem Dochody budżetu na 1 mieszk. Wydatki gmin na lokalny transport zbiorowy Lokalny transport zbiorowy [% budżetu] średzkiŚroda Wielkopolska , ,24% poznańskiPobiedziska , ,20% śremskiBrodnica , ,20% poznańskiKostrzyn , ,18% nowotomyskiNowy Tomyśl , ,06% gnieźnieńskiŁubowo ,2900,00% grodziskiGranowo ,9200,00% grodziski Grodzisk Wielkopolski ,3600,00% kościańskiCzempiń ,7400,00% kościańskiKościan-miasto ,6600,00% kościańskiKościan-wieś ,3400,00% nowotomyskiOpalenica ,2400,00% poznańskiBuk ,6600,00% poznańskiStęszew ,9300,00% średzkiKrzykosy ,9300,00% wągrowieckiSkoki ,7900,00% wrzesińskiNekla ,0600,00% wrzesińskiWrześnia ,2300,00% Razem w zasięgu bliskim , ,14% Razem w zasięgu dalekim , ,99% Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.22 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Wielkość dochodów budżetowych gmin w 2012 r. w przeliczeniu na 1 mieszkańca i wydatki na ltz Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.23 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Wielkość dochodów budżetowych powiatów w 2012 r. w przeliczeniu na 1 mieszkańca Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.24 / 50

Determinanty modelu finansowania PKM Wielkość dochodów budżetowych powiatów w 2012 r. w przeliczeniu na 1 mieszkańca Powiat Dochody budżetu w przeliczeniu na mieszk. Powiat Dochody budżetu w przeliczeniu na mieszk. Zasięg bliskiZasięg daleki szamotulski 891,79 wągrowiecki1.157,78 kościański 882,36 jarociński1.000,83 średzki 832,16 gnieźnieński903,63 obornicki 828,40 wrzesiński862,16 poznański 701,90 grodziski768,32 nowotomyski765,49 Wartość średnia827,32Wartość średnia872,26 Wielkość dochodów budżetowych w przeliczeniu na 1 mieszkańca w 2012 roku w poszczególnych powiatach na obszarze działania PKM Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.25 / 50

Koszty funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.26 / 50

Koszty funkcjonowania PKM Charakterystyka linii PKM Nr linii kolejow ej Nr linii PKM Stacja początkowaStacja końcowa Liczba stacji i przystanków kolejowych Długość trasy [km] Śr. odległość pomiędzy stacjami [km] Czas przeja- zdu [min.] Ve [km/h] 271 S1 SCzempińPoznań Główny 9 36,0694,0080:4449, S1 NPoznań GłównyPobiedziska 9 27,4543,0500:2371,62 3 S2 EKostrzyn WielkopolskiPoznań Główny 7 23,3793,3400:1973,83 3 S2 WPoznań GłównyBuk 7 29,4814,2120:2280, S3 SStęszewPoznań Główny 7 23,2363,3190:2653, S3 NPoznań GłównyMurowana Goślina 10 24,5072,4510:3049, S4 SŚroda WielkopolskaPoznań Główny 8 33,8684,2340:3754, S4 NPoznań GłównySzamotuły 7 33,0394,7200:2968, S5Poznań GłównyOborniki Wielkopolskie 8 27,293,4110:3349,62 Nr linii kolejow ej Nr linii PKM Stacja początkowaStacja końcowa Liczba stacji i przystanków kolejowych Długość trasy [km] Śr. odległość pomiędzy stacjami [km] Czas przeja- zdu [min.] Ve [km/h] 271S1 SKościanPoznań Główny1141,7473,7950:5149,11 353S1 NPoznań GłównyGniezno1350,3583,8740:3879,51 3S2 EWrześniaPoznań Główny1149,3264,4840:3779,99 3S2 WPoznań GłównyNowy Tomyśl1257,3854,7820:4380,07 357S3 SGrodzisk WielkopolskiPoznań Główny1350,9343,9180:5357,66 356S3 NPoznań GłównyWągrowiec1657,0343,5651:0156,10 272S4 SJarocinPoznań Główny1367,3295,1791:0760,29 351S4 NPoznań GłównySzamotuły733,0394,7200:2968,36 254S5Poznań GłównyRogoźno Wlkp.1142,5153,8650:4952,06 Zasięg bliski Zasięg daleki Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.27 / 50

Koszty funkcjonowania PKM Charakterystyka linii PKM Nr linii kolejow ej Nr linii PKM Stacja końcowa w zasięgu minimalnym Stacja końcowa w zasięgu maksymalnym Liczba stacji i przystankó w kolejo- wych Długość trasy [km] Śr. odległość pomiędzy stacjami [km] Czas przeja- zdu [min.] Ve [km/h] 271S1 SCzempińKościan+2+5,678-0,212+0:07-0,1 353S1 NPobiedziskaGniezno+4+22,904+0,823+0:15+7,9 3S2 EKostrzyn Wlkp.Września+4+25,947+1,144+0:18+6,2 3S2 WBukNowy Tomyśl+5+27,904+0,571+0:21-0,3 357S3 SStęszewGrodzisk Wielkopolski+6+27,698+0,599+0:27+4,0 356S3 NMurowana G.Wągrowiec+6+32,527+1,114+0:31+7,1 272S4 SŚroda Wlkp.Jarocin+5+33,461+0,946+0:30+5,4 351S4 NSzamotuły b.z. 254S5Oborniki Wlkp.Rogoźno Wielkopolskie+3+15,225+0,4540:162,4 Porównanie zmiany wartości podstawowych parametrów charakteryzujących linie PKM w zasięgu bliskim i dalekim Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.28 / 50

Koszty funkcjonowania PKM Standardy funkcjonowania PKM Oszacowanie liczby kursów realizowanych w ramach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Strefa czasowa Liczba godzin CzęstotliwośćLiczba kursów RSbNd i Św.RSbNd i Św. 4:00 - 5:00101: :00 – 7:00200:3001: :00 – 9:00200:3001: :00 – 13:00401: :00 – 18:00500:3001: :00 – 23:00501: Razem : Liczba par pociągów Dzienna liczba kursów Liczba dni w roku Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.29 / 50

Koszty funkcjonowania PKM Koszt pockm dla poszczególnych typów taboru Rodzaj trakcjiElektryczna Spalinowa Typ taboruEZT EN57AKW EZT Pesa 22Wea Elf (EN76) SZT Pesa 218M SZT Pesa 233M Link Długość zestawu [mm] / Liczba członów342 Masa zestawu [t]126, / 89 Układ osi2'2'+Bo'Bo'+2'2'Bo’2’2’2’Bo’B’2’B’ Pojemność (w tym miejsc siedzących)605 (188)(205)do 300 (134) / 206 (126) Wysokość wejścia [mm] Prędkości maksymalnaV<120 km/hV<160 km/hV<120 km/h Nr linii kolejowychS1, S4, S5S2S3 Koszty eksploatacji Koleje Wielkopolskie30,1234,0423,87 Przewozy Regionalne24,49-20,53 Średnia27,3134,0422,20 Koszty amortyzacji Koszt zakupu lub wartość po modernizacji netto [mln PLN] 9,518,112 Okres eksploatacji [lata]1525 C apkm1 w zasięgu dalekim3,904,462,96 C apkm1 w zasięgu bliskim4,975,683,76 Koszty amortyzacji po odliczeniu unijnej dotacji C apkm1 w zasięgu dalekim0,590,670,44 C apkm1 w zasięgu bliskim0,740,850,56 Razem koszty pockm K pockmmax 27,8934,7122,64 K pockmmin 28,0534,8922,76 Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.30 / 50

Koszty funkcjonowania PKM Liczba kursów do realizacji w ramach PKM Oszacowanie liczby kursów realizowanych w ramach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Nr linii PKM Dzień roboczySobotaNiedziela i święta RegioMetroŁącznieRegioMetroŁącznieRegioMetroŁącznie S1 S S1 N S2 E S2 W S3 S S3 N S4 S S4 N S Regio – pociągi regionalne finansowane przez UMWW (wg rozkładu jazdy na dzień ) Metro – pociągi PKM finansowane z budżetów j.s.t. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.31 / 50

Koszty funkcjonowania PKM Roczna wielkość pracy przewozowej i koszty działania PKM Nr linii PKM Długość odcinka [km] Roczna praca eksploatacyjna [pockm] Stawka pockm Roczne koszty eksploatacyjne [PLN] RegioMetroŁącznieRegioMetroŁącznie S1 S 36, , S1 N 27, , S2 E 23, , S2 W 29, , S3 S 23, , S3 N 24, , S4 S 33, , S4 N 33, , S5 27, , Nr linii PKM Długość odcinka [km] Roczna praca eksploatacyjna [pockm] Sta- wka pockm Roczne koszty eksploatacyjne [PLN] RegioMetroŁącznieRegioMetroŁącznie S1 S41, , S1 N50, , S2 E49, , S2 W57, , S3 S50, , S3 N57, , S4 S67, , S4 N33, , S542, , Zasięg bliski Zasięg daleki Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.32 / 40

Koszty funkcjonowania PKM Oszacowanie wkładu własnego poszczególnych j.s.t. na pokrycie kosztów funkcjonowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.33 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.34 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Wpływy ze sprzedaży biletów Wpływy z biletów w 2014 roku w połączeniach kolejowych zamawianych przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego obejmujących planowaną sieć PKM Nr linii kolejowej Relacja Przewozy Regionalne Koleje Wielkopolskie Razem 3EPoznań-Kutno WPoznań-Zbąszynek-Z.Góra Poznań-Leszno-Wrocław Poznań-Jarocin-Ostrów Poznań-Krzyż-Szczecin Poznań-Gniezno-Inowrocław Poznań-Piła-Szczecinek Poznań-Gołańcz Poznań-Wolsztyn Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.35 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań - Kościan Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.36 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań - Jarocin Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.37 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań - Szamotuły Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.38 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań - Gniezno Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.39 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań – Rogoźno Wlkp. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.40 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań – Wągrowiec Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.41 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań – Grodzisk Wlkp. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.42 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań – Września Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.43 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Linia kolejowa Poznań – Nowy Tomyśl Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.44 / 50

Wpływy z biletów osiągane w przewozach kolejowych w obszarze działania PKM Szacowane wpływy ze sprzedaży biletów w ramach PKM Nr linii PKMRelacja Szacowane wpływy ze sprzedaży biletów [PLN] UMWWPKMRazem S1 NPoznań – Pobiedziska S1 SPoznań – Czempiń S2 EPoznań – Kostrzyn Wlkp S2 WPoznań – Buk S3 NPoznań – Murowana Goślina S3 SPoznań – Stęszew S4 NPoznań – Szamotuły S4 SPoznań – Środa Wlkp S5Poznań – Oborniki Wlkp Nr linii PKMRelacja Szacowane wpływy ze sprzedaży biletów [PLN] UMWWPKMRazem S1 NPoznań – Gniezno S1 SPoznań – Kościan S2 EPoznań – Września S2 WPoznań – Nowy Tomyśl S3 NPoznań – Wągrowiec S3 SPoznań – Grodzisk Wlkp S4 NPoznań – Szamotuły S4 SPoznań – Jarocin S5Poznań – Rogoźno Zasięg daleki Zasięg bliski Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.45 / 50

Wielkość wkładu j.s.t. na sfinansowanie działania PKM Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.46 / 50

Wielkość wkładu własnego j.s.t. Nie sfinansowane koszty działania PKM Wielkość Zasięg bliskiZasięg daleki JednostkaRegioMetroŁącznieRegioMetroŁącznie Roczna praca eksploatacyjna [pockm] pockm Koszty funkcjonowania PKM PLN Wpływy z biletów PLN Wielkość dofinansowania PLN Liczba interesariuszy Udział dofinansowania w budżetach gmin %0,12%-2,41%0,37%-2,6% 0,86%0,95% Udział dofinansowania w budżetach powiatów %0,41%-1,36%0,41%-1,5% 0,79%0,81% Najwięksi interesariusze: Poznań – 16,6 mln zł; Powiat Poznański – 3,79 mln zł Suchy Las, Swarzędz, Czerwonak – 2,0..3,0 mln zł Komorniki, Dopiewo, Oborniki Wlkp., Nowy Tomyśl, Kórnik, Szamotuły, Września, Stęszew, Murowana Goślina, Buk, Opalenica – 1,0... 2,0 mln zł Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.47 / 50

Wielkość wkładu własnego j.s.t. Wielkość wkładu poszczególnych j.s.t. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.48 / 50 Nazwa j.s.t. Liczba stacji Udział mieszka- ńców Budżet Zasięg bliskiZasięg daleki Wpłaty na pokrycie kosztów funkcjonowa nia PKM Wkład własny po umniejszeni u wpływów z biletów Udział w budżecie Wpłaty na pokrycie kosztów funkcjonowa nia PKM Wkład własny po umniejszeni u wpływów z biletów Udział w budżecie Miasta i gminy Poznań1417,50% ,54% ,58% Suchy Las378,20% ,41% ,60% Swarzędz449,50% ,52% ,65% Czerwonak466,10% ,04% ,20% Komorniki356,90% ,75% ,89% Dopiewo258,70% ,81% ,95% Oborniki441,40% ,01% ,38% Nowy Tomyśl246,30% ,00% ,54% Kórnik333,60% ,04% ,12% Szamotuły340,60% ,25% ,35% Września126,80% ,00% ,89% Stęszew367,90% ,82% ,26% Murowana Goślina361,20% ,79% ,04% Buk172,40% ,23% ,41% Opalenica350,40% ,00% ,68% Pobiedziska449,50% ,51% ,65% Rokietnica170,00% ,16% ,33% Jarocin221,40% ,00% ,71% Kościan-miasto135,40% ,00% ,18% Mosina329,00% ,89% ,97% Czempiń171,20% ,12% ,37%

Wielkość wkładu własnego j.s.t. Wielkość wkładu poszczególnych j.s.t. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.49 / 50 Nazwa j.s.t. Liczba stacji Udział mieszka- ńców Budżet Zasięg bliskiZasięg daleki Wpłaty na pokrycie kosztów funkcjonowa nia PKM Wkład własny po umniejszeni u wpływów z biletów Udział w budżecie Wpłaty na pokrycie kosztów funkcjonowa nia PKM Wkład własny po umniejszeni u wpływów z biletów Udział w budżecie Miasta i gminy Skoki374,60% ,00% ,48% Środa Wlkp.122,00% ,68% ,73% Kościan-wieś142,90% ,00% ,43% Nekla276,40% ,00% ,54% Kostrzyn Wlkp244,90% ,07% ,49% Gniezno-miasto17,70% ,00% ,26% Rogoźno228,50% ,00% ,95% Nowe Miasto n.Wartą149,40% ,00% ,64% Grodzisk Wlkp.225,60% ,00% ,85% Puszczykowo238,10% ,18% ,27% Wągrowiec-miasto117,60% ,00% ,59% Granowo274,70% ,00% ,48% Łubowo349,30% ,00% ,64% Luboń111,40% ,35% ,38% Krzykosy240,90% ,00% ,36% Wągrowiec-wieś19,50% ,00% ,32% Brodnica018,00% ,55% ,60% Kleszczewo04,10% ,13% ,14% ,86% ,95%

Wielkość wkładu własnego j.s.t. Wielkość wkładu poszczególnych j.s.t. Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.50 / 50 Nazwa j.s.t. Liczba stacji Udział mieszka- ńców Budżet Zasięg bliskiZasięg daleki Wpłaty na pokrycie kosztów funkcjonowa nia PKM Wkład własny po umniejszeni u wpływów z biletów Udział w budżecie Wpłaty na pokrycie kosztów funkcjonowa nia PKM Wkład własny po umniejszeni u wpływów z biletów Udział w budżecie Powiaty poznański3945,20% ,36% ,50% kościański329,70% ,31% ,99% obornicki632,30% ,57% ,07% nowotomyski527,20% ,00% ,91% wrzesiński323,20% ,00% ,77% wągrowiecki518,00% ,00% ,60% średzki424,90% ,37% ,83% szamotulski313,40% ,41% ,44% jarociński213,60% ,00% ,45% gnieźnieński46,90% ,00% ,23% grodziski417,10% ,00% ,57% śremski01,50% ,04% ,05% ,79% ,81%

Wnioski końcowe Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.51 / 50

Wnioski końcowe 1.Zgodnie z założeniami budowa nowoczesnego transportu publicznego opartego na kolei metropolitalnej ma na celu zmianę przyzwyczajeń mieszkańców metropolii w zakresie wyboru preferowanego środka transportu, poprzez: a)zaoferowanie krótkiego czasu podróży w relacji „od drzwi do drzwi”, w wyniku zapewnienia wysokich prędkości przejazdowych, skoordynowania połączeń komunikacyjnych i zabezpieczenia połączeń przesiadkowych z liniami o niskiej częstotliwości kursowania; b)zaoferowanie wysokiej częstotliwości kursowania; c)poprawę jakości przesiadek poprzez wprowadzenie najkrótszych dróg dojścia pomiędzy peronami, a przystankami autobusowymi i tramwajowymi; d)zintegrowanie taryfy i informacji pasażerskiej w obrębie wszystkich organizatorów transportu publicznego na danym obszarze; e)zaoferowanie odpowiedniej ceny za przejazd, która z jednej strony będzie niższa niż koszt przejazdu samochodem, a z drugiej pozwoli na utrzymanie wysokich standardów podróży; 2.Zgodnie ze Strategią Rozwoju Transportu 2020 poprawa dostępności wewnątrz miejskich obszarów funkcjonalnych ma być realizowana głównie w oparciu o transport publiczny. W jego ramach należy dążyć do integracji systemów transportu publicznego w skali miasta, jego obszaru funkcjonalnego i regionu w połączeniu z rozwojem szybkich systemów transportu publicznego takich, jak kolej aglomeracyjna, szybki tramwaj i BRT. Realizacji tego celu służyć też będzie doprowadzenie do obligatoryjnej współpracy j.s.t. różnych szczebli w obszarach funkcjonalnych w zakresie transportu miejskiego i podmiejskiego oraz rozwój systemów „parkuj i jedź”; 3.W diagnozie obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej, Krajowa Polityka Miejska stwierdza, że kluczowym zagadnieniem, który zawsze jest przyczyną konfliktu między samorządami i tym samym głównym elementem utrudniającym współpracę w obszarze transportu publicznego, są kwestie finansowe i wzajemne rozliczenia. Tym samym wszyscy partnerzy projektu muszą wypracować ich jasne i transparentne zasady; 4.Realizacja projektu Poznańskiej Kolei Metropolitalnej nie jest możliwa bez finansowej partycypacji wszystkich zainteresowanych stron; 5.Przy budowie modelu finansowania Poznańskiej Kolei Metropolitalnej należy uwzględnić te elementy, które różnicują poszczególnych interesariuszy takie, jak: a)liczba osób mieszkających w strefie bezpośredniego oddziaływania kolei; b)wielkość budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego w przeliczeniu na mieszkańca; 6.Aby zoptymalizować koszty funkcjonowania PKM i dostosować się do przepustowości infrastruktury kolejowej, sieć połączeń metropolitalnych musi być budowana jako uzupełnienie istniejącej siatki połączeń regionalnych zamawianych przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego. Z uwagi na parametry transportu kolejowego system PKM należy oprzeć o zasięg daleki. 7.Po przyjęciu modelu należy go ponownie przeliczyć, aby zaktualizować przyjęte do obliczeń dane na dzień 31 grudnia 2016 r. 8.Należy opracować mapę drogową dochodzenia do modelu docelowego z uwzględnieniem wyłączenia linii związanego z pracami remontowymi na liniach Poznań – Piła i Poznań - Szczecin Rada Projektu Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej Poznań 18 grudnia 2015 r.52 / 50

Poznań 18 grudnia 2015 r. Dziękuję za uwagę ! Zbigniew Rusak