Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego UG PROBLEMY PRAWNE ZWIĄZANE Z TWORZENIEM I FUNKCJONOWANIEM MORSKICH OBSZARÓW CHRONIONYCH dr Dorota Pyć Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego UG 14 czerwca 2007r.

Obowiązek konstytucyjny Obowiązek ochrony środowiska i zasobów naturalnych

Brak aparatu pojęciowego Polskie ustawy i rozporządzenia nie posługują się pojęciami: morski obszar chroniony, morski obszar o szczególnej wrażliwości, obszar specjalny, bałtycki obszar chroniony. W konsekwencji brakuje również definicji legalnych tych terminów.

Jak ma wyglądać reżim prawny ochrony, jeżeli przedmiot tej ochrony nie jest ani nazwany, ani określony?

Szczególna, odrębna, wyjątkowa? Przyroda morska Szczególny charakter przyrody morskiej wymaga specjalnych uregulowań prawnych. Reżimy prawne ochrony dla obszarów morskich nie mogą być wyznaczane analogicznie, jak w przypadku obszarów położonych na lądzie.

Brak odrębnych podstaw prawnych do tworzenia morskich obszarów chronionych Przykład: W polskim porządku prawnym brak przepisów prawnych expressis verbis stanowiących podstawy prawne dla tworzenia morskich rezerwatów przyrody.

Problemy kompetencyjne: kto gospodaruje, kto zarządza, a kto administruje na morzu? Brak szczegółowo określonych kompetencji organów administracji w obszarach morskich wskazanych i/lub objętych ochroną.

Dlaczego system NATURA 2000 został włączony do form ochrony przyrody? Sens tworzenia sieci NATURA 2000 polega na włączaniu: obszarów chronionych już istniejących i objętych formami ochrony przewidzianymi w prawie wewnętrznym poszczególnych państw członkowskich bądź nowych obszarów. Formy ochrony przyrody takie, jak: park narodowy, rezerwat przyrody, narodowy park krajobrazowy są elementami sieci, i to ich reżimy prawne zapewniają efektywność sieci.

Brak systemu morskich obszarów chronionych Formy ochrony i reżimy prawne ochrony w ustawodawstwie polskim Sieć NATURA 2000 – europejskie rozwiązanie przestrzenne PSSA, BSPA, obszar specjalny – rozwiązania międzynarodowe brak koordynacji = brak systemu brak kontynuacji = brak skuteczności

Brak zintegrowanego zarządzania morskimi obszarami chronionymi Potrzeba opracowania i wprowadzenia, opartego na solidnych podstawach prawnych i racjonalnych przesłankach, systemu zintegrowane zarządzania ochroną przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem podsystemu morskich obszarów chronionych. Opracowanie Zintegrowanego Planu Zarządzania Morskimi Obszarami Chronionymi w perspektywie średnio i długookresowej: - stabilność rozwiązań, - środki na realizację.

Bez środków finansowych…

i bez kontroli przestrzegania dobrego prawa…

oraz racjonalności w działaniu

ochrona jest tylko sloganem.

Brak perspektywicznego myślenia o ochronie środowiska i przyrody morskiej Problem: działania ochronne są kosztowne, a ich efekty na pierwszy rzut oka niewidoczne oraz rozciągnięte w czasie i w przestrzeni. Racjonalny idealizm podmiotów zaangażowanych w ochronę, bez wsparcia administracji państwowej i konkretnych środków finansowych kierowanych na ściśle określone zadania nie zapewni zachowania morskiej przyrody Morza Bałtyckiego w niepogorszonym stanie. Nowoczesne myślenie zakłada: indywidualne podejście do każdego obszaru, który jest lub ma być objęty ochroną i zintegrowanie działań z podsystemem zarządzania w morskich obszarach chronionych.

Dziękuję za uwagę depyc@web.de