elektroniczna DEMOKRACJA LOKALNA IN STATU NASCENDI Krzysztof Ciupis Projekt e-DLISN będzie realizowany przez Samodzielny Zespół Badawczo - Rozwojowy, przy współudziale Urzędu Miasta Częstochowy. W skład zespołu, nad którym patronat naukowy sprawuje Dyrektor Instytutu Socjologii Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Marek S. Szczepański, wchodzą m.in.: dr Robert Geisler - pracownik naukowy Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie i Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych w Tychach mgr Krzysztof Ciupis - doktorant Wydziału Nauk Społecznych UŚ - koordynator projektu Krzysztof Ciupis koordynator projektu e-mail: kciupis@go2.pl tel: 0 600 365 221

Demokracja wymaga wymiany informacji Krzysztof Ciupis © 2001 Z demokracją jest tak jak z wieloma ideami czy wartościami, które zewsząd nas otaczają: miłością, sprawiedliwością, równością czy wolnością. Mamy jakieś wyobrażenie na ten temat, towarzyszy dziejom ludzkości prawie od początku, jest przedmiotem analiz naukowych oraz wdzięcznym tematem dla poetów, jednakże ze względu na wieloaspektowość trudno nam zdefiniować jednoznacznie to pojęcie. Niemniej jednak możemy pozwolić sobie na sformułowanie pewnych kryteriów, które musi spełniać proces rządzenia mniejszymi bądź też większymi stowarzyszeniami. Demokracja należy do sfery kolektywnego podejmowania decyzji. Ucieleśnia ona ideał, iż decyzje - dotyczące stowarzyszenia jako całości - winny być być podejmowane przez wszystkich jego członków, oraz że każdy powinien mieć równe prawa uczestnictwa w takich decyzjach. Innymi słowy, demokracja obejmuje zasady powszechnej kontroli nad kolektywnym podejmowaniem decyzji oraz równości praw w wykonywaniu takiej kontroli. Krzysztof Ciupis © 2001

Proces polityczny w demokracjach przedstawicielskich Dyskursywna sfera publiczna Sfera decyzyjna - selekcja wyartykułowanych potrzeb i pragnień - otrzymywanie informacji - formułowanie ich w politykę - wyrażanie opinii - ogólne uczestniczenie w debacie - zatwierdzanie - wykonywanie Krzysztof Ciupis © 2001

Proces polityczny w demokracjach przedstawicielskich Dyskursywna sfera publiczna Sfera decyzyjna Analizując, proces polityczny w demokracjach przedstawicielskich widzimy dwie blisko ze sobą związane dziedziny: sfera dyskursywna i sfera decyzyjna. Dyskursywna publiczna sfera, umożliwia wszystkim otrzymywanie informacji, wyrażanie opinii i ogólne uczestnictwo w debacie.W sferze podejmowania decyzji potrzeby i pragnienia artykułowane w sferze publicznej są wybierane (lub nie), formułowane w politykę, zatwierdzane i wykonywane. Jakość procesu politycznego zależy w dużej mierze od relacji między tymi dwoma sferami Krzysztof Ciupis © 2001

Główna teza elektronicznej demokracji: Różnice pomiędzy sferą dyskursywną i sferą decyzyjną, oraz właściwa hierarchia zanikają Krzysztof Ciupis © 2001 Krzysztof Ciupis © 2001

Czy możliwa jest realizacja „elektronicznych Aten”? Czy można poprawić obecny stan sfery publicznej? TAK! To nowoczesne technologie komunikacyjne i informacyjne mogą dostarczyć środków do zasadniczej edukacji i oświecenia obywateli, do zainteresowania ich dyskusjami dotyczącymi dobra publicznego i środkami jego zachowania, oraz umożliwić im poszukiwanie własnego samookreślenia. Związany z demokracją, charakterystyczny dla nowych technik jest ich potencjał do bardziej trafnego wybierania informacji i przez to ułatwienie dotarcia do wąskich grup społeczeństwa. Krzysztof Ciupis © 2001

Nowoczesne techniki komunikacyjne tworzą warunki dla pełnej politycznej partycypacji rozwiązując problemy: komunikacja i partycypacja stają się natychmiastowe czasu fizyczna przestrzeń jest nieistotna odległości wszelka informacja jest szeroko dostępna przez sieci wiedzy sieci rozwiązują również problem dostępu dostępu Krzysztof Ciupis © 2001

Niektóre niebezpieczeństwa związane z wprowadzeniem e-demokracji Przy wielkich grupach elektoratu rola każdego z uczestników zredukowana jest praktycznie do zera System dosłownych rządów większości wyklucza uprawnienia mniejszości Demokracja przez referendum mogłaby rozbić się o bariery niekompetencji poznawczej Intensywność kwestii znajduje na ogół swój odpowiednik w ekstremizmie, niedostrzeganiu złożoności i wielostronności problemów e-mail: kciupis@go2.pl Krzysztof Ciupis © 2001

Jak rozwiązać te dylematy? demokracja na pół bezpośrednia doniosłość działań na poziomie lokalnym rozwój sfery dyskursywnej sieci obywatelskiego zaangażowania Krzysztof Ciupis © 2001

Interaktywne konsultacje miejskie Elektroniczny lokal wyborczy 2001 e-DLISN Interaktywne konsultacje miejskie Elektroniczny lokal wyborczy 2001 Nasze cyfrowe miasto Krzysztof Ciupis © 2001

Interaktywne konsultacje miejskie Mieszkańcy Częstochowy Władze lokalne e-mail, strony www, „klasyczne” media Opiniowanie, ocena, propozycje Projekty, decyzje, informacje e-mail, strony www, telefon Interaktywne konsultacje miejskie - to próba zebrania audytorium, które mogłoby brać udział w opiniowaniu i ocenie projektów wysuwanych przez lokalne władze samorządowe. Grupa ta mogłaby przedstawiać własne tematy i problemy, którymi zajmowaliby się odpowiedni decydenci, a ich proponowane rozwiązania mogłyby być poddawane pod głosowanie. Cała grupa zostałaby dobrana z mieszkańców Częstochowy, którzy maja własny komputer z modemem, lub możliwość korzystania z dostępu do Internetu. Wymagane byłoby tu posiadanie własnego adresu e-mail, na który byłyby wysyłane odpowiednie materiały. Dobór grupy byłby poprzedzony akcją informacyjną na szeroką skalę, między innymi prowadzoną w lokalnych mediach, za pomocą dołączanych przy różnych okazjach materiałów reklamowych, oraz spotkań z mieszkańcami. Istnieje również możliwość wykorzystania posiadanych przez mieszkańców telefonów komórkowych (czy też tradycyjnych) do zorganizowania alternatywnego audytorium. Poszczególni respondenci byliby po wyrażeniu swojej zgody rejestrowani w bazie danych, ich dane wykorzystywane wyłącznie do celów naukowych i publikowane tylko w postaci zestawień zbiorczych. Mieszkańcy Częstochowy Krzysztof Ciupis © 2001

Elektroniczny lokal wyborczy 2001 Mieszkańcy Częstochowy polityk polityk polityk Strony www, media „klasyczne”, inne E-mail, strony www, telefon Elektroniczny lokal wyborczy 2001 - próba budowy wspólnej płaszczyzny między politykami a obywatelami, demokratyzacji sfery publicznej. Składałby się z serii organizowanych interaktywnych spotkań polityków kandydujących do parlamentu ze swoimi potencjalnymi wyborcami, prezentacji programów oraz debatach między politykami, oraz politykami a wyborcami odbywających się głównie w Internecie (choć nie tylko). Głównym założeniem tej części projektu jest jak najszersze zaangażowanie lokalnego społeczeństwa, stąd konieczność przeprowadzenia szerokiej kampanii informacyjnej wykorzystującej zarówno prasę, radio i telewizję lokalną, jak i inne sposoby dotarcia do większej grupy obywateli. Ukoronowaniem przedsięwzięcia byłyby Internetowe i telefoniczne głosowania poprzedzające właściwe wybory Mieszkańcy Częstochowy Krzysztof Ciupis © 2001

Internet Nasze cyfrowe miasto Business Grupy dyskusyjne Administracja Strony domowe mieszkańców Internet Instytucje Instytucje kulturalne A jak może wyglądać nasze wirtualne miasto? .Nasze cyfrowe miasto - to próba budowania wirtualnego miasta w oparciu o inicjatywy oddolne; przeniesienie do Internetu spraw lokalnych przez samych mieszkańców. Jest to raczej uzupełnienie, niż alternatywa dla wizji 'cyfrowego miasta' realizowanej przez Urząd Miejski w Częstochowie. Podstawą byłoby tu wykorzystanie wybranych "animatorów", tworzących osnowę, na której następowałby rozwój wirtualnej infrastruktury. Docelowo, nie jedna miejska strona Internetowa, lecz raczej portal obejmujący wszystkie sfery życia lokalnej społeczności, dający możliwość wymiany myśli, udziału w grupach dyskusyjnych i rozmowach w sieci. Umożliwiłoby to dalsze stopniowe koncentrowanie dostępu do stron domowych mieszkańców, instytucji i wszelkich stowarzyszeń, a także zainteresowanie przedsięwzięciem lokalnego businessu. Co różni ten projekt od innych? Po pierwsze większa interaktywność, po drugie dywersyfikacja kanałów informacyjnych i wreszcie po trzecie obniżenie kosztów tworzenia portalu. Należałoby zaznaczyć, że przedsięwzięci o takim charakterze jest czymś wyjątkowym w skali kraju i niewiele podobnych projektów jest realizowanych obecnie w Europie i na Świecie. Business Miejsce na inicjatywy mieszkańców Informacje lokalne Krzysztof Ciupis © 2001

Wsparcie projektu i idei e-DL Elektroniczna Demokracja Lokalna Stowarzyszenie Elektroniczna Demokracja Lokalna Instytucje NGO’s Politycy Media Lokalne władze ? Krzysztof Ciupis © 2001 Krzysztof Ciupis © 2001

Jakie korzyści może przynieść realizacja projektu? Unowocześnienie zarządzania miastem Podniesienie poziomu życia mieszkańców i konkurencyjności miasta pośród ośrodków podobnej wielkości Stworzenie warunków do edukacji i pracy na odległość dla wszystkich generacji mieszkańców Projekt może przynieść korzyści w wielu sferach, i praktycznie każdemu, kto się w niego zaangażuje. A oto niektóre z nich: Unowocześnienie zarządzania miastem Podniesienie poziomu życia mieszkańców i konkurencyjności miasta pośród ośrodków podobnej wielkości Stworzenie warunków do edukacji i pracy na odległość dla wszystkich generacji mieszkańców Krzysztof Ciupis © 2001 Krzysztof Ciupis © 2001

Jakie korzyści może przynieść realizacja projektu? Poprawa jakości usług opieki zdrowotnej Łatwiejszy dostęp do serwisów informacyjnych i usług Poprawa jakości procesu politycznego na poziomie lokalnym Poprawa jakości usług opieki zdrowotnej Powszechny dostęp do serwisów informacyjnych i usług Poprawa jakości procesu politycznego na poziomie lokalnym Rewitalizacja sfery kultury w Internecie Rewitalizacja sfery kultury w Internecie Krzysztof Ciupis © 2001 Krzysztof Ciupis © 2001

www.szkoly.edu.pl/~kciupis Krzysztof Ciupis © 2001 Kiedy mogłyby być realizowane poszczególne etapy przedsięwzięcia? Część I: wiosna - lato 2001 Część II: jesień 2001 Część II: wiosna 2001- www.szkoly.edu.pl/~kciupis Krzysztof Ciupis © 2001

e-mail: kciupis@go2.pl www.szkoly.edu.pl/~kciupis elektroniczna DEMOKRACJA LOKALNA IN STATU NASCENDI Dziękuję! Serdecznie Państwu dziękuję za uwagę Krzysztof Ciupis koordynator projektu e-mail: kciupis@go2.pl www.szkoly.edu.pl/~kciupis