Podsumowanie działu Poznajemy krajobrazy wyżyn.

Krajobraz Wyżyny Śląskiej Wyżyna Śląska –to kraina geograficzna w południowej Polsce. Wyżyna Śląska to najsilniej uprzemysłowiona kraina geograficzna Polski. Jest to związane z występowaniem bogactw mineralnych, głównie węgla kamiennego. Najwięcej kopalń znajduje się w rejonie konurbacji górnośląskiej. Znajduje się tu wiele elektrowni, m.in. w Łaziskach Górnych, Będzinie i Jaworznie. Do niedawna wydobywano tu też rudy cynku i ołowiu: (Olkusz, Jaworzno) i rudy żelaza – (Częstochowa). Znajduje się tu dużo fabryk przemysłowych oraz koksowni. Środowisko przyrodnicze Wyżyny Śląskiej należy do najsilniej zdegradowanych w Polsce. Większość obszaru znajduje się w strefie klęski ekologicznej.

Jakie są plusy i minusy Wyżyny Śląskiej ? + _ -wiele bogactw mineralnych złoża cynku, srebra, ołowiu, żelaza, węgla kamiennego -dużo zakładów pracy zastosowanie nowoczesnych technologii w celu ochrony środowiska -wiele zanieczyszczeń -tworzenie się hałd - zanieczyszczona woda - środowisko naturalne jest bardzo zanieczyszczone dymem -niestabilne drogi

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Wyżyna Krakowsko-Częstochowska nazywana jest także Jurą Krakowsko Częstochowska .Na jej terenie występuje mnóstwo skał wapiennych . Korzystna rzeźba terenu , występowanie nieznanych roślin, piękne widoki korzystnie wpływają na rozwój turystyki . Na terenie tej wyżyny znajdują się również ruiny zamków . Krajobraz jest przepiękny dzięki tym wszystkim walorom . Występuje tam krajobraz krasowy np. Maczuga Herkulesa, jaskinie, polje, Dolina Prądnika (rzeki).

Co to jest krasowienie i na czym polega ? Krasowienie, proces polegający na rozpuszczaniu i wymywaniu skał wapiennych przez wody zawierające dwutlenek węgla, poszerzaniu szczelin i spękań w skale oraz wytrącaniu węglanów wapnia (aragonitu i kalcytu) i osadzaniu ich na powierzchni skały w postaci nacieków.

Wyżyna Lubelska Wyżyna Lubelska znajduje się w południowo-wschodniej części Polski. Rozciąga się między Wisłą od zachodu i Bugiem od wschodu Na tej wyżynie znajdują się jedne z najżyźniejszych gleb czyli czarnoziemy, dzięki, którym rozwija się tam bardzo intensywnie rolnictwo. Jest równa, pofałdowana, pocięta dolinami i wąwozami. Gdy padają ulewne deszcze powstają zagłębienia, następnie wąwozy i później parowy. Największe miasta: Zamość, Chełm i Lublin. Dzięki świetnemu klimatowi i odpowiednim warunkom można tam uprawiać tytoń, chmiel i pszenice ale najwięcej upraw związanych jest z burakiem cukrowym. Dlatego jest tam wiele cukrowni.

Co można ciekawego zobaczyć na Wyżynie Lubelskiej ? Rynek w Zamościu Widok obecny. Zamek, kaplica Trójcy Świętej i XIII-wieczny donżon podczas Nocy Kultury 2008. Stare miasto w Lublinie Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Ruiny zamku Kazimierz Dolny

Wyżyny w Polsce Nazwa Wyżyny Krajobraz Cechy Krajobrazu fabryki, zakłady przemysłowe, zabudowa miejska Wyżyna Śląska miejsko-przemysłowy pola uprawne Wyżyna Lubelska rolniczy Wyżyna Krakowsko- Częstochowska formy krasowe: doliny, skałki, jaskinie, wywierzyska krasowy

Kraków – dawna stolica Polski Gdzie leży Kraków ? Kraków leży w południowej Polsce, województwa małopolskiego. Położony nad Wisłą na obszarze Bramy Krakowskiej, Niecki Nidziańskiej i Pogórza Zachodniobeskidzkiego.  Miasto pełni funkcję centrum administracyjnego, kulturalnego, edukacyjnego, naukowego, gospodarczego, usługowego i turystycznego.

Historia Krakowa Wzgórze wawelskie było zamieszkiwane już w epoce kamienia łupanego, kopce Krakusa i Wandy (władców osady zamieszkałej w tym czasie przez słowiańskie plemiona Wiślan) pochodzą z VII wieku. Pierwsza udokumentowana wzmianka o Krakowie to relacja kordobańskiego kupca Ibrahima-Ibn-Jakuba z 965 r. Wspomina w niej o bogatym grodzie leżącym na skrzyżowaniu szlaków handlowych, otoczonym lasami. W X wieku Kraków wcielono do państwa polskiego. Od 1000 r. był siedzibą biskupstwa, a od 1038 - stolicą Polski. W latach 1241-1242 najazdy tatarskie zniszczyły miasto niemal całkowicie. 5 czerwca 1257 nadano miastu lokalizacje na prawie magdeburskim. Wtedy też powstał charakterystyczny szachownicowy układ miasta, w który wpasowano zachowane elementy wcześniejsze (ul. Grodzka, Kościół Mariacki). 20 stycznia 1320 r. odbyła się pierwsza w Krakowie koronacja Władysława Łokietka i jego żony Jadwigi. W czasie rządów Kazimierza Wielkiego powstały gotyckie kościoły Franciszkanów i Dominikanów, trwała budowa kościoła Mariackiego, przebudowa katedry i zamku na Wawelu. W 1364 r. Kazimierz Wielki powołał Akademię Krakowską, która dała początek Uniwersytetowi Jagiellońskiemu. W 1386 r. koronowano na króla Polski Władysława Jagiełło, który zapoczątkował dynastię rządzącą krajem przez ponad 200 lat. W roku 1477 przybył Wit Stwosz aby wyrzeźbić ołtarz do kościoła Mariackiego. Zygmunt III Waza w 1609 roku przeniósł stolicę Polski do Warszawy. Jednak miejscem koronacyjnym królów Polski pozostała Katedra na Wawelu. Upadek Krakowa zaczął się wraz z upadkiem Rzeczpospolitej, Kraków w 1655 r. został obrabowany przez obce wojska podczas potopu szwedzkiego. W 1702r. Kraków ponownie zajęły wojska szwedzkie, spłonął zamek na Wawelu. Dzieła zniszczenia dopełniły wojska pruskie i rosyjskie. W 1792 r. w wyniku przegranej Targowicy oddziały wojsk rosyjskich wkroczył do Krakowa. Okupacja rosyjska trwała do 1794 roku. 24 marca 1794 r. rozpoczęło się w Krakowie powstanie kościuszkowskie. W 1795 r. traktat rozbiorowy ostatecznie przyznał miasto Austriakom. W 1809 r. przyłączono Kraków do Księstwa Warszawskiego, do miasta wkroczył wraz z wojskiem Książę Józef Poniatowski. W 1815r. Kraków otrzymał status wolnego miasta. Na miejscu zburzonych murów obronnych utworzono Planty, powstawały nowe dzielnice poza dotychczasowym obrębem miasta. Po Powstaniu Krakowskim w 1846 r. Kraków znów został zajęty przez Austrię, w której granicach pozostawał aż do 1918 r., kiedy to znalazł się w niepodległym państwie polskim. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Kraków stał się ważnym ośrodkiem administracji, sztuki. Dynamicznie zaczął się rozwijać przemysł. Druga wojna światowa, chociaż nie zniszczyła zabytkowej architektury, poczyniła ogromne spustoszenia.

Co warto zobaczyć w Krakowie ? Wawel – wzgórze na Pomoście Krakowskim w Krakowie, w Dzielnicy I Stare Miasto, na lewym brzegu Wisły; historyczna dzielnica Krakowa. Smok wawelski Kościół archiprezbiterialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zwany także kościołem Mariackim – jeden z największych i najważniejszych, po Katedrze Wawelskiej, kościołów Krakowa, od 1962 posiadający tytuł bazyliki mniejszej. Należy do najbardziej znanych zabytków Krakowa i Polski. Sukiennice w Krakowie – zabytkowy budynek sukiennic znajdujący się w centralnej części Rynku Głównego w Krakowie.

Parki narodowe na wyżynach

Ojcowski Park Narodowy Ojcowski Park Narodowy – jeden z 23 parków narodowych w Polsce, utworzony w 1956. Znajduje się on w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, około 15 km od Krakowa. Położony jest na obszarze 4 gmin: Skała, Jerzmanowice-Przeginia, Wielka Wieś, Sułoszowa. Leży w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i obejmuje: środkową część Doliny Prądnika. Jest najmniejszym z polskich parków narodowych. Jego symbolem jest nietoperz (nocek orzęsiony).

Świętokrzyski Park Narodowy Świętokrzyski Park Narodowy – jeden z 23 parków narodowych na terenie Polski, utworzony w 1950 r. Park położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich i obejmuje: pasmo Łysogór (z najwyższym szczytem Łysicą – 612 m n.p.m. i Łysą Górą – 595 m n.p.m.). W latach 30. XX wieku lasy pasma Łysogórskiego nazwano Puszczą Jodłową im. Stefana Żeromskiego, który był zwolennikiem i rzecznikiem ochrony tego obszaru. Już w tym okresie, w związku z wprowadzeniem pewnych zasad ochronnych (był to obszar administrowany przez Nadleśnictwo Państwowe Święta Katarzyna, którego siedziba znajdowała się w Bodzentynie) stosowano określenie "Park Narodowy"

Roztoczański Park Narodowy Roztoczański Park Narodowy – położony w środkowo-wschodniej części Polski, na Roztoczu, utworzony 10 maja 1974 roku. Siedziba dyrekcji parku i muzeum przyrodniczego znajduje się w Zwierzyńcu. Godłem parku jest konik polski. Początki ochrony przyrody na Roztoczu sięgają XVI wieku, gdy na obszarze należącym wówczas do ordynacji założonej przez kanclerza Jana Zamoyskiego, utworzono Zwierzyniec. Teren Zwierzyńca otoczono parkanem o długości ok. 30 km, a obejmował on obszar obecnego obwodu ochronnego Bukowa Góra oraz część obwodu Florianka. W Zwierzyńcu Zamojskich znajdowały się jelenie, rysie i dziki, wilki, żbiki i tarpany. Zlikwidowano go pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku; zwierzęta zostały wypuszczone bądź oddane okolicznym mieszkańcom.

Koniec. Źródła: www.zadane.pl www.sciaga.pl www.google.pl www.zapytaj.pl wwww.wikipedia.org pl.wikipedia.org Google grafika Podręcznik www.swietokrzyskipn.org.pl www.ojcowskiparknarodowy.pl/ http://www.roztoczanskipn.pl/ Wykonała Amelia Chmielewska