Kontrola podatkowa dr Tomasz Nowak Katedra Prawa Finansowego pokój 3.91 dyżur: czwartki

Ramowy plan wykładu Pojęcie kontroli podatkowej Zagadnienia systemowe kontroli podatkowej: - regulacje prawne, w tym charakter prawny przepisów o kontroli podatkowej - kontrola podatkowa w systemie wymiaru zobowiązań podatkowych - rodzaje kontroli w sprawach podatkowych - kontrola podatkowa a inne rodzaje postępowań w sprawach podatkowych - organy prowadzące kontrolę podatkową Przebieg kontroli podatkowej: - wszczęcie - zasady gromadzenia materiałów - prawa i obowiązki kontrolowanego i kontrolujących - czas prowadzenia kontroli - zakończenie kontroli Funkcje kontroli podatkowej

Literatura H. Dzwonkowski, Z. Zgierski, Procedury podatkowe, Warszawa 2006 A. Mariański, D. Strzelec, Aspekty prawne kontroli podatkowej przedsiębiorców, Warszawa 2012 M. Münnich, Kontrola podatkowa. Geneza i rozwój procedury, Lublin 2010 komentarze do Ordynacji podatkowej

Pojęcie kontroli podatkowej - czego dotyczy wykład? prima facie - kontrola związana z obowiązkami w prawie podatkowym; kontrola wykonywania obowiązków ciążących na określonych podmiotach na gruncie przepisów prawa podatkowego w przepisach - tytuł działu VI Ordynacji podatkowej procedura uregulowana w dziale VI Ordynacji podatkowej

Pojęcie kontroli porównanie stanu rzeczywistego ze stanem wzorcowym według określonych kryteriów

Pojęcie kontroli (2) Na kontrolę składają się 4 „zasadnicze” rodzaje czynności: (1) ustalenie stanu obowiązującego (wyznaczenie) (2) ustalenie stanu rzeczywistego (wykonanie) (3) porównanie wykonań z wyznaczeniami (4) wyjaśnienie przyczyn stwierdzonej niezgodności Kontrola ⇒ brak jakichkolwiek elementów decyzji oraz brak elementów władczych Zadania kontroli (finansowej): (1) zapewnienie zgodności między stanem rzeczywistym a stanem obowiązującym (2) dostarczenie informacji w formie wyników kontroli tym jednostkom, które są powołane do podejmowania konkretnych decyzji, zmierzających do usunięcia skutków odchyleń wykonań od wyznaczeń i zapobieganiu wystąpienie tych zjawisk w przyszłości

Pojęcie kontroli podatkowej normatywne - art. 281 § 2 Op: „Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego”. kontrola podatkowa dotyczy wszelkich obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego wyznaczenia - obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego wykonania - sposób realizacji tych obowiązków przez podmioty, na których ciążą

Pojęcie kontroli podatkowej (2) Kontrola podatkowa w ujęciu wąskim - postępowanie, o którym mowa w dziale VI Ordynacji podatkowej → tego dotyczy wykład Kontrola podatkowa w ujęciu szerokim - wszelkie procedury, zmierzające do sprawdzenia, czy podmiot zobowiązany na gruncie przepisów prawa podatkowego wywiązuje się na nałożonych na niego przez te przepisy obowiązków

Pojęcie kontroli podatkowej (3) Kontrolowanym jest podmiot, na którym ciążą obowiązki w prawie podatkowym. Kontrolującym jest organ reprezentujący państwo w sprawach podatkowych.

Pojęcie kontroli podatkowej (4) Z art. 281 § 2 Op wynika, że chodzi o wszelkie obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego. Formalnie może chodzić o kontrolę realizacji wypełniania obowiązków w zakresie: 1) powstawania obowiązku podatkowego (np. obowiązek rejestracji) 2) wymiaru zobowiązań podatkowych 3) wykonania zobowiązań podatkowych. W praktyce procedurę, o której mowa w dziale VI Op wykorzystuje się do kontroli wymiaru zobowiązań podatkowych. Sposób uregulowania tej procedury również potwierdza jego wymiarowy charakter.

Cel kontroli podatkowej Wyłącznie weryfikacja stanu rzeczywistego ze stanem prawidłowym Celem bezpośrednim - na gruncie obowiązujących przepisów - nie jest wymiar Pośrednio stanowi instrument wymiaru: ➡ może zweryfikować pozytywnie (tj. stwierdzić brak nieprawidłowości) = potwierdzenie prawidłowości samowymiaru ➡ może stanowić podstawę autokorekty lub wszczęcia postępowania podatkowego i następnie wydania decyzji na podstawie art. 21 § 3 Op ( „Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego” ).

Regulacje prawne dotyczące kontroli podatkowej art (dział VI) Ordynacji podatkowej ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (j.t. Dz.U. z 2011 r., nr 41, poz. 214) ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (j.t. Dz.U. z 2013, poz. 672)

Regulacje prawne dotyczące kontroli podatkowej (2) Ustawa o kontroli skarbowej reguluje kontrolę „skarbową”, a nie „podatkową” Art. 1 ust. 1 tej ustawy: „Celem kontroli skarbowej jest ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa oraz zapewnienie skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych” w zakresie zapewnienia skuteczności poboru podatków → te same cele kontroli skarbowej i kontroli podatkowej

Regulacje prawne dotyczące kontroli podatkowej (3) rozdział 3 ustawy: „Postępowanie kontrolne” (już nie: „kontrola skarbowa”) art. 31 ust. 2 pkt 3 ustawy o kontroli skarbowej: „Użyte w ustawie określenia oznaczają: postępowanie kontrolne - postępowanie podatkowe, o którym mowa w dziale IV ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa” ➡ postępowanie kontrolne = postępowanie podatkowe wg działu IV Ordynacji podatkowej art. 13 ust. 3 ustawy o kontroli skarbowej: „Organ kontroli skarbowej może w ramach prowadzonego postępowania kontrolnego przeprowadzić kontrolę podatkową” art. 31 ust. 2 pkt 4 ustawy o kontroli skarbowej: „Użyte w ustawie określenia oznaczają: kontrola podatkowa - kontrolę, o której mowa w dziale VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa”. ➡ w toku postępowania kontrolnego („kontroli skarbowej”) prowadzi się również kontrolę podatkową

Regulacje prawne dotyczące kontroli podatkowej (4) Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ➡ rozdział V: „Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy” (art d) ➡ Art. 77 ust 1: „Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych”. 1a. (...) ust. 2: „W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustaw szczególnych”. ust. 3: „Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne ustawy”. ➡ dotyczy: kontroli u „przedsiębiorców”, zaś kontrola podatkowa może być prowadzona wobec jakiegokolwiek podatnika (choć w praktyce głównie przedsiębiorców) ➡ założenie: przeciwdziałać skutkom prowadzenia kontroli, które utrudniają bieżące prowadzenie działalności gospodarczej

Regulacje prawne dotyczące kontroli podatkowej (5) Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej zawiera następujące uregulowania w zakresie kontroli (odnoszą się również do kontroli podatkowej i są częściowo powielone regulacji zawartej w dziale VI Ordynacji podatkowej): ➡ zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli ➡ wykazywanie uprawnień do kontroli przez osoby kontrolujące ➡ sposób uczestnictwa kontrolowanego w toku kontroli ➡ miejsce prowadzenia kontroli ➡ prowadzenie książki kontroli ➡ niedopuszczalność kontroli równoległych ➡ czas trwania kontroli ➡ środki prawne przysługujące kontrolowanemu

Regulacje prawne dotyczące kontroli podatkowej (6) Dział VI Ordynacji podatkowej ➡ „podstawowa” regulacja kontroli podatkowej ➡ określa: zasady wszczęcia, zasady prowadzenia, prawa i obowiązki kontrolowanego i kontrolujących, zasady gromadzenia dowodów i informacji, sposoby zakończenia ➡ uwzględnia uregulowania ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie kontroli podatkowej przedsiębiorców ➡ jest również stosowana do kontroli podatkowej prowadzonej w toku postępowania kontrolnego prowadzonego przez organy kontroli skarbowej

Charakter prawny przepisów o kontroli podatkowej prawo podatkowe materialne formalne (procesowe) ustrojowe

Kontrola podatkowa w systemie wymiaru podatkowych wymiar decyzyjny samowymiar (samoobliczenie) pobór płatniczy pobór przez inkasenta obowiązek zgłoszenia zdarzeń podatkowych obowiązek zadeklarowania podatku obowiązek obliczenia, poboru i odprowadzenia podatku obowiązek poboru i odprowadzenia podatku KONTROLA PODATKOWA

Kontrola podatkowa przy wymiarze decyzyjnym powstanieobowiązkupodatkowego realizacja obowiązku zgłoszenia zdarzenia i danych niezbędnych wszczęciepostępowaniapodatkowego kontrolapodatkowa decyzja kontrolapodatkowa wszczęciepostępowaniapodatkowego nie ma formalnych przeszkód do prowadzenia kontroli podatkowej w zakresie zobowiązań wymierzanych decyzyjnie

Kontrola podatkowa przy wymiarze decyzyjnym (2) powstanieobowiązkupodatkowego realizacja obowiązku zgłoszenia zdarzenia i danych niezbędnych wszczęciepostępowaniapodatkowego informacje podatkowe decyzja informacjepodatkowe wszczęciepostępowaniapodatkowego przy wymiarze decyzyjnym informacje podatkowe są w praktyce istotniejszym źródłem weryfikacji niż kontrola podatkowa

Kontrola podatkowa przy samowymiarze w Polsce samowymiar dominuje - niewielka ilość zobowiązań wymierzanych decyzyjnie w systemie samowymiaru rośnie rola kontroli podatkowej (przy wymiarze decyzyjnym organ odpowiada za wymiar, w związku z czym prowadzi postępowanie dowodowe z własnej inicjatywy, gdyż leży to również w jego interesie) przekształcenie funkcji administracji podatkowej z kompetencji wymiarowych na kompetencje do kontroli

Kontrola podatkowa przy samowymiarze powstanieobowiązkupodatkowego złożenie deklaracji z wykazanym podatkiem do zapłaty wszczęciepostępowaniapodatkowego kontrolapodatkowa decyzja tzw. określająca (art. 21 § 3 Op) lub o umorzeniu (art. 208 § 1 Op) kontrolapodatkowa wszczęciepostępowaniapodatkowego czynności sprawdzające ten diagram nie uwzględnia dopuszczalności złożenia autokorekty niezłożenie deklaracji

Rodzaje kontroli/postępowań w sprawach podatkowych kontrola podatkowa kontrola skarbowa (postępowanie kontrolne prowadzone przez organy kontroli skarbowej - ustawa o kontroli skarbowej) czynności sprawdzające (dział V Op) postępowanie podatkowe (dział IV Op)

Czynności sprawdzające procedura uregulowana w dziale V Ordynacji podatkowej formalnie - odrębna procedura od kontroli podatkowej oraz postępowania podatkowego najczęściej poprzedza kontrolę lub postępowanie podatkowe w tej procedurze znajdują zastosowanie zasady ogólne postępowania podatkowego (stosuje się je i w postępowaniu podatkowym, i w kontroli podatkowej) ➞ nie ma ograniczenia gwarancji procesowych ➞ nie ma obniżonych standardów czynności sprawdzających

Cel czynności sprawdzających Art. 272 Op (w brzmieniu obowiązującym od dnia ): „Organy podatkowe pierwszej instancji, z zastrzeżeniem art. 272a, dokonują czynności sprawdzających, mających na celu: 1) sprawdzenie terminowości: a) składania deklaracji, b) wpłacania podatków, w tym również pobieranych przez płatników oraz inkasentów; 2) stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów wymienionych w pkt 1; 3) ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami; 4) weryfikację poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych przychodów (dochodów) opodatkowanych lub przychodów (dochodów) nieopodatkowanych - w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych; 5) weryfikację danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej”.

Cel czynności sprawdzających (2) - ograniczony cel czynności sprawdzających ➞ ani nie jest to wymiar, ani pełna kontrola wymiaru (jak w przypadku kontroli podatkowej), choć występują elementy występujące w toku kontroli lub postępowania podatkowego - zasadniczo tylko kontrola o charakterze formalnym (sprawdzanie, czy podatnik złożył deklarację ➞ pkt 1, sprawdzenie, czy deklaracja została wypełniona zgodnie z zasadami jej sporządzania ➞ pkt 2) - poza zakresem czynności sprawdzających zasadniczo pozostaje badanie prawidłowości wymiaru ➞ cel, o którym mowa w pkt 3, jest realizowany tylko w zakresie, w jakim przepisy regulujące postępowanie dowodowe w czynnościach sprawdzających umożliwiają przeprowadzenie dowodów (art Op) lub żądanie wyjaśnień (art. 274a § 2 Op)

Cel czynności sprawdzających (3) - to postępowanie o najmniej sformalizowanym charakterze (dowody gromadzi się tylko w ograniczonym zakresie) - niektórzy nazywają je „wstępną kontrolą podatkową o charakterze formalnym” (choć nie tylko elementy formalne podlegają „kontroli” - art. 272 pkt w związku z art. 274a § 2 oraz art Op) - założenie: nie ma potrzeby prowadzić pełnego postępowania lub pełnej kontroli, jeśli już w trybie mało sformalizowanym można dokonać weryfikacji prawidłowości niektórych elementów deklaracji podatkowej

Przesłanki i forma wszczęcia czynności sprawdzających brak regulacji brak przesłanek określonych prawem brak sformalizowanej czynności wszczęcia „sprawdzany” może w ogóle nie wiedzieć, że taka procedura jest/była wobec niego prowadzona dowiaduje się dopiero z wezwania, które może być podjęte przez organ dla zrealizowania zamierzonego celu prowadzonych czynności sprawdzających

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego w zależności od celów, które organ zamierza zrealizować tylko w zakresie, w jakim przepisy działu V Op to określają ➞ nie stosuje się przepisów działu IV rozdział 11 „Dowody”

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego (2) w zakresie sprawdzenia, czy deklaracja została złożona: Art. 274a. § 1 Op: „Organ podatkowy może zażądać złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn niezłożenia deklaracji lub wezwać do jej złożenia, jeżeli deklaracja nie została złożona mimo takiego obowiązku”.

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego (3) w zakresie poprawności formalnej złożonej deklaracji (2 sposoby działania organu podatkowego): Art § 1 Op: „W razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy w zależności od charakteru i zakresu uchybień: 1) koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty zł; 2) zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość”. art. 274a § 2 Op: „W razie wątpliwości co do poprawności złożonej deklaracji organ podatkowy może wezwać do udzielenia, w wyznaczonym terminie, niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia deklaracji, wskazując przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych w niej zawartych”.

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego (4) w zakresie zgodności danych w deklaracji ze stanem faktycznym (cel wskazany w art. 272 § 3 Op): (1) wezwanie do wyjaśnienia wątpliwości co do rzetelności danych zawartych w deklaracji (2) sprawdzenie ulg (3) sprawdzenie wydatków mieszkaniowych (ulgi, zwroty podatku lub koszty podatkowe) (4) tzw. kontrola krzyżowa

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego (5) wezwanie do wyjaśnienia wątpliwości co do rzetelności danych zawartych w deklaracji: art. 274a § 2 Op: „W razie wątpliwości co do poprawności złożonej deklaracji organ podatkowy może wezwać do udzielenia, w wyznaczonym terminie, niezbędnych wyjaśnień lub uzupełnienia deklaracji, wskazując przyczyny podania w wątpliwość rzetelności danych w niej zawartych”. przesłanka wezwania ➞ powstanie po stronie organu podatkowego wątpliwości do rzetelności danych oraz wskazanie tych wątpliwości w wezwaniu sposób zadośćuczynienia wezwaniu ➞ wyjaśnienie w zakresie przedstawionych przez organ podatkowy wątpliwości do rzetelności danych

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego (6) sprawdzenie ulg Art. 275 Op: § 1. Jeżeli ze złożonej deklaracji wynika, że podatnik skorzystał z przysługujących mu ulg podatkowych, organ podatkowy może zwrócić się do niego o okazanie dokumentów lub o złożenie fotokopii dokumentów, których posiadania przez podatnika, w określonym czasie, wymaga przepis prawa. § 2. Banki, na żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, są obowiązane do sporządzania i przekazywania informacji o zdarzeniach stanowiących podstawę do skorzystania przez podatnika z ulg podatkowych, jeżeli zostały wykazane w deklaracji złożonej przez podatnika. § 3. Przepis § 2 stosuje się również do zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych i dobrowolnych funduszy emerytalnych, w zakresie prowadzonych indywidualnych kont emerytalnych i indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego, oraz do domów maklerskich, banków prowadzących działalność maklerską, towarzystw funduszy inwestycyjnych i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. § 4. Do informacji, o których mowa w § 2 i 3, przepis art. 82 § 4 stosuje się odpowiednio.

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego (7) sprawdzenie wydatków mieszkaniowych (ulgi, zwroty podatku lub koszty podatkowe): Art. 276 Op: § 1. Organ podatkowy, za zgodą podatnika, może dokonać oględzin lokalu mieszkalnego lub części tego lokalu, jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe. § 2. W przypadku określonym w § 1 pracownik organu podatkowego, w porozumieniu z podatnikiem, ustala termin dokonania oględzin. Podpisaną przez podatnika adnotację o ustaleniu terminu oględzin zamieszcza się w aktach sprawy. § 3. W razie nieudostępnienia lokalu mieszkalnego w uzgodnionym terminie organ podatkowy może wyznaczyć nowy termin przeprowadzenia oględzin. § 4. Pracownik organu podatkowego sporządza protokół przeprowadzonych oględzin, który dołącza do akt sprawy. § 5. Przepisy § 1-4 stosuje się odpowiednio w przypadku skorzystania przez podatnika z ulg inwestycyjnych.

Czynności sprawdzające - zakres postępowania dowodowego (8) kontrola krzyżowa Art. 274c Op: § 1. Organ podatkowy, w związku z postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą: 1) przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym postępowaniem lub kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności; 2) przekazania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych, wyciągu z ksiąg podatkowych i dowodów księgowych zapisanego w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2, jeżeli kontrahent podatnika prowadzi księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych; przepis art. 168 § 3a pkt 1 stosuje się odpowiednio. § 1a. Z czynności sprawdzających u kontrahenta podatnika sporządza się protokół. § 2. Jeżeli miejsce zamieszkania, siedziba lub miejsce wykonywania działalności kontrahenta podatnika znajdują się poza obszarem działania organu prowadzącego postępowanie lub kontrolę, czynności sprawdzających, o których mowa w § 1, na zlecenie tego organu może także dokonać organ właściwy miejscowo.

Czynności sprawdzające - obowiązki „sprawdzanego” obowiązek zadośćuczynieniu wezwaniom podejmowanym na podstawie przepisów działu V Ordynacji podatkowej niezrealizowanie tych obowiązków może skutkować odpowiedzialnością karną skarbową: art. 83 KKS: „Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli skarbowej lub czynności kontrolnych w zakresie szczególnego nadzoru podatkowego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych”.

Czynności sprawdzające - forma zakończenia - brak regulacji o sposobie i formie zakończenia czynności sprawdzających - z poszczególnych czynności należy sporządzić protokół ➞ art. 172 § 1 Op (znajduje zastosowanie w czynnościach sprawdzających na podstawie art. 280 Op, w myśl którego w czynnościach sprawdzających znajdouje odpowiednie zastosowanie rozdział 9 działu IV Op): „Organ podatkowy sporządza zwięzły protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie”. - „sprawdzany” nie otrzymuje żadnej formalnej informacji o sposobie zakończenia czynności sprawdzających - dowiaduje się pośrednio ➞ przez dalsze działania organu, tj. wszczęcie lub niewszczęcie kontroli podatkowej/postępowania podatkowego

Czynności sprawdzające - forma zakończenia i jego konsekwencje (2) wezwanie do udzielenia wyjaśnień w sprawie niezłożenia deklaracji podatnik wyjaśnia, że nie miał tego obowiązku organ uznaje te wyjaśnienia - brak kontroli lub postępowania organ nie uznaje tych wyjaśnień wszczęcie kontroli lub postępowania podatnik wyjaśnia, że nie dopełnił obowiązku złożenie deklaracji

Czynności sprawdzające - forma zakończenia i jego konsekwencje (3) wezwanie do udzielenia wyjaśnień w związku z wątpliwościami co do rzeteleności deklaracji podatnik wyjaśnia, że wątpliwości organu są nieuzasadnione organ uznaje te wyjaśnienia - brak kontroli lub postępowania organ nie uznaje tych wyjaśnień wszczęcie kontroli lub postępowania podatnik wyjaśnia, że w istocie dane w deklaracji są nierzetelne złożenie deklaracji korygującej

Czynności sprawdzające - forma zakończenia i jego konsekwencje (4) sprawdzenie uprawnienia do ulgi przedstawienie tych dokumentów przez podatnika organowi podatkowemu organ stwierdza, że dokumenty potwierdzają prawo do ulgi - brak kontroli lub postępowania organ stwierdza, że dokumenty przedstawione przez podatnika nie są wystarczające wszczęcie kontroli lub postępowania brak dokumentów złożenie deklaracji korygującej

Czynności sprawdzające - forma zakończenia i jego konsekwencje (5) kontrola krzyżowa podatnik przedstawia dokumenty wątpliwości organu wszczęcie czynności sprawdzających, kontroli lub postępowania podatnik nie przedstawia dokumentów przekazanie protokołu do akt kontroli u kontrolowanego kontrahenta podatnika poza kontrolą krzyżową

Postępowanie podatkowe postępowanie uregulowane w dziale IV Ordynacji podatkowej postępowanie jurysdykcyjne, zmierzające do wydania decyzji wymiarowej (na podstawie art. 21 § 1 pkt 2 Op, art. 21 § 3 Op, art. 21 § 3a Op, art. 24 Op)

Postępowanie podatkowe - przesłanki i forma wszczęcia wymiar decyzyjnysamowymiar złożenie deklaracji informującej o powstaniu obowiązku podatkowego brak regulacji przesłanek wszczęcia ≈ uzyskanie przez organ informacji o powstaniu obowiązku podatkowego (z informacji podatkowych, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej) postanowienie o wszczęciu postępowania podatkowego postanowienie o wszczęciu postępowania podatkowego z urzędu brak regulacji przesłanek wszczęcia ≈ „podejrzenie” nieprawidłowości samowymiaru (z informacji podatkowych, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej)

Postępowanie podatkowe - obowiązki strony te wskazane w dziale IV Op: obowiązek udzielania wyjaśnień (art. 155 Op) obowiązek udostępnienia przedmiotu oględzin (art. 198 Op) przesłuchanie strony (art. 199 Op) ➞ tylko za zgodą strony zobowiązanie do przedstawienia dowodu (art. 189 Op) - brak sankcji za nieprzedstawienie dowodu, leży to w interesie strony

Postępowanie podatkowe - zakres postępowania dowodowego rozdział 11 działu IV Ordynacji podatkowej postępowanie dowodowe w pełnym zakresie dopuszczalne wszelkie środki dowodowe

Postępowanie podatkowe - formy zakończenia decyzja - zawsze! wymiarowa - określenie/ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego - określenie zwrotu podatku - określenie straty podatkowej o umorzeniu postępowania jako bezprzedmiotowego - brak podstaw do wymiaru podatku proces wymiar został zakończony

Kolejność podejmowania procedur czynności sprawdzające kontrola podatkowa postępowanie podatkowe obowiązek złożenia deklaracji

Kolejność podejmowania procedur (2) czynności sprawdzające kontrola podatkowa postępowanie podatkowe obowiązek złożenia deklaracji

Postępowanie kontrolne prowadzone przez organy kontroli skarbowej (inspektor kontroli skarbowej) rozdział 3 ustawy o kontroli skarbowej: „Postępowanie kontrolne” art. 31 ust. 2 pkt 3 ustawy o kontroli skarbowej: „Użyte w ustawie określenia oznaczają: postępowanie kontrolne - postępowanie podatkowe, o którym mowa w dziale IV ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa” ➡ postępowanie kontrolne = postępowanie podatkowe uregulowane w dziale IV Ordynacji podatkowej postępowanie jurysdykcyjne, którego celem jest zarówno weryfikacja wykonania obowiązków przez podatnika, ale jednocześnie zmierza ono do wydania decyzji wymiarowej (na podstawie art. 21 § 1 pkt 2 Op, art. 21 § 3 Op, art. 21 § 3a Op, art. 24 Op) ➞ elementy kontroli i wymiaru

Postępowanie kontrolne - przesłanki i forma wszczęcia brak regulacji przesłanek Art. 12 ustawy o kontroli skarbowej: 1. Postępowanie kontrolne jest prowadzone zgodnie z planem kontroli. 2. Plany kontroli ustalają dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej stosownie do zadań określonych przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej. 3. Postępowanie kontrolne może być również prowadzone poza planem kontroli, na podstawie uzyskanych informacji lub materiałów albo przeprowadzonych analiz. postanowienie o wszczęciu postępowania kontrolnego (art. 13 ust. 1 ustawy o kontroli skarbowej) konieczność powiadomienia o zamiarze wszczęcia - na zasad określonych w przepisach o kontroli podatkowej

Postępowanie kontrolne - obowiązki strony te wskazane w dziale IV Op: obowiązek udzielania wyjaśnień (art. 155 Op) obowiązek udostępnienia przedmiotu oględzin (art. 198 Op) przesłuchanie strony (art. 199 Op) ➞ tylko za zgodą strony zobowiązanie do przedstawienia dowodu (art. 189 Op) - brak sankcji za nieprzedstawienie dowodu, leży to w interesie strony

Postępowanie kontrolne - zakres postępowania dowodowego rozdział 11 działu IV Ordynacji podatkowej postępowanie dowodowe w pełnym zakresie dopuszczalne wszelkie środki dowodowe

Postępowanie kontrolne - formy zakończenia stwierdzenie przez organ przesłanek do wydania decyzji decyzja wymiarowa - określenie/ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego - określenie zwrotu podatku - określenie straty podatkowej wynik kontroli proces wymiar został zakończony brak przesłanek do wydania decyzji art. 24 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o kontroli skarbowej

Rodzaje postępowań - porównanie postępowanie podatkowe czynności sprawdzające kontrola podatkowa postępowanie kontrolne celwymiar sprawdzenie niektórych obowiązków formalnych sprawdzenie wszelkich obowiązków wymiar zakres postępowania dowodowego pełny ograniczony zakres pełny (jak w postępowaniu podatkowym) pełny zakres uprawnień kontrolujących ograniczony do wskazanych w dziale IV Op ograniczony do wskazanych w dziale V Op najszerszy ograniczony do wskazanych w dziale IV Op