Asystowanie osobom bezdomnym w ramach Projektu „Asystent osoby bezdomnej” MOPS Sopot Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie „Dobre praktyki w pracy socjalnej ukierunkowanej na zapobieganie bezdomności, interwencję i integrację ludzi bezdomnych” - Lębork 4 marca 2010 r.

ZAŁOŻENIA PROJEKTU „ASYSTENT OSOBY BEZDOMNEJ” Ponowne włączanie do życia w społeczeństwie i na rynek pracy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub już wykluczonych, oparte na zindywidualizowanej formie pomocy. Metoda ta polega na wprowadzeniu osobistego doradcy, który przy założeniu, że powrót na rynek pracy i łono społeczeństwa jest procesem, ma przejść tą drogę – etap po etapie - wspólnie ze swoim klientem, motywując go, wspierając i monitorując adekwatność kierunku wybranej drogi.

SOPOCKI MODEL PRACY ASYSTENTA OSOBY BEZDOMNEJ praca w zespole: pracownik socjalny  asystent osoby bezdomnej  psycholog 4 – 7 osób objętych wsparciem asystenta osoby bezdomnej – (spotkania 1-2 razy w tygodniu) dobór osób z uwzględnieniem różnego stopnia dysfunkcji oraz czasu pozostawania osoby w bezdomności i systemie pomocy społecznej indywidualne podejście do każdej osoby objętej programem praca z klientem w oparciu o Indywidualny Program Wychodzenia z Bezdomności podejmowanie działań interwencyjnych i informacyjnych na terenie Sopotu wobec społeczności ludzi bezdomnych przebywających w miejscach niemieszkalnych

PRZYGOTOWANIE IPWzB wyselekcjonowanie z grona klientów osób/rodzin, które chcą i mają możliwości do zmiany swojej sytuacji życiowej zdefiniowanie przyczyn trudnej sytuacji osoby/rodziny – (np. brak oparcia w najbliższych, niewystarczające środki finansowe, niepełnosprawność…) dokładne określenie możliwości osoby/rodziny pozwalające na rozwiązanie trudnej sytuacji życiowej – (np. prawo ubiegania się o lokal socjalny, chęć podjęcia pracy, kwalifikacje zawodowe…) precyzyjne zdiagnozowanie ograniczeń osoby/rodziny lub barier w środowisku powodujących utrudnienia w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej – (np. długotrwały okres pozostawania bez pracy lub w bezdomności, uzależnienia, ograniczenie praw rodzicielskich…) w oparciu o analizę punktów 2-4 ustalenie celów głównych i szczegółowych oraz przewidywanego czasu niezbędnego do ich zrealizowania

ROLA ASYSTENTA OSOBY BEZDOMNEJ W REALIZACJI IPWzB towarzyszenie – budowanie i utrzymywanie regularnego kontaktu z klientem i jego najbliższym otoczeniem (dążenie do poznania rodziny, przyjaciół, współmieszkańców klienta i relacji między nimi panujących) wspieranie – pomoc w załatwianiu spraw osobistych, urzędowych (wspólny kontakt z instytucjami, udzielanie klientowi niezbędnych wskazówek, pomoc w wypełnianiu dokumentów etc…) obserwowanie – rejestrowanie postępów realizacji IPWzB, ocena poziomu samodzielności i kompetencji klienta (ustalanie faktycznego wizerunku klienta w otoczeniu, pozyskiwanie informacji o faktycznych umiejętnościach/ich braku, oraz poziomie samowiedzy klienta i jego faktycznych potrzebach) motywowanie – psychiczne wspieranie klienta, dbanie o wzrost samooceny i akceptacji dla swoich działań, wskazywanie na zasadność podejmowanych starań z uwypukleniem sukcesów (budowanie relacji partnerskiej i podejmowanie próby bycia w niej „punktem odniesienia”, budowanie atmosfery zaufania i bezpieczeństwa) monitorowanie – bieżąca ocena realizacji IPWzB, prowadzenie dokumentacji pracy z klientem, udział w spotkaniach ewaluacyjnych oceniających postępy klienta, przygotowywanie opinii (rejestrowanie spotkań z klientem, sprawdzanie terminowości wykonywanych zadań i poziomu zaangażowania klienta, gotowość do modyfikowania założeń zgodnie z możliwościami klienta)

PRZYKŁADY ZAKRESU DZIAŁAŃ ASYSTENTA W IPWzB poszukiwanie informacji o możliwościach zatrudnienia, szkoleń, podnoszenia kwalifikacji zawodowych istotnych z punktu widzenia klienta i spójnych z IPWzB pozyskiwanie i przekazywanie informacji dotyczących ofert wynajmu pokoi/mieszkań dostępnych dla klienta i spójnych z IPWzB, pomoc w kontaktach z ogłoszeniodawcami prowadzenie treningu budżetowego poprzez określanie wspólnie z klientem stopnia ważności potrzeb, w tym: planowanie listy zakupów, monitorowanie wydatków, zwrócenie uwagi na konieczność terminowego regulowania opłat wyrabianie nawyku dbania o higienę osobistą wyrabianie nawyku dbania o stan zdrowia – wskazywanie na konieczność wizyt lekarskich i przeprowadzania badań motywowanie do rozpoczęcia terapii odwykowej i udzielanie wsparcia psychicznego w jej trakcie, w tym regularny kontakt z terapeutą wskazanie na konieczność utrzymywania kontaktów z kuratorem, wychowawcą szkolnym/przedszkolnym (w przypadku rodzin) wskazanie na konieczność organizowania dzieciom czasu wolnego i ustalenia oraz przestrzegania zasad je obowiązujących (w przypadku rodzin)

SPECYFIKA BUDOWANIA RELACJI Z KLIENTEM Podstawowym zadaniem asystenta jest przełamanie bariery instytucjonalnego charakteru pomocy i nawiązanie bardziej bezpośredniej relacji z klientem, żeby dotrzeć do jego zasobów i spowodować dobrowolne działanie z jego strony. Istotnym dla tego celu jest uchwycenie, przez asystenta, aspektów pozytywnych jak i ewentualnych przeszkód ze strony klienta. W obszarze aspektów pozytywnych mogą znaleźć się: silna, wewnętrzna motywacja klienta do zmiany swojej sytuacji i związana z tym otwartość na kontakt z drugim człowiekiem zbliżony wiek, możliwość odniesienia się do podobnych przeżyć lub doświadczeń z przeszłości (np. wspomnienia z okresu szkolnego) zgodna wizja postępowania w osiąganiu założonych celów (np. tempo zmian) W obszarze przeszkód mogą znaleźć się: brak pełnej akceptacji klienta co do obecności asystenta (np. klient zgadza się na to, gdyż wie, że jest to „konieczność” ponieważ bez wsparcia asystenta nie jest w stanie sam osiągnąć celu) znaczna różnica wieku i doświadczeń (np. obawa ze strony klienta, że asystent, w domyśle niedoświadczony życiowo, będzie nim „rządził”) brak otwartości na kontakt z drugim człowiekiem związany ze złymi doświadczeniami

EFEKTY DZIAŁAŃ ZESPOŁU DS. OSÓB BEZDOMNYCH W 2009 roku w MOPS Sopot został stworzony zespół specjalistów zajmujących się problematyką bezdomności w skład którego wchodzą: pracownik socjalny ds. osób bezdomnych, asystent osoby bezdomnej i psycholog. Efektem działań zespołu w roku 2009 było: podjęcie prac społecznie użytecznych przez 1 osobę, samodzielnie opłacanie pobytu w schronisku przez 1 osobę, trwałe opuszczenie placówki dla osób bezdomnych i podjęcie zatrudnienia na otwartym rynku przez 7 osób, trwałe opuszczenie placówki dla bezdomnych i wynajęcie pokoju dofinansowywanego przez MOPS Sopot przez 4 osoby, kontynuacja treningu samodzielności w mieszkaniu wspieranym na terenie Gdyni przez 1 osobę, ukończenie terapii przeciwalkoholowej przez 4 osoby, wpisanie 2 osób na listę oczekujących na lokal socjalny otrzymanie przez 1 rodzinę pięcioosobową lokalu socjalnego z zasobów Urzędu Miasta w Sopocie Jednocześnie w roku 2009 zrealizowanych zostało 7 Indywidualnych Programów Wychodzenia z Bezdomności (IPWzB) zawartych z 6 osobami (5 mężczyzn i 1 kobieta) oraz 10 kontraktów socjalnych zawartych z 5 osobami.

ASYSTENT OSOBY BEZDOMNEJ Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie ZAKOŃCZENIE DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ WOJCIECH BODUSZYŃSKI ASYSTENT OSOBY BEZDOMNEJ Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie