Koleje Dużych Prędkości w aspekcie rozwoju regionów Polski Andrzej Cholewa Wiceprzewodniczący Railway Business Forum Seminarium Koleje Dużych Prędkości w Polsce PKP PLK / RBF Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Raporty i opracowania Opracowania specjalistów prywatnych firm kolejowych i doradczych - grudzień 2001- 2002 (XII-2001 geneza połączenia HST Warszawa-Łódź-Wrocław) Opracowanie Alcatel na temat szybkich kolei w Polsce, 2002 Opracowanie Concordia system szybkich kolei: analiza ekonomiczno-finansowa Koncepcja sieci szybkich połączeń kolejowych w Polsce, 2002 Biuro Projektów Kolejowych w Łodzi Fundacja na rzecz Rozwoju Politechniki Warszawskiej: Koncepcja budowy linii TGV relacji Warszawa-Łódź- Wrocław. Komitet Badań Naukowych: Projekt szybkich połączeń kolejowych w Polsce w ramach europejskiego systemu transportowego. Prace badawcze podjęła PLK S.A z CNTK Prace zespołu celowego RBF Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Tezy Transport, w tym koleje są podstawowym elementem wzrostu gospodarczego Konieczne jest stworzenie kolei odpowiadającej wymogom XXI wieku Rozwój kolei stworzy tysiące nowych miejsc pracy Konieczne jest przyspieszenie rozwoju kolejowych przewozów pasażerskich – jako alternatywa dla transportu lotniczego i drogowego Koleje dużych prędkości to konieczność cywilizacyjna Bez systemu kolei dużych prędkości niemożliwe będzie osiągnięcie szybkiego tempa rozwoju gospodarczego Polski i jej regionów Szybkie koleje są ważnym elementem strategii gospodarczych państw Unii Europejskiej Konieczne jest przyspieszenie prac nad szybkimi kolejami w Polsce Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Transport, w tym koleje są podstawowym elementem wzrostu gospodarczego Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ ROZWOJU GOSPODARKI I TRANSPORTU Zależność o charakterze sprzężenia zwrotnego: bierna rola transportu w cyklu koniunkturalnym (rola reaktywna) - reakcja produkcji transportowej na wahania poziomu aktywności gospodarczej oddziaływanie czynne (rola proaktywna) - udział transportu w kształtowaniu koniunktury. Zły system transportowy stanowi barierę wzrostu Transport może być narzędziem polityki stabilizacji koniunktury Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ ROZWOJU GOSPODARKI I TRANSPORTU Dynamika PKB i pracy przewozowej w krajach OECD w latach 1970-1990 Korelacja pomiędzy tempem wzrostu PKB a pracą przewozową w krajach OECD w latach 1970-1990 Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ ROZWOJU GOSPODARKI I TRANSPORTU Unia Europejska Dynamika PKB i pracy przewozowej* w krajach UE w latach 1990-2001 * W przewozach towarowych uwzględniono: transport samochodowy, kolejowy, rurociągowy, śródlądowy wodny i morski (wewnątrz UE). Przewozy pasażerskie obejmują: motoryzację indywidualną, transport kolejowy, transport autobusowy, tramwaj i metro oraz transport lotniczy. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ ROZWOJU GOSPODARKI I TRANSPORTU Polska Dynamika PKB i pracy przewozowej w transporcie pasażerskim w Polsce w latach 1960-2003* Dynamika PKB i pracy przewozowej w pasażerskim transporcie kolejowym w Polsce w latach 1960-2003 * Bez uwzględnienia komunikacji miejskiej i motoryzacji indywidualnej. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Porównanie wielkości pracy przewozowej wykonanej transportem zbiorowym oraz koleją w Polsce i krajach UE w latach 1970-2003 Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

WSPÓŁZALEŻNOŚĆ ROZWOJU GOSPODARKI I TRANSPORTU Polska 1960-1989 między tempem wzrostu PKB a pracą przewozową w transporcie zbiorowym - ścisła współzależność - liniowa funkcja trendu (współczynnik korelacji R2=0,98) 1992-2003 najbardziej dopasowaną (R2=0,97) tendencją rozwojową między PKB, a pracą przewozową jest wielomianowa funkcja trendu, z ujemnym nachyleniem Bardziej głębokie spowolnienie dynamiki wzrostu przewozów pasażerskich do PKB nastąpiło w transporcie kolejowym spowodowane: zmniejszeniem się liczby dojazdów do pracy rozwojem motoryzacji indywidualnej w Polsce niedostosowaną do obecnych potrzeb ofertą kolei. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Infrastruktura a konkurencyjność regionów Kluczowy czynnik – otwartość regionu - dostępność dla przepływu towarów, osób i usług Globalizacja sprawia, iż rozwój gospodarczy zaczyna się koncentrować w węzłach logistycznych Obszary pozostające poza węzłami regionalnych, krajowych i międzynarodowych systemów logistycznych, stają się obszarami peryferyjnymi Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Konieczne jest stworzenie kolei odpowiadającej wymogom XXI wieku Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Systemowe podejście do transportu Już Polsce Piastów widziano ówczesny transport w kategoriach systemowych. Mapa pokazuje sieć jako kombinację dróg średnicowych i obwodowych. Takie podejście jest aktualne również dla rozwiązania obecnych problemów transportowych Polski. Mapa dróg kolejowych współczesnej Polski niestety daleko odbiega od tego schematu. Brak jest efektywnych połączeń dla relacji: ·        Wrocław – Warszawa, ·        Szczecin – Warszawa, ·        Szczecin – Gdańsk. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Historyczne i przyszłe uwarunkowania budowy linii kolejowych Większość dróg kolejowych na ziemiach polskich powstała pod koniec XIX i na początku XX w. Plany rozwoju sieci kolejowej były elementem strategii rozwoju gospodarki i zagospodarowania przestrzennego kraju Lata 40. XIX w. - budowa pierwszej linii kolejowej z Warszawy na Śląsk, i lata 30. XX w. budowa nowych linii kolejowych były elementem rozwoju i wyjścia gospodarki polskiej z kryzysu Regiony, które posiadają najgęstszą sieć kolejową, są do dziś znacznie lepiej rozwinięte i przynoszą większy PKB per capita np. dolnośląskie, śląskie, pomorskie Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Linie kolejowe w Polsce W XIX w. budowa linii kolejowej była równoznacznym przedsięwzięciem inwestycyjnym do budowy nowej fabryki W XX w. w Polsce zrealizowano kilka nowych projektów Po 1980 r. nie podjęto żadnego projektu Niedorozwój infrastruktury kolejowej staje się odczuwalną barierą rozwoju gospodarczego Niedorozwój infrastruktury kolejowej nie pozwala skutecznie eliminować głębokich różnic w poziomie rozwoju regionów Polski Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Wzrost średniej prędkości handlowej pociągów pasażerskich na świecie Wg „Railway Gazette International” w 21 krajach świata coraz więcej pociągów osiąga prędkość handlową ponad 120 km/h, w tym w 11 krajach powyżej 150 km/h Japonii, Francji, Niemczech i Hiszpanii powyżej 200 km/h Maksymalna prędkość szybkich pociągów pasażerskich w Europie Zachodniej mieści się dzisiaj w granicach 270-300 km/h, a ogólny czas podróży szybką koleją z prędkością 200 km/h na odległości poniżej 500-600 km jest krótszy od czasu podróży samolotem Ponadto pociąg jest w stanie oferować wyższy niż samolot lub samochód komfort podróży. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Skrócenie czasu podróży koleją w porównaniu z 1914 r. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Rozwój kolei stworzy tysiące nowych miejsc pracy Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Bezrobocie w Polsce Polska jest jednym z najuboższych krajów UE o najwyższym wskaźniku bezrobocia Poziom bezrobocia w województwie dolnośląskim (26% w 2003 r.) był najwyższy wśród wszystkich 254 regionów UE Wysoki wskaźnik bezrobocia w województwach: zachodniopomorskim (25,5%) lubuskim (24,5%) warmińsko-mazurskim (23,9%) kujawsko-pomorskim (21,8%) Poziom bezrobocia może być wskaźnikiem uzasadniającym budowę szybkich połączeń kolejowych w Polsce Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Rozwój infrastruktury kolejowej a wkład PKB per capita oraz bezrobocie w regionie 1,7 mln 2,2 mln 1,4 mln 1,0 mln 3,4 mln 2,9 mln 2,1 mln 1,1 mln 2,6 mln 5,1 mln 1,2 mln 3,2 mln 4,7 mln 1,3 mln Bezrobocie *Liczby podane w procentach stanowią stosunek średniego PKB per capita w regionie do średniej krajowej – czarna czcionka; niebieska czcionka – liczba mieszkańców regionu w mln. Źródło: opracowanie własne. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Bezpośrednie korzyści wynikające z budowy linii dużych prędkości w aspekcie zmniejszenia bezrobocia Budowa linii kolejowych kreuje miejsca pracy o charakterze stałym w odróżnieniu od budowy autostrad Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Konieczne przyspieszenie rozwoju kolejowych przewozów pasażerskich – jako alternatywa dla transportu lotniczego i drogowego Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Koleją czy samolotem? Czas podróży koleją a samolotem Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Kierunki głównych przemieszczeń korytarzowych w Polsce Koncentracja ludności i generatorów ruchu (obecnie) Małopolska – Śląsk – Dolny Śląsk w części centralnej - układ Warszawa – Łódź – Poznań – Bydgoszcz / Toruń Najwyższy poziom ruchliwości obecnie występuje w regionach Polski mazowieckim, małopolskim, śląskim, wielkopolskim, dolnośląskim, pomorskim, łódzkim, lubelskim Prognoza do roku 2020 zakłada wzrost intensywności ruchu na kierunku: Praga – Wrocław – Łódź – Warszawa, i dalej wzdłuż E-75 w kierunku krajów nadbałtyckich, wzdłuż linii E-20, E-30, E-65, E-59 na znaczeniu zyskają powiązania: Szczecina z Gdańskiem Poznania z Gdańskiem Wrocławia z Łodzią i Warszawą Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Prognoza potoków ruchu w przewozach pasażerskich w 2020 r Prognoza potoków ruchu w przewozach pasażerskich w 2020 r. Wg grupy ekspertów międzynarodowych TEN-STAC Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Roczny ruch pasażerski na głównych osiach komunikacyjnych Polski W relacji Warszawa - Łódź – Wrocław już dzisiaj występuje największy potok podróżnych w Polsce - z najmniejszym udziałem kolei (35%), a Centralna Magistrala Kolejowa obsługuje drugi co do wielkości w kraju potok podróżnych.   Źródło:Concordia Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Czynniki kształtujące popyt na przewozy pasażerskie Zasadnicze znaczenie dla wielkości i gałęziowej struktury popytu na przewozy pasażerskie mają: wielkość produktu krajowego brutto (PKB) oraz PKB per capita, realne dochody ludności, dynamika i zmiany w strukturze demograficznej ludności, w tym: udział uczącej się młodzieży, udział ludzi w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym, ludność aktywna zawodowa stopa bezrobocia, tempo rozwoju motoryzacji indywidualnej, wykorzystanie czasu wolnego (ruch rekreacyjny, turystyka) Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Czy w Polsce możliwe jest odwrócenie negatywnych trendów w pasażerskich przewozach kolejowych? Tak - ale pod warunkiem: oferta kolei będzie uwzględniać obecne i przyszłe, a nie przeszłe potrzeby transportowe społeczeństwa: radykalne skrócenie czasu / przestrzeni połączenia między wszystkimi dużymi miastami – sieć musi stanowić efektywny system transportowy lepszy standard podróżowania (w tym bezpieczeństwa) Skłoni to do rezygnacji części mieszkańców z użytkowania samochodów osobowych na rzecz korzystania z usług kolei. W latach 2010-2020, podobnie jak w krajach zachodnich obecnie, w Polsce istotną rolę mogą odgrywać przewozy typu: InterCity o prędkościach jak w chwili obecnej do 160 km/h przewozy pociągami dużych prędkości > 250 km/h Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Koleje dużych prędkości to konieczność cywilizacyjna Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Społeczno-ekonomiczne skutki rozwoju sieci TEN-T* Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Społeczno-ekonomiczne skutki rozwoju sieci TEN-T Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Wielkość pracy przewozowej na sieci HST w Europie w latach 1993-2003 Źródło: UIC. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Europa „przed” i „po” wprowadzeniu sieci pociągów dużych prędkości Źródło: M.M. Fischer, P. Nijkamp, Networks, An Integrative Perspective, WSG-Discussion Paper 32, Vienna, November 1993, p. 7. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Polska po wybudowaniu pierwszej linii Szybkiej Kolei? Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania budowy linii dużych prędkości Wpływu inwestycji w infrastrukturę komunikacyjną nie można tylko postrzegać w kategoriach czysto ekonomicznych, mierzalnych aparatem arytmetycznym: nie należy brać pod uwagę wyłącznie zyskowności biznesowej danego połączenia należy wziąć pod uwagę stymulację rozwoju regionów ściany wschodniej skrócenie dystansów stworzy nową szansę na znalezienie pracy daleko poza miejscem zamieszkania oraz kształcenia, w miejscowościach do tej pory zbyt odległych by było to realne. Przykład (lata 70. ubiegłego wieku) Niektóre zakłady pracy (kopalnie, huty oraz wielkie budowy) organizowały dowóz pracowników nawet do 200 km od miejsca świadczenia pracy Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Szybkie koleje są ważnym elementem strategii gospodarczych państw Unii Europejskiej Transport, w tym koleje są podstawowym elementem wzrostu gospodarczego Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Elementy procesu tworzenia systemów szybkich kolei Decyzja polityczna Potrzebne jest poparcie dla projektu szybkich kolei podobnie jak w innych krajach parlamentu i rządu Decyzje organizacyjne potrzebne jest określenie kto i za co odpowiada w procesie rozwoju Szybkich Kolei (rząd, regiony, PLK S.A., sektor prywatny, sektor finansowy) określenie ram współpracy z Unią Europejską Decyzja ekonomiczna konieczne jest ustalenie sposobu oceny projektów zgodnego z polityką gospodarczą i transportową państwa niezbędne jest zdefiniowanie kryteriów wyboru wariantów rozwoju Szybkich Kolei Decyzje o finansowaniu projektów Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Metody oceny projektów szybkich kolei Wielka Brytania Japonia Francja Niemcy Hiszpania Włochy Australia Analiza finansowa Tak Analiza ekonomiczna (C/B analysis) Nie Tak* Wielokryteriowa ocena projektu Studia wpływu ekonomicznego (economic impact studies) * Częściowo wdrożone Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Przykład procesu oceny i zatwierdzania projektów szybkich kolei Niemcy Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Podmioty odpowiedzialne za szybkie koleje: DB Reise & Touristik zajmuje się krajowymi przewozami pasażerów w tym szybkimi kolejami. DB Netz: sprawy infrastruktury Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Proces identyfikacji i zatwierdzania projektów kolejowych Bundesverkehrswegeplan (BVWP) wieloletni plan inwestycji infrastrukturalnych – przygotowuje rząd Bundesschienenausbaugesetz, który musi być przyjęty przez obie izby parlamentu. (Wyłącznie projekty które są włączone do tego planu mogą zostać sfinansowane ze środków budżetowych). Postanowienie o akceptacji planu projektu (Planfeststellungsbeschluss) jest wydawane przez EBA (Eisenbahnbundesam). - regulator rynku kolejowego. Podpisywany jest kontrakt finansowy pomiędzy DB a rządem Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Niemcy: Kryteria oceny projektów Szybkiej Kolei Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Analiza kosztów i korzyści jest głównym elementem oceny projektów Poza analizą kosztów i korzyści wykonuje się także: Analizę wpływu regionalnego i gałęziowego Analiza wpływu na środowisko. W ostatecznej ocenie projektu uwzględnia się wyniki wszystkich tych analiz Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Niemcy: Ocena systemu rozwoju szybkich kolei Decyzje inwestycyjne odzwierciedlają politykę transportową i gospodarczą w tym priorytet dla transportu kolejowego Kluczowe decyzje odnośnie do budowy linii szybkich kolei były podejmowane w Parlamencie O harmonogramie budowy linii, organizacji i sposobie jej finansowania decyduje Rząd Federalny Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Bez systemu kolei dużych prędkości niemożliwe będzie osiągnięcie szybkiego tempa rozwoju gospodarczego Polski i jej regionów Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Polski przemysł kolejowy Zakłady budowy i napraw taboru (2004): Obroty > 2,400 MPLN Zatrudnienie > 14,000 pracowników Zatrudnienie w łańcuchu dostaw (przemysł kolejowy) > 40,000 Zatrudnienie w łańcuchu dostaw (przemysł ogólny) > 20,000 2 instytuty badawcze taboru szynowego Przedsiębiorstwa infrastruktury kolejowej (2004) Obroty > 1,200 MPLN Zatrudnienie > 6,000 pracowników Zatrudnienie w łańcuchu dostaw (przemysł kolejowy)> 20,000 Zatrudnienie w łańcuchu dostaw (przemysł ogólny) > 10,000 1 instytut badawczy Razem > 20,000 (bezpośrednio) + > 90,000 (w łańcuchu dostaw) Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Ranking miast Polski a kolejowe linie magistralne * Oznaczone są miasta powyżej 100 tys. mieszkańców. Źródło: opracowanie własne na podstawie: Wielki Ranking Miast 2003. Centrum Badań Regionalnych. Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Konieczne jest przyspieszenie prac nad szybkimi kolejami w Polsce Transport, w tym koleje są podstawowym elementem wzrostu gospodarczego Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Czego brak w Polsce? Zatwierdzonego master planu dla polskich kolei Strategicznego planu rozwoju Szybkich Kolei (na okres do 25 lat) Planu i harmonogramu działania w zakresie Szybkich Kolei Wstępnych decyzji finansowych (źródła i sposób finansowania długookresowych krótkoterminowych (linia Warszawa – Łódź – Wrocław) Formalnych ram działania (organizacja) projektu Szybkich Kolei nowe linie 250-300 km/h linie zmodernizowane 160 km/h połączenia zagraniczne Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Proces rozwoju Szybkich Kolei w Polsce Powołanie stałej grupy roboczej zaakceptowanej przez Ministra Transportu i Budownictwa do opracowania Strategicznego Planu Rozwoju Szybkich Kolei Ministerstwo T i B, Ministerstwo Finansów, PLK S.A., sektor prywatny, eksperci w zakresie transportu i finansów Pierwsze zadania grupy roboczej to: Przygotowanie szczegółowej długookresowej koncepcji i planu działania Założenia dla planu strategicznego Szybkich Kolei Zakres prac doradczych i pomocy technicznej Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Bieżące zadania Musimy działać dwutorowo: Sprawy strategiczne - Grupa robocza Działalność w zakresie linii Warszawa – Wrocław; PLK S.A. i Grupa robocza. Przygotować strategię która zostanie włączona do: polskiej polityki transportowej planów długo-okresowych inwestycji transportowych w Polsce. Przygotować strategię która może być zaakceptowana przez Komisję Europejską (Strategia dla Szybkich Kolei w Master Planie Kolei Polskich) Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005

Dziękujemy Zapraszamy na naszą witrynę internetową !! www.rbf.net.pl Linie dużych prędkości w aspekcie rozwoju regionów .... 14-11-2005