Marek Wójcik Doradca Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Projekt ustawy o funduszu sołeckim (wersja z dnia 2 października 2008r. skierowana na Stały Komitet Rady Ministrów) Marek Wójcik Doradca Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Idea tworzenia funduszu sołeckiego W chwili obecnej dysponowanie środkami finansowymi przez sołectwa uzależnione jest od dobrej woli gminy – czy też mówiąc inaczej – dobrej woli władz gmin; Są w kraju gminy, które przeznaczają znaczne kwoty do wyłącznej dyspozycji sołectw; są jednak i takie, które nie przyznają na ten cel żadnych środków; Uwzględniając istotną rolę społeczności wsi w zaspokajaniu podstawowych potrzeb społecznych, zasadnym wydaje się zapewnienie przyznania określonych środków finansowych na ten cel;

Idea tworzenia funduszu sołeckiego Oczekuje się, że dzięki uchwaleniu i wdrożeniu ustawy o funduszu sołeckim nastąpi istotny wzrost aktywności społecznej i inicjatyw obywatelskich; W konsekwencji, osiągnięte poprzez uchwalenie przedłożonej ustawy rezultaty, będą znacząco większe niż wynikające z prostej kalkulacji ekonomicznej przekazanych środków; Tym samym uchwalenie ustawy da duży bodziec prorozwojowy terenów wiejskich; Ustawa pozwoli także na uniezależnienie się społeczności wsi od lokalnych uwarunkowań politycznych;

Zasady tworzenia Funduszu Sołeckiego  Rada gminy może wyodrębnić w budżecie gminy środki stanowiące fundusz sołecki, zwany dalej „funduszem”; Rada gminy do dnia 31 marca podejmuje uchwałę wyrażającą zgodę na utworzenie funduszu w roku następnym (w 2009 r. rada gminy podejmuje tę uchwałę do dnia 31 maja); Fundusz nie jest funduszem celowym w rozumieniu ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych;

Przeznaczenie Funduszu Sołeckiego Środki funduszu przeznacza się na realizację przez sołectwa przedsięwzięć, które zgłoszone jako inicjatywa mieszkańców sołectwa, są zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodne ze strategią rozwoju gminy; Środki funduszu mogą być przeznaczone na pokrycie kosztów działań zmierzających do usunięcia skutków klęski żywiołowej; Finansowanie ze środków funduszu przedsięwzięć realizowanych przez sołectwa nie wyłącza innych form finansowania sołectw na podstawie innych przepisów;

Wysokość funduszu sołeckiego  W ramach funduszu wydziela się części przeznaczone dla poszczególnych sołectw; Wysokość środków przypadających na dane sołectwo wynosi – 2 x kwota bazowa ( uzależniona od dochodów bieżących na mieszkańca danej gminy) oraz „pogłównego” uzależnionego od liczby mieszkańców sołectwa (1 mieszkaniec = 1% dochodów bieżących na mieszkańca danej gminy); Wysokość środków przeznaczonych na dane sołectwo, nie może być wyższa od dziesięciokrotność dochodów bieżących na mieszkańca danej gminy);

Wysokość środków funduszu sołeckiego Nawet małe sołectwa winny otrzymać środki większe niż symboliczne. Warunek ten przekłada się na przyjęcie stałej kwoty funduszu przyznawanej na każde sołectwo w danej gminie, niezależnie od jego wielkości; Wysokość środków przekazywanych sołectwom nie może zagrażać realizacji gminnych programów infrastrukturalnych. Odpowiedzią na ten wymóg jest przyjęcie maksymalnej wysokości funduszu sołeckiego. Pozwala to jednocześnie uniknąć sytuacji, w których środki funduszu sołeckiego będą rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych (bez tego ograniczenia najwyższa wysokość funduszu sołeckiego wyniosłaby 90,4 tys. zł);

Średnia wysokości funduszu sołeckiego Średnia wysokość funduszu sołeckiego w skali kraju wyniesie 10,3 tys. zł.; Występuje przy tym zróżnicowanie w odniesieniu do poszczególnych województw, będące w szczególności konsekwencją innych tradycji co do struktury i wielości sołectw; Średnia wysokość funduszu sołeckiego wyniesie: - na Podlasiu – 6,6 tys. zł, - na Mazowszu – 8,8 tys. zł, - w Małopolsce - 15,3 tys. zł.. - na Podkarpaciu – 15,7 tys. zł,

Łączne nakłady na fundusz sołecki w skali kraju i gminy Łączna kwota środków przekazywanych na fundusze sołeckie nie przekroczyłaby w skali kraju 417 mln zł., gdyby wnioski złożyły wszystkie 44 tysiące sołectw; W żadnej z gmin nie odnotowano, by fundusz sołecki przekroczył próg 3,5% dochodów bieżących ogółem (w 86% nie przekroczyłby 2% tego typu dochodów);

Zasady korzystania z funduszu sołeckiego  Wójt (burmistrz, prezydent miasta) w terminie do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy przekazuje sołtysom informację o wysokości środków przypadających na sołectwo; Środki funduszu niewykorzystane w roku budżetowym, nie przechodzą na kolejny rok;

Zwrot części środków funduszu sołeckiego z budżetu państwa Gmina otrzymuje z budżetu państwa zwrot części wydatków poniesionych w ramach funduszu w formie dotacji celowej; Zwrot dotyczy wydatków poniesionych w roku poprzedzającym rok otrzymania zwrotu; Wysokość zwrotu wynosi od 10 do 30 % wydatków poniesianych w ramch funduszu (w zalezności od zasobności gminy);

Zwrot części środków funduszu sołeckiego z budżetu państwa Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa corocznie w terminie do dnia 30 czerwca na rok następny, w drodze rozporządzenia, wysokość zwrotu wydatków poniesionych w ramach funduszu sołeckiego; Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb zwrotu części wydatków poniesionych w ramach funduszu przez gminy, mając na względzie sprawne przekazywanie gminom środków finansowych z tego tytułu;

Warunki przyznawania sołectwu środków z funduszu Warunkiem przyznania sołectwu w danym roku budżetowym środków z funduszu, jest złożenie przez nie wniosku do wójta (burmistrza, prezydenta miasta); Wniosek danego sołectwa uchwala zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa lub rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa; Wniosek powinien zawierać wskazanie zadań przewidzianych do realizacji na obszarze sołectwa w ramach środków przeznaczonych na dane sołectwo wraz z oszacowaniem ich kosztów i uzasadnieniem;

Warunki przyznawania sołectwu środków z funduszu W terminie do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy wniosek, sołtys przekazuje wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wniosek celem uwzględnienia go w projekcie budżetu gminy; Wójt (burmistrz, prezydent miasta) odrzuca wniosek niespełniający warunków formalnych, informując jednocześnie o tym fakcie sołtysa; W przypadku podtrzymania wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje ten wniosek w terminie 30 dni. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) związany jest rozstrzygnięciem rady gminy w tym zakresie; Uchwalając budżet rada gminy odrzuca wniosek sołectwa w przypadku, gdy zamierzone zadania nie spełniają wymogów formalnych;

Dziękuję za uwagę Marek Wójcik mw@zpp.pl