SIEĆ OSADNICZA POLSKI

Sieć osadnicza Osadnictwo to proces stopniowego osiedlania się ludności na danym obszarze. Rozwój sieci osadniczej jest uzależniony  od rozwoju przemysłu, handlu oraz uwarunkowań środowiska przyrodniczego. Podstawowymi jednostkami sieci osadniczej są wsie i miasta.

Wieś i miasto Wieś – jednostka osadnicza, w której większość mieszkańców trudni się uprawą roślin i hodowlą zwierząt. Miasto –jednostka osadnicza charakteryzująca się dużą intensywnością zabudowy, małą ilością terenów rolniczych. Strefy podmiejskie - obszary o charakterystycznej wiejsko- miejskiej zabudowie, Wieś Długie Bielsko-Biała

Rozwój sieci osadniczej Na jej ukształtowanie wpływ miały czynniki: Przyrodnicze Historyczne Polityczne Gospodarcze Społeczne

Urbanizacja – powstawanie i rozwój miast. W Polsce wskaźnik urbanizacji wynosi 61,4% Najmniejszy jest w województwie podkarpackim - 40,6% a największy w województwie śląskim - 78,6%

Miasta Polski w liczbach Według danych GUS z 1 stycznia 2010 roku w Polsce jest 903 miasta. Najmniejsze z nich - Wyśmierzyce liczy 858 mieszkańców, największe zaś – Warszawa jest niemal 2000 razy większe (1 711 466 mieszkańców – czerwiec 2009). Według danych z 2006, do największych polskich aglomeracji należą aglomeracja warszawska (2 943 625mln mieszkańców), konurbacja śląska (2 226 300mln) i aglomeracja krakowska (1 449 783mln). Najmniejsze miasto pod względem powierzchni to Stawiszyn - 100ha 10 największych miast Polski pod względem powierzchni L.p. Miasto Wielkość [km2] 1 Warszawa 517 2 Kraków 327 3 Szczecin 301 4 Łódź 293 5 Wrocław 6 Poznań 262 7 Gdańsk 8 Świnoujście 197 9 Dąbrowa Górnicza 189 10 Bydgoszcz 175 Warszawa Kraków

7 miast ponad 400 000 mieszkańców (Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Szczecin), w tym Warszawa ma ponad 1,7 miliona mieszkańców 10 miast od 200 000 do 399 999 mieszkańców 22 miasta od 100 000 do 199 999 mieszkańców 73 miasta od 40 000 do 99 999 mieszkańców 108 miast od 20 000 do 39 999 mieszkańców 180 miast od 10 000 do 19 999 mieszkańców 188 miast od 5 000 do 9 999 mieszkańców 209 miast od 2 500 do 4 999 mieszkańców 106 miast poniżej 2 500 mieszkańców Najmłodsze miasta w Polsce z 2010 roku Kołaczyce Łaszczów Przecław Radłów Szepietowo Tychowo Najstarsze miasta Polski pod względem prawnym, czyli roku uzyskania przez nie praw miejskich: przed 1211 Złotoryja 1214 Wleń przed 1217: Lwówek Śląski, Opole, Racibórz 1217 Leśnica pomiędzy 1220-1232 Głuchołazy 1221 Sobótka 1223 Cieszyn, Nysa, Środa Śląska, Ujazd 1225 Biała przed 1226 Krosno Odrzańskie 1226 Wrocław

Największe aglomeracje Polski Aglomeracja– w urbanistyce jest to obszar o intensywnej zabudowie, charakteryzujący się również dużym zagęszczeniem ludności przebywającej na danym terenie okresowo lub stale. Aglomeracje charakteryzują się dużym przepływem osób i towarów oraz znaczną wymianą usług. W brzmieniu bardziej potocznym aglomeracja jest skupiskiem sąsiadujących ze sobą miast i wsi, które stanowią wspólny organizm, poprzez zintegrowanie lub uzupełnianie się rozmaitych form infrastruktury tych miejscowości oraz wzajemne wykorzystywanie potencjałów, którymi te miejscowości dysponują. Wyróżniamy aglomerację: monocentryczna – z jednym głównym miastem ( np. Warszawa, Poznań, Łódź) policentryczna – z kilkoma ważnymi ośrodkami miejskimi, które żadne nie dominuje – nazywana także konurbacją. (np. aglomeracja rybnicka, bydgosko-toruńska Do wielkich zespołów miejskich zalicza się: Stołeczna aglomeracja warszawska (ok. 2,5 mln mieszkańców) Katowicka aglomeracja ( ok. 4 miliony – o znaczeniu ponadregionalnym) Aglomeracja łódzka, krakowska, szczecińska, gdańska, wrocławska i poznańska – każdą z nich zamieszkuje ponad 0,5 miliona osób Łącznie w obrębie 8 największych aglomeracji mieszka prawie 1/3 ludności Polski. Aglomeracja warszawska wg "Planu zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego"

Uzdrowisko Wysowa Zdrój Funkcje wsi Podstawowa funkcja polskiej wsi to funkcja rolnicza ale postęp cywilizacyjny wymusza też funkcje pozarolnicze, takie jak: funkcja religijna — tworzenie sanktuariów i miejsc kultu na terenach wiejskich, na przykład Wambierzyce w Kotlinie Kłodzkiej, Sulisławie na ziemi Sandomierskiej funkcja uzdrowiskowo-sanatoryjna — tworzenie uzdrowiska z całym zapleczem leczniczym w czystym klimacie, na przykład Wysowa w Beskidzie Niskim; występowanie wód mineralnych – np. uzdrowisko w Żegiestowie funkcja rzemieślnicza — produkcja określonych wyrobów-rękodzieł, na przykład Chełmsko w Sudetach słynie z wyrobów lnianych czy Świątniki Górne koło Krakowa –gdzie tradycje ślusarskie sięgają czasów Jagiellonów funkcja turystyczna — miejscowości wiejskie o walorach krajobrazowych i przyrodniczych stały się miejscem wypoczynku Polaków, na przykład: Bukowina Tatrzańska (wieś letniskowa), gdzie postawiono jeden z najnowocześniejszych w Europie kompleksów wodnych oraz świetne warunki do uprawiania narciarstwa; należą tu także inne miejscowości wiejskie Podhala, Pogórze Sudeckie, Pojezierze Mazurskie a także wsie położone nad zalewem wodnym w pobliżu aglomeracji stanowiące odskocznię od miejskiego zgiełku dla mieszkańców tych aglomeracji, np. Smardzewice nad Zalewem Sulejowskim Uzdrowisko Wysowa Zdrój Bukowina Tatrzańska -Termy

Funkcje miast Funkcja miasta to każda wykonywana w mieście działalność społeczna lub gospodarcza, która stanowi podstawę istnienia i rozwoju danego miasta. Każda funkcja może być rozpatrywana zarówno z punktu widzenia samego miasta i jego mieszkańców, jak i znaczenia dla kraju, regionu czy najbliższego otoczenia. Miasta posiadają różnorodne funkcje. Wraz z postępującymi zmianami stosunków społeczno-gospodarczych na przestrzeni wieków i lat funkcje te ulegały licznym przemianom. Niejednokrotnie współczesne ośrodki miejskie pełnią funkcje zupełnie inne niż w początkowych okresach swego istnienia. 1. Polityczno-administracyjne: polityczne administracyjne 3. Usługowe religijne kulturalne – miasta, w których istnieje bogate zaplecze kulturalne, tj. teatry, opery, filharmonie, są to zwykle największe miasta turystyczne i wypoczynkowe - dotyczy miast o walorach krajoznawczych, gdzie istnieje baza turystyczna, na przykład: Kraków, Wrocław, Poznań, Zakopane, Karpacz lecznicze i uzdrowiskowe - zaplecze sanatoryjne, na przykład: Krynica, Muszyna, Szczawnica, Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój, Busko Zdrój, Ciechocinek edukacyjne i naukowe - występowanie uczelni wyższych, na przykład: Kraków-UJ, Lublin-UMCS, KUL, czy Warszawa-UW komunikacyjne - występowanie węzłów komunikacyjnych w mieście, jest ściśle związana z funkcją handlową – żeby handel się rozwijał potrzebne jest dogodne położenie komunikacyjne handlowe - rozwój handlu, na przykład: Kraków, Lublin, Tarnobrzeg, Zamość 4. Produkcyjne rzemieślnicze przemysłowe - związana z rozwojem gałęzi przemysłowych, występowaniem kopalni, fabryk, na przykład: Katowice, Tychy, Bielsko-Biała, Rybnik dotyczy to miast, w których są siedziby władz samorządowych czy centralnych, na przykład miasta wojewódzkie