KONFERENCJA PEŁNO(S)PRAWNY STUDENT KRAKÓW, 03/11/2015 EFS – wsparcie szkolnictwa wyższego bez barier

Podniesienie kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym - 75 tys. studentów podniesie kompetencje Zwiększenie jakości i efektywności kształcenia na studiach doktoranckich - 3,4 tys. studentów skorzysta z programów studiów doktoranckich Umiędzynarodowienie programów kształcenia studentów z Polski oraz dla cudzoziemców uruchomionych międzynarodowych programów kształcenia Wsparcie zmian organizacyjnych i podniesienie kompetencji kadr uczelni - 7,2 tys. pracowników dydaktycznych wspartych w procesie kształcenia - 10,5 tys. pracowników kadry kierowniczej i administracyjnej wspartych w zakresie zarządzania uczelnią Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju – 1,1 mld EUR 827 mln EUR 112 mln EUR 85 mln EUR 229 mln EUR

Podniesienie kompetencji studentów  Programy kształcenia o profilu ogólnoakademickim albo praktycznym dostosowane do potrzeb gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa, w tym:  Nowe kierunki studiów  Dostosowanie programów kształcenia  Włączenie pracodawców w przygotowanie i realizację programów kształcenia  Wysokiej jakości programy stażowe Konkurs: programy stażowe - nabór wniosków do , alokacja 145 mln zł Projekt pozakonkursowy: Program praktyk zawodowych w Państwowych Wyższych Szkołach Zawodowych Wartość: 136 mln zł Okres realizacji:

Podniesienie kompetencji studentów  Podnoszenie kompetencji studentów w obszarach kluczowych dla gospodarki i rozwoju kraju, w tym:  Certyfikowane szkolenia i zajęcia warsztatowe  Dodatkowe zajęcia realizowane wspólnie z pracodawcami  Dodatkowe zadania praktyczne dla studentów realizowane w formie projektowej  Wizyty studyjne u pracodawców  Wspieranie studentów w rozpoczęciu aktywności zawodowej na rynku pracy (np. akademickie biura karier) Konkurs: kompetencje - nabór wniosków do , alokacja 250 mln zł Kolejny konkurs – I kwartał 2016, 250 mln zł Konkurs: Akademickie Biura Karier - nabór wniosków do , alokacja 35 mln zł

Zwiększenie jakości i efektywności studiów doktoranckich  Tworzenie i realizacja wysokiej jakości:  Interdyscyplinarnych programów doktoranckich o zasięgu krajowym lub międzynarodowym  Międzynarodowych programów studiów doktoranckich, przez podstawowe jednostki organizacyjne uczelni wspólnie z innymi jednostkami naukowymi  Programów studiów doktoranckich, kluczowych dla gospodarki i społeczeństwa, wspierających innowacyjność kraju i zapewniających możliwość transferu/komercjalizacji rezultatów studiów doktoranckich Projekt pozakonkursowy: Opracowanie programów studiów doktoranckich o zróżnicowanych profilach Wartość: 5 mln zł Okres realizacji: do * Wypracowane programy studiów będą następnie wdrażane w formie konkursowej

Poprawa dostępności międzynarodowych programów kształcenia dla studentów z Polski oraz dla cudzoziemców  Programy kształcenia w językach obcych  Międzynarodowe programy studiów oraz międzynarodowe szkoły letnie umożliwiających studiowanie w Polsce cudzoziemcom oraz studiowanie w międzynarodowym środowisku przez osoby z Polski  Włączenie uznanych wykładowców z zagranicy w prowadzenie programów kształcenia w polskich uczelniach  Uzyskiwanie zagranicznych akredytacji przez polskie uczelnie lub programy kształcenia  Uczestnictwo wybitnie uzdolnionych studentów w międzynarodowych konkursach lub zawodach Projekt pozakonkursowy: Najlepsi z najlepszych Wartość: 8,5 mln zł Okres realizacji: Projekt pozakonkursowy: Akredytacje zagraniczne Wartość: 21 mln zł Okres realizacji:

Wsparcie zmian organizacyjnych i podniesienie kompetencji kadr  Wdrażanie na uczelniach zmian w zakresie zarządzania procesem kształcenia:  Informatyczne narzędzia zarządzania uczelniami: centralny system repozytoriów prac dyplomowych, obsługa tzw. programów antyplagiatowych, otwarte zasoby edukacyjne  Narzędzia udostępniania informacji i danych o szkolnictwie wyższym tj. rozszerzanie zakresu informacji przekazywanych do systemu informacji o szkolnictwie wyższym, wdrażanie systemów wspierania zarządzania finansami, informatyczne wspieranie innowacyjnego procesu dydaktycznego  Wspieranie procesów konsolidacji uczelni Konkurs: zarządzenie procesem kształcenia, nabór wniosków do , alokacja 100 mln zł

Wsparcie zmian organizacyjnych i podniesienie kompetencji kadr  Podnoszenie kompetencji dydaktycznych kadr uczelni - innowacyjne umiejętności dydaktyczne, informatyczne (w tym profesjonalne bazy danych i ich wykorzystanie w procesie kształcenia), prowadzenie dydaktyki w j. obcym, zarządzanie informacją  Podnoszenie kompetencji zarządczych kadr kierowniczych i administracyjnych w uczelniach

Dostępność dla osób o różnych potrzebach funkcjonalnych - kontekst nowych rozwiązań Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych – zmiana paradygmatu postrzegania i podejścia do ON Realizacja celów Strategii Europa 2020 – m.in. zwiększenie stopy zatrudnienia osób w wieku do co najmniej 75% Rozporządzenie Ogólne PE i Rady (UE) nr 1303/2013 z r. (załącznik I, pkt. 5.4 Dostępność, warunki ex-ante) Umowa Partnerstwa (zobowiązanie PL do wdrożenia zapisów Konwencji w ramach EFSI – Agenda działań na rzecz równości szans i niedyskryminacji w ramach funduszy unijnych ) Inicjatywa Grupy ON Inclusion – propozycje systemowych rozwiązań gwarantujących dostępność EFSI

Ograniczony dostęp ON do wsparcia EFS Źródło: sprawozdanie z realizacji PO KL za I półrocze 2015 r. Udział ON w ogólnej liczbie uczestników projektów

Ograniczony dostęp ON do wsparcia EFS Udział ON w społeczeństwie – 12% vs Udział ON w ogólnej liczbie uczestników projektów – 3,7% Udział studentów z niepełnosprawnością w ogólnej liczbie studentów – ok. 1,8% (2011/2012) vs Udział studentów z niepełnosprawnością w ogólnej liczbie uczestników projektów w PIV – 0,1%

Kierunek zmian Uwzględnienie potrzeb ON traktowane nie jako uprzywilejowanie ale jako naturalna konieczność znoszenia barier: architektonicznych cyfrowych komunikowania się mentalnych

Wytyczne w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla ON Po raz pierwszy zasada dostępności uwzględniona tak szeroko i włączona do głównego nurtu rozwiązań systemowych obowiązuje wszystkie instytucje uczestniczące w realizacji programów operacyjnych wszystkie programy operacyjne realizowane w EFSI powinny zaplanować mechanizmy przeciwdziałające wszelkim formom dyskryminacji, w tym ze względu na niepełnosprawność wymagane podejście dual approach dla programów operacyjnych współfinansowanych z EFS, zalecane dla pozostałych funduszy

Zakres Wytycznych – podstawowe definicje Osoby z niepełnosprawnością – osoby niepełnosprawne w rozumieniu ust. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także osoby z zaburzeniami psychicznymi, w rozumieniu ust. o ochronie zdrowia psychicznego Osoba niepełnosprawna to: 1.zakwalifikowana przez organy orzekające do jednego z 3 stopni niepełnosprawności lub 2.o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub 3.o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia Osoba z zaburzeniami psychicznymi to: 1.chora psychicznie (wykazująca zaburzenia psychotyczne) 2.upośledzona umysłowo 3.wykazująca inne zakłócenia czynności psychicznych

Zakres Wytycznych – Dostępność Dotyczy: środowiska fizycznego transportu technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych towarów i usług Pozwala osobom z niepełnosprawnościami na korzystanie z ww. na równych prawach/w pełni z innymi. Dostępność może być zapewniona dzięki stosowaniu: 1.koncepcji uniwersalnego projektowania 2.mechanizmu racjonalnych usprawnień

Dostępność Dostępność projektu – głównie EFS np. rekrutacja, udział: język łatwy, pomieszczenia bez barier architektonicznych i innych, system edukacyjny, strona internetowa projektu Dostępność produktów/rezultatów/efektów – EFS, EFRR, FS Dla EFS: np. podręczniki, materiały szkoleniowe, e- zasoby, filmy instruktażowe/reklamowe, wypracowane modele, narzędzia internetowe, Dla EFRR i FS: np. środki transportu publicznego, perony, przystanki autobusowe, przejścia dla pieszych, kładki, przejścia podziemne, oznakowania, budynki

Dostępność Dostępność informacyjna: - zasoby cyfrowe tworzone przez instytucje oraz w projektach muszą być zgodne z WCAG 2.0 AA = muszą spełniać kryteria dostępności - zgłoszenie specjalnej potrzeby podczas rejestracji uczestników na spotkanie, obliguje instytucje do jej spełnienia np. zapewnienia systemów wspomagających słyszenie Dostępność architektoniczna: - działania w ramach projektów, w których na etapie rekrutacji zidentyfikowano możliwość udziału ON muszą być realizowane w budynkach dostosowanych architektonicznie - wymogi obowiązują także instytucje systemu wdrażania przy organizacji spotkań

Racjonalne usprawnienia ułatwiają dostęp i uczestnictwo w projektach ON możliwość finansowania, a co za tym idzie kwalifikowania wydatków związanych z mechanizmem konieczne i odpowiednie zmiany oraz dostosowania nienakładające nieproporcjonalnego lub nadmiernego obciążenia rozpatrywane osobno dla każdego konkretnego przypadku w projekcie odmowa racjonalnego usprawnienia to także dyskryminacja

Przykładowy katalog racjonalnych usprawnień w projektach (1) koszt specjalistycznego transportu na miejsce realizacji wsparcia; dostosowanie architektoniczne budynków niedostępnych (np. zmiana miejsca realizacji projektu; budowa tymczasowych podjazdów; montaż platform, wind, podnośników; wprowadzanie elementów kontrastowych i wypukłych pod kątem osób niewidomych i słabowidzących itp.); dostosowanie infrastruktury komputerowej (np. zakup i instalacja lub wypożyczenie programów powiększających, mówiących, kamer do kontaktu z osobą posługującą się językiem migowym, drukarek materiałów w alfabecie Braille’a);

Przykładowy katalog racjonalnych usprawnień (2) dostosowanie akustyczne (zakup lub wypożyczenie i montaż systemów wspomagających słyszenie, np. pętli indukcyjnych, systemów FM); asystent tłumaczący na język łatwy; tłumacz języka migowego; przewodnik osoby mającej trudności w widzeniu; alternatywne formy przygotowania materiałów projektowych (szkoleniowych, informacyjnych, itp.); wydłużony czas wsparcia (wynikający np. z konieczności wolniejszego tłumaczenia na język migowy, wolnego mówienia, odczytywania komunikatów z ust, stosowania języka łatwego itp.); dostosowanie wyżywienia, uwzględnianie specyficznych potrzeb żywieniowych.

Przykładowy katalog racjonalnych usprawnień dla studentów (3) nagrywanie wykładów stosowanie druku powiększonego dodatkowe konsultacje asystent studenta z niepełnosprawnością

Uniwersalne projektowanie - produkty projektów EFS, EFRR, FS (m.in. usługi, infrastruktura, towary) są dostosowane do potrzeb ON = tożsame z koncepcją uniwersalnego projektowania - dostosowanie produktu projektu ma być każdorazowo poprzedzone analizą dostępności do potrzeb potencjalnych użytkowników i możliwością wystąpienia wśród nich ON

Dziękuję za uwagę Paweł Zdun Departament EFS Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju