TERAPIE ZNANE I MNIEJ ZNANE 2014 Opracowały: Hanna Ojcewicz i Alina Witkowska

Co to jest terapia?   Terapia - z greckiego "terapera" czyli leczenie.   Terapia - system działań stosowanych nie tylko w stosunku do ludzi chorych lecz także jednostek mających wszelkiego rodzaju zaburzenia.

TOMATIS  Metoda Tomatisa ( polska nazwa: stymulacja audio-psycho-lingwistyczna /SAPL/) jest metodą treningu słuchowego przeprowadzanego za pomocą urządzenia zwanego „elektronicznym uchem”. Składają się na nią sesje słuchania materiału dźwiękowego wraz z oceną audio- psycho-fonologiczną.

CELE METODY AUDIO- PSYCHO-LINGWISTYCZNEJ    poprawa jakości głosu,  podniesienie poziomu płynności i wyrazistości i mówienia,  usprawnienie analizy i percepcji dźwięku,  usprawnienie lateralizacji prawousznej,  stymulacja sensoryczna mózgu,  podniesienie poziomu koncentracji uwagi,  obniżenie nadwrażliwości na dźwięki,  podniesienie poziomu rozumienia mowy i tekstu czytanego, ZASTOSOWANIE METODY TOMATISA  dysleksja, problemy szkolne, ADHD, autyzm, zaburzenia mowy (jąkania, opóźniony rozwój mowy, wady wymowy), zaburzenia głosu (np. chrypki dziecięce będące rezultatem nadużywania głosu przez     dziecko), nauka języków obcych, zaburzenie koncentracji uwagi, nadwrażliwość na dźwięki, ubogie słownictwo, trudności z czytaniem i pisaniem, mylenie strony prawej i lewej, męczliwość, nadaktywność, nadwrażliwość emocjonalna, nieśmiałość, drażliwość, wycofanie się.

BIOFEEDBACK – EEG trening umysłu Metoda ta pozwala zwiększyć szybkość myślenia, kreatywność i pamięć, poprawia nastrój i samoocenę, polepsza sen. Metodę tę stosuje się dla doskonalenia zdrowia, pokonywania trudności w uczeniu się, wspierania przy intensywnej nauce i pracy oraz wspomagania leczenia zaburzeń zdrowia.  

MUZYKOTERAPIA rozładowanie napięć emocjonalnych, Muzykoterapia ma na celu: rozładowanie napięć emocjonalnych, wpływanie na efektywność pracy umysłowej, rozwijanie twórcze i emocjonalne poprzez łączenie muzyki, plastyki i poezji, działanie pobudzające lub relaksujące, zachęcenie do aktywnego muzykowania ( śpiew, gra na instrumentach), działanie przeciw stresowe, wyciszanie agresji, stymulowanie koncentracji uwagi i pamięci bezpośredniej, pomaganie w akceptacji społecznej.

ARTETERAPIA Arteterapia to terapia przez sztukę. Rozumie się ją jako terapeutyczne oddziaływanie różnych dziedzin sztuki w procesie czynnej lub biernej aktywności twórczej. Arteterapia to wydobywanie z dzieci sił oraz energii, które pomagają im we własnym rozwoju. Jest to poszukiwanie motywacji do procesu twórczego, w którym często dochodzi do głosu zjawisko katharsis (oczyszczenia). Stanowi ono bezpieczny i akceptowany przez dzieci sposób wypowiedzi tego, co jest trudne do opisania słowami, jest odzwierciedleniem problemów i negatywnych emocji nagromadzonych i przechowywanych.

Zajęciami arteterapeutycznymi objęte są dzieci zamknięte w sobie, z kompleksami, nieufne, zahamowane, nadpobudliwe, nieakceptowane, odrzucone oraz uczniowie z niską motywacją do nauki, jak również dzieci po przejściach traumatycznych oraz dzieci z małą sprawnością psychoruchową. Dziecko poprzez wykonywanie rozmaitych czynności doskonali swoje umiejętności manualne i ruchowe. Terapia przez sztukę pomaga mu w poznaniu nowych sposobów widzenia, dzięki czemu może samo ocenić i interpretować nowe zjawiska pojawiające się w jego świecie. Dla dzieci z trudnościami często jest jedyna szansą na komunikację ze światem i innymi ludźmi.

INTEGRACJA SENSORYCZNA CELE TERAPII METODĄ INTEGRACJI SENSORYCZNEJ: poprawa jakości odbierania, przesyłania i organizowania bodźców dostarczenie kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych, w szczególności przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych wspomaganie ogólnego rozwoju dziecka kompensowanie zaburzeń rozwojowych dzieci rehabilitacja dzieci z upośledzeniem umysłowym wzmacnianie poczucia własnej wartości poprzez pozytywne motywowanie poprawa rozwoju ruchowego, uczenia się i zachowania poprawa koordynacji ruchowej, planowanie ruchu poprawa percepcji słuchowej, wzrokowej usprawnianie mowy czynnej, czytanie usprawnianie grafomotoryczne usprawnianie czynności matematycznych

SALA DOŚWIADCZANIA ŚWIATA Głównym celem terapii jest doświadczanie świata zmysłami wzroku, dotyku, słuchu i węchu oraz odprężenie, relaks i wyciszenie. Istotnym celem jest praca nad aktywacją percepcji, budowanie poczucia radości, bezpieczeństwa, a co za tym idzie wzajemnego zaufania i komunikacji poprzez dostarczanie określonej ilościowych i jakościowych bodźców sensorycznych pobudzających zmysły do działania. Jest to nauka życia przez życie, to celowe kształtowanie bodźców w celu wywołania zaplanowanych wrażeń i uczuć. Umożliwia poznawanie świata poprzez: • Dotyk - gromadzenie nowych doświadczeń, poprawę precyzyjności ruchowej, rozwijanie wrażliwości dotykowej, rozwój aktywności ruchowej  • Słuch - poszerzenie zasobu doświadczeń w zakresie percepcji słuchowej, usprawnienie koncentracji na bodźcach słuchowych, zmniejszenie lęku przed dźwiękami, analizy i syntezy słuchowej, koordynacji słuchowo – ruchowej i słuchowo – wzrokowej, reagowanie na różne bodźce słuchowe • Wzrok - rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej, kierunkowości spostrzegania, pamięci wzrokowej, analizy i syntezy wzrokowej. • Węch - gromadzenie doświadczeń węchowych, rozwijanie pamięci zapachowej.

TERAPIA LOGOPEDYCZNA Terapia logopedyczna osób z upośledzeniem umysłowym polega przede wszystkim na wychowaniu językowym. Priorytetem jest usprawnianie procesu komunikacji w stopniu umożliwiającym radzenie sobie w życiu, czy w ogóle kontaktowanie się z otoczeniem, a nie wypracowanie bezbłędnej czy starannej wymowy.

Terapie z użyciem zwierząt

Zooterapia (animaloterapia)  To jedna z terapii naturalnych korzystająca z dobroczynnego wpływu na zdrowie i samopoczucie człowieka, niepełnosprawnych osób poprzez kontakt ze zwierzęciem. Najpopularniejsze terapie w Polsce to: hipoterapia (kontakt z koniem), dogoterapia (kontakt z psem), felinoterapia (kontakt z kotem). Na świecie prowadzone są jeszcze dwie popularnie terapie ze zwierzętami: onoterapia (kontakt z osłami i mułami) delfinoterapia.

ZALETY TERAPII Zaletą wszystkich terapii ze zwierzętami jest pozytywny wpływ na człowieka, zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej i społecznej. Zwierzęta zmniejszają poczucie samotności i wyobcowania, dostarczają tematu do rozmów i spotkań towarzyskich, co jest niezwykle korzystne w przypadku osób samotnych jak i również niepełnosprawnych, pozwalają również na wzmocnienie uczuć takich jak odpowiedzialność i wrażliwość. Mają więc nieoceniony wpływ na zdrowy styl życia.

HIPOTERAPIA Zgodnie z kanonami polskiej hipoterapii, kontakt z koniem ma służyć poprawie funkcjonowania człowieka, niepełnosprawnych osób  w sferze fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i społecznej. Cele  te są realizowane poprzez gimnastykę na koniu, jazdę konną oraz samego kontaktu z koniem. Hipoterapia ma m. in. wpływ na korygowanie wad postawy, zwiększenia poczucia wartości i rozwoju umiejętności manualnych i werbalnych oraz umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji społecznych.

DOGOTERAPIA Dogoterapia (kynoterapia) to zespół działań, które mają na celu terapeutyczne oddziaływanie na człowieka niepełnosprawnego  poprzez kontakt z psem. Udowodniono, ze nawet głaskanie psa ma działanie pozytywne dla człowieka. Terapię z psem wykorzystuje się głównie poprzez spotkania z psem, edukację z psim pomocnikiem lub indywidualną terapię z psem.  W dogoterapii wykorzystywane są przede wszystkim psy o łagodnym charakterze, takie jak Labradory, Retrievery, Nowofundlandy, Bernardyny, Husky, Collie i Owczarki Niemieckie.

FELINOTERAPIA. Felinoterapia to stosunkowo młoda odmiana animaloterapii.  Koty, jak wiadomo mają niezależny charakter  w związku z tym do tego rodzaju terapii wybiera się osobniki, które nie boją się hałasu, dobrze znoszą podróże i nie stresują się z powodu dużej ilości osób w otoczeniu. Koty są wykorzystywane w terapiach wszystkich grup wiekowych, ponieważ nie wymagają tak jak np. w hipoterapii dużego wysiłku fizycznego podczas wykonywania ćwiczeń terapeutycznych. W przypadku kotów terapeutyczną rolę pełni głaskanie zwierzęcia i jego mruczenie, które obniża ciśnienie krwi i ma działanie antystresowe

ONOTERAPIA W krajach południowych do rehabilitacji wykorzystuje się również osły i muły.  Onoterapia ma bowiem, w porównaniu do hipoterapii, kilka zasadniczych zalet.  Zwierzęta wykorzystywane w onoterapii są przede wszystkim mniejsze od konia, co ma kolosalne znaczenie w przypadku terapii z dziećmi jak również u osób niepełnosprawnych. Zwierzęta te są również mniej płochliwe niż koń i wykazują o wiele większą cierpliwość w stosunku do swoich podopiecznych. Charakteryzują się również bardziej stabilnym chodem i sylwetką, na której utrzymanie się nie wymaga tak dużej wprawy jak podczas jazdy konnej.

RYBKI AKWARIOWE - uspokajająco działa oglądanie akwarium, powoduje to obniżenie ciśnienia i zwolnienie tętna. prawdziwym "królem antystresowym" są czerwone rybki. profesor couly, ordynator oddziału stomatologicznego szpitala dziecięcego necker w paryżu, zainstalował w swym oddziale powyżej foteli ekrany video, ukazujące czerwone rybki. w znacznym stopniu zmniejsza to strach i obawy małych pacjentów. podobnie postępują inne szpitale paryskie. planowany jest tak ze specjalny program przeznaczony dla osób starszych.

DELFINOTERAPIA Delfiny są ciekawskimi i inteligentnymi zwierzętami o dużej wrażliwości. Z badań naukowych wynika, że ćwiczenia z delfinami nie tylko poprawiają sprawność fizyczną, ale i kondycję psychiczną człowieka. Dzieje się tak dzięki ultradźwiękom kierowanym przez delfiny do organizmu człowieka. Pobudzają one m.in. Wydzielanie endorfin – hormonów odpowiedzialnych za poprawę  samopoczucia psychicznego oraz zmniejszających odczuwanie bólu.

FARMY Istnieje także oddziaływanie pedagogiczne zwierząt, które nauczają porywcze dzieci delikatności i czułości. Przemoc wśród dzieci jest dziś często spotykanym zjawiskiem. Stad na uwagę zasługuje eksperyment Green Chimmey, farmy-szkoły dla trudnej młodzieży.  Kontakt ze zwierzętami - konie, kucyki, osły,  krowy, świnie, króliki, kury, powoduje, ze dzieci są szczęśliwe. Badania wykazały m.in., ze proste głaskanie królika, psa lub kota obniża poziom leku i zwalnia prace serca. Na farmie dzieci mogą dotykać ziemie i brać ją w ręce, czują się odpowiedzialne przygotowując pożywienie dla kur.

W prezentacji zostały wykorzystane fragmenty artykułów z portali internetowych, artykuły ze stron internetowych czasopism, dostępna grafika i fotografia. Prezentację opracowano na potrzeby programu wspierania rodziców niepełnosprawnych dzieci „Jeden świat”